Σε απολογισμό του έργου του Υπουργείου Υγείας για την περίοδο 2015-2018 προχώρησε σήμερα ο Υπουργός Υγείας δρ Γιώργος Παμπορίδης. Ο δρ Παμπορίδης, κατά τη διάρκεια δημοσιογραφικής διάσκεψης αναφέρθηκε εκτενώς στους μεσο-μακροπρόθεσμους και βραχυπρόθεσμους στρατηγικούς σχεδιασμούς του Υπουργείου για τους διάφορους τομείς που εμπίπτουν στο Υπουργείο.
Αναφερόμενος στους μακροπρόθεσμους στρατηγικούς σχεδιασμούς, ο κ. Υπουργός εξήγησε τα στάδια που δρομολογήθηκαν και προωθούνται που θα έχουν ως επιστέγασμα την εισαγωγή του Γενικού Σχεδίου Υγείας. «Το στοίχημα αφορούσε ολόκληρη τη μεταρρύθμιση του τομέα της υγείας, που περιλάμβανε την αυτονόμηση των δημοσιών νοσηλευτηρίων, την αναδιοργάνωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, την αναδιοργάνωση του Υπουργείου Υγείας και των συνδεδεμένων οργανισμών, την ίδρυση των Πανεπιστημιακών Κλινικών, την εισαγωγή της ηλεκτρονικής υγείας, τη δημιουργία της Εθνικής Φαρμακευτικής Αρχής, την ενεργοποίηση του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας, ο οποίος από την έγκριση της προηγούμενης νομοθεσίας υπάρχει, αλλά δεν παράγει, και τέλος την εισαγωγή του ΓεΣΥ», ανέφερε.
Συγκεκριμένα, όσον αφορά στην αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων, ο Υπουργός Υγείας είπε πως αυτή απαιτούσε την ετοιμασία των κρατικών νοσοκομείο, κατά τρόπο που να είναι ικανά να επιτελέσουν τον ρόλο που τους αναλογεί, στο πλαίσιο της λειτουργίας του ΓεΣΥ. «Η αυτονόμηση αποτελεί ουσιαστικά μια προϋπόθεση, ώστε να μπορέσουν να καταστούν ανταγωνιστικά τα δημόσια νοσηλευτήρια. Είναι επόμενο αυτό, γιατί όλα αυτά τα χρόνια, από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, αποτύχαμε σαν πολιτεία να εκσυγχρονίσουμε τα νοσηλευτήρια μας και το σύστημα λειτουργίας τους κατά τρόπο που να μπορούν αν υπηρετούν τον ασθενή και τον πολίτη. Ο κύκλος έχει προ πολλού να ολοκληρωθεί», σημείωσε χαρακτηριστικά. Προς τον σκοπό αυτό, συνέχισε, χρειάζεται η δημιουργία των απαραίτητων διοικητικών δομών που θα δώσουν την οικονομική και διοικητική διαχείριση των νοσοκομείων στους ίδιους τους επαγγελματίες υγείας.
«Να φύγει από τα χέρια του Υπουργείου Υγείας, και να πάει στα χέρια των ειδικών, των διευθυντών των νοσοκομείων, οι οποίοι να μπορούν να εφαρμόσουν τη γνώση και την εμπειρογνωμοσύνη τους για το καλό της λειτουργίας των νοσηλευτηρίων μας», πρόσθεσε.
Μετά την ψήφιση των νομοσχεδίων τον Ιούνιο του 2017, δημιουργήθηκε ο Οργανισμός Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ), ο αυτόνομος αυτός Οργανισμός, το Διοικητικό Συμβούλιο του οποίου έχει διοριστεί και θα συγκληθεί σε σώμα στις 11 Ιανουαρίου 2018.
Με την αυτονόμηση, είπε ακολούθως ο Υπουργός Υγείας, πρέπει επαναχαρτογραφηθεί ο χάρτης όλων των αναγκών και να μπορέσουν να εξυπηρετηθούν πλήρως όλες περιοχές, αστικές και επαρχιακές, σε επίπεδο υποδομών και υπηρεσιών, με την προσθήκη επιτυχημένων υπηρεσιών, όπως τα ασθενοφόρα, η κατ’ οίκον φροντίδα, η κοινοτική νοσηλευτική, κτλ. «Παράλληλα, εκσυγχρονίζονται και συμπλεγματοποιούνται Κέντρα Υγείας που βρίσκονται στην επαρχία και στις αστικές περιοχές, προκειμένου να εξυπηρετήσουν ασθενείς σε όλες τις περιοχές με ευέλικτο ωράριο που να επεκτείνεται και τις απογευματινές ώρες. Η συμπλεγματοποίηση στοχεύει στη συγκέντρωση της ισχύος πυρός που διαθέτουν οι υπηρεσίες μας, παρά να παρέχονται διάσπαρτα και με διασπάθιση πόρων και ωρών εργασίας σε υπηρεσίες που δεν προσθέτουν ποιότητα στις ζωές των πολιτών μας», υπογράμμισε.
«Παράλληλα, το Υπουργείο Υγείας συρρικνώνεται για να περιοριστεί σε εκείνο τον ρόλο που θα έπρεπε να είναι εξ υπαρχής ο ρόλος του. Παύει να είναι ο πάροχος υπηρεσιών υγείας, ανατίθεται αυτός ο ρόλος στον ΟΚΥπΥ και το Υπουργείο Υγείας περιορίζεται και επικεντρώνεται στα θέματα στρατηγικού σχεδιασμού, διαμόρφωση πολιτικής δημόσιας υγείας και ενίσχυση του ελεγκτικού και εποπτικού του ρόλου πάνω στους παρόχους των υπηρεσιών», είπε ο δρ Παμπορίδης.
Η ποιότητα των υπηρεσιών που λαμβάνουν οι πολίτες ενισχύεται με την ίδρυση Πανεπιστημιακών Κλινικών, που επιτρέπουν στους φοιτητές και τους ακαδημαϊκούς να συνεργάζονται με τους επαγγελματίες υγείας στα δημόσια νοσηλευτήρια την παροχή υπηρεσιών στους ασθενείς.
Σε σχέση με την ηλεκτρονική υγεία, ο Υπουργός Υγείας δήλωσε πως, κατά τη σημερινή του συνεδρία το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το νέο νομοσχέδιο για την ηλεκτρονική υγεία και άμεσα θα κατατεθεί στην Βουλή των Αντιπροσώπων. «Πρόκειται για μια βασική μεταρρύθμιση, η οποία θα υπηρετήσει πρωτίστως τον ασθενή, παρέχοντάς του όλες τις δυνατότητες εκμετάλλευσης της σύγχρονης καινοτόμου τεχνολογίας για τη δημιουργία ηλεκτρονικού φακέλου, υπηρετώντας την καθολικότητα και την υψηλή ποιότητα, χωρίς να υπάρχει διασπάθιση χρήματος, ενώ επιτρέπει παράλληλα στις εποπτικές αρχές να ελέγχουν επακριβώς όλες τις υπηρεσίες, αλλά και την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρονται», συμπλήρωσε.
Με δεδομένο ότι η Κύπρος είναι η μοναδική χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν διαθέτει Εθνική Φαρμακευτική Αρχή, ετοιμάστηκε και προωθήθηκε για νομοτεχνικό έλεγχο η δημιουργία της Εθνικής Φαρμακευτικής Αρχής, η σύσταση της οποίας αναμένεται να ενδυναμώσει και άλλους τομείς της οικονομίας, όπως η έρευνα.
Όσον αφορά τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας, ο Υπουργός Υγείας αναφέρθηκε στην προκήρυξη του διαγωνισμού για το λογισμικό. Σημείωσε ότι «μόλις ανέλαβα το Υπουργείο, αντιμετώπισα τη δυστοκία των δύο εταιρειών οι οποίες παρέμεναν στον ανταγωνιστικό διάλογο με τον ΟΑΥ για τη μη επίτευξη προόδου για το θέμα της ολοκλήρωσης του λογισμικού του ΓεΣΥ. Τριάντα μέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου, με εντολή του Προέδρου της Δημοκρατίας, προχώρησα στην έκδοση οδηγιών προς τον ΟΑΥ για την τάχιστη ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης, κάτι το οποίο επέτρεψε τη συνομολόγηση της συμφωνίας με τον επιτυχόντα προσφοροδότη, λίγους μήνες μετά και τη σχετική έγκριση της σύσκεψηςτων πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας το καλοκαίρι του 2016. Η ολοκλήρωση της 1ης φάσης του λογισμικού βρίσκεται σε καλό στάδιο, εντός των χρονοδιαγραμμάτων που έχουν ταχθεί, και αναμένεται να παραδοθεί τον Νοέμβριο 2018, ενώ το πλήρες θα παραδοθεί τον Μάιο του 2019».
Σε σχέση με το ΓεΣΥ, ο δρ Παμπορίδηςτόνισε ότι η εισαγωγή του θα δώσει καθολική και πλήρη ιατροφαρμακευτική κάλυψη, για οποιαδήποτε ανάγκη της υγείας του οποιαδήποτε στιγμή. Ο καθένας από εμάς θα συνεισφέρει ανάλογα με τις οικονομικές του δυνατότητες, είπε, σημειώνοντας ότι το κυπριακό ΓεΣΥ διαφέρει από τα υπόλοιπα ως προς τη δυνατότητα που παρέχει στον ασθενή να επιλέγει τον πάροχο υπηρεσίας. Οι πολίτες έχουν ίση πρόσβαση, ανάλογα με την ανάγκη που έχουν τη δεδομένη στιγμή.
Επιπρόσθετα, ο κ. Υπουργός παρουσίασε τις βραχυπρόθεσμες λύσεις που εφαρμόστηκαν, έτσι ώστε στο διάστημα μέχρι την εισαγωγή του ΓεΣΥ να μειωθεί η ταλαιπωρία που υφίστανται οι ασθενείς.
Ειδικότερα, ο δρ Παμπορίδης έκανε αναφορά στις συμφωνίες με τις συντεχνίες των νοσηλευτών και των ιατρών του δημοσίου, καθώς και στα κίνητρα που δόθηκαν στους επαγγελματίες υγείας.
Παράλληλα, ο κ. Υπουργός παρουσίασε τις δράσεις που υλοποιήθηκαν για την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, αλλά και στη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας που παρέχονται στα παιδιά.
Επιπλέον, σε ό,τι αφορά στη βελτίωση της καθημερινότητας των ασθενών, ο κ. Παμπορίδης είπε πως ο «στόχος μας ήταν να μεγιστοποιήσουμε την εκμετάλλευση των δικών μας υποδομών και ανθρώπινου δυναμικού, και εκεί όπου υπάρχουν κενά να ανατρέξουμε στον ιδιωτικό τομέα για να μπορέσουμε να τα καλύψουμε». Συνεπώς, εισήχθη η διαδικασία του κουπονιού (συμπληρωμή) και δόθηκαν κίνητρα στους επαγγελματίες υγείας για τη διενέργεια χειρουργικών επεμβάσεων σε ώρες εκτός ωραρίου.
Μιλώντας για το Κέντρο Αίματος, ο Υπουργός Υγείας ανέφερε χαρακτηριστικά πως η υπηρεσία των Κέντρων Αίματος στην Κύπρο λειτουργεί άρτια, γεγονός που περιποιεί ιδιαίτερη τιμή όχι τόσο στις υπηρεσίες, αλλά στους ίδιους τους πολίτες, οι οποίοι στηρίζουν με τις εθελοντικές αιμοδοσίες τους συμπολίτες μας που το έχουν ανάγκη. «Είμαστε πρότυπο για όλες τις χώρες της Ευρώπης», τόνισε ο δρΠαμπορίδης.
Σε ό,τι αφορά τη σύσταση Ανώτατου Συμβουλίου Ογκολογίας, του οποίου η θεσμοθέτηση προωθείται, θα προσεγγίζει το κάθε περιστατικό καρκίνου συγκεντρωτικά με πολυθεματικές ομάδες. Το Συμβούλιο θα εξετάζει και θα προσδιορίζει το πρωτόκολλο για την αντιμετώπιση του κάθε περιστατικού.
Ταυτόχρονα, ο Υπουργός Υγείας, αναφερόμενος στην φαρμακευτική πολιτική υπογράμμισε πως με την ανάληψη των καθηκόντων του, διαπίστωσε το κενό που υπήρχε, λόγω κυρίως των καθυστερήσεων επικαιροποίησης των πρωτοκόλλων φαρμάκων των διαφόρων ειδικοτήτων. «Διεφάνη λοιπόν η ανάγκη δημιουργίας μια εξειδικευμένης επιτροπής, η οποία θα μπορούσε κατ’ εξαίρεση να εξετάζει αιτήματα που δεν ενέπιπταν στα συνήθη αιτήματα που υποβάλλονταν από τον κάθε ασθενή. Ήταν εξαιρετικές περιπτώσεις που έχρηζαν άμεσης αντιμετώπισης. Έτσι δημιουργήθηκε η Επιτροπή Ονομαστικών Αιτημάτων, η οποία, με δικό της κονδύλι, επιχειρεί να χειριστεί αυτά ακριβώς τα αιτήματα», πρόσθεσε.
Σε σχέση με το κόστος των φαρμάκων, το Υπουργείο Υγείας προχώρησε στη διαχείριση του συστήματος τιμολόγησης προκειμένου να ολοκληρωθούν κάποιες διαδικασίες. Παράλληλα, εξαιτίας της μικρής αγοράς που αποτελεί η Κύπρος για τις φαρμακοβιομηχανίες, ο δρΠαμπορίδης έκανε ιδιαίτερη μνεία στην πρωτοβουλία που αναπτύχθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο και που εν τέλει οδήγησε στην υπογραφή της Διακήρυξης της Βαλέτας. Κύπρος, Ελλάδα, Μάλτα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία και Ρουμανία σχημάτισαν ένα συνασπισμό που θα ενισχύσει τη μεμονωμένη διαπραγματευτική τους ικανότητα απέναντι στις φαρμακοβιομηχανίες. Αναμένεται σύντομα τα δύο πρώτα πιλοτικά καινοτόμα σκευάσματα θα δείξουν τα πρώτα αποτελέσματα, είπε ο κ. Παμπορίδης.
Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για την εισαγωγή της καλλιέργειας της ιατρικής κάνναβης. Το νομοσχέδιο είναι πλήρες, και αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην έρευνα και την καινοτομία στην Κύπρο.
Αναφερόμενος στις διακρατικές συμφωνίες / συνεργασίες, ο κ. Υπουργός ανέφερε ότι η Συμφωνία με το Ισραήλ για την εφαρμογή του Προγράμματος «Χιαστί Μεταμοσχεύσεων» θα επεκταθεί και με την Ελλάδα, αφού πρόκειται για μια ιδιαίτερα πρωτοποριακή συμφωνία, η οποία αυξάνει τις πιθανότητες εύρεσης δότη πολύ σημαντικά. «Πρόκειται για μια καινοτόμο διαδικασία, για την οποία εργάστηκε πάρα πολύ ο δρ Χατζηαναστασίου και τον ευχαριστώ, και κατέστη δυνατό να ολοκληρωθεί τον περασμένο Ιούνιο», υπογράμμισε ο κ. Παμπορίδης.
Αναφορικά με τη συνεργασία Κύπρου-Ελλάδας, ο Υπουργός Υγείας είπε ότι με τον Έλληνα ομόλογό του συμφώνησαν πρόσφατα την εφαρμογή ενός συστήματος διαρκούς συνεργασίας, που θα επιτρέπει στην Κύπρο την κάλυψη των διαχρονικών αναγκών που έχει σε ετήσια βάση, αλλά και εξειδικευμένων αναγκών που έχουμε κατά διαστήματα, από Έλληνες επιστήμονες. Ειδικότερα, για τις ειδικότητες που λόγω μεγέθους της Κύπρου, είναι αδύνατο να καλυφθούν τοπικά, θα μετακαλούνται ομάδες ειδικών από την Ελλάδα και ακολούθως θα επεκταθεί και με το Ισραήλ, χωρίς να χρειάζεται να μετακινούνται οι ασθενείς και οι οικογένειές τους στο εξωτερικό.
Στη συνέχεια, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη μετάκληση γιατρών από την Ελλάδα και τις αντιδράσεις από την ΠΑΣΥΚΙ, ο Υπουργός Υγείας είπε: «Αντιδράσεις από την ΠΑΣΥΚΙ έχουμε σχεδόν σε όλες τις αποφάσεις που λαμβάνουμε. Η ΠΑΣΥΚΙ δεν είναι εκείνη που παραπονιέται συνέχεια για έλλειψη ειδικοτήτων και διάφορα άλλα τέτοια θέματα; Εμείς αναζητούμε τρόπους να διευκολύνουμε πρωτίστως τους ασθενείς μας και βεβαίως δεν καταλαβαίνω γιατί να πρέπει να τελεί υπό την αίρεση μιας συνδικαλιστικής οργάνωσης αν θα έρθει ένας Παιδονευροχειρουργός να χειρουργήσει ένα παιδάκι στην Κύπρο».
Σε ερώτηση εάν υπάρχουν εξελίξεις για την Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας, ο κ. Παμπορίδης απάντησε αρνητικά. «Γίνεται μια προσπάθεια με την Ελληνική Κυβέρνηση για την επίλυση του όλου θέματος, εν πολλοίς στο πλαίσιο αυτό που σας περιέγραψα και για τα ευρύτερα θέματα, και στο μεσοδιάστημα έχουν ληφθεί κάποιες αποφάσεις για την κάλυψη των αναγκών που μπορεί να προκύψουν.
Πρέπει επίσης να σας πω ότι μετά λύπης μου διαπίστωσα ότι άτομα, τα οποία έτυχαν εκπαίδευσης από την υπηρεσία ως Εντατικολόγοι, όταν τους ζητήθηκε να καλύψουν για συγκεκριμένη περίοδο τις ανάγκες της ΜΕΘ του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας, αρνήθηκαν. Κάτι το οποίο με θλίβει βαθύτατα και δεν περιποιεί τιμή ούτε στο επάγγελμα των γιατρών», δήλωσε ο Υπουργός Υγείας.
Κληθείς να πει ποια δικαιολογία πρόταξαν, ο κ. Υπουργός είπε ότι οι Εντατικολόγοι στην πατρίδα μας είναι οι ήδη ειδικοί γιατροί που λαμβάνουν και την ειδικότητα του Εντατικολόγου. «Προτάσσοντας ότι ‘εμείς έχουμε προσληφθεί ως άλλη ειδικότητα’, αρνήθηκαν να καλύψουν τις ανάγκες της υπηρεσίας τους. Και το καυτηριάζω διότι εμένα προσωπικά τη χείριστη εντύπωση, ίσως πρώτη φορά σοκαρίστικα τόσο από την αντίδραση γιατρών από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων μου. Να αρνούνται γιατροί να υπηρετήσουν για 4 ή 8 εβδομάδες σε μια Μονάδα, απειλώντας ότι θα παραιτηθούν εάν τους ζητηθεί να το πράξουν. Δεν ξέρω αν η ΠΑΣΥΚΙ έχει να πει κάτι για αυτό», τόνισε. Ερωτηθείς εάν θα υπάρξουν κυρώσεις, ο Υπουργός Υγείας διευκρίνισε ότι το ζητούμενο δεν είναι η επιβολή κυρώσεων, αλλά η επίλυση του προβλήματος των Εντατικών.
Σε ερώτηση για το τι να αναμένουμε από την πρώτη συνάντηση του ΔΣ του ΟΚΥπΥ την προσεχή Πέμπτη, ο δρΠαμπορίδης υπογράμμισε ότι «είναι σημαντικότατη η έναρξη της φάσης της υλοποίησης της μεταρρύθμισης. Περνάμε πλέον από την θεωρία στην πράξη, μπαίνουν μέσα άτομα που κατέχουν το άθλημα για να μπορέσουν να κάνουν αυτό που ξέρουν.Αναμένω πολλά εγώ από την αυτονόμηση. Το συντομότερο δυνατό αναμένω τη στελέχωση, την πρόσληψη των διευθυντικών στελεχών που θα αναλάβουν τα νοσοκομεία».
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο δρΠαμπορίδης είπε: «Όταν το δημόσιο αγοράζει υπηρεσίες, έχει υποχρέωση να αγοράσει στο χαμηλότερο δυνατό κόστος, όπως επιβάλλουν οι διαδικασίες λήψης προσφορών για αγορά υπηρεσιών από το δημόσιο. Εάν μια επέμβαση γίνεται στον ιδιωτικό τομέα στο Χ ποσό και την αγοράζει το δημόσιο στο Χ/2 ποσό, αυτό απλώς αντανακλά πόσο ελκυστικό είναι το δημόσιο ως πελάτης, γιατί οι αριθμοί είναι πολύ ψηλότεροι. Όταν βγαίνουμε προσφορές, διεκδικούμε τιμές για πάρα πολλά περιστατικά. Αλλιώς λοιπόν διεκδικείς τιμές για 20,000, όπως σας είπα, και αλλιώς για ένα περιστατικό. Είναι επόμενο να είναι πιο χαμηλό το κόστος».
Τέλος, απαντώντας σε ερώτηση για το ΓεΣΥ, ο κ. Υπουργός σημείωσε πως η μεταρρύθμιση δεν θα γίνει εν μια νυκτί.
Η αυτονόμηση είναι μια διαδικασία που άρχισε μόλις τώρα και διαρκέσει 3 με 5 χρόνια. «Το ΓεΣΥ θα υλοποιηθεί σε 17 μήνες από σήμερα. Εδώ είναι η διαφορά, ότι σε 17 μήνες από σήμερα, η δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους τους πολίτες θα είναι γεγονός. Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η παθογένεια στην πατρίδα μας. Είμαστε η μόνη χώρα στην ΕΕ που δεν παρέχει δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στους πολίτες της. Το σημαντικότερο πράγμα που αλλάζει το ΓεΣΥ είναι ότι αυξάνει τη δημόσια δαπάνη της υγείας πέραν του 100% και αυτό δεν έχει γίνει ποτέ, πουθενά στο παρελθόν. Μέσα σε ένα βράδυ θα αυξηθεί η δημόσια δαπάνη της υγείας πέραν του 100%».