Μείωση του σπάταλου δημόσιου τομέα, περιορισμό της γραφειοκρατίας και ανάπτυξη, είναι σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΕΥΡΩΚΟ Δημήτρη Συλλούρη, το τρίπτυχο για την έξοδο της Κύπρου από την Κρίση.
Μια δύσκολη εποχή για την χώρα στην οποία δεν θα ψήφιζε τον εαυτό του για την προεδρική καρέκλα. Υποστηρικτής της δίκαιης και κλιμακωτής μείωσης μισθών στο δημόσιο, εμφανίζεται έντονα επικριτικός με το λαό που θα επιλέξει να διαμαρτυρηθεί για τα νέα αντιλαϊκά μέτρα. “Ψηφίζει και κάνει τις επιλογές του. Μη μου πείτε ότι η τρόικα ήρθε και διόρισε τον κ. Χριστόφια ή τους προηγούμενους Προέδρους; Δεν δέχομαι να μου πουν εκείνοι που ψήφιζαν και ψηφίζονταν, ότι μαζί τα φάγαμε…»
Ως ευρωπαϊκό κόμμα πως βλέπετε τις κινήσεις της ΕΕ, στην προσπάθεια να αντιμετωπίσει μια κρίση που πλήττει τη μια χώρα μετά την άλλη;
Η ΕΕ δεν είναι κάτι άλλο από εμάς. Είμαστε μέρος αυτής της διαδικασίας, αυτού του κατασκευάσματος, στο οποίο έχουμε ισότιμη ευθύνη με τους υπόλοιπους εταίρους. Δυστυχώς επικρατεί η εντύπωση ότι υπάρχει μια Ευρώπη από την οποία θέλουμε να παίρνουμε, και να της φορτώνουμε όλα τα λάθη μας και μετά λέμε τι κάνει η Ευρώπη;
Το ερώτημα είναι τι κάνουμε εμείς;
Τι μερίδιο ευθύνης θεωρείται ότι έχετε ως πρός την σημερινή κατάσταση της κυπριακής οικονομίας;
Εμείς είμαστε καινούργιο και σχετικά μικρό κόμμα, δεν μπορούμε να έχουμε ευθύνη, τυπικά, για πολλά πράγματα. Από την άλλη, δεν το λέω για να αποποιηθώ τις ευθύνες, αλλά έγκαιρα είχαμε κάνει σωστές διαπιστώσεις. Ούτε αυτό μας απαλλάσσει βέβαια, αλλά δεν μείναμε εκεί, προχωρήσαμε σε εισηγήσεις , κάτι ανάλογες που σήμερα μας ζητά η τρόικα αλλά με πολύ πιο αργούς και ανώδυνους ρυθμούς και με έμφαση στην ανάπτυξη. Πράγματα που έπρεπε να είχαμε κάνει πριν τρία χρόνια και δεν θα χρειαζόταν τώρα να έχουμε την τρόικα στην Κύπρο.
Προσωπικά , έχω μεγάλες ευθύνες, γιατί δεν ξεκίνησα την πολιτική μου πορεία με την ίδρυση του ΕΥΡΩΚΟ. Υπήρξα μέλος άλλου κόμματος, το οποίο ήταν κόμμα που κυβέρνησε και νομίζω πως από αυτή την πλευρά, είναι τεράστιες οι ευθύνες όσων κυβέρνησαν και δεν προσπάθησαν να αλλάξουν, να μεταρρυθμίσουν το κράτος. Ήταν φανερό που οδηγούνταν τα δημοσιονομικά.
Όσο για το θέμα των τραπεζών, είναι κάτι πολύ πιο συγκεκριμένο. Πολύ πιο σκληρό και επικίνδυνο για το οποίο ευθύνονται περισσότερο όχι τόσο οι πολιτικοί, όσο οι θεσμοί που έπρεπε να εποπτεύουν και οι ίδιοι οι τραπεζίτες.
Ποια είναι τα βασικά σημεία στην αντιπρόταση της κυβέρνησης με τα οποία διαφωνείτε;
Δεν είναι πρόγραμμα που ανταποκρίνεται στο σύνολο του προβλήματος. Δεν είναι συγκεκριμένο, δεν δίνει έμφαση στα διαρθρωτικά ζητήματα, στα θέματα μεταρρύθμισης και δεν ρίχνει το μεγαλύτερο βάρους σε αυτούς που έχουν καλύτερους μισθούς και καλύτερους όρους εργασίας.
Χτυπά τους ιδιωτικούς υπαλλήλους, γεγονός που νομίζω ότι θα μεγαλώσει το χάσμα μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και άρα θα πλήξει την κοινωνική συνοχή.
Προβλέπεται μείωση μισθών στο δημόσιο τομέα;
Ναι προβλέπεται. Δεν γίνεται όμως δίκαιη κατανομή, ούτε κλιμακωτά. Δεν μπορείς να κόβεις 11% για έναν που παίρνει 1000 ευρώ το μήνα και για έναν που παίρνει 3000 ευρώ.
Ποιά είναι η επικοινωνία της αντιπολίτευσης με την κυβέρνηση Χριστόφια; Είχατε ενημέρωση για τα ζητήματα που προέκυπταν;
Δεν νομίζω ότι υπάρχει κόμμα που μπορεί να πει πως έχει καλή επικοινωνία με αυτή την κυβέρνηση, δυστυχώς.
Πίστεψαν πολλοί ωστόσο στην υποψηφιότητα Χριστόφια στις προηγούμενες εκλογές. Πολλά κόμματα τον στήριξαν.
Όχι το ΕΥΡΩΚΟ. Να ερωτηθούν τα κόμματα που τον στήριξαν και συγκυβέρνησαν.
Να ερωτηθεί το άλλο κόμμα της υποτιθέμενης αντιπολίτευσης τότε που τον στήριζε στο Κυπριακό. Εμείς σαν Ευρωπαϊκό κόμμα, ουδέποτε τον στηρίξαμε, ήμασταν αντιπολίτευση από την πρώτη μέρα. Η δική μας ένσταση ήταν από την αρχή στο κυπριακό.
Για να είμαι ειλικρινής όμως, δεν περίμενα τόσο μεγάλη αποτυχία στην κοινωνικό-οικονομική πολιτική και ιδιαίτερα στην κοινωνική. Ο λόγος που απέτυχε η κοινωνική πολιτική είναι γιατί δεν αντελήφθην αυτή η κυβέρνηση, ίσως και λόγω ιδεολογίας, ότι την κοινωνική πολιτική πρέπει να την κάνεις αφού πρώτα ενισχύσεις την οικονομία. Γιατί δεν έχει κανένας να σου δώσει λεφτά για να πληρώνεις πιο ψηλές συντάξεις, να κάνεις καλύτερη παιδεία, να δώσεις περισσότερη υγεία.
Γίνεται να μην έχει εφαρμοστεί σχέδιο υγείας εδώ και τόσα χρόνια και να γνωρίζουμε ότι η υγεία μας στοιχίζει πολύ περισσότερο. Το κόστος των φαρμάκων στην Κύπρο αγγίζει το 20% , όταν στην Αγγλία είναι μόλις 8%. Αυτό σημαίνει τριπλάσια σπατάλη σε φάρμακα από ότι έπρεπε.
Δεν υπάρχει έλεγχος σε αυτό τον τομέα;
Δεν υπάρχει σχέδιο υγείας και φτάσαμε στο σημείο, να χρεοκοπεί ο ιδιωτικός τομέας υγείας και να μπλοκάρεται ο δημόσιος γιατί τώρα με την κρίση, όλο και περισσότεροι πηγαίνουν στο δημόσιο. Βάση των κανονισμών που ισχύουν, το 90% των Κυπρίων και των ξένων δικαιούνται δωρεάν περίθαλψη στα κρατικά νοσηλευτήρια.
Αν πάτε στα νοσοκομεία θα δείτε μια τριτοκοσμική κατάσταση, σε ένα πολύ μοντέρνο κτίριο που χτίσαμε με 100 εκατ. λίρες.
Τι πιστεύετε ότι χρειάζεται η οικονομία για να βγει από το τέλμα;
Το πρώτο, είναι η εξοικονόμηση του σπάταλου κράτους, του δημοσίου. Το δεύτερο είναι να μειωθεί η γραφειοκρατία ώστε να γίνει πιο αποδοτικό το κράτος και να δυσκολεύει λιγότερο τους πολίτες, και το τρίτο, να δοθεί έμφαση στην ανάπτυξη.
Αυτό θα γίνει με τους εξής τρόπους: Να ενθαρρύνουμε ξένους και ντόπιους επενδυτές, μικρούς ή μεγάλους και να τους απαλλάξουμε από τις γραφειοκρατικές διαδικασίες. Θα πρέπει να σταματήσει η διαδικασία αιτήσεων από πολίτες προς κυβερνητικές υπηρεσίες για να κάνουν κάτι.
Πρόεδρε, η Κύπρος ήταν ένα εύρωστο αλλά και μικρό πληθυσμιακά κράτος. Πως έφτασαν οι ανάγκες του
κράτους σήμερα στα 25 δισ ευρώ;
Το ποσό που χρειάζεται για την κρατική οικονομία, την δημοσιονομική μας κατάσταση είναι γύρω στα 6 δισ, δεν πολύ μεγάλο.
Το πρόβλημα της Κύπρου είναι το τραπεζικό της σύστημα το οποίο μετά την επέκταση του στο ελλαδικό χώρο ,από αιχμή του δόρατος της οικονομίας έχει μετατραπεί σε αχίλλειο πτέρνα. Επεκτάθηκαν οι Τράπεζες και σωστά, στην Ελλάδα από κει και πέρα όμως ο συνδυασμός της αλόγιστης επέκτασης χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι πραγματικότητες της ελληνικής οικονομίας ήταν λάθος. Εκεί είναι που έφταιξε η Κύπρος, όχι με τα 6 δισ του δημόσιου τομέα.
Ποια θα είναι η στάση του κόμματος σας απέναντι στο μνημόνιο;
Εμείς είχαμε εισηγηθεί από πέρσι την δημιουργία ενός κυπριακού μνημονίου πριν να έρθει η τρόικα. Τα χαρακτηριστικά αυτής της προσέγγισης θα στηρίξουμε και τώρα. Θα πρέπει πρώτα να καθορίσουμε ποιο είναι το μέγεθος του προβλήματος, μιλάμε με αόριστα νούμερα προς το παρόν και μετά, να λάβουμε μέτρα που να ανταποκρίνονται σε αυτό το δάνειο.
Δεν πρέπει να υπάρξει δεύτερο και τρίτο μνημόνιο. Μία από τις εισηγήσεις μας που λέει πολλά , είναι ότι θα πρέπει να βρούμε έναν τρόπο ώστε όλοι μαζί να στηρίξουμε ένα και μόνο μνημόνιο, το οποίο θα πάει σε προϋπολογισμό του κράτους. Τριετή ή τετραετή, αναλόγως του χρόνου που θα συμφωνήσουμε. Θέλω να πιστεύω πως θα αποφύγουμε την καταστροφική προσέγγιση της ελλαδικής κατάστασης – μνημονιακοί/ αντιμνημονιακοί- αυτό όμως εξαρτάται και από τα άλλα κόμματα.
Συμφωνείτε οπότε με την ύπαρξη μνημονίου από το ΔΝΤ και την ΕΚΤ.
Δεν μπορώ να καταλάβω πως μπορεί να είναι κανείς εναντίον του μνημονίου. Εναντίον, μπορείς να είσαι όταν δεν θέλεις δανεισμό. Το να λες “θέλω δανεισμό αλλά είμαι εναντίον του μνημονίου” είναι κουβέντες για πλάκα.
Δεν φοβάστε την αντίδραση του κόσμου σε αντιλαϊκά μέτρα;
Αντίδραση ο κόσμος θα έχει και δικαιολογημένα. Ποιος κόσμος όμως;
Ο κόσμος αυτά ψήφισε. Αυτές τις επιλογές έκανε και έχω το θάρρος να μιλήσω με αυτό τον τρόπο στον κόσμο. Δηλαδή τι θέλει ο κόσμος σήμερα να πούμε; Ότι δεν θα πάρουμε το δάνειο και δεν θα πληρώσουμε τους μισθούς στο τέλος του Νοέμβρη ή τα Χριστούγεννα;
Ο υπ. Οικονομικών μας εξήγησε, ότι στην καλύτερη περίπτωση θα μπορέσει να πληρώσει τους μισθούς του Νοέμβρη. Όλος αυτός ο κόσμος θα αντιδράσει και θα ζητήσει τι; Και επειδή, τουλάχιστον εγώ, δεν είμαι από τους πολιτικούς που δεν τα έλεγαν και κυρίως δεν είμαι ευάλωτος σε θέματα διαπλοκής, δεν δέχομαι να μου πουν εκείνοι που ψήφιζαν και ψηφίζονταν, ότι μαζί τα φάγαμε…
Όχι δεν τα φάγαμε μαζί!
Ο Κυπριακός λαός που δεν τα έφαγε, γιατί πρέπει να υποστεί όλες αυτές τις θυσίες;
Διότι ψηφίζει και κάνει τις επιλογές του. Μη μου πείτε ότι η τρόικα ήρθε και διόρισε τον κ. Χριστόφια ή τους προηγούμενους Προέδρους; Δεν είναι η τρόικα που μας έβαλε τον πρόεδρο, ο λαός ψήφισε και αυτή την κυβέρνηση και την προηγούμενη. Πρέπει να μιλάμε σοβαρά και νομίζω ότι μπορούμε να κάνουμε τέτοιο διάλογο στην Κύπρο.
Στο κόμμα σας υπάρχει διχογνωμία ως προς τον υποψήφιο που θα στηρίξετε στις προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου. Γιατί πιστεύεται ότι συμβαίνει αυτό;
Είναι πολύ φυσιολογικό να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις από την ώρα που κατάρρευσε η προσπάθεια μας να βρεθεί ένας υποψήφιος, ανεξάρτητα από τους τρείς που υπάρχουν. Αυτό που δυσκολεύει το κόμμα μας είναι ότι δεν πέτυχε ο στόχος μας να έχουμε έναν υποψήφιο που να ανταποκρίνεται απόλυτα σε όλες τις απαιτήσεις των στελεχών και των μελών μας. Από κει και πέρα η απόφαση είναι δύσκολη και γι αυτό υπάρχουν διαφορετικές απόψεις.
Προσωπικά εσείς, ποιον θα θέλατε για πρόεδρο;
Όχι τον εαυτό μου πάντως.
Θεωρείται ότι θα είναι δύσκολος ο ρόλος του επόμενου προέδρου και δεν θέλετε αυτή την ευθύνη; Προτιμάται να την αναθέσετε σε άλλους;
Κοιτάξτε, αυτό δεν το είπα τυχαία. Το είπα για να περάσω το μήνυμα ότι όποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος θα έχει δύσκολες μέρες και δύσκολες ώρες, οπότε δεν πρέπει να σκεφτούμε ατομικιστικά, γιατί τα προβλήματα της Κύπρου είναι τεράστια.
Τα οικονομικά προβλήματα είναι πολύ μεγαλύτερα, από την επομένη της εισβολής. Κι αυτό γιατί τότε υπήρχαν άλλες διεθνείς καταστάσεις, η Κύπρος δεν ήταν στη ΕΕ για να της επιβληθούν οι κανόνες της και μπορούσαμε να κινηθούμε πιο ελεύθερα. Επίσης σε επίπεδο ανάπτυξης δεν μπορούμε να φτάσουμε στα επίπεδα του 1975-‘76.
Το ΕΥΡΩΚΟ έκανε μια προσπάθεια μαζί με άλλα κόμματα ώστε να στηρίξει έναν άλλο υποψήφιο; Τι απέγινε αυτή η προσπάθεια;
Ναυάγησε, γιατί ενώ καταλήξαμε σε πρόγραμμα διακυβέρνησης βασικών αρχών με υποψήφιο τον Μάκη Κεραυνό, ο ίδιος τελικά αρνήθηκε να αποδεχτεί την πρόσκληση μας και αυτό δημιούργησε αρνητικές επιπτώσεις στην προσπάθεια των τεσσάρων κομμάτων να συνεννοηθούν. Ήταν δύσκολο εγχείρημα. Μια πιθανή νέα προσπάθεια για την εξεύρεση νέου υποψηφίου θα γινόταν κάτω από το βάρος της πρώτης αποτυχίας, γεγονός που δημιούργησε αρνητικά αντανακλαστικά.
Σε ότι αφορά την ανάπτυξη, ποιο μοντέλο πιστεύετε ότι πρέπει να εφαρμοστεί στην Κύπρο ώστε να μην
καταλήξει όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία;
Εγώ δεν περιμένω από τους τεχνοκράτες της τρόικα να έρθουν να μας κάνουν ανάπτυξη. Το βρίσκω και λίγο ντροπή μας να θέλουμε εμείς τους υπαλλήλους της ΕΕ να μας υποδείξουν τι σημαίνει ανάπτυξη.
Εμείς που δείξαμε σε πολλές χώρες του κόσμου και μεγαλύτερες από εμάς τι σημαίνει να σηκώνεσαι και να προχωράς μπροστά και να αναπτύσσεσαι. Εμείς έχουμε τις δυνατότητες και τη δύναμη να προχωρήσουμε με αναπτυξιακό σχεδιασμό.
Δεν χρειαζόμαστε βοήθεια από άλλους. Ξέρουμε όλοι τι πρέπει να κάνουμε.
Η κρατική μηχανή πρέπει να βοηθάει την ανάπτυξη και να μην την εμποδίζει και να υπάρξει προσέλκυση ξένων κεφαλαίων. Πρέπει να δημιουργήσουμε συνθήκες, ώστε τα ξένα κεφάλαια να μην είναι οκνηρά, να έρχονται δηλαδή μόνο για καταθέσεις στις τράπεζες.
Πρέπει να δημιουργήσουμε συνθήκες ώστε αυτοί που έχουν τα κεφάλαια να τα επενδύουν. Έχουμε εισηγηθεί για ταχύρρυθμες διαδικασίες, σε υπουργικό και τεχνοκρατικό επίπεδο, για βοήθεια των ξένων επενδυτών, για συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και είναι στο πρόγραμμα της κυβέρνησης απ’ όσο γνωρίζω, αλλά σε θεωρητικό επίπεδο. Αυτό θα έπρεπε να έχει ήδη γίνει. Θα έπρεπε πολλά έργα να γίνονται με αξιοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων.
Το Κυπριακό, σε τι στάδιο βρίσκεται;
Εκεί που είχαμε προβλέψει, σε αδιέξοδο. Είχαμε πει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι αυτές οι υποτιθέμενες λύσεις των Κυπρίων για «συντροφικές» συνεννοήσεις με τον κ. Ταλάτ, θα οδηγούνταν είτε σε κακή λύση ή σε πολλές υποχωρήσεις με πιθανό ένα αδιέξοδο. Κι αυτό γιατί ο κ Ταλάτ δεν ήταν και δεν μπορεί να είναι τίποτα περισσότερο από ένα πιόνι της κατοχικής δύναμης της Τουρκίας.
Προσποιούνται ότι γίνονται κάποια πράγματα με ορισμένες ομάδες εργασίας για να δικαιολογείται η παρουσία του κ. Ντάουνερ ο οποίος το μόνο που κάνει είναι δηλώσεις υπέρ των τουρκικών θέσεων. Μέχρι και για το φυσικό αέριο, μας είπε ότι πρέπει να το μοιράσουμε, αυτό το αδιέξοδο είναι πολύ επικίνδυνο.
Ποια είναι η δική σας πρόταση;
Εμείς προτείνουμε την Ευρωπαϊκή λύση, σαν πλαίσιο λύσης του Κυπριακού. Πιστεύω ότι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων δεν πρέπει να συζητούμε για ένα δικοινοτικό πρόβλημα, αλλά για πρόβλημα εισβολής και κατοχής. Πρέπει να βρεθεί μια λύση που να απαλλάσσει την Κύπρο από την κατοχή και στις διαπραγματεύσεις να ξεκινούμε από τη βάση της αποχώρησης όλων των τουρκικών στρατευμάτων και όλων των εποίκων, χωρίς να το βλέπουμε ανθρωπιστικά το θέμα αφού η Τουρκία τους έφερε παραβιάζοντας αρχές διεθνούς δικαίου με σκοπό να αλλοιώσει τον δημογραφικό χαρακτήρα της Κύπρου.
Η λύση θα πρέπει να εδράζεται στις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες και στο ευρωπαϊκό κεκτημένο. Αυτή η διαπραγματευτική πολιτική μπορεί να πείσει πολύ πιο εύκολα τους ξένους.
Πιστεύετε πως σε μια διαπραγμάτευση δε θα ζητηθούν υπαναχωρήσεις και από την κυπριακή πλευρά;
Εγώ δεν έχω πρόβλημα να παραχωρήσουμε, η ζυγαριά όμως δεν μπορεί να είναι στη βάση του «ξεχάστε την εισβολή».Έχουν διαφορές οι Ελληνοκύπριοι με τους Τουρκοκύπριους. Να βρούμε τρόπο διακυβέρνησης του τόπου.
Ποιά παραχώρηση θα δεχόσασταν ως βάση για μια νέα διαπραγμάτευση ή ένα καινούργιο σχέδιο;
Πρώτα απ’ όλα είναι μεγάλη παραχώρηση το γεγονός το 18% συνομιλεί ισότιμα με το 82%.
Ξέρετε οι Ρώσοι στην Εσθονία είναι 45% και οι Κούρδοι στην Τουρκία το 25-30%. Θα δέχονταν οι Τούρκοι να συζητήσουν διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με τους Κούρδους; Και αν δεν δέχονται εκείνοι, γιατί να δεχτώ εγώ;