Στρατηγικής σημασίας η διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου
Β. Πιστικού: Τίθενται ζητήματα Εθνικής Ασφαλείας για την Κύπρο
Η Great Sea Interconnector, θυγατρική εταιρεία ειδικού σκοπού του ΑΔΜΗΕ, συστάθηκε τον Ιανουάριο 2024, ως φορέας υλοποίησης και χρηματοδότησης του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου – Ισραήλ.
Το σκέλος του έργου που αφορά στην κατασκευή της διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου έχει ξεκινήσει από τα τέλη του 2023 με στόχο την ενσωμάτωση της Κύπρου – του τελευταίου μη διασυνδεδεμένου κράτους – μέλους της ΕΕ – στο ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Στην επόμενη φάση του έργου, και το Ισραήλ, που επίσης αυτή τη στιγμή δεν συνδέεται ηλεκτρικά με τους γείτονές του, θα ενισχύσει την ασφάλεια εφοδιασμού του, αποκτώντας τη δυνατότητα να αυξήσει, περαιτέρω και ταχύτερα, τη συμμετοχή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό του ισοζύγιο.
Το έργο είναι ενταγμένο στον κατάλογο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest – PCI) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ζητήματα Εθνικής Ασφαλείας για την Κύπρο
Σύμφωνα με την Επίκουρη Καθηγήτρια Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, Βικτωρίας Πιστικού, τίθενται επί τάπητος σοβαρά ζητήματα εθνικής ασφαλείας εάν η Κύπρος δεν καταφέρει αν εξασφαλίσει την διασύνδεσή της στον Great Sea Interconnector. Συγκεκριμένα, η Δρ. Πιστικού αναφέρει σε σχετικό της άρθρο (το οποίο φιλοξενείται στο portal μας): «Εάν προχωρήσουν τα σχέδια της Τουρκίας και η Κυπριακή Δημοκρατία δεν εξασφαλίσει τη διασύνδεσή της στον ενεργειακό χάρτη θα κληθεί να αντιμετωπίσει ζητήματα όχι μόνο ενεργειακής αλλά και εθνικής ασφάλειας, Πρώτον, μπορεί να βρεθεί προ τετελεσμένου με αναγνώριση του κατεχόμενου τμήματος του νησιού. Δεύτερον, χάνεται η ευκαιρία σύνδεσης της ελληνικής με την κυπριακή ΑΟΖ. Τρίτον, από τη μία χαρίζει στην Τουρκία ένα επιπλέον μέσο πίεσης και από την άλλη αποδυναμώνεται διπλωματικά, υπονομεύοντας την ενεργειακή της ασφάλεια και κατ’ επέκταση την εθνική της ασφάλεια.»
Στον ίδιο τρόπο σκέψης κινείται και ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Frederick, Δρ. Πάρις Φωκαϊδης, ο οποίος τονίζει το εξής: «Το Great Sea Interconnector δεν είναι απλώς μια τεχνική ή εμπορική επιλογή, αλλά αποτελεί ένα στρατηγικό έργο υποδομής με ευρύτερες επιπτώσεις στην εθνική ασφάλεια και την οικονομική ανάπτυξη.»
Η αλλαγή απόφασης της Λευκωσίας να μη καταβάλει επιχορήγηση επιβαρύνει τους καταναλωτές με 100 εκατ. Ευρώ
Για ακόμα μια φορά οι χειρισμοί της Κυβέρνησης δημιουργούν μια δύσκολη κατάσταση και μάλιστα σε ένα τόσο σημαντικό – γεωστρατηγικά – έργο. Πιο συγκεκριμένα, η απόφαση της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη που φέρεται να υπαναχωρεί από παλαιότερη δέσμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας να καταβάλει για το έργο ως επιδότηση 100 εκατ. ευρώ, δημιουργεί τον κίνδυνο τη διαφορά να κληθούν να πληρώσουν οι φορολογούμενοι καταναλωτές.
Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα της εξειδικευμένης ελληνικής ιστοσελίδας, για ενεργειακά ζητήματα energypress.gr, ενώ η προηγούμενη κυβέρνηση Αναστασιάδη, είχε αποφασίσει να δώσει επιδότηση 100 εκατ. στο έργο, ακολουθώντας τη συμφωνία με τον Euroasia Interconnector, τον προηγούμενο φορέα υλοποίησης, η παρούσα φαίνεται να έχει άλλη πρόθεση. Και λέγεται ότι επιθυμεί να αξιοποιήσει το παραπάνω ποσό για να αποκτήσει συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου, εφόσον φυσικά πρώτα, αξιολογηθεί από διεθνή οίκο, η μελέτη κόστους οφέλους που παρουσίασε πρόσφατα ο ΑΔΜΗΕ, όπως έχει δηλώσει ότι θα κάνει η Λευκωσία.
Κάποιοι δεν θέλουν το έργο;
Το πιο πάνω γεγονός δημιουργεί εύλογα ερωτήματα ότι πιθανώς κάποιοι να μην επιθυμούν το συγκεκριμένο έργο για διάφορους λόγους.
Όπως αναφέρει άλλωστε και η Δρ. Πιστικού στο πρόσφατο άρθρο της, Η ενεργειακή ασφάλεια δεν είναι κάτι που προσεγγίζεται με όρους της αγοράς. Δεν διακυβεύεται η επιβίωση μιας πολυεθνικής επιχείρησης, που μόνος στόχος της είναι το κέρδος. Διακυβεύεται η επιβίωση ενός κράτους, με ιστορία, αξίες και ανθρώπους που θυσιάστηκαν για να τις διατηρήσουν και να τις παραδώσουν στους επόμενους.
Να αποφασίσουμε τι θέλουμε τελικά να παραδώσουμε με τις αποφάσεις που θα λάβουμε.
Δάσος ή δέντρο; Κράτος ή κοινότητα;