Σε ποιές φάσεις της ζωής μας μπορεί να μας συμβεί και να πάθουμε μία “κρίση ταυτότητας”;
Σημαντικό ρόλο στην αυτοπεποίθηση παίζει η χαμηλή αυτοεκτίμηση. Αυτό συμβαίνει όταν δεν πιστεύετε ότι είστε ικανοί να τα βγάλετε πέρα, όταν δεν εμπιστεύεστε το ένστικτό σας και θεωρείτε ότι δεν αξίζετε.
Παίρνετε ως δεδομένο ότι τα πράγματα δεν θα πάνε καλά, επικρίνετε και κατηγορείτε τον εαυτό σας και φέρεστε με τρόπο που δεν βοηθάει (π.χ., αποφυγή, κωλυσιεργία, συναισθηματική πείνα, αμυντική στάση κτλ.). Αυτό βεβαίως επιδεινώνει το πρόβλημα και επιβεβαιώνει τις αρνητικές πεποιθήσεις σας.
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να προκληθεί από διάφορα γεγονότα, καταστάσεις ή ακόμα και σκέψεις, αλλά από τη στιγμή που θα σας πλήξει μπορεί να πάρει διαστάσεις ιού, να εξαπλωθεί γρήγορα και να επηρεάσει και άλλους τομείς της ζωής σας που πριν πήγαιναν καλά.
Συμπεριφέρεστε διαφορετικά ή με τρόπο που δεν βοηθάει την κατάσταση.
Κάνετε αρνητικές σκέψεις που σας ενοχοποιούν, όπως:
«Δεν είμαι στο ύψος των περιστάσεων»,
«Δεν είμαι αρκετά καλή»,
«Δεν είμαι σε φόρμα».
Η έλλειψη εμπιστοσύνης ή εκτίμησης στον εαυτό σας μπορεί να αφορά κάποιες συγκεκριμένες καταστάσεις ή να γίνει μόνιμη συνιστώσα της ζωής σας που επηρεάζει τα πάντα. Μπορεί να νιώθετε ανασφάλεια για ένα συγκεκριμένο γεγονός ή μια κατάσταση, αλλά να εξακολουθείτε, γενικά, να βλέπετε θετικά τον εαυτό σας.
Σε αυτή την περίπτωση, μόλις νιώσετε ότι το πρόβλημα διευθετήθηκε, τα θέματα με την αυτοπεποίθησή σας θα εξαφανιστούν. Μπορεί, για παράδειγμα, να μη νιώθετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας ότι θα καταφέρετε να προλάβετε μια συγκεκριμένη προθεσμία. Δεν πιστεύετε ότι έχετε την ικανότητα να αντεπεξέλθετε και γι’ αυτό αποφεύγετε να ξεκινήσετε τη δουλειά που πρέπει να γίνει. Αναπόφευκτα χάνετε την προθεσμία, αλλά επειδή σας δίνουν μια παράταση δεν έρχεται το τέλος του κόσμου. Μόλις επιλυθεί το ζήτημα, η αυτοπεποίθησή σας ανεβαίνει, κι έτσι αυτή η απότομη απώλεια της αυτοεκτίμησής σας δεν επηρεάζει κάποιον άλλο τομέα της ζωής σας.
Εάν, όμως, η χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση γίνουν μόνιμοι σύντροφοί σας, μπορούν να χρωματίσουν οτιδήποτε λέτε, κάνετε, σκέφτεστε ή νιώθετε. Σε κάθε δύσκολη κατάσταση ή και συνεχώς θα εμφανίζονται από το πουθενά σκέψεις του τύπου ότι είστε ανόητοι, άσχημοι, άχρηστοι, όχι καλοί, ανάξιοι, αντιπαθείς, απωθητικοί και σκέτη αποτυχία.
Οι πεποιθήσεις αυτές έχουν την τάση να ριζώνουν βαθιά και εσείς δεν τις εκλαμβάνετε απλώς ως μια γνώμη που έχετε για τον εαυτό σας αλλά ως δεδομένα. Αρχίζετε να πιστεύετε ότι πρόκειται για δομικά στοιχεία της ιδιοσυγκρασίας και της ταυτότητάς σας, και αυτό, όπως είναι αναμενόμενο, οδηγεί στο να μη συμπαθείτε και πολύ τον εαυτό σας.
Οι άνθρωποι χάνουν την αυτοπεποίθησή τους και αποκτούν χαμηλή αυτοεκτίμηση εξαιτίας κάποιων αρνητικών εμπειριών της ζωής τους, που πολλές φορές προέρχονται από την παιδική ή την εφηβική ηλικία. Η αιτία ωστόσο μπορεί να βρίσκεται και σε οποιαδήποτε άλλη περίοδο της ζωής. Ακόμα και άνθρωποι με υγιή αυτοεκτίμηση και υπέρμετρη εμπιστοσύνη στον εαυτό τους μπορεί να τις χάσουν στην πορεία της ζωής, αν βιώσουν μια αγχωτική εμπειρία που θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν τον εαυτό τους, όπως να μισούν τη δουλειά τους, να έρθουν σε ρήξη με κάποιον φίλο ή να βρεθούν σε μια καταστροφική σχέση.
Αποσπάσματα από κείμενο των συγγραφέων και θεραπευτών Dr Jessamy Hibberd και Jo Usmar