Ήταν που ήταν στραβό το κλίμα, το ‘φαγε και ο γάιδαρος! Η λαϊκή παροιμία ταιριάζει γάντι στη σχέση του Αμερικανού προέδρου με τον Τούρκο ομόλογό του, με φόντο τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή. Η επικοινωνία τους ήταν ανέκαθεν περιορισμένη και προβληματική. Ο Ταγίπ Ερντογάν χαμήλωσε για λίγο τους τόνους και έριξε γέφυρα συμφιλίωσης προς την Ουάσιγκτον.
Λίγο η παγωμάρα που εισέπραξε από το νέο ένοικο του Λευκού Οίκου, λίγο η εμμονή του στις υπέρμετρα επεκτατικές επιδιώξεις του, το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό. Η ανάφλεξη στο Παλαιστινιακό, μάλιστα, φαίνεται να βαθαίνει ακόμα περισσότερο το χάσμα που χωρίζει τους δύο ηγέτες.
Ο Ερντογάν έχει αυτοχριστεί προστάτης των απανταχού μουσουλμάνων και «πατερούλης» των Παλαιστινίων. Κατέστη σαφές ότι τα επεισόδια στην Ανατολική Ιερουσαλήμ που οδηγήσαν στη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς αντιμετωπίστηκαν από την Άγκυρα ως ιδανική ευκαιρία να ισχυροποιήσει τη θέση του στον μουσουλμανικό κόσμο και να πλήξει τον Νετανιάχου. Με ένα σμπάρο δύο τριγώνια.
Μέχρι τώρα, πάντως, δεν του έχει βγει. Δεν δίστασε, πάντως, να επιτεθεί σφοδρά εναντίον του Μπάιντεν για τη στάση του: «Σήμερα είδαμε πως ο κύριος Μπάιντεν ενέκρινε την πώληση όπλων στο Ισραήλ, 850.000 όπλα. Κύριε Μπάιντεν, στη δήθεν γενοκτονία των Αρμενίων σταθήκατε δίπλα στους Αρμένιους. Τώρα στο γεγονός στη Γάζα που προκαλεί τον θάνατο ανθρώπων εσείς γράφετε ιστορία με τα αιματοβαμμένα χέρια σας. Μας αναγκάσατε να το πούμε αυτό», κατέληξε.
Ο εκπρόσωπος του Τούρκου προέδρου Ιμπραήμ Καλίν υιοθέτησε ακόμα πιο σκληρούς τόνους: «Το να αναφέρουμε τον Πρόεδρό μας, ο οποίος φέρει την παλαιστινιακή υπόθεση ως ιερό λείψανο, και τον Νετανιάχου, τον δολοφόνο βρεφών, στην ίδια πρόταση, μόνο τους Σιωνιστές κάνει χαρούμενους. Αυτή η ιερή αναλογία δεν είναι πολιτική, αλλά αφορά στο νου και την συνείδηση», έγραψε στο Twitter.
Η Ουάσινγκτον κατήγγειλε χθες Τρίτη τις δηλώσεις που έκανε μία ημέρα νωρίτερα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, χαρακτηρίζοντάς τις «αντισημιτικές» και καλώντας να αποφεύγονται «εμπρηστικά σχόλια που μπορεί να υποκινήσουν ακόμη περισσότερη βία» στη Μέση Ανατολή. «Οι ΗΠΑ καταδικάζουν σθεναρά τις πρόσφατες αντισημιτικές δηλώσεις του προέδρου Ερντογάν σχετικά με τον εβραϊκό λαό», ανέφερε ο Νεντ Πράις, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε.
Το εκρηκτικό αυτό κλίμα στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, μάλιστα, εγείρει ερωτήματα ακόμα και για την προγραμματισμένη συνάντηση Μπάιντεν-Ερντογάν τον επόμενο μήνα στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ. Μία συνάντηση που αξίζει να θυμίσουμε ότι εξασφάλισε ο Τούρκος πρόεδρος με πολλές πιέσεις.
Έχοντας εισέλθει στη δεύτερη εβδομάδα συγκρούσεων μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, η κυβέρνηση Μπάιντεν ενέκρινε την πώληση στο Ισραήλ κατευθυνόμενων όπλων ακριβείας, ύψους 735 εκατομμυρίων δολαρίων. Το Κογκρέσο ενημερώθηκε επισήμως στις 5 Μαΐου και η διαδικασία έγκρισης περιλαμβάνει μία περίοδο 15 ημερών, κατά τη διάρκεια της οποίας το Κογκρέσο έχει το δικαίωμα να εναντιωθεί στην πώληση. Το ενδεχόμενο αυτό, ωστόσο, μοιάζει απίθανο.
Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρνήθηκε να σχολιάσει περαιτέρω την αγοροπωλησία. Αρκέστηκε στην εξής δήλωση: «Παραμένουμε βαθύτατα ανήσυχοι για τη βία και εργαζόμαστε για την επίτευξη μιας βιώσιμης εκεχειρίας». Την ίδια προσέγγιση υιοθέτησε και ο Αμερικανός πρόεδρος, ο οποίος για ακόμα μία φορά εξέφρασε την σύστασή του για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. «Ο Πρόεδρος εξέφρασε την υποστήριξή του στην πρόταση για κατάπαυση του πυρός» αναφέρεται σε επίσημη ανακοίνωση του Λευκού Οίκου. Στους κύκλους του κόμματός του πάντως πληθαίνουν οι φωνές που τον σπρώχνουν να παρέμβει πιο αποφασιστικά με στόχο τον τερματισμό των συγκρούσεων.
Ο Τούρκος απόστρατος ναύαρχος Τσιχάτ Γιαϊτσί ξεπέρασε κάθε όριο, προτείνοντας με δημοσίευμά του στην κυβερνητική εφημερίδα Yenic Safak την υπογραφή συμφωνίας για οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Λωρίδας της Γάζας. Ο Γιαϊτσί δήλωσε στην εφημερίδα ότι οι δύο χώρες (Τουρκία και Παλαιστίνη) πρέπει να συνάψουν μία «αμοιβαία επωφελή συμφωνία», αφού «καμία χώρα στη περιοχή της Μεσογείου δεν θα ήταν αντίθετη σε μία τέτοια προοπτική που θα ενίσχυε τη θέση της Παλαιστίνης»!
Συνέχισε λέγοντας ότι «υπογράφοντας μία τέτοια συμφωνία, ο παλαιστινιακός λαός θα έπαιρνε υπό τον έλεγχο του πάνω από 10.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλασσίων ζωνών, που θα έστρωνε τον δρόμο να χρησιμοποιήσουν όλους τους θαλάσσιους πόρους». Στην πραγματικότητα, ο απόστρατος ναύαρχος που θεωρείται πατέρας του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», επιδιώκει να επαναλάβει την παράνομη συμφωνία Άγκυρας-Τρίπολης.
Η πρόταση αυτή είναι εκτός διεθνούς δικαίου, αλλά και κοινής λογικής για πολλούς λόγους. Μεταξύ αυτών, είναι ότι αγνοείται η Κύπρος, παραβιάζονται οι συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ που έχει υπογράψει η Κυπριακή Δημοκρατία με την Αίγυπτο και το Ισραήλ και το γεγονός ότι η Λωρίδα της Γάζας δεν είναι αναγνωρισμένο κράτος.
Το γεγονός ότι η εφημερίδα που θεωρείται ανεπίσημη φωνή του Ερντογάν δημοσίευσε την παρανοϊκή αυτή πρόταση, δείχνει ότι στην Άγκυρα έχουν χάσει το μέτρο. Αυτό φάνηκε και από την επιθετική ρητορική του Τούρκου προέδρου προς τον Αμερικανό ομόλογό του. Κι όλα αυτά, όταν υποτίθεται ότι στόχος του είναι να τα βρει με τις ΗΠΑ, χωρίς να τα σπάσει με τη Ρωσία. Από ό,τι φαίνεται, όμως, ο σχοινοβάτης Ερντογάν κινδυνεύει να πέσει στο κενό, εάν δεν έχει ήδη πέσει…