Το ΥΠΑΝ οφείλει να δει σοβαρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Λογοπαθολόγοι στο δημόσιο σχολείο και να δώσει λύσεις!!!
Η λογοθεραπεία έχει ενταχθεί στα δημόσια σχολεία της Κύπρου εδώ και δεκαετίες, ωστόσο παραμένει ελλιπής, όχι μόνο γιατί οι ανάγκες των παιδιών είναι περισσότερες από αυτές που μπορούν να καλύψουν οι διορισμένοι λογοθεραπευτές, αλλά και επειδή η αρμόδια αρχή δεν έχει μεριμνήσει να καλύψει τις βασικές ανάγκες και να εφοδιάσει τις σχολικές μας μονάδες με τα κατάλληλα και απαραίτητα υλικά.
Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι λογοθεραπευτές του δημοσίου να δυσκολεύονται να αξιοποιήσουν τις γνώσεις τους και να κάνουν αποτελεσματικά και σωστά αυτό που τους ζητείται, τη σωστή δηλαδή λογοθεραπευτική θεραπεία των μαθητών που εγκρίνονται για λογοθεραπεία.
Υπενθυμίζω ότι οι λογοπαθολόγοι παρέχουν υπηρεσίες σε ένα ευρύ φάσμα περιστατικών, τα οποία αφορούν καθυστέρηση της ανάπτυξης ομιλίας και λόγου, αναπτυξιακές γλωσσικές διαταραχές, μαθησιακές διαταραχές, αρθρωτικές διαταραχές, ειδική γλωσσική διαταραχή, δυσαρθρία, αυτισμό, διαταραχή της ροής της ομιλίας (τραυλισμός), διαταραχές φωνής, νευρογενείς κινητικές διαταραχές της ομιλίας (δυσαρθρίες και επίκτητη απραξία), νευρολογικές διαταραχές και σύνδρομα, νοητική καθυστέρηση, διαταραχές κατάποσης (δυσφαγία), κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες, βαρηκοΐα/ κώφωση/ κοχλιακή εμφύτευση, εγκεφαλικό επεισόδιο/ αφασία, χειρουργικές επεμβάσεις κεφαλής και τραχήλου (λαρυγγεκτομή), κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις. Σαν επιστήμη συνδέεται άμεσα με την κατανόηση, την έκφραση, τη μνήμη, την προσοχή, καθώς και την ανάγνωση και τη γραφή.
Ο συνδυασμός λόγου και ομιλίας μάς επιφέρει την επικοινωνία, δηλαδή τη διαδικασία με την οποία μεταδίδεται μεταξύ δύο ή περισσοτέρων ατόμων ένα μήνυμα, μια πληροφορία ή ανταλλαγή γνώσεων, ιδεών, επιθυμιών και σκέψεων, χρησιμοποιώντας γραπτό ή προφορικό λόγο.
Η γλώσσα είναι ο κοινωνικά αποδεκτός κώδικας επικοινωνίας, που χρησιμοποιεί κανόνες προκειμένου να γινόμαστε κατανοητοί από το σύνολο και χωρίζεται:
* στη μορφή, η οποία εμπεριέχει τη φωνολογία (άρθρωση και ανάλυση των φθόγγων), τη μορφολογία (γραμματική και καταλήξεις) και τη σύνταξη (θέση των λέξεων στην πρόταση)
* στο περιεχόμενο, σημασιολογία (σημασία των λέξεων)
* και στη χρήση της γλώσσας, πραγματολογία (κανόνες χρήσης της κοινωνικής γλώσσας).
Βάσει των πιο πάνω, η πρώιμη παρέμβαση είναι το κλειδί για τη σωστή θεραπεία των μαθητών με λογοθεραπευτικές δυσκολίες. Παρόλα αυτά, μαθητές που φοιτούν στα δημόσια νηπιαγωγεία είναι λιγότερο πιθανό να εγκριθούν για λογοθεραπεία, λόγω των διαδικασιών που ακολουθούνται στο ΥΠΑΝ. Διαδικασίες, όπως η παραπομπή των μαθητών για έγκριση ειδικής εκπαίδευσης και λογοθεραπείας είναι χρονοβόρες και πολλές φορές μπορεί να χρειαστούν μέχρι και δύο σχολικές χρονιές για να εγκριθούν.
Ο διορισμός της Ομάδας Αξιολόγησης από το ΥΠΑΝ, είχε ως ένα από τους κύριους στόχους την επίσπευση αυτών των διαδικασιών, αλλά και την αποσυμφόρηση των λογοθεραπευτών από τις πολλές αξιολογήσεις περιστατικών. Ο στόχος αυτός ακόμα δεν έχει επιτευχθεί, αφού μέχρι και σήμερα η έγκριση παροχής λογοθεραπείας ή/και ειδικής εκπαίδευσης στα δημόσια σχολεία καθυστερεί μέχρι και 6-7 μήνες. Χρόνος πολύτιμος για το παιδί που έχει ανάγκη αυτές τις θεραπείες εντός της σχολικής μονάδας.
Επιπλέον, οι λογοθεραπευτές έχουν επίσης να αντιμετωπίσουν προβλήματα και δυσκολίες στα δημόσια σχολεία όπως: τα ανύπαρκτα σταθμισμένα τεστ αξιολόγησης, το ανεπαρκές υλικό λογοθεραπείας μέχρι και τις ανύπαρκτες αίθουσες διδασκαλίας στα περισσότερα σχολεία. Η πιο σημαντική όμως δυσκολία που έχουν να αντιμετωπίσουν είναι ο μη επαρκής χρόνος παροχής λογοθεραπείας, ο οποίος άτυπα ανέρχεται στο 1,3, δηλαδή 52 λεπτά λογοθεραπείας την εβδομάδα ανά μαθητή. Ταυτόχρονα, οι επιπλέον εγκρίσεις κατά τη διάρκεια του χρόνου επιβάλλουν τις αναγκαστικές ομαδοποιήσεις μαθητών, με αποτέλεσμα ο χρόνος παροχής λογοθεραπείας να μειώνεται μέχρι και τα 25 λεπτά ανά μαθητή την εβδομάδα. Το γεγονός αυτό δυσκολεύει αφάνταστα τη δουλειά των λογοπαθολόγων εντός της σχολικής μονάδες, παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που καταβάλλουν οι συνάδελφοι και συναδέλφισσες, για να μπορούν να παρέχουν σωστή θεραπεία στους μαθητές και στις μαθήτριές τους.
Αξίζει να σημειωθεί πως κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς οι λογοθεραπευτές πρέπει να αξιολογήσουν όλους τους μαθητές/ριές τους, να ετοιμάσουν το ατομικό πρόγραμμα εκπαίδευσης με τους στόχους για τον/την κάθε μαθητή/ρια ξεχωριστά, να επικοινωνούν σε τακτική βάση με τους γονείς των μαθητών και τους ιδιώτες θεραπευτές τους, όπου υπάρχουν, καθώς και τον/την εκπαιδευτικό της τάξης, να κάνουν αντικατάσταση όπου χρειάζεται, αναπληρώσεις μαθημάτων σε μέρες όπου υπάρχουν πρόβες, ενδοσχολικές γιορτές, εκδρομές κλπ., να ετοιμάσουν ένα προς ένα το εξατομικευμένο υλικό παρέμβασης για τον κάθε μαθητή, να ετοιμάσουν τις τελικές αξιολόγησης στο τέλος της χρονιάς, τους φακέλους των μαθητών, να διεκπεραιώσουν όλη την υπόλοιπη γραφειοκρατία που κάνει ένας εκπαιδευτικός σε μία σχολική μονάδα, αλλά και στις περισσότερες περιπτώσεις, να μετακινούνται από τη μια σχολική μονάδα στην άλλη, μιας και οι διορισμοί γίνονται σε περισσότερα από 1 μέχρι και 4-5 σχολεία την εβδομάδα.
Σε 6 περιόδους μη διδακτικού χρόνου που απομένουν στους λογοθεραπευτές την εβδομάδα για όλες αυτές τις εξωδιδακτικές υποχρεώσεις είναι αδύνατον να γίνουν όλα αυτά και να έχουμε και τα επιθυμητά αποτελέσματα των θεραπειών. Οι μαθητές των σχολικών μονάδων που έχουν εγκριθεί για παροχή λογοθεραπείας αξίζουν πολύ περισσότερα από αυτά τα 52 λεπτά την εβδομάδα θεραπείας.
Το Υπουργείο Παιδείας θα πρέπει να λάβει άμεσα μέτρα για την επίλυση όλων αυτών των προβλημάτων και ζητημάτων, αν πραγματικά επιθυμεί να γίνεται σωστή και αποτελεσματική δουλειά στη λογοθεραπεία, προς όφελος πάντα των παιδιών μας.
Έλενα Χατζησάββα – Λογοθεραπεύτρια
Στέλεχος Προοδευτικής Κίνησης Δασκάλων και Νηπιαγωγών Λευκωσίας