Ορατές ολοένα και περισσότερο γίνονται οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στους πολίτες σύμφωνα με πρόσφατη πανελλαδική έρευνα που έγινε στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος LIFE-IP AdaptIn GR της ΕΕ.
Σε ότι αφορά μάλιστα την Ελλάδα, η οποία ευθυγραμμίζεται και με την στάση του υπόλοιπου πλανήτη, σε βάθος εικοσαετίας, η κλιματική αλλαγή είναι το πρόβλημα που προβλέπεται ότι θα απασχολήσει περισσότερο.
Μεγάλη σημασία δίνεται επίσης στα προβλήματα που αφορούν στην οικονομία και την ενεργειακή κρίση, ζητήματα που έφερε στο προσκήνιο η γεωπολιτική αστάθεια.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η οικονομία και η αύξηση του κόστους της ενέργειας να επηρεάζουν άμεσα τους πολίτες εν αντιθέσει με την κλιματική αλλαγή, η οποία ναι μεν υπάρχει αλλά εκτιμάται ότι οι επιπτώσεις της είναι πιο μακροπρόθεσμες.
Έρευνα σε δύο φάσεις
Η έρευνα διεξάχθηκε σε δύο φάσεις, κατά την διάρκεια των τριών τελευταίων ετών (2019-2022) κατά τα οποία κυριάρχησαν σημαντικά γεγονότα που επηρέασαν τον κόσμο.
Σε πρώτο πλάνο είναι πανδημία Covid-19 και ακολουθούν οι μεγάλες πυρκαγιές στο σύνολο της χώρας, ο πόλεμος της Ουκρανίας και η συνακόλουθη ενεργειακή κρίση και, τέλος η οικονομική κρίση και η άνοδος του πληθωρισμού.
Συγκεκριμένα, στη μετά Covid-19 εποχή, οι πολίτες φαίνεται ότι βρέθηκαν σε μια φάση αδράνειας, απότοκο της πανδημίας, η οποία έχει οδηγήσει στην εσωστρέφεια. Ναι μεν η Covid19 υπήρξε ένα παγκόσμιο πρόβλημα, η αντιμετώπισή της όμως προϋπέθετε ατομική δράση και ευθύνη.
Το περιβάλλον και τα προβλήματα που σχετίζονται με αυτό είναι σε θέση να ενεργοποιήσουν ξανά τους πολίτες εάν συνδεθούν και με τα προβλήματα της οικονομίας.
Ειδικότερα, ο κόσμος κινητοποιείται σε δράσεις όπως η ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας του ή η χρήση συσκευών ενεργειακής κλάσης, με κύριο στόχο, την μείωση του κόστους της ενέργειας που καταναλώνουν και σε δεύτερο επίπεδο σκεπτόμενοι το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Πως θα γίνει η ενεργοποίηση των πολιτών
Η ενεργοποίηση των πολιτών ως προς την υιοθέτηση βέλτιστων περιβαλλοντικών συνηθειών, είναι μια διαδικασία που για να επιτευχθεί προϋποθέτει την συμμαχία όλων των εμπλεκόμενων φορέων: της Πολιτείας, των περιβαλλοντικών οργανώσεων αλλά και του ίδιου του πολίτη. Με αυτό το τρόπο, συνδέονται τα προβλήματα με τις επιμέρους δράσεις, καθώς, σύμφωνα με τους συμμετέχοντες, η πολιτεία και οι οργανώσεις οφείλουν να δώσουν το παράδειγμα και τα κίνητρα και ο καθένας ξεχωριστά από τους πολίτες να αναλάβει ατομική δράση.
Ωστόσο υπάρχουν ενέργειες που αποθαρρύνουν τον κόσμο και αυτές είναι η γραφειοκρατία, η έκταση και το μέγεθος της κλιματικής αλλαγής που κάνει τον κόσμο να πιστεύει ότι αποτελεί μια «σταγόνα στον ωκεανό», η έλλειψη ενημέρωσης για τον εθελοντισμό αλλά και το υψηλό κόστος υιοθέτησης μοντέλου ζωής που να είναι φιλικό προς το περιβάλλον.
Θεωρητικές οι γνώσεις στους νέους
Σε ότι αφορά τους νέους, τα ευρήματα της ηλικιακής ομάδας 15-17 συγκεντρώνουν μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις.
Συγκεκριμένα, οι νέοι δηλώνουν πιο ενημερωμένοι από το σχολείο τους σε σχέση με το 2019. Ωστόσο, η αντίληψή τους για την σημαντικότητα και τις επιπτώσεις των προβλημάτων του περιβάλλοντος δείχνει να βρίσκεται ακόμη σε θεωρητικό επίπεδο. Δυσκολεύονται να συνδέσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής με διάφορους τομείς της ζωής, του παρόντος και του μέλλοντος τους.
Σημαντικό ρόλο, στην ενεργοποίηση και αυτής της ηλικιακής ομάδας θα παίξει η σύνδεση των προβλημάτων του περιβάλλοντος με αυτά της οικονομίας, καθώς φαίνεται πως οι νέοι ενδιαφέρονται σε μεγάλο βαθμό για την οικονομική και συνακόλουθα την επαγγελματική αποκατάσταση.