Της Σοφίας Αντωνίου*
Άνεργος δεν είναι ένα άτομο που έχει χάσει τη δουλειά του. Είναι ένα άτομο που έχει χάσει την ταυτότητά του, που δεν ξέρει τι να κάνει με τον χρόνο, την οικογένειά του, τη ζωή, τον εαυτό του, το μέλλον του. Ένας άνεργος δεν είναι κάποιος που ψάχνει για δουλειά, είναι κάποιος που ψάχνει για στηρίγματα. Μαζί με τη δουλειά χάνεις πολύ περισσότερα από οικονομικά αγαθά. Χάνεις την αυτοεκτίμηση, τον αυτοσεβασμό, την αξιοπρέπειά σο, την ταυότητα σου.
Στο ερώτημα ‘’ποιος είμαι’’, η επαγγελματική ιδιότητα έρχεται τις πλείστες φορές πρώτη. Μέσα από το επάγγελμα το άτομο κατοχυρώνει την υπαρξιακή του επιβίωση. Ναι, η εργασία ειναι κουραστική και χρονοβόρα για τον άνθρωπο. Παρ’ολα αυτά του δίνει ύπαρξη, ένα συναίσθημα ικανοποίησης και αναπτύσσει την προσωπικότητα του.
Πολλοι άνεργοι νέοι χαρακτηρίζουν τους εαυτούς τους ως ‘’τελειωμένους΄΄. 25, 26, 27 χρονών και να νιώθεις τελειωμένος. Φράση που θα χρησιμοποιούσε ένας παρατημένος γέρος σε ίδρυμα. Ένας νέος 26 ετών κι ένας γέρος! Η κοινωνία μας μέσα από την παραγωγή της ανεργίας είναι σαν να παράγει γεροντικούς νέους.
Σύγχρονες μελέτες επιβεβαιώνουν ότι η ανεργία προκαλεί ψυχολογικά φαινόμενα, ανάλογα με αυτά της απώλειας, όπως είναι για παράδειγμα ο θάνατος . Διανηουμε ενα ‘’πενθιμο μουδιασμα’’. Πένθιμο γιατι οι άνθρωποι βιώνουν συναισθηματικά βαριά φορτισμένες απώλειες. Όχι μόνο υλικές ( μισθούς, δουλειά, κατοικία). Οι ανθρωποι βιωνουν απωλεια σε όλο το σύστημα των ευχαριστήσεων που καλλιεργούσαν τόσα χρόνια, στο είδος της κοινωνίας που «θέλαμε» αλλά πλεον χάσαμε και που ονομάζεται «καταναλωτικός ναρκισσισμός».Όμως το πιο ιδιαίτερο στοιχείο της κατάστασης είναι το μούδιασμα. Κυριολεκτικά. Μούδιασμα της σκέψης, μούδιασμα της πράξης, μούδιασμα και των συναισθημάτων ακόμη…
Οι άνθρωποι αγωνιούν. Τι θα συμβει; Ζουν, λίγο ως πολύ, αυτό που συμβαίνει στο νησί μας σαν να είναι ένα θέαμα, σαν να είναι απ’ έξω αυτοί και περιμένουν να δουν τι θα γίνει. Ειδικοί, πολιτικοί, και οικονομολόγοι κατακλύζουν κάθε μέρα τα ΜΜΕ. Πολλές φορές διερωτήθηκα γιατί περιμένουμε από αυτούς. Αυτοί δεν είναι που έφεραν το νησί μας σε αυτή την κατάσταση; Λοιπόν ένα είναι το σίγουρο.. πως δεν είναι αυτοί που θα μας σώσουν…
Δεν γνωρίζω τι θα μας βγάλει από την ανεργία. Δεν γνωρίζω από οικονομικές πολιτικές, επιχειρηματικά σχέδια κτλ. Γνωρίζω όμως πως πρέπει να κοιτάξουμε τι θα κάνουμε οι ίδιοι.
I always wondered why somebody didn’t do something about that, and then I realized I am somebody, ειπε η Lily Tomlin. ‘’Στροφη στους ανθρωπους’’, λοιπον, στροφή στον εαυτό μας. Σκέψη, σκέψη, σκέψη! Πρέπει να μη «στενεύει το μυαλό» μας και να βλέπει μόνο το κακό που μας βρήκε. Αντιθέτως. Να δούμε ποιοι τρόποι υπάρχουν, ποιοι δρόμοι, ποιες δυνάμεις, ποιοι άνθρωποι, ποιοι χώροι θα μας βοηθήσουν να βγούμε από αυτή την κατάσταση.
Δεν έγραψα αυτό το άρθρο για να εντοπίσω το αντίδοτο της πολιτείας απέναντι στην ανεργία. Είμαι βέβαιη πως δεν κρύβεται εκεί. Έγραψα αυτό το άρθρο γιατί ανησυχώ. Αντιλαμβάνομαι ότι στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, είναι πολύ μεγάλος ο πειρασμός να ξεπουλήσεις τα πάντα. Πολλοί άνθρωποι δεν αντέχουν και υποκύπτουν. Ας μην είναι αυτό το προσωπικό μας αντίδοτο.
Ας δημιουργήσουμε ένα ξεχωριστό προοσωπικό αντίδοτο… Ένα είδος προσωπικής στάσης που θα μας θωρακίσει απέναντι στην αντιξοότητα και θα μας επιτρέψει, κιόλας, μέσα από τα δύσκολα –οχι μονο να βρουμε τις λυσεις- αλλά και να γίνουμε ακόμα καλύτεροι άνθρωποι!!!
*Εργασιακή Ψυχολόγος, Μέλος Δ.Σ. Κίνησης Νέων Επιστημόνων Κινήματος Οικολόγων