Ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Ιωνάς Νικολάου, ενημέρωσε επί ώρες σήμερα το πρωί τις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές Νομικών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κάτω από έντονες διαμαρτυρίες καθώς και με διαρκείς αντεγκλήσεις, βουλευτών κυρίως από τα κόμματα ΑΚΕΛ και ΚΣ ΕΔΕΚ για την έλλειψη δυνατότητας να τεθούν ερωτήσεις και να ληφθούν απαντήσεις για τα πρόσφατα γεγονότα στις Κεντρικές Φυλακές, για τα μέτρα που έχει εξαγγείλει και για όσα από αυτά έχουν ήδη αρχίσει να εφαρμόζονται προς αντιμετώπιση των προβλημάτων των φυλακισμένων.
Κατά την εξέταση του θέματος για την κατάσταση στις Κεντρικές Φυλακές με αφορμή τις πρόσφατες διαδοχικές αυτοκτονίες κρατουμένων, θέμα που ενεγράφη έπειτα από πρόταση των Βουλευτών Γιώργου Λουκαΐδη, Άριστου Δαμιανού και Γιώργου Γεωργίου και στην οποία είχαν προσκληθεί ο Αρχηγός Αστυνομίας, η Επίτροπος Διοικήσεως, ο Αναπληρωτής Διευθυντής του Τμήματος Φυλακών, εκπρόσωποι της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας, ο Ψυχολόγος των Φυλακών, ο Ψυχίατρος των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας στο Τμήμα Φυλακών και εκπρόσωποι των Φίλων Φυλακισμένων – Σύλλογος Συμπαράστασης Φυλακισμένων “Απόστολος Ονήσιμος”, ο κ. Νικολάου ανέλαβε να απαντήσει στις ερωτήσεις που είχαν διατυπωθεί την περασμένη Δευτέρα από Βουλευτές καθώς και σε ερωτήματα που ετέθησαν προς τον Αρχηγό Αστυνομίας, προκαλώντας έτσι έντονες αντιδράσεις από τους Βουλευτές του ΑΚΕΛ.
Οι Βουλευτές του ΑΚΕΛ, Γιώργος Λουκαΐδης και Άριστος Δαμιανού, ζητούσαν, μεταξύ άλλων, να μάθουν από τον Αρχηγό Αστυνομίας, εάν ο ίδιος είχε προβεί στον επιχειρησιακό σχεδιασμό για τη χρήση της Μηχανοκίνητης Μονάδας Άμεσης Δράσης στις Κεντρικές Φυλακές και κατά πόσον είχε ο ίδιος ή άλλοι αξιωματικοί της Αστυνομίας εμπλακεί προσωπικώς, ωστόσο ο κ. Νικολάου δήλωσε ότι θα απαντούσε αυτός, ως πολιτικός προϊστάμενος της Αστυνομίας σε όλες τις ερωτήσεις.
Όπως ανέφερε ο κ. Νικολάου, η ΜΜΑΔ εστάλη στις Κεντρικές Φυλακές για να βοηθήσει στο ξεπέρασμα της κρίσης και για καλύτερο έλεγχο της όλης κατάστασης, μέχρις ότου εξομαλυνθεί η κατάσταση και όχι για να μείνει μονίμως εκεί, κάτι που ο κ. Λουκαΐδης επέμενε ότι αυτό διαψεύδεται από σχετικές δηλώσεις του Υπουργού Δικαιοσύνης, υποστήριξε δε την άποψη ότι τέτοια κατασταλτικά μέτρα επιδεινώνουν την όλη κατάσταση, αντί να την εξομαλύνουν και ότι θα έπρεπε εγκαίρως να είχαν ληφθεί προληπτικά μέτρα, ενώ ο κ. Δαμιανού υποστήριξε την άποψη ότι ο κ. Νικολάου λειτουργεί “αυταρχικά” και ότι επιχειρεί να “φιμώσει” τον Αρχηγό Αστυνομίας.
Ο κ. Νικολάου, με σωρεία παραδειγμάτων, αιτιολόγησε την ανάγκη παρουσίας ολιγάριθμης, όπως είπε, δύναμης της ΜΜΑΔ, τα μέλη της οποίας επιβλέπουν, όπως είπε, τόσο τους χώρους κράτησης και διαβίωσης των φυλακισμένων, όσο και τους χώρους εισόδου, τους οποίους ελέγχουν όπως και τα άτομα που επισκέπτονται τους φυλακισμένους, προκειμένου να μην εισάγονται απαγορευμένα είδη εντός των Φυλακών.
Ένα σημαντικό πρόβλημα, όπως ανέφερε ο κ. Νικολάου, είναι και αυτό του υλικού καταγραφής των μηχανών επιτήρησης και, επειδή υπήρξαν κρούσματα απώλειας ή προσπάθειας απόκρυψης αυτού του υλικού, αποφασίσθηκε να υπάρχει επίβλεψη από μέλος της ΜΜΑΔ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αντικαθίστανται οι δεσμοφύλακες και το υπόλοιπο προσωπικό των Φυλακών από την Αστυνομία.
Αναφερόμενος σε “νοοτροπία της συγκάλυψης και της μη σωστής διερεύνησης” που επικρατούσε στις Κεντρικές Φυλακές και το οποίο, όπως είπε, για τον ίδιο και την Κυβέρνηση Αναστασιάδη “είναι εντελώς απαράδεκτο”, ο κ. Νικολάου έφερε ως παράδειγμα τη θανατική ανάκριση για την περίπτωση Γεωργιανού 30ετούς κατάδικου, ο οποίος εξέτιε ποινή φυλάκισης για ναρκωτικά και απεβίωσε στις 20 Φεβρουαρίου 2010.
Έγινε η θανατική ανάκριση και προχθές, δήλωσε ο Υπουργός Δικαιοσύνης, βγήκε προχθές η απόφαση από την κ. Μαθηκολώνη, η οποία λέει ξεκάθαρα και κακίζει το όλο σύστημα, για το ότι περνούσαν στο χώρο των Κεντρικών Φυλακών ναρκωτικά και ό,τι άλλο περνούσε, μάλιστα δε κάνει λόγο και για το προσωπικό των Φυλακών.
Δεν έγινε ωστόσο σωστή διερεύνηση για όλα αυτά, συνέχισε ο κ. Νικολάου, λέγοντας ότι η υπόθεση τώρα στέλλεται πίσω στο Γενικό Εισαγγελέα, για να γίνουν σωστά οι έρευνες, όμως υπάρχουν οι σχετικές δυσκολίες λόγω της παρέλευσης τόσο μεγάλου χρονικού διαστήματος από τον Φεβρουάριο του 2010 μέχρι σήμερα.
Άλλη περίπτωση, είπε ο Υπουργός, είναι αυτή του τέως φυλακισμένου Ανδρέα Ονουφρίου, ο οποίος, ενώ ήταν στο χώρο των Φυλακών, κατείχε έγγραφα, τα οποία δεν είχε δικαίωμα να κατέχει και παρά το ότι δεν υπήρχε δυνατότητα χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή ή εκτυπωτή εντός των Φυλακών, όπως έντυπα σε γαλάζιου χρώματος χαρτί, που χρησιμοποιείται στα Δικαστήρια για έκδοση ενταλμάτων, καθώς και σφραγίδες, που του επέτρεπαν να εκδίδει εντάλματα από το χώρο των Φυλακών “και στοιχεία τα οποία έπαιρνε από τους ίδιους τους δεσμοφύλακες” και “εξέδιδε άδειες”.
Αποκαλύφθηκε το συγκεκριμένο περιστατικό, είπε ο κ. Νικολάου, όμως ουδείς τιμωρήθηκε και ουδεμία έρευνα έγινε από τη Διεύθυνση των Φυλακών για το συγκεκριμένο περιστατικό.
Αναφορές έγιναν από τον Υπουργό και για άλλα περιστατικά, για τα οποία, όπως είπε δεν έγινε η ενδεδειγμένη έρευνα, όπως ήταν η περίπτωση με τον κατάλογο “των επίδοξων δολοφόνων” και “η συνεργασία με τον Κίτα για αποτροπή της δολοφονίας Κληρίδη” με την πληροφόρηση που είχε δώσει τότε ο ισοβίτης κατάδικος των Κεντρικών Φυλακών.
“Λειτουργούν Φυλακές“, αναρωτήθηκε ο κ. Νικολάου, “με αυτό τον τρόπο και με το να συνεργάζεσαι μαζί με ισοβίτες, να παίρνεις στοιχεία και να δίδεις ευκαιρίες… στον κάθε ισοβίτη να κάνει τα δικά του με το να σου δώσει μιαν πληροφορία; Ή να σας υπενθυμίσω το θέμα με τη σορό του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου και τη συμμετοχή του κ. Κίτα;”
“Αυτά τα πράγματα ήσαν ανεπίτρεπτα στο χώρο των Φυλακών”, δήλωσε ο Υπουργός Δικαιοσύνης, προσθέτοντας ότι “αυτά είναι που οδήγησαν σε αυτό στο οποίο κατέληξε η Επίτροπος Διοικήσεως, η οποία είπε ότι άλλαξε η νοοτροπία και αυτό έγινε μετά από το 2009 – 2010 και μετά, ενώ ανέφερε και το ότι η υπόθεση Κίτα δεν μας συγκλόνισε στο χώρο των Φυλακών και, αντί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε διαφορετικά τους φυλακισμένους, περάσαμε στη νοοτροπία της επιβολής και της σκληρής αντιμετώπισης. Ίσως, είπε η Επίτροπος, σε αυτό να συνέτεινε και το γεγονός ότι διορίσθηκε ως Αναπληρωτής Διευθυντής Φυλακών μέλος της Αστυνομίας”.
“Δεν θα ήθελα να υιοθετήσω αυτή την τοποθέτηση”, δήλωσε ο κ. Νικολάου, “διότι και στην Αστυνομία υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι δεν υιοθετούν αυτού του είδους τις νοοτροπίες”.
Ο κ. Νικολάου προέβη σε περιγραφή των μέτρων, τα οποία ήδη εξαγγέλθηκαν και για τα οποία έγιναν εκτενείς δημόσιες αναφορές κατά τις δύο τελευταίες ημέρες από τον ίδιο τον Υπουργό, λέγοντας ότι πρόθεση της Κυβέρνησης είναι να εφαρμοσθούν οι σχετικοί κανονισμοί και να γίνονται οι έλεγχοι που απαιτούνται και “δεν πρόκειται”, τόνισε, “να υπάρξει η ανοχή που μας οδήγησε εδώ όπου είμαστε σήμερα”.
Από τις πρώτες ημέρες, όπως είπε, όταν ανέλαβε καθήκοντα στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και επειδή γνώριζε τα προβλήματα των Κεντρικών Φυλακών από τη βουλευτική του θητεία και από τις εκθέσεις της Επιτρόπου Διοικήσεως και του Συμβουλίου της Ευρώπης, έθεσε υπ` όψη του Αναπληρωτή Διευθυντή των Φυλακών 49 ζητήματα, για τα οποία χρειάσθηκε δυο μήνες να τα μελετήσει και να του απαντήσει.
Τα σχετικά έγγραφα εξετάσθηκαν, είπε ο κ. Νικολάου, προκειμένου να ετοιμασθεί στρατηγικό σχέδιο, το οποίο και παρουσιάσθηκε στους εμπλεκομένους με τις Φυλακές φορείς στις 18 Ιουνίου 2014 και ήταν αυτή μια παρουσίαση που έγινε με 28 διαφάνειες και που κράτησε 12 περίπου ώρες.
Το σχέδιο αυτό, είπε ο κ. Νικολάου, περιλαμβάνει τα πάντα, από εκπαίδευση, ψυχολογική στήριξη, διαμόρφωση υποδομών, διαχωρισμό κρατουμένων και ήδη έχει αρχίσει η υλοποίηση αυτών των μέτρων.
Ενεργοποιήθηκε και πάλιν το Συμβούλιο Αποφυλάκισης, είπε ο Υπουργός, έγιναν έργα εξ υπαρχής ή ολοκληρώθηκαν όσα είχαν αρχίσει, όπως ο χώρος των ανηλίκων, μετατρέπονται οι πτέρυγες 9 και 10 σε Κέντρο Υγείας, ρυθμίσθηκε το ωράριο επίσκεψης δικηγόρων στους πελάτες τους, όπως και το ωράριο των γευμάτων, συστάθηκε ομάδα για αναμόρφωση των νομοθετικών κανονισμών, δόθηκαν αυστηρές οδηγίες για τερματισμό των ομαδικών τιμωριών και άλλων όπως το υποχρεωτικό κούρεμα ή ξύρισμα, βελτιώθηκε και αυξήθηκε η ποσότητα τροφής που δίδεται με σημαντικές εξοικονομήσεις της αντίστοιχης δαπάνης, ρυθμίσθηκαν θέματα υγιεινής, παροχής ζεστού νερού, τοποθέτησης καταψυκτών, κλιματιστικών, άνοιξε το Γυμναστήριο και δόθηκαν περισσότερες διευκολύνσεις για την επικοινωνία των κρατουμένων με τους δικούς τους.
Επίσης, είπε ο Υπουργός, ρυθμίζονται θέματα που αφορούν τη στελέχωση της υποστηρικτικής/ ψυχολογικής ομάδας, υπάρχει ιερέας πρωί και απόγευμα, βελτιώθηκε το σύστημα εξέτασης των αιτημάτων των φυλακισμένων και για την αποσυμφόρηση των φυλακών εξετάζεται το ενδεχόμενο παροχής χάριτος σε αλλοδαπούς, οι οποίοι θα μπορούν να αναχωρήσουν για την πατρίδα τους μόλις αποφυλακισθούν.
Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση ψυχιατρικών περιστατικών, ιδίως όταν εκδηλώνονται με αυτοτραυματισμούς, έχει αποφασισθεί και επήλθε συμφωνία με το προσωπικό του Ψυχιατρείου Αθαλάσσας, για μετατροπή συγκεκριμένου χώρου που να μπορεί να δεχθεί προς νοσηλεία τους φυλακισμένους αυτούς, με την απαραίτητη ασφάλεια.
Για την ανέγερση νέων φυλακών, ο Υπουργός ανέφερε ότι υπήρξαν μελέτες που ανέβαζαν τη σχετική δαπάνη στα 200 εκατομμύρια ευρώ, για φυλακές στο Μαρκί με 60.000 τετραγωνικά μέτρα κελιών για 900 κρατουμένους σε μιαν έκταση 192.000 τετραγωνικών μέτρων που περιλάμβαναν πολλούς και τεράστιους κοινόχρηστους χώρους και γραφεία 16 τετραγωνικών μέτρων, που κρίνονται πολύ μεγάλα.
Έτσι, είπε ο κ. Νικολάου, έγιναν νέα σχέδια με 300 μονά και 450 διπλά κελιά και με κάλυψη 26.000 τετραγωνικά μέτρα αντί 60.000 και με περιορισμό των κοινόχρηστων χώρων, έτσι ώστε η συνολική δαπάνη να περιορισθεί στα 100 εκατομμύρια ευρώ.