Σύμφωνα με τη Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, μετά την ολοκλήρωση των stress tests των τραπεζών, στο τέλος του χρόνου, αναμένεται να υπάρξει μείωση των δανειστικών επιτοκίων, η οποία εκφράζει τη βεβαιότητα ότι οι τράπεζες θα καταφέρουν να περάσουν με επιτυχία τα stress tests.
Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση της Ετήσιας Έκθεσης της Τράπεζας για το έτος 2013, η κ. Γιωρκάτζη εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι “με τη σύνεση και τα μέτρα που λαμβάνουν οι τράπεζες προετοιμάζονται κατάλληλα για να περάσουν τα stress tests με επιτυχία”.
“Οι τράπεζες θα περάσουν τα stress tests γιατί εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση και με τη δική μας προτροπή και παραίνεση”, είπε και ανέφερε ότι τα αποτελέσματα των stress tests αναμένεται να ανακοινωθούν περί τα τέλη Οκτωβρίου 2014.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση όσον αφορά στο νομοσχέδιο που θα δώσει τα εργαλεία στις τράπεζες για να μπορέσουν, πιο αποτελεσματικά, να αντιμετωπίσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, γνωστά ως NPLs, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι “το νομοσχέδιο που αφορά τη δυνατότητα των τραπεζών -με εξαίρεση τα στεγαστικά δάνεια ή όλα τα δάνεια που έχουν ως εξασφάλιση την πρώτη κατοικία – να εκποιούν οι ίδιες την περιουσία, σε περίπτωση που έχουν εξαντληθεί όλα τα προηγούμενα μέτρα και ο δανειολήπτης δεν μπορεί να ανταποκριθεί, θα πρέπει, με βάση το μνημόνιο, να κατατεθεί και να ψηφιστεί από τη Βουλή μέχρι τις 30 Ιουνίου”.
Είπε, επίσης ότι υπάρχει και μια σειρά άλλων νομοθετημάτων που θα δίνουν περαιτέρω εργαλεία στις τράπεζες και θα παρέχουν προστασία στους δανειολήπτες τα οποία θα πρέπει να ψηφιστούν, σύμφωνα με το μνημόνιο, μέχρι το τέλος του Δεκέμβρη του 2014.
Όσον αφορά τη λίστα με τις εκροές καταθέσεων που η Κεντρική Τράπεζα έστειλε στη Βουλή και στη συνέχεια δόθηκε στη δημοσιότητα, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι τα στοιχεία στάλθηκαν στη Βουλή υπό το καθεστώς της εμπιστευτικότητας “και δυστυχώς τα στοιχεία δόθηκαν τελικά στη δημοσιότητα”.
Σε ό,τι αφορά την αντιπαραβολή των στοιχείων που οι τράπεζες έστειλαν στην Κεντρική Τράπεζα σε σχέση με τις εκροές καταθέσεων κατά την περίοδο που ήταν κλειστές οι τράπεζες και των στοιχείων που αφορά στις εγκρίσεις που έδωσε η Κεντρική Τράπεζα για τις εκροές καταθέσεων, η σημείωσε ότι από την αντιπαραβολή αυτών των στοιχείων διαφάνηκε ότι για μια τράπεζα “υπάρχει πλήρης ταύτιση των εκροών που έστειλε στη Βουλή με τις εγκρίσεις της Κεντρικής Τράπεζας”, ενώ σε ό,τι αφορά την άλλη τράπεζα, όπως είπε, “υπάρχουν πολύ μικρές διαφορές που δεν δημιουργούν ανησυχία”.
Είπε, επίσης, ότι θα γίνει ένας δειγματοληπτικός έλεγχος για τις εκροές των Τραπεζών, πέραν απ` αυτές για τις οποίες υπήρχε έγκριση, εξηγώντας ότι ο λόγος που ο έλεγχος θα γίνει δειγματοληπτικά είναι γιατί “αυτή την περίοδο η Κεντρική Τράπεζα βρίσκεται κάτω από πολύ μεγάλη στενότητα προσωπικού λόγω των επερχόμενων σοβαρών εξελίξεων”.
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, είπε ότι η μείωση των δανειστικών επιτοκίων δεν είναι εύκολο εγχείρημα. “Με τα τελευταία μέτρα που λήφθηκαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αναλάβουμε και εμείς πιο ενεργό ρόλο ώστε να πειστούν οι τράπεζες να ρίξουν τα επιτόκια και να δοθεί μια ώθηση στην οικονομία”.
Εξέφρασε, δε, την άποψη ότι ότι η μείωση των δανειστικών επιτοκίων θα μπορεί να γίνει μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας των stress tests των τραπεζών, μέχρι το τέλος του χρόνου.
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, είπε ότι ενδεχομένως να υπάρχει νομικό πρόβλημα στη μεταβίβαση ακίνητης κρατικής στην Κεντρική ύψους 1,1 δις έναντι του χρέους του κράτους προς την Κεντρική Τράπεζα το οποίο ανέρχεται στο 1,3 δις ευρώ, προσθέτοντας ότι ενδεχομένως να χρειαστεί τροποποίηση του νόμου.
Ερωτηθείσα πώς μπορεί η Κεντρική Τράπεζα να βοηθήσει την Τράπεζα Κύπρου για την κάλυψη του μεγάλου ποσού ELA που έχει, είπε ότι όπως ανακοίνωσε η Κυβέρνηση, από τα 750 εκατομμύρια που άντλησε η Κύπρος από τις διεθνείς αγορές, με την έκδοση του ομολόγου, συν άλλα 200 εκ. Ευρώ, συνολικά 950 εκ. ευρώ, “θα αποπληρώσει μέρους του χρεογράφου που κρατά η Λαϊκή Τράπεζα ύψους σχεδόν 2 δις Ευρώ”.
Το γεγονός αυτό, εξήγησε, “θα έχει ως συνέπεια την εξοικονόμηση ELA κατά περίπου 400 εκ. Ευρώ”.
Είπε, επίσης, ότι όπως έχει ανακοινώσει αύριο η Τράπεζα Κύπρου “στην αυριανή της συνάντηση προτίθεται να εξετάσει θέματα χρηματοδότησης και κεφαλαιακής ενίσχυσης της Τράπεζας”.
Σημείωσε ότι η Κεντρική Τράπεζα θα προτρέψει την Τράπεζα Κύπρου να χρησιμοποιήσει ένα μέρος από το ποσό που θα μπορέσει να αντλήσει για τη μείωση του ELA, ξεκαθαρίζοντας ότι
η Κεντρική Τράπεζα δεν έχει πολλά μέσα για να βοηθήσει την Τράπεζα Κύπρου στο θέμα αυτό.
“Η έκδοση κεφαλαίου για όλες τις τράπεζες θεωρούμε ότι είναι μια πολύ συνετή ενέργεια για να πάνε στα stress tests ενισχυμένες…”, πρόσθεσε.
Σε ερώτηση για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, είπε ότι “οι τράπεζες θα έπρεπε πρώτα να στήσουν τις δομές εκείνες, να εκπαιδεύσουν προσωπικό, προκειμένου να χειριστούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια”, προσθέτοντας ότι “τα δάνεια θα πληρωθούν, εκτός σε περίπτωση που κάποιος είναι πλέον αφερέγγυος οπότε θα εκποιηθούν οι εξασφαλίσεις του. Οι τράπεζες δεν έχουν δικά τους χρήματα, δεν τους τα δίνει κανένας τα χρήματα, οι τράπεζες τα παίρνουν από τους καταθέτες τα χρήματα γι` αυτό πρέπει να είναι πολύ προσηλωμένες ώστε να κάνουν με τη σειρά που υποδεικνύει και η Κεντρική Τράπεζα αναδιάρθρωση των δανείων και να εφαρμόζουν όλα τα μέτρα που προβλέπονται στην οδηγία προκειμένου να εισπράξουν το λαβείν τους”.
Είπε, επίσης, ότι η Κεντρική Τράπεζα αναγνωρίζει τις δυσκολίες που έχουν οι τράπεζες, σημειώνοντας ότι “θεωρούμε ότι τώρα αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση. Εφόσον θα δοθούν και τα σχετικά εργαλεία στις τράπεζες αναμένουμε ότι θα πρέπει να αρχίσει η είσπραξη των μη εξυπηρετούμενων δανείων”.
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, η κ. Γιωρκάτζη ξεκαθάρισε ότι δεν τίθεται θέμα πώλησης του χρυσού, ενώ απηύθυνε έκκληση όπως τερματιστεί η ψιθυρολογία είτε για κούρεμα καταθέσεων είτε για οποιαδήποτε άλλη αρνητική εξέλιξη στο Συνεργατισμό αφού δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα. “Το κράτος και θέλει και μπορεί να στηρίξει το Συνεργατισμό ως το τέλος”, πρόσθεσε.
Είπε, επίσης, ότι έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία έγκρισης των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Τράπεζας από την Κεντρική Τράπεζα, ωστόσο δεν ήταν σε θέση να ανακοινώσει οτιδήποτε προτού ενημερωθούν, όπως είπε, οι άμεσα ενδιαφερόμενοι.
Στην αρχική της ομιλία, η κ. Γιωρκάτζη είπε, μεταξύ άλλων, ότι “το 2013 ήταν μια χρονιά κατά την οποίαν η χώρα μας βρέθηκε μπροστά σε πρωτοφανείς καταστάσεις, μια χρονιά τις συνέπειες της οποίας, όλοι θα θέλαμε γρήγορα να ξεπεράσουμε. Το τραπεζικό μας σύστημα κλυδωνίστηκε συθέμελα, η εμπιστοσύνη του κοινού προς αυτό διαβρώθηκε, βιώσαμε τη μεγάλη μείωση των εισοδημάτων, τη συρρίκνωση των μικρών επιχειρήσεων, τη σημαντική αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, καθώς και την αύξηση της ανεργίας σε πρωτόγνωρα για την Κύπρο επίπεδα”.
Είπε, επίσης, ότι “μέχρι τώρα, η πορεία υλοποίησης του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής θεωρείται αρκετά επιτυχημένη, με τέσσερις συνεχείς αξιολογήσεις να είναι πολύ θετικές και να προδιαγράφουν μια ευοίωνη πορεία για την οικονομία και το κυπριακό τραπεζικό σύστημα. Ταυτόχρονα, θα πρέπει, όμως να τονιστεί ότι, ο δρόμος είναι μακρύς, πολλές προκλήσεις εξακολουθούν να υφίστανται και δεν υπάρχουν περιθώρια εφησυχασμού”.
Αναφερόμενη στις μακροοικονομικές εξελίξεις κατά το 2013, σημείωσε ότι “η επιδείνωση του πραγματικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) ήταν μικρότερη σε σχέση με την αρχική εκτίμηση της Τρόικας. Συγκεκριμένα, ενώ αρχικά αναμενόταν μείωση του ΑΕΠ της τάξης του 8,7% σε πραγματικούς όρους, η μείωση περιορίστηκε τελικά στο 5,4%. Ταυτόχρονα, ιδιαίτερα θετική εξέλιξη αποτελεί το γεγονός ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι που είχαν τεθεί για το 2013, όχι μόνο έχουν επιτευχθεί, αλλά έχουν υπερκαλυφθεί, αντικατοπτρίζοντας, μεταξύ άλλων, και τη συνετή υλοποίηση του κρατικού προϋπολογισμού. Ο πληθωρισμός με βάση τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή περιορίστηκε κατά το 2013 στο 0,4%, ενώ η ανεργία έφθασε στο πρωτόγνωρο επίπεδο του 15,9% του εργατικού δυναμικού”.
Σχολιάζοντας τις προοπτικές των οικονομικών εξελίξεων για το 2014, επεσήμανε ότι “η μείωση του ΑΕΠ κατά το πρώτο τρίμηνο ανήλθε, σε ετήσια βάση, στο 4,1%, σε αντίθεση με μείωση 5% που είχε καταγραφεί κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2013. Με βάση την εξέλιξη αυτή”, πρόσθεσε, “η πρόβλεψη της Τρόικας που έγινε στο πλαίσιο της τέταρτης αξιολόγησης, για συνολική μείωση του ΑΕΠ κατά 4,2% κατά τη διάρκεια του 2014, φαίνεται να είναι μάλλον απαισιόδοξη”.
Είπε, επίσης, ο πληθωρισμός με βάση τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή παραμένει σε αρνητικό έδαφος το 2014, ενώ οι τιμές μειώνονται με επιβράδυνση. Πιο συγκεκριμένα, είπε, “ο πληθωρισμός κυμάνθηκε στο –0,1% το Μάιο του 2014, σε σύγκριση με –0,4% τον Απρίλιο και οι κίνδυνοι αποπληθωρισμού για το σύνολο του έτους παραμένουν”.
Ανέφερε ακόμη ότι “η ανεργία συνεχίζει να βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, αλλά υπάρχουν κάποιες ενδείξεις σταθεροποίησης”. Συγκεκριμένα, όπως είπε, “το πρώτο τρίμηνο του 2014 η ανεργία έφθασε στο 16% του εργατικού δυναμικού, σε σχέση με 16,2% το τέταρτο τρίμηνο του 2013”.
Η κ. Γιωρκάτζη είπε επίσης ότι “η κατάργηση των υπολοίπων περιορισμών που αφορούν μεταφορές κεφαλαίων στο εξωτερικό αναμένεται να επιτευχθεί με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον τραπεζικό τομέα, όπως προβλέπεται στο σχετικό οδικό χάρτη που έχει συμφωνηθεί στο πρόγραμμα προσαρμογής”.
Ανέφερε ότι “ως συνέπεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής που ακολούθησε το Ευρωσύστημα, ο ισολογισμός της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, όπως και των άλλων Εθνικών Κεντρικών Τραπεζών της Ευρωζώνης, παρουσιάζεται γενικά διογκωμένος σε σχέση με τα χρόνια πριν από την κρίση. Χαρακτηριστικά, κατά την 31η Δεκεμβρίου 2013, το σύνολο των στοιχείων ενεργητικού ανήρχετο στα 14,3 δισ. ευρώ περίπου”, κατέληξε.