Του Δρα Στέφανου Παυλίδη*
Η προληπτική ιατρική αποτελεί το κλειδί για μια μακρά και υγιή ζωή. Αναλόγως της ηλικίας μας, του οικογενειακού μας ιστορικού και άλλων παραγόντων είναι σημαντικό να εντάξουμε στο πρόγραμμά μας συγκεκριμένες εξετάσεις, οι οποίες είναι σωτήριες για τη διατήρηση της καλής υγείας και την πρόληψη διαφόρων νόσων. Ποιες προληπτικές εξετάσεις όμως είναι απαραίτητες;
20-30 ετών
Παρόλο που σε αυτές τις ηλικίες νιώθουμε δυνατοί και υγιείς, είναι σημαντικό να ξεκινήσουμε από νωρίς τους τακτικούς ελέγχους. Μια φορά το χρόνο χρειάζεται να μετράμε την πίεση, τη χοληστερόλη και το σάκχαρο στο αίμα μας, ιδιαίτερα εάν έχουμε οικογενειακό ιστορικό. Οι γυναίκες θα πρέπει να επισκέπτονται το/τη γυναικολόγο τους, μια φορά το χρόνο, για τεστ Παπανικολάου, ενώ απαραίτητος είναι και ο έλεγχος του στήθους τους. Και τα δύο φύλα, είναι καλό να ελέγχουμε το δέρμα μας για τυχόν αλλοιώσεις σε σπίλους, ενώ είναι σημαντικό να επισκεπτόμαστε τον οδοντίατρό μας δύο φορές το χρόνο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλές παθήσεις εκδηλώνονται αρχικά στη στοματική κοιλότητα, καθιστώντας την οδοντιατρική εξέταση σημαντικό εργαλείο για την έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη.
30-40 ετών
Σε αυτή την ηλικία, με τις πολλές υποχρεώσεις της καθημερινότητας, συχνά παραμελούμε την υγεία μας. Ωστόσο, ο ετήσιος προληπτικός αιματολογικός έλεγχος είναι απαραίτητος, όπως και η μέτρηση της αρτηριακής μας πίεσης. Οι γυναίκες θα πρέπει να υποβάλλονται σε έλεγχο του θυρεοειδούς, καθώς τα προβλήματα του αδένα αυτού είναι πιο συχνά στο γυναικείο φύλο, ενώ μια φορά το χρόνο χρειάζεται να κάνουν τεστ Παπανικολάου και έλεγχο του μαστού τους, στη βάση των συστάσεων των γιατρών τους. Σε αυτές τις ηλικίες είναι σημαντικό να επισκεπτόμαστε και τον οφθαλμίατρό μας, κάθε δύο χρόνια, εκτός και αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα το οποίο μας επιβάλλει συχνότερες επισκέψεις σε αυτή την ειδικότητα.
40-50 ετών
Μεταξύ 40 και 50 ετών, αναλόγως και των συστάσεων από τους γιατρούς μας, είναι πολύ καλό να εντάξουμε στη ρουτίνα μας και τον έλεγχο της καρδιάς μας. Εκτός από τις συνηθισμένες εξετάσεις, χρειαζόμαστε τακτικό καρδιολογικό έλεγχο με καρδιογράφημα και τεστ κόπωσης. Στη ρουτίνα μας, εάν είμαστε 45 και άνω, και σε συνεννόηση με το γιατρό μας θα πρέπει να εντάξουμε και την κολονοσκόπηση για έλεγχο του παχέος εντέρου. Παράλληλα, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, θα πρέπει να γίνονται εξετάσεις για διαβήτη, ενώ για τις γυναίκες είναι εξαιρετικά χρήσιμη η εξέταση για έλεγχο της οστικής τους πυκνότητας ώστε να προληφθεί η οστεοπόρωση. Aπαραίτητο για τις γυναίκες είναι το τεστ Πανανικολάου καθώς και η μαστογραφία, μια φορά το χρόνο.
50 ετών και άνω
Από τα 50 και έπειτα, η υγεία μας χρήζει μεγαλύτερης προσοχής. Οι άντρες πρέπει να ξεκινήσουν τον έλεγχο του προστάτη με την εξέταση PSA. Άνδρες και γυναίκες χρειάζεται να παρακολουθούν σε τακτική βάση την πίεση και τη χοληστερόλη τους, ενώ οι γυναίκες θα πρέπει να συνεχίσουν τη μαστογραφία και το τεστ Παπανικολάου. Ο γιατρός που γνωρίζει το ιστορικό μας ενδέχεται να μας προτείνει και κάποια εμβόλια, όπως αυτό της γρίπης και του πνευμονιόκοκκου. Είναι σημαντικό και χρήσιμο να σημειωθεί ότι ο εμβολιασμός αποτελεί ένα τεράστιο κομμάτι της πρόληψης, ιδιαίτερα των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού.
Σε κάθε περίπτωση, ο καλύτερος σύμβουλος είναι ο γιατρός μας, γι’ αυτό και θα πρέπει να του εμπιστευτούμε την υγεία μας. Επειδή ακριβώς γνωρίζει το ιστορικό μας, μπορεί να καταρτίσει για εμάς ένα εξατομικευμένο πλάνο εξετάσεων αναλόγως των δικών μας αναγκών. Για παράδειγμα, οι καπνιστές, όσοι έχουν χρόνιες παθήσεις ή όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό σοβαρών ασθενειών πρέπει να κάνουν πιο συχνούς ελέγχους.
Να θυμάστε πως η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από τη θεραπεία. Κρατήστε ένα ημερολόγιο για τις εξετάσεις σας και εντάξετέ τις στις προτεραιότητες σας, σε συνεννόηση πάντα με τον γιατρό σας. Η υγεία είναι το πολυτιμότερο αγαθό που έχει ο άνθρωπος και πρέπει να της δίνουμε την προσοχή και τη σημασία που της αξίζει.
*Διευθυντή Κλινικών Εργαστηρίων του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ στην Κύπρο