Η λέξη διαφθορά έχει ως δεύτερο συνθετικό το ρήμα φθείρω και ορίζεται ως η καταπάτηση των ηθικών και των νομικών κανόνων από έναν υπάλληλο ή λειτουργό. Συνήθης τρόπος παραβίασης αποτελεί η δωροδοκία. Άλλοι τρόποι είναι ο εκβιασμός και η κατάχρηση εξουσίας με απώτερο σκοπό το προσωπικό όφελος.
Η 9η Δεκεμβρίου γιορτάζεται ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της Διαφθοράς, γιατί την ημερομηνία αυτή του 2003 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθέτησε τη Συνθήκη κατά της Διαφθοράς.
Η διαφθορά είναι παρούσα σε όλες τις χώρες, πλούσιες και φτωχές, Βόρειες και Νότιες. Είναι μια επίθεση στις αξίες των Ηνωμένων Εθνών. Κλέβει από τις κοινωνίες σχολεία, νοσοκομεία και άλλες ζωτικές υπηρεσίες, απομακρύνει τις ξένες επενδύσεις και τα κράτη από τους φυσικούς τους πόρους.
Υπονομεύει το κράτος δικαίου και υποκινεί εγκλήματα όπως η παράνομη διακίνηση ανθρώπων, ναρκωτικών και όπλων.
Η φοροδιαφυγή, η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και άλλες παράνομες ροές αποσπούν πόρους που χρειάζονται για την αειφόρο ανάπτυξη.
Το Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ εκτιμά ότι το κόστος της διαφθοράς είναι τουλάχιστον 2,6 τρισεκατομμύρια δολάρια – ή το 5% του παγκόσμιου ακαθάριστου εθνικού προϊόντος.
Και σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, οι επιχειρήσεις και τα άτομα πληρώνουν περισσότερα από 1 τρισεκατομμύρια δολάρια δωροδοκίας κάθε χρόνο.
Η διαφθορά προκαλεί περισσότερη διαφθορά και ενθαρρύνει μια διαβρωτική κουλτούρα ατιμωρησίας.
Έχει υπολογιστεί ότι κάθε χρόνο πληρώνονται σε όλο τον κόσμο για δωροδοκίες πάνω 1 τρισεκατομμύριο δολάρια, γεγονός που εντείνει τη διαφθορά και συμβάλλει στην υπονόμευση του μέλλοντος των επερχόμενων γενεών. Κάθε πράξη δωροδοκίας συμβάλλει στη φτώχεια, αποτελεί τροχοπέδη στην πρόοδο και αποστερεί πόρους για επενδύσεις.
Τη διαφθορά μάχεται εδώ και χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο η μη κυβερνητική οργάνωση «Διεθνής Διαφάνεια», που έπεισε τον ΟΗΕ να υιοθετήσει σχετικές πρωτοβουλίες.
Σύμφωνα με την «Διεθνή Διαφάνεια», η Ελλάδα βελτίωσε σημαντικά την θέση της και βρίσκεται στην 58η θέση ανάμεσα σε 168 χώρες, ως προς τον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς , τον οποίο καταρτίζει αυτή η μη κυβερνητική οργάνωση. Εξακολουθεί όμως να παραμένει στις τελευταίες θέσεις, όσον αφορά τις χώρες της ΕΕ, μαζί με την Ιταλία, την Βουλγαρία και την Ρουμανία (Η Κύπρος στην 32η θέση).
Η Σομαλία, η Βόρεια Κορέα και το Αφγανιστάν βρίσκονται στο τέλος του καταλόγου και θεωρούνται οι πλέον διεφθαρμένες χώρες του κόσμου, ενώ η Δανία, η Φινλανδία και η Σουηδία είναι οι λιγότερο διεφθαρμένες.
Η οργάνωση, με έδρα το Βερολίνο, εκτιμά ότι σχεδόν το 70% των χωρών σε διεθνές επίπεδο αντιμετωπίζει «σοβαρό πρόβλημα» φαινόμενων δωροδοκίας και δωροληψίας στον δημόσιο τομέα. Διαπιστώνει επιδείνωση του φαινομένου και ζητεί από τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά κέντρα να καταβάλουν προσπάθεια για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομη δραστηριότητα. Η διαφθορά παρουσιάζει αύξηση στις αναδυόμενες οικονομίες, όπως η Κίνα κι η Τουρκία. Η διαφθορά και το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος παραμένουν σημαντικό πρόβλημα και για τις χώρες των BRIC (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα).
Για να μπορέσει να καταρτίσει τον Δείκτη, η «Διεθνής Διαφάνεια» συγκεντρώνει απόψεις και εκτιμήσεις ειδικών από διεθνείς οργανισμούς.