Η ηλιοθεραπεία είναι εθιστική συνήθεια υποστηρίζουν αμερικανοί ερευνητές, παρομοιάζοντάς την με το κάπνισμα, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο Cell.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δερματολόγο Ντέηβιντ Φίσερ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης, έκαναν πειράματα με ποντίκια και ανακάλυψαν ότι όταν αυτά εκτίθενται στην υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία, «πυροδοτείται» στον οργανισμό τους αυξημένη παραγωγή οπιοειδών και συγκεκριμένα β-ενδορφινών, ορμονών που έχει σχετιστεί με το αίσθημα της ευχαρίστησης.
Οι ενδορφίνες λειτουργούν με τον ίδιο βιολογικό μηχανισμό που δρουν εθιστικές ουσίες, όπως η ηρωίνη και η μορφίνη, ενώ οι ίδιες ορμόνες παράγονται και κατά την έντονη σωματική άσκηση. Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι μολονότι η έρευνα έγινε σε ζώα, θεωρούν πως τα ευρήματά της είναι εφαρμόσιμα και στους ανθρώπους, καθώς η δερματική αντίδραση στην υπεριώδη ακτινοβολία είναι παρόμοια στα ποντίκια και στους ανθρώπους.
Τα πειραματόζωα, λόγω της εξάρτησης, εμφάνισαν ακόμη και συμπτώματα συνδρόμου στέρησης, όπως τρόμο, όταν οι ερευνητές μπλόκαραν με ναλοξόνη την παραγωγή των ενδορφινών στο σώμα τους. Τα πειράματα κράτησαν έξι εβδομάδες, με καθημερινή έκθεση των πειραματόζωων σε υπεριώδη ακτινοβολία ισοδύναμη με αυτή που θα έπαιρνε ένας άνθρωπος που θα έμενε μισή ώρα κάτω από τον μεσημεριανό ήλιο. Οι ενδορφίνες αυξήθηκαν κατά 30% έως 50% στο αίμα των ποντικιών ήδη από την πρώτη εβδομάδα.
Οι επιστήμονες τόνισαν πως η εθιστική φύση της υπεριώδους ηλιακής ακτινοβολίας «μπορεί να παίζει ρόλο για την ασταμάτητη άνοδο των περιστατικών καρκίνου του δέρματος στους ανθρώπους», ιδίως της πιο επιθετικής μορφής, του μελανώματος. Όπως είπαν, η τάση για εθισμό μπορεί να εξηγεί γιατί τόσοι άνθρωποι «κολλάνε» με το μαύρισμα, τόσο σε ανοιχτό χώρο, όσο και σε κλειστό («σολάριουμ»). «Υπάρχει κάτι άλλο που τους σπρώχνει σε αυτή τη συμπεριφορά», λέει ο Δρ Φίσερ, πέρα από την επιδίωξη να είναι πιο γοητευτικοί.
Πάντως, άλλοι επιστήμονες επεσήμαναν πως η παραγωγή ενδορφινών στα ποντίκια δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι είναι εθισμένα. Από την άλλη, επειδή τα ποντίκια είναι νυκτόβια, παραμένει αναπάντητο το ερώτημα κατά πόσο οι οργανικές αντιδράσεις τους στο ηλιακό φως είναι όντως όμοιες με των ανθρώπων. Συνεπώς, πρέπει να γίνουν νέες μελέτες σε ανθρώπους για να επιβεβαιωθεί ότι η ηλιακή ακτινοβολία γίνεται πραγματικά εθιστική.
Εκτός από τον καρκίνο, η χρόνια έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία επιφέρει πρόωρη γήρανση του δέρματος, ρυτίδες, χαλάρωσή του και κηλίδες.