Παράξενα έθιμα των Χριστουγέννων ανά τον κόσμο
Χριστούγεννα…. Οι γιορτινές μέρες μας φέρνουν στο μυαλό κάτι μαγικό, κάτι παραμυθένιο. Διάφορα πλάσματα… βγαίνουν από τα μέρη όπου κρύβονται, και ως άλλα παιδιά θέλουμε και πάλι να πιστέψουμε στην ύπαρξή τους.
Μπορεί όμως εμείς να έχουμε τον γλυκό και καλοκάγαθο Άγιο Βασίλη αλλά και τους καλικάντζαρους, που με τις ζαβολιές τους μας δυσκολεύουν τη ζωή, ωστόσο κάθε χώρα έχει τα δικά της ήθη και έθιμα, που άλλοτε μοιάζουν με τα δικά μας και άλλοτε όχι. Το μόνο σίγουρο είναι πως η φαντασία και η ποικιλία των ιστοριών αυτών είναι πραγματικά πολύ, πολύ μεγάλη.
Παρακάτω ακολουθούν μερικά από τα πιο παράξενα και άγνωστα για εμάς χριστουγεννιάτικα έθιμα, που επικρατούν σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
1.Νορβηγία – Μάγισσες και σκουπόξυλα
Μπορεί η δική μας λαογραφία να μας έχει μάθει πως τα Χριστούγεννα δεχόμαστε… επισκέψεις από καλικάντζαρους, όμως στην Νορβηγία έχουν έναν ακόμα πιο σκοτεινό μύθο. Σύμφωνα με αυτόν, κάθε παραμονή Χριστουγέννων μάγισσες και διάφορα άλλα δαιμόνια πνεύματα αναζητούν από τις αυλές των σπιτιών σκούπες, που κλέβουν και χρησιμοποιούν για να πετάξουν. Γι’ αυτό είναι παράδοση οι Νορβηγοί να κρύβουν τις σκούπες το βράδυ εκείνο προκειμένου να κακά πνεύματα να μην πλησιάσουν το σπίτι τους.
2.Ουκρανία- Ιστοί αντί για στολίδια
Κι όμως, όσο ανατριχιαστικός κι αν μπορεί να είναι ένας ιστός αράχνης, τόσο τυχερός είναι για αυτόν που θα τον βρει στην Ουκρανία. Εκεί, συνηθίζουν να κρύβουν έναν αυτοσχέδιο ιστό μέσα στο χριστουγεννιάτικο δέντρο, που φέρνει καλοτυχία σε αυτόν που θα τον ανακαλύψει. Το έθιμο αυτό, προέρχεται από τον μύθο της φτωχής χήρας, που δεν είχε χρήματα να στολίσει το δέντρο της, ωστόσο μια αράχνη κατάφερε να πραγματοποιήσει την επιθυμία της, υφαίνοντας με τον ιστό της το δέντρο.
3.Ιαπωνία – Kentucky Fried… Christmas
Η ίδια απόσταση που χωρίζει τις χώρες της Ευρώπης και την Ιαπωνία, άλλη τόση φαίνεται πως χωρίσει και τη νοοτροπία και τις παραδόσεις τους, αφού το παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο τραπέζι στη μακρινή χώρα δεν γίνεται καθιερωμένα στο σπίτι, με τα κλασικά φαγητά αλλά στα… KFC! Το junk food έχει την τιμητική του ακόμα και αυτές τις γιορτινές μέρες, σε τέτοιο σημείο μάλιστα , που δεν είναι δυνατόν να βρει κανείς ελεύθερο τραπέζι αν δεν έχει κάνει κράτηση.
4.Καταλονία- Caganer, τα ξεχωριστά είδωλα της φάτνης
Ένα έθιμο μοναδικό και ιδιαίτερο που δεν μοιάζει με κάποιο άλλο είναι αυτό που επικρατεί στην Καταλονία και πρόκειται για τα caganers. Αυτά, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μικρά είδωλα σε μορφή ανθρώπου, ο οποίος φορά παραδοσιακή στολή, έχει πάντα κατεβασμένο παντελόνι και στέκεται σε στάση… αφόδευσης. Μπορεί να ακούγεται κάπως αηδιαστικό, ωστόσο οι Καταλανοί συνηθίζουν να το κρύβουν στη φάτνη και όποιος το βρει είναι αρκετά τυχερός, αφού συμβολίζει την καλή συγκομιδή και την καλή τύχη της επόμενης χρονιάς.
5.Αυστρία – Ο κακός δαίμονας Krampus
Μπορεί εμείς να μην ασχολούμαστε ιδιαίτερα με την… οικογενειακή κατάσταση του Αγίου- Βασίλη, ωστόσο στην Αυστρία ο δίδυμος αδερφός του είναι εξίσου διάσημος με αυτόν. Λέγεται Krampus και στην ουσία είναι το ακριβώς αντίθετο από τον γλυκό και αγαπημένο Άγιο μικρών και μεγάλων, αφού είναι ένας δαίμονας που παρακολουθεί τα παιδιά και τιμωρεί όσα ήταν κακά τη χρονιά που πέρασε, παίρνοντάς τα μαζί του στα σκοτεινά και βαθιά έγκατα της γης.
6.Ιταλία – Befana, όπως λέμε… Άγιος Βασίλης
Ο Άγιος Βασίλης τις μέρες αυτές έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε κάθε γωνιά της γης, όμως στην Ιταλία προτιμούν να γιορτάζουν με μια τοπική, μυθική φιγούρα που δεν είναι άλλη από την γριά μάγισσα, Befana. Το άκουσμα ίσως να αφήνει την αίσθηση ενός κακού πλάσματος, όμως η Befana κάνει την ίδια δουλειά με τον αγαπημένο Άγιο, αφού έχει αναλάβει να μοιράζει τα δώρα στα παιδιά της χώρας. Ο μύθος θέλει την μάγισσα να συναντιέται με τους 3 μάγους, που της ζητούν οδηγίες για το δρόμο που θα τους οδηγούσε στο Χριστό. Εκείνη, μπορεί να μην γνώριζε, όμως τους φιλοξένησε και αυτοί την κάλεσαν να τους ακολουθήσει. Η καλή μάγισσα αρνήθηκε, αλλά αργότερα μετάνιωσε για την απόφαση αυτή, με αποτέλεσμα να περιπλανιέται ακόμα και τώρα με σκοπό να βρει το μωρό Ιησού αλλά και τους σοφούς μάγους.
7. Ισλανδία – Γιορτές με… 13 Αϊ- Βασίληδες
Όχι έναν, όχι δύο, ούτε τρεις αλλά 13 Άγιους Βασίληδες έχει η παράδοση της Ισλανδίας. Η… ομάδα τους ονομάζεται Yule Lads και η παράδοση τους θέλει να μοιάζουν με κοντά, άσχημα αλλά τρισχαριτωμένα τρολ. Σύμφωνα με το μύθο, ξεκινούν τις «επισκέψεις» τους από τις 12 Δεκεμβρίου και για τον υπόλοιπο μήνα βγαίνει στα σπίτια κάθε μέρα και ένα διαφορετικό από αυτά. Ο στόχος τους; Να σκορπίζουν έναν ευχάριστο πανικό με τις σκανδαλιές τους, καθώς μπαίνουν στα σπίτια από το τζάκι και σκορπίζοντας γύρω τους αστρόσκονη, κάνουν συνεχώς μικρές φάρσες στους κατοίκους τους.
8. Ολλανδία – Ο βοηθός Zwarte Piet
Zwarte Piet ή αλλιώς Μαύρος Πέτρος, λέγεται η δημοφιλής γιορτινή φιγούρα της Ολλανδίας. Το μικρόσωμο αυτό τρολ, που περνά το χρόνο του σκάβοντας στα ανθρακωρυχεία (εξού και το μαύρο χρώμα του), ανεβοκατεβαίνει με άνεση τις καμινάδες των σπιτιών, αφού ο καπνός και τα κάρβουνα πλέον δεν τον ενοχλούν. Σύμφωνα με την παράδοση, το χόμπι του είναι να παρακολουθεί τα παιδιά, δίνοντας στη συνέχεια αναφορά στον Άγιο Βασίλη για το ποια ήταν καλά και ποια όχι, αλλά και να τον συνοδεύει στο μοίρασμα των δώρων. Τα κακά παιδιά, αντί για δώρα βρίσκουν από τον Μάυρο Πέτρο μια κάλτσα γεμάτη με… κάρβουνα.
9.Μακεδονία – Το Χριστόξυλο
Η παράδοση των περιοχών της Μακεδονίας θέλει τους νοικοκύρηδες των σπιτιών να ψάχνουν τα χωράφια την παραμονή των Χριστουγέννων, με σκοπό να βρουν το πιο χοντρό και γερό ξύλο από ελιά ή πεύκο, που το ονομάζουν Χριστόξυλο. Το ξύλο αυτό καίγεται αργά στο τζάκι – που έχει καθαριστεί από κάθε υπόλειμμα παλιάς στάχτης- όλες τις μέρες των γιορτών, ενώ πρέπει να διαρκέσει μέχρι την ημέρα των Φώτων. Όσο το ξύλο καίγεται, σύμφωνα με το έθιμο, ο μικρός Ιησούς ζεσταίνεται στην παγωμένη φάτνη.
10. Τσεχία – Ο Άι Βασίλης φέρνει συζύγους
Στην Τσεχία μαθαίνουν αν ο καινούριος χρόνος θα τους φέρει μία νέα ζωή. Σύμφωνα με την παράδοση, όλες οι ανύπαντρες κοπέλες που κατάγονται από τη χώρα, την παραμονή των Χριστουγέννων μπορούν να μάθουν εάν το νέο έτος θα παντρευτούν. Το πρωί της παραμονής, κάθε ελεύθερη γυναίκα στέκεται μπροστά στη πόρτα του σπιτιού της, με πλάτη γυρισμένη. Χωρίς να βλέπει, πετά ένα παπούτσι πάνω από τον ώμο της προς την πόρτα. Εάν το παπούτσι προσγειωθεί με τα δάκτυλα να κοιτούν την πόρτα, αυτό σημαίνει ότι πρόκειται σύντομα να παντρευτεί. Εάν, όμως, την πόρτα κοιτά το τακούνι, τότε την περιμένει ένας ακόμη χρόνος μοναξιάς.
Το έθιμο δεν φέρνει χαρά σε όλους, αλλά μόνο στις οικογένειες που η κοπέλα φάνηκε τυχερή. Εκτός, βέβαια, αν οι γονείς της “άτυχης” δεν εγκρίνουν τον γαμπρό. Τότε, μάλλον κάνουν πάρτι.
Ιαπωνία – Χριστούγεννα και KFC
Άλλοι μαθαίνουν για το μέλλον τους και άλλοι νοιάζονται μόνο για το φαγητό τους. Δεν σας ακούγεται περίεργο ε; Αν σας πω, όμως, ότι το φαγητό δεν είναι η πατροπαράδοτη γαλοπούλα, αλλά το κοτόπουλο του “Συνταγματάρχη”; Ούτε τώρα;
Ο εορτασμός των Χριστουγέννων στην Ασία γενικά περιλαμβάνει αρκετές εισαγόμενες δυτικές παραδόσεις. Στην Ιαπωνία, όπως και αλλού, οι παραδόσεις αυτές έχουν διαμορφωθεί ανάλογα με τα εμπορικά συμφέροντα. Όμως, ενώ σε άλλες χώρες τα ζαχαροπλαστεία είναι εκείνα που έχουν την τιμητική τους, στη χώρα του ανατέλλοντος ηλίου τα καταστήματα των Kentucky Fried Chicken είναι εκείνα που γεμίζουν!
Η εκστρατεία αυτή ξεκίνησε πριν από τέσσερις δεκαετίες από τη διάσημη αλυσίδα ως στρατηγική μάρκετινγκ και απ’ ό,τι φαίνεται κέρδισε τους Ιάπωνες που έχουν συνδέσει τα Χριστούγεννα με τα KFC. Συνολικά, κατά τη διάρκεια των εορτών πωλούνται περισσότερα από 24.000 βαρέλια κοτόπουλου, δηλαδή πέντε με δέκα φορές μεγαλύτερη ποσότητα από ότι κάθε μήνα.
Σουηδία – Αχυρένια κατσίκα
Αυτό είναι ένα έθιμο που ξεκίνησε μόλις το 1966, όταν μία κατσίκα από άχυρο, ύψους 13 μέτρων τοποθετήθηκε στην κεντρική πλατεία της πόλης Gavle, αλλά από τότε έχει κάνει πάταγο -για έναν πολύ περίεργο λόγο.
Γνωστή σήμερα ως Gävlebocken, η πρώτη αχυρένια κατσίκα τυλίχθηκε στις φλόγες τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων και από τότε, κάθε χρόνο κάποιος προσπαθεί να την κάψει. Η πόλη ποτέ δεν έπαψε να φτιάχνει την κατσίκα, αλλά ούτε οι βάνδαλοι έπαψαν ποτέ να προσπαθούν να την κάψουν. Μέχρι το 2016 είχε καεί 37 φορές, ενώ σώθηκε για να “δει” τα Χριστούγεννα, μόλις 12!
Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, ολόκληρη η πόλη βάζει στοιχήματα για το κατά πόσο η αχυρένια κατασκευή θα καταφέρει να επιβιώσει και μέχρι πότε.
