O διευθυντής του Ινστιτούτου «New America Foundation’s Open Technology Institute» Sascha Meinrath γράφει στο ideas.time.com, ότι η πρόεδρος της Βραζιλίας, Dilma Rouseff, ζήτησε πρόσφατα από την έδρα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ από τις άλλες χώρες να αποσυνδεθούν από την ηγεμονία των ΗΠΑ στο διαδίκτυο και να αναπτύξουν τη δική τους κυριαρχία σε αυτό και στις δομές διακυβέρνησης.
Οι δηλώσεις της αυτές ακολούθησαν μετά τη δημοσιοποίηση αναφορών ότι οι ΗΠΑ παρακολουθούν το ηλεκτρονικό της ταχυδρομείο, την εσωτερική επικοινωνία των μελών της βραζιλιάνικης κυβέρνησης και κατασκοπεύουν την εθνική πετρελαϊκή εταιρεία της χώρας.
Ωστόσο, όπως γράφει ο Meinrath, η κίνησή της αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ισχυρή αντίδραση απέναντι στο «ανοιχτό ίντερνετ», κάτι που θα το μετέτρεπε από μια παγκόσμια κοινότητα σε κάτι πολύ περιορισμένο στα πολιτικά σύνορα ενός χάρτη.
Η Βραζιλία είναι μία από τις λίγες χώρες, όπως η Ινδονησία, η Τουρκία και η Ινδία, οι οποίες είναι αναποφάσιστες την τελευταία δεκαετία, σε ό,τι αφορά τη συζήτηση για το αν θα έπρεπε να αναπτυχθεί ένα διεθνές πλαίσιο που θα διέπει το Διαδίκτυο, τέτοιο που θα μπορούσε να αντικαταστήσει τον «αρχηγικό» ρόλο των ΗΠΑ.
Παραδοσιακά, σε αυτή η συζήτηση η Αμερική έπαιρνε τη θέση του υπερασπιστή ενός ελεύθερου και ανοιχτού Διαδικτύου, που θα εγγυάται το δικαίωμα όλων των πολιτών να εκφράζονται ελεύθερα.
Αντίθετα με αυτήν την άποψη είναι καταπιεστικά καθεστώτα που περιορίζουν τη συνδεσιμότητα και την πρόσβαση στις πληροφορίες.
Οι τελευταίες αποκαλύψεις, όμως, για τη δράση της NSA έχουν μετατοπίσει τη συζήτηση, αποξενώνοντας τους βασικούς υπερασπιστές και συμμάχους της ιδέας του «ελεύθερου Διαδικτύου» και στρέφοντάς τη προς την άποψη που εκφράζουν μερικά από τα πιο καταπιεστικά καθεστώτα του πλανήτη.
Αυτό που ανακύπτει είναι ένας συνασπισμός, ανάμεσα στις χώρες που αντιτίθενται στο πώς οι ΗΠΑ υπερασπίζονται τις «δεδηλωμένες αρχές ενός ελεύθερου Διαδικτύου» που τόσο ένθερμα δηλώνουν και σε αυτές που αντιτίθενται ολοκληρωτικά σε αυτές τις αρχές.
Οι στενοί σύμμαχοί μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για παράδειγμα, εξετάζουν το ενδεχόμενο ανάκλησης συμφωνιών ανταλλαγής δεδομένων με τις ΗΠΑ και να απαιτήσουν από τους αμερικανούς παρόχους ιστοσελίδων να προειδοποιούν τους ευρωπαίους χρήστες ότι τα δεδομένα τους υπόκεινται σε έλεγχο από την αμερικανική κυβέρνηση.
Εν τω μεταξύ, καθεστώτα όπως του Ιράν, της Συρίας και της Κίνας ελέγχουν τις πληροφορίες που διακινούνται στα δίκτυά τους, υπονομεύοντας τα θεμέλια του λεγόμενου «ανοιχτού διαδικτύου».
Τα κίνητρα των χωρών αυτών, που αμφισβητούν τον έλεγχο της Αμερικής στον παγκόσμιο ιστό ποικίλουν, όμως οι ισχυρισμοί τους δείχνουν προς την ίδια κατεύθυνση: τη βαλκανιοποίηση του Διαδικτύου.
Αν συμβεί αυτό, το διαδίκτυο κινδυνεύει να γίνει σαν το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ευρώπης, όπου οι διαφορές στην τάση και το σύστημα σηματοδότησης θα αναγκάζει τους φορείς να σταματούν και να αλλάζουν συστήματα, ή ακόμη και μηχανές, με αποτέλεσμα καθυστερήσεις, αναποτελεσματικότητα και υψηλότερο κόστος.
Οι χρήστες του διαδικτύου αυτού θα υπόκεινται σε διαφορετικές νομικές προϋποθέσεις και απαιτήσεις, οι οποίες θα επιβάλλουν αντικρουόμενες εντολές και θα παρέχουν αμοιβαία, αποκλειστικά δικαιώματα.
Ένα διαδίκτυο με τόσο πολύπλοκη δομή δικαιοδοσίας, σίγουρα θα παρεμποδίζει τη σύγχρονη οικονομική δραστηριότητα.
Η NSA άνοιξε το «κουτί της Πανδώρας», μεταχειριζόμενη τους «πολίτες» και τους «ξένους» με διαφορετικό τρόπο. Οι κανόνες που ισχύουν στις ΗΠΑ επιβάλλουν εντολές δικαιοδοσίας με βάση γεωγραφικά κριτήρια (με βάση τη διαδρομή των κινήσεών σας στο διαδίκτυο ή την τοποθεσία των υπηρεσιών δεδομένων και της βάσης δεδομένων που χρησιμοποιείτε).
Η διάσπαση του Διαδικτύου, υπονομεύει την ίδια την ελευθερία του μέσου και τίθεται σε κίνδυνο η ελευθερία έκφρασης, γνώμης και δυνατότητας συμμετοχής στην «κοινωνία της πληροφορίας».
Η Βραζιλία μπορεί να μη θέλει να ασκήσει έλεγχο στα πάντα στο διαδίκτυο, ή να λογοκρίνει και να κατασκοπεύσει τους πολίτες της, όμως υπάρχουν άλλες χώρες με πιο σκοτεινά κίνητρα, που επιδοκιμάζουν τη στάση της λατινοαμερικάνικης χώρας.
Μόνο αν είμαστε απόλυτα διαφανείς αναφορικά με το περίο εφαρμογής των δραστηριοτήτων μας και παύοντας όλες εκείνες που παραβιάζουν τους εθνικούς κανόνες, θα καταφέρουμε να επανακτήσουμε την παγκόσμια εμπιστοσύνη και να αντιστρέψουμε τη μάλλον δυσοίωνη τροχιά στην οποία βρισκόμαστε.