Απάντηση Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας σε χθεσινό δημοσίευμα για τα άτομα με αναπηρίες
Σε συνέχεια χθεσινού δημοσιεύματος της εφημερίδας «Χαραυγή», με τίτλο «Εγκλωβισμένα στη φτώχεια τα άτομα με αναπηρία», και προς αποκατάσταση των πραγματικών γεγονότων, το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας παραθέτει ορισμένες από τις ενέργειες που έγιναν την τελευταία δεκαετία από την Κυβέρνηση για τα άτομα με αναπηρίες (ΑμεΑ):
- Επί διακυβέρνησης Αναστασιάδη, τέσσερις κοινωνικές παροχές που είχαν επηρεαστεί το 2012 επί προηγούμενης διακυβέρνησης, επανήλθαν πλήρως. Συγκεκριμένα, επαναφέρθηκε η ετήσια αύξηση βάσει της ΑΤΑ στη Χορηγία Τυφλών και στο Επίδομα Βαριάς Κινητικής Αναπηρίας, επαναλειτούργησε το Σχέδιο Επιχορήγησης Διακοπών Ατόμων με Αναπηρίες (ετήσιο κόστος €300.000) και επανήλθε το ύψος των πιστώσεων σε €1.7 εκ. ετησίως για την Οικονομική Βοήθεια Αγοράς Αυτοκινήτου.
- Παράλληλα, εισήχθησαν τρεις νέες κοινωνικές παροχές που απευθύνονται σε νέες ομάδες ατόμων με σοβαρές αναπηρίες: το 2015 εφαρμόστηκε το Επίδομα Διακίνησης Αιμοκαθαρόμενων Νεφροπαθών με 700 νέους δικαιούχους, το 2018 το Επίδομα Διακίνησης Μεταγγιζόμενων Θαλασσαιμικών με 500 νέους δικαιούχους και το 2019 το Επίδομα Διακίνησης Τυφλών που δεν εργάζονται και ανεξαρτήτως της ηλικίας τους με 1.700 δικαιούχους.
- Από το 2019, αυξήθηκαν κατά 30% τα Επιδόματα Φροντίδας Ατόμων με Τετραπληγία η Παραπληγία, καθώς και τα επιδόματα διακίνησης όλων των δικαιούχων (τυφλών και κινητικά ανάπηρων), με πρόσθετη ετήσια δαπάνη ύψους €4 εκ. για πέραν των 6.000 δικαιούχων.
- Για πρώτη φορά, καταρτίστηκε Εθνική Στρατηγική για την Αναπηρία για την περίοδο 2018-2028 και τριετή Εθνικά Σχέδια Δράσης για την υλοποίηση της Στρατηγικής και της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι στο τρέχον 3ο Εθνικό Σχέδιο Δράσης (2021-2023), περιλαμβάνονται 58 νέες δράσεις και 77 συνεχιζόμενες. Από τις συνολικά 135 δράσεις της τριετίας έχουν ήδη ολοκληρωθεί πλήρως οι 63 (47% των προβλεπόμενων δράσεων).
- Αυξήθηκαν τα προγράμματα υπηρεσιών που επιχορηγούνται και παρέχονται από ΜΚΟ. Ειδικότερα, αυξήθηκαν σε 24 τα προγράμματα απασχόλησης με στήριξη στην ανοικτή αγορά εργασίας για την υποστήριξη 380 ατόμων με νοητική ή ψυχική αναπηρία και σε 19 τα προγράμματα επιχορήγησης κοινωνικών συνοδών για 900 άτομα με σοβαρές αναπηρίες (τυφλά άτομα, άτομα με αυτισμό, με νοητική αναπηρία, με κινητική αναπηρία) για τις καθημερινές τους δραστηριότητες.
- Εγκρίθηκε για πρώτη φορά το 2022 η επιχορήγηση και η λειτουργία από την Κυπριακή Συνομοσπονδία Οργανώσεων Αναπήρων πιλοτικού προγράμματος απασχόλησης Συμβούλων Λήψης Αποφάσεων.
- Το νέο Σύστημα Αξιολόγησης Αναπηρίας συγχρηματοδοτήθηκε με δαπάνες ύψους €3.9 εκ. για την περίοδο 2014-2020, ενώ συμπεριλήφθηκε και στο Εθνικό Σχέδιο «Κύπρος_Το Αύριο» με προϋπολογισμό για την περίοδο 2021-2027 ύψους €10.5 εκ.. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η δημιουργία δικτύου με τρία Κέντρα Αξιολόγησης Αναπηρίας στην Λευκωσία, την Λεμεσό και την Λάρνακα, με στόχο την αποκεντρωμένη και την αμεσότερη εξυπηρέτηση των ΑμεΑ παγκύπρια, διορθώνοντας έτσι πολλές αδυναμίες και κενά και αναβαθμίζοντας την αντικειμενικότητα, την επιστημονικότητα και την αξιοπιστία των αξιολογήσεων. Ενδεικτικά σημειώνεται ότι από τα τέλη του 2013 μέχρι και το τέλος του 2021, οπότε και λειτούργησε το πρώτο Κέντρο Αξιολόγησης στην Λευκωσία, αξιολογήθηκαν πέραν των 20.000 ΑμεΑ και κάθε πολίτης έλαβε ένα ολοκληρωμένο πόρισμα αξιολόγησης αναπηρίας, διαβατήριο πρόσβασης, με πιστοποίηση όλων των ωφελημάτων του σε κοινωνικές παροχές και υπηρεσίες.
- Προς αντιμετώπιση της έλλειψης δομών και υπηρεσιών για την υποστήριξη της ανεξάρτητης διαβίωσης ατόμων με νοητική αναπηρία και αυτισμό και για να αποφευχθεί η ιδρυματοποίηση και ο κοινωνικός αποκλεισμός τους, δημιουργήθηκαν εννέα κατοικίες και λειτούργησαν τρία προγράμματα υποστηριζόμενης διαβίωσης, με δαπάνη €2.8 εκ.. Το έργο επεκτείνεται με δημιουργία άλλων πέντε κατοικιών και περισσότερων προγραμμάτων με προϋπολογισμό για την περίοδο 2021-2027 ύψους €20 εκ. από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και €2.4 εκ. από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
- Το 2021 δημιουργήθηκε το Κέντρο Οικογενειακής Παρέμβασης και Στήριξης για τον Αυτισμό «Ακτίδα» για τη στήριξη των παιδιών με αυτισμό και των οικογενειών τους. Το έργο συνεχίζεται με στόχο να εξυπηρετεί 300 οικογένειες με προϋπολογισμό €5 εκ. για την περίοδο 2021-2027.
- Για την περίοδο 2021-2027, περιλήφθηκε ως νέο έργο το «Νέο Δίκτυο Υπηρεσιών Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες», με συνολική δαπάνη €30 εκ. για την εισαγωγή νέων κοινωνικών υπηρεσιών, όπως του Προσωπικού Βοηθού, του Συμβούλου, του Εκπαιδευτή, κτλ.
- Τον Οκτώβριο του 2022, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε τη δημιουργία Εθνικής Επιτροπής για τον Αυτισμό, ικανοποιώντας το αίτημα για σχεδιασμό και υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων με στόχο την κάλυψη ολόκληρου του εύρους των αναγκών των ατόμων με αυτισμό.
- Επιπρόσθετα, έχοντας αναγνωρίσει εδώ και μήνες την αναγκαιότητα μιας νέας νομοθεσίας για τις υπηρεσίες και τις παροχές προς τα ΑμεΑ, τόσο το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων όσο και το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας έχουν εκφράσει την πρόθεσή τους για εκπόνηση ενός σύγχρονου νομοθετικού πλαισίου που να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των ΑμεΑ. Στο πλαίσιο αυτό και ως η άμεση αποδέκτης της νέας νομοθεσίας, έχει κληθεί κατ’ επανάληψη η ΚΥΣΟΑ να υποβάλει τις απόψεις και τις εισηγήσεις της, ώστε να προχωρήσει δομημένη διαβούλευση επί του θέματος.
Οι δράσεις και οι προτεραιότητες της Κυβέρνησης για τα άτομα με αναπηρίες την τελευταία δεκαετία αποδεικνύονται με έργα και στοιχεία. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρείται αύξηση των ετήσιων δαπανών από €28 εκ. σε €45 εκ. (αύξηση 60%), καθώς και υπερδιπλασιασμός των δικαιούχων από 7.000 σε 15.000 για την περίοδο 2013-2022.
Όπως διαπιστώνεται από τα πιο πάνω, την τελευταία δεκαετία έχουν γίνει άλματα βελτίωσης σε πολλούς τομείς της ζωής των ατόμων με αναπηρίες. Το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας απορρίπτει κατηγορηματικά τις μηδενιστικές αναφορές και καλεί τους ενδιαφερόμενους σε εποικοδομητική συμβολή, με στόχο την αντιμετώπιση των προβλημάτων του συνόλου των ατόμων με αναπηρίες.