Πώς αντιδρά το σώμα μας στις ακραίες θερμοκρασίες εν όψει το πολύ ζεστών ημερών και πώς θα προστατευτούμε, εξηγεί ειδικός.
Ο καύσωνας μας χτυπάει την πόρτα, τι επόμενες μέρες ενώ οι υψηλές θερμοκρασίες σαρώνουν τον πλανήτη και οι ειδικοί εξηγούν και συμβουλεύουν σχετικά με την προσαστία μας.
H Γη κατέγραψε πρόσφατα τη θερμότερη ημέρα που έχει καταγραφεί ποτέ – ένα ρεκόρ που οι ειδικοί προειδοποιούν ότι πιθανότατα θα καταρριφθεί επανειλημμένα, καθώς η κλιματική κρίση οδηγεί τις θερμοκρασίες όλο και πιο ψηλά.
Οι εξαιρετικά ζεστές ημέρες – αυτές που θα μπορούσαν να θεωρηθούν οι πιο ζεστές ημέρες του καλοκαιριού – είναι πιο συχνές τώρα από ό,τι το 1970 σε 195 περιοχές των ΗΠΑ, σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα Climate Central. Από αυτές τις τοποθεσίες, περίπου το 71% αντιμετωπίζει τώρα τουλάχιστον επτά επιπλέον εξαιρετικά ζεστές ημέρες κάθε χρόνο. Οι επιπτώσεις είναι καταστροφικές, επισημαίνει το CNN.
Σε μια κομητεία του Τέξας, τουλάχιστον 11 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους μέσα σε μια εβδομάδα κατά τη διάρκεια ενός αδυσώπητου κύματος καύσωνα τον Ιούνιο. Στο Μεξικό, οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν σκοτώσει τουλάχιστον 112 ανθρώπους από τον Μάρτιο. Ένα πρόσφατο κύμα καύσωνα στην Ινδία σκότωσε τουλάχιστον 44 άτομα.
Τι συμβαίνει στο σώμα μας σε συνθήκες ακραίας ζέστης
Κανονικά, το σώμα μας είναι συνηθισμένο σε ένα συγκεκριμένο εύρος θερμοκρασιών, συνήθως μεταξύ 36 και 37 βαθμών (97-99 βαθμοί Φαρενάιτ).
Όταν ο εγκέφαλός μας αντιλαμβάνεται μια αλλαγή – είτε χαμηλότερη είτε υψηλότερη από αυτή – προσπαθεί να βοηθήσει το σώμα μας να κρυώσει ή να θερμανθεί, σύμφωνα με τη δρα Τζούντιθ Λίντεν, εκτελεστική αντιπρόεδρο του τμήματος επειγόντων περιστατικών του Ιατρικού Κέντρου της Βοστώνης και καθηγήτρια στο τμήμα επειγόντων περιστατικών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βοστώνης.
«Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους (ο εγκέφαλος) προσπαθεί να δροσίσει το σώμα. Ένας τρόπος, ο πιο συνηθισμένος τρόπος που σκεφτόμαστε, είναι ότι ιδρώνουμε», δήλωσε η Λίντεν. «Οι πόροι ανοίγουν, το σώμα ιδρώνει και ο ιδρώτας εξατμίζεται, που δροσίζει το σώμα».
Ο δεύτερος τρόπος με τον οποίο το σώμα μας δροσίζεται είναι με τη διαστολή των αγγείων και την αύξηση του καρδιακού μας παλμού, η οποία βοηθάει να έρθει η θερμότητα και το αίμα στην επιφάνεια του σώματός μας και βοηθάει στην απελευθέρωση της υπερβολικής θερμότητας.
Όταν εκτιθόμαστε σε υψηλές θερμοκρασίες, γίνεται πιο δύσκολο για το σώμα μας να προσπαθήσει να συμβαδίσει με την ψύξη του. Και αν το περιβάλλον μας είναι ζεστό και υγρό, ο ιδρώτας δεν εξατμίζεται τόσο εύκολα – γεγονός που ανεβάζει τη θερμοκρασία του σώματός μας ακόμη πιο ψηλά, σύμφωνα με την Mayo Clinic.
«Όσο υψηλότερη είναι η υγρασία, τόσο χαμηλότερες θερμοκρασίες χρειαζόμαστε για την ακραία ζέστη», δήλωσε η Λίντεν.
Τύποι ασθενειών που σχετίζονται με την πολύ ζέστη
Οι ασθένειες που σχετίζονται με την ήπια θερμότητα, συμπεριλαμβανομένων των κραμπών, είναι οι πιο συχνές, δήλωσε η Λίντεν. Οι κράμπες θερμότητας μπορούν να αναπτυχθούν σε άτομα που ιδρώνουν πολύ, μεταξύ άλλων και κατά τη διάρκεια της άσκησης. Η υπερβολική εφίδρωση καταναλώνει όλο το αλάτι και την υγρασία του σώματος και μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκούς πόνους ή σπασμούς, συνήθως στην κοιλιά, τα χέρια ή τα πόδια, σύμφωνα με το CDC(Κέντρo Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών).
Μπορεί επίσης να αναπτυχθεί εξάνθημα από τη ζέστη. Αυτός είναι ένας ερεθισμός του δέρματος που προκαλείται από την υπερβολική εφίδρωση σε ζεστό και υγρό καιρό και είναι πιο συχνός στα μικρά παιδιά, λέει το CDC. Είναι συνήθως ένα κόκκινο σύμπλεγμα από σπυράκια ή φουσκάλες και τείνει να εμφανίζεται σε μέρη όπως ο λαιμός, το άνω μέρος του στήθους ή στις πτυχές των αγκώνων.
Όταν το σώμα μας αρχίζει να ξεπερνά την ικανότητά του να ψύχεται, μπορεί να αναπτυχθεί αυτό που είναι γνωστό ως εξάντληση από τη ζέστη.
«Σε αυτή την περίπτωση θα δείτε υπερβολική εφίδρωση επειδή το σώμα σας θα προσπαθήσει πραγματικά να αντέξει την επιπλέον θερμότητα. Θα νιώσετε ζαλάδα, συχνά οι άνθρωποι παρουσιάζουν ναυτία, πονοκεφάλους και το δέρμα τους συχνά φαίνεται χλωμό και υγρό και ο σφυγμός τους είναι συχνά γρήγορος», δήλωσε η Λίντεν.
«Αυτή είναι η τελευταία προσπάθεια του οργανισμού να δροσιστεί πριν φτάσει πραγματικά σε ένα σημείο χωρίς επιστροφή».
Ο κίνδυνος της θερμοπληξίας
Η θερμοπληξία είναι η πιο σοβαρή ασθένεια που σχετίζεται με τη ζέστη και, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο.
«Αυτό συμβαίνει όταν η θερμοκρασία του σώματός μας ξεπερνά τους 39 με 40 βαθμούς κελσίου περίπου, και εκεί αρχίζουν να αποτυγχάνουν οι μηχανισμοί σας», προειδοποίησε η Λίντεν.
Τα προειδοποιητικά σημάδια μπορεί να περιλαμβάνουν εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες σώματος, κόκκινο και ξηρό δέρμα, γρήγορο σφυγμό, πονοκέφαλο, ζάλη, ναυτία ή απώλεια συνείδησης, σύμφωνα με το CDC.
Το χαρακτηριστικό γνώρισμα της θερμοπληξίας είναι η σύγχυση και η ταραχή, δήλωσε η Λίντεν
«Έτσι, όταν κάποιος βρίσκεται στη ζέστη και γίνεται συγχυσμένος και ταραγμένος, αυτό είναι θερμοπληξία μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου και πρέπει να καλέσετεασθενοφόρο γι’ αυτό ή να ζητήσετε αμέσως βοήθεια και να απομακρύνετε το άτομο από τη ζέστη».
Ποιος κινδυνεύει περισσότερο
Οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με χρόνιες παθήσεις καθώς και τα παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη.
Οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με χρόνιες ιατρικές παθήσεις μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να αντιληφθούν και να ανταποκριθούν στις αλλαγές της θερμοκρασίας και μπορεί να λαμβάνουν φάρμακα που επιδεινώνουν τις επιπτώσεις της ζέστης, δήλωσε το CDC.
«Οι πολύ νέοι (άνθρωποι) επίσης, επειδή είναι λιγότερο πιθανό να αναγνωρίσουν ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη και είναι λιγότερο πιθανό να βγουν από τη ζέστη αν αρχίσουν να αισθάνονται υπερθέρμανση», δήλωσε η καθηγήτρια.
Οι φοιτητές-αθλητές και τα κατοικίδια ζώα διατρέχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο, πρόσθεσε. «Με αυτόν τον καιρό, δεν πρέπει ποτέ, μα ποτέ, μα ποτέ να αφήσετε ένα παιδί ή ένα κατοικίδιο ζώο στο αυτοκίνητο ούτε για ένα λεπτό», επισήμανε η Λίντεν.
Oι ανεμιστήρες μπορούν να παραπλανήσουν/ Φωτογραφία Shutterstock
Πώς να παραμείνουμε ασφαλείς
Όταν αντιμετωπίζουμε ακραία ζέστη, υπάρχουν διάφορα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να διατηρήσουμε τον εαυτό μας και τους άλλους ασφαλείς.
Τo CNN επισημαίνει καταρχάς ότι θα πρέπει να προσέχουμε για τα συμπτώματα της θερμοηπληξίας και των άλλων σχετικών ασθενειών.
Πρώτον, προσέξτε για συμπτώματα θερμικής εξάντλησης ή άλλων ασθενειών.
«Αν κάποιος αρχίσει να αισθάνεται ζαλάδα, ναυτία ή πονοκέφαλο, τότε είναι η στιγμή να δράσουμε αμέσως», δήλωσε η Λίντεν. «Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να τον βγάλετε από τη ζέστη και να τον βάλετε σε ένα δροσερό περιβάλλον».
Όταν κάνει ζέστη έξω, προσπαθήστε να αποφεύγουμε τις υπαίθριες δραστηριότητες – ειδικά μεταξύ των ωρών 11 π.μ. και 3 μ.μ., σύμφωνα με την καθηγήτρια. Αν πρέπει να βγούμε έξω, φοράμε ανοιχτόχρωμα ρούχα, καλύπτουμε το κεφάλι μας και πίνουμε πολλά υγρά.
Μην περιμένουμε μέχρι να διψάσουμε για να πιούμε νερό, καθώς αυτό μπορεί να είναι σημάδι αφυδάτωσης. Η LΛίντεν συνιστά να πίνουμε τουλάχιστον ένα ποτήρι νερό -ή και περισσότερο- την ώρα.
Προσθέτει ότι έχει μεγάλη σημασία να βρούμε κλιματισμό ή μέρη στην περιοχή μας όπου μπορούμε να πάμτε για να παραμείνουμε δροσεροί.
Όταν βρισκόμαστε στο σπίτι, οι ανεμιστήρες μπορούν να βοηθήσουν, αλλά μην βασιζόμαστε μόνο σε αυτούς ως τρόπο δροσιάς. Ένώ μπορεί να αισθάανόμαστε πιο άνετα, δεν θα βοηθήσουν στην πρόληψη των ασθενειών που σχετίζονται με τη ζέστη.
Τέλος, «βεβαιωθείτε ότι ελέγχετε τους γείτονες, τους γονείς και τους φίλους σας – ειδικά τα ηλικιωμένα άτομα που μπορεί να ζουν μόνα τους ή να είναι απομονωμένα», δήλωσε η Λίντεν στο CNN.