Του Ανδρέα Δημητριάδη*
Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι η προσέλκυση ξένων επενδυτών αποτελεί ουσιαστικό παράγοντα για την υλοποίηση των αναπτυξιακών έργων που προγραμματίζονται, η αποπεράτωση των οποίων θα αποτελέσει καταλύτη στην προσπάθεια για επανεκκίνηση της αναπτυξιακής διαδικασίας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Συνεπώς, οι συντονισμένες προσπάθειες που καταβάλλει η Κυβέρνηση, ο Κυπριακός Οργανισμός Προσέλκυσης Επενδύσεων (CIPA) και ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων, για προσέλκυση ξένων επενδύσεων κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση και πρέπει να συνεχιστούν και εντατικοποιηθούν. Ωστόσο, για να μετουσιωθεί το ενδιαφέρον σε πράξη, θα πρέπει και να προσφέρουμε τα απαραίτητα κίνητρα.
Ένας από τους βασικότερους λόγους που μέχρι σήμερα δεν καρποφορεί η προσπάθεια προσέλκυσης επενδύσεων και κατ’ επέκταση η υλοποίηση των μεγάλων αναπτυξιακών έργων είναι η πολύ χαμηλή αποδοτικότητα των επενδυτικών σχεδίων, η οποία σε συσχετισμό με τους υψηλούς επενδυτικούς κίνδυνους που παρουσιάζει η οικονομία μας και την ψηλή απόδοση επενδυτικών σχεδίων ανταγωνιστικών χωρών, καθιστά τα επενδυτικά μας σχέδια όχι τόσο ελκυστικά.
Σε συνδυασμό με τη μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρείται στην έκδοση των απαιτούμενων πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών, τους επαχθείς και αδικαιολόγητους όρους που επιβάλουν οι πολεοδομικές αρχές και την απροθυμία ξένων τραπεζών να χρηματοδοτήσουν κυπριακά επενδυτικά σχέδια λόγω της πολύ χαμηλής χρηματοπιστωτικής αξιολόγησης της οικονομίας μας από τους διεθνείς οίκους χρηματοπιστωτικής αξιολόγησης, διαμορφώνεται ένα πολύ δύσκολο τοπίο για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
Είναι χιλιοειπωμένο ότι η γραφειοκρατία και η έλλειψη επαρκών κινήτρων για τη βελτίωση της βιωσιμότητας και επικερδότητας των επενδυτικών σχεδίων σκοτώνει την οικονομική ανάπτυξη. Η κυβέρνηση πρέπει να προσφέρει αντισταθμιστικά κίνητρα προς τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές ώστε να βελτιωθεί η αποδοτικότητα των έργων και παράλληλα να συνεχίσει με τη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων που συντείνουν στη μείωση της γραφειοκρατίας και τη δημιουργία ενός πιο φιλικού επιχειρηματικού κλίματος.
Θα μπορούσαν να συμβάλουν εποικοδομητικά στην επίτευξη αυτού του στόχου διάφορα οικονομικά κίνητρα -που αποβλέπουν στη μείωση του κόστους της επένδυσης ή στην αύξηση της επικερδότητάς της- που συνήθως αυτά έχουν τη μορφή φορολογικών κινήτρων, κινήτρων ενίσχυσης της ρευστότητας καθώς και χωροταξικών κινήτρων. Στα κίνητρα των φορολογικών εκπτώσεων εντάσσονται φορολογικές εκπτώσεις από τα κέρδη της επενδύουσας επιχείρησης, πρόσθετες αποσβέσεις και μείωση της έμμεσης φορολογίας
. Στην κατηγορία ενίσχυσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων εντάσσονται οι επιδοτήσεις και οι επιχορηγήσεις, η παροχή χαμηλότοκων και μακροπρόθεσμων δανείων, κίνητρα που δεν πρέπει να αποκλειστούν από το κράτος, έστω και κάτω από τις δύσκολες συνθήκες που περνά η Κύπρος, γιατί υπάρχουν επενδυτικά σχέδια που θα δημιουργήσουν σημαντικό αριθμό θέσεων εργασίας και θα μειώσουν σημαντικά τις δαπάνες τους κράτους σε ανεργιακά επιδόματα ή θα δημιουργήσουν στο κράτος σημαντικά φορολογικά έσοδα. Τα χωροταξικά κίνητρα προσφέρουν χωροταξικές διευκολύνσεις ή διευκολύνσεις τους επενδυτές και μειώνουν το κόστος της επένδυσης αυξάνοντας ταυτόχρονα την ελκυστικότητα των επενδύσεων στους ξένους επενδυτές, οι οποίοι διαθέτουν τα απαιτούμενα κεφάλαια για επένδυση.
Όλα τα αναφερθέντα οικονομικά κίνητρα επιδιώκουν την προσέλκυση επενδύσεων μέσω της μείωσης του κόστους της επένδυσης, χωρίς να επηρεάζουν το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων, ώστε να θεωρούνται ότι νοθεύουν τον ανταγωνισμό και θα μπορούσαν να θεωρηθούν συμβατά με την Κοινοτική Νομοθεσία ή να εξασφαλίσουν τη συγκατάθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Πέραν των πιο πάνω αναφερόμενων οικονομικών κινήτρων απαιτούνται και κίνητρα υποδομής για να ενθαρρυνθεί η προσέλκυση επενδύσεων, όπως είναι η νομισματική και τραπεζική σταθερότητα, η νομοθετική σταθερότητα, η κοινωνική σταθερότητα, η εξάλειψη της γραφειοκρατίας και η δημιουργία ικανής οικονομικής υποδομής. Απαιτείται η εξάλειψη των πολύπλοκων και χρονοβόρων διαδικασιών συνεργασίας με τις δημόσιες υπηρεσίες, βελτίωση της επαγγελματικής ευσυνειδησίας ορισμένων δημόσιων λειτουργών και αποκέντρωση αρμοδιοτήτων.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι διεθνώς ο ανταγωνισμός είναι έντονος. Σε πολλές περιπτώσεις οι γραφειοκρατικές δυσλειτουργίες και οι παράλογοι όροι οδήγησαν ξένους επενδυτές να αναζητούν άλλους, πιο φιλικούς προς την επιχειρηματικότητα, προορισμούς. Δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να αλλάξουμε νοοτροπία και να αυξήσουμε ταχύτητα.
*Εκπρόσωπος Τύπου του Συνδέσμου Μεγάλων Αναπτύξεων