Η κρίση ίσως οδηγήσει σε κατανάλωση φθηνών, κακής ποιότητας τροφίμων. Πως να προφυλαχθείτε
Τα τροφογενή νοσήματα έχουν παγκόσμια γεωγραφική εξάπλωση, τα τελευταία χρόνια αυξάνονται διαρκώς, και βρίσκονται στο επίκεντρο της επιστημονικής, αλλά και της κοινής γνώμης. Με την παγκόσμια κρίση να εξαπλώνεται, η ποιότητα σίτισης έχει υποβαθμιστεί, οδηγώντας πολλές φορές στην κατανάλωση κακής ποιότητας τροφίμων, όπου η ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών ή τοξινών οδηγεί σε δηλητηριάσεις.
Ανάλογα προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανάμεσα σε αυτές και η Κύπρος, όπου μεγάλο μέρος του πληθυσμού, προσβάλλεται από τροφολοιμώξεις, ενώ στις υποανάπτυκτες χώρες, το ποσοστό είναι πολύ μεγαλύτερο.
Πολλοί Κύπριοι καθημερινά εμφανίζουν συμπτώματα δηλητηριάσεων ή τροφολοιμώξεων, κυρίως από παθογόνους μικροοργανισμούς. Για κάθε κρούσμα που δηλώνεται, υπάρχουν άλλα τόσα αδήλωτα, αφού οι μηχανισμοί συλλογής και διάθεσης στοιχείων είναι περιορισμένοι ή υπολειτουργούν. Εξαιρετικά επικίνδυνες είναι και οι τοξικές δηλητηριάσεις, κάτι που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη για αποφυγή τέτοιων περιστατικών.
Οι αρμόδιοι φορείς, έχουν χρέος να γνωρίζουν τα συμπτώματα των διαφορετικών λοιμώξεων σύμφωνα με τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς, και εδώ τονίζω πως, η αντιμετώπιση και η θεραπεία κάθε ασθενή, δεν είναι η ίδια σε όλες τις περιπτώσεις, όπως συνηθίζεται σε πολλές χώρες. Στη συνέχεια σας αποκαλύπτουμε, τι πρέπει να γνωρίζετε, και πως να προφυλαχθείτε από τέτοια περιστατικά.
Δεν πρέπει να προμηθευόμαστε ψάρια αλιευμένα από τροπικές περιοχές. Υπάρχει κίνδυνος για ύπαρξη σιγκουατοξίνης. Η τοξίνη συσσωρεύεται μέσω της τροφικής αλυσίδας στα εδώδιμα ψάρια και προκαλεί την ασθένεια ciguatera. Η εν λόγω τοξίνη, είναι θερμοανθεκτική, και σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί τον θάνατο, ενώ η ίαση επέρχεται μετά από εβδομάδες ή μήνες. Μερικά από τα συμπτώματα είναι η ναυτία, ο εμετός, η διάρροια, η ζαλάδα, η δύσπνοια, η έξαψη και το ρίγος.
Πρέπει να προμηθευόμαστε φρέσκα θαλασσινά μόνο από έμπιστη ψαραγορά, για να αποφευχθεί τυχόν ύπαρξη σκομβροτοξίνης. Η τοξίνη αυτή, παράγεται κατά την αποικοδόμηση (σάπισμα) κυρίως ερυθρού κρέατος αλιευμάτων (τόνος, σαρδέλα, ρέγκα, σκουμπριά), και οδηγεί στην αύξηση της συγκέντρωσης ισταμίνης (αποικοδόμηση της ιστιδίνης). Η τοξίνη είναι θερμοανθεκτική, και σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί τον θάνατο. Τα συμπτώματα είναι η ζαλάδα, το κάψιμο στο στομάχι, τα εξανθήματα, η δύσπνοια, η ναυτία και η προσωρινή παράλυση.
Συνιστάται όλα τα ύποπτα ψάρια να μην φθάνουν στους καταναλωτές. Ο Λαγοκέφαλος είναι ένα από αυτά, και περιέχει την TTX τοξίνη (τετροδοτοξίνη ή τετροτοξίνη) στα σπλάχνα του, η οποία μπορεί να προκαλέσει ακόμη και τον θάνατο, εξαιτίας μυϊκής παράλυσης, αναπνευστικών διαταραχών και ανεπάρκεια του κυκλοφορικού συστήματος. Το ψάρι αυτό είναι ακόμη ένας μετανάστης, μπερδεμένος από τις κλιματικές αλλαγές, που για πρώτη φορά εντοπίστηκε στη μεσόγειο το 2003, και έκτοτε ο πληθυσμός του εξαπλώνεται με γρήγορους ρυθμούς. Το μέγιστο μήκος του ψαριού φθάνει το ένα μέτρο, αλλά αυτά που έχουν αλιευθεί στη μεσόγειο, είναι πολύ μικρά, και είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσει κανείς από άλλα ψάρια, που έχουν το ίδιο γκρίζο χρώμα. Δεν υπάρχει αντίδοτο για την TTX.
Πρέπει να αποφεύγονται τα οστρακοειδή από αμφίβολης ποιότητας περιοχή. Υπάρχει κίνδυνος παρουσίας τοξινών, οι οποίες παράγονται από δεινομαστιγωτά πρωτόζωα, τα οποία αποτελούν τροφή των οστρακοειδών. Μερικά από τα συμπτώματα είναι το μούδιασμα αρχικά στα χείλη, την γλώσσα και τα δάκτυλα, αλλά και η απώλεια μυϊκού συντονισμού. Η ασθένεια μπορεί να διαρκεί μέχρι και 48 ώρες, ενώ μπορεί να προκληθούν σοβαρές βλάβες στην υγεία. Οι τοξίνες που ευθύνονται είναι παραλυτικές, διαρροϊκές, νευροτοξικές και αμινοξικές.
Μην αγοράζετε φρούτα, λαχανικά ή μέλι από μη έμπιστους πλανόδιους. Μπορεί να περιέχουν φυτικά αλκαλοειδή. Τις μεγαλύτερες ποσότητες περιέχουν κάποια είδη μανιταριών (Amanita), και έχουν παραισθησιογόνες και τοξικές δράσεις, ενώ η θνησιμότητα σε δηλητηριάσεις υπερβαίνει το 50%. Τοξικές ουσίες περιέχουν και διάφορα είδη μούρων (ατροπίνες), οι σπόροι των μήλων, ή τα πράσινα τμήματα της πατάτας (σολανίνες). Επίσης, η παρουσία τοξικών ενώσεων σε διάφορα φυτά, και η συγκομιδή του νέκταρ από τις μέλισσες, οδηγούν στην αύξηση της παρουσίας τοξινών (ροδοτοξίνη) στο μέλι, οι οποίες ευθύνονται για μια σειρά δηλητηριάσεων (έως και εμφράγματα) άγνωστης προέλευσης μέχρι πριν λίγα χρόνια. Επικίνδυνο μέλι μπορεί να προέλθει από διάφορα είδη ροδόδεντρου.
Προσοχή στα άγνωστης προέλευσης ξηρά τρόφιμα, ή τρόφιμα που είναι εκτεθειμένα ή αποθηκευμένα σε υψηλές θερμοκρασίες και υγρασία. Υπάρχει ενδεχόμενο παρουσίας μυκοτοξίνων, οι οποίες είναι επικίνδυνες, καρκινογόνες, με ισχυρή τοξική και συσσωρευτική δράση. Τέτοιου είδους τοξίνες είναι οι αφλατοξίνες, οι ωχρατοξίνες, και η σποροφουσαρίνη. Μερικά από τα συμπτώματα είναι η αιμορραγία, η καταστροφή ύπατος και η αναστροφή πέψης. Η λήψη ακόμη και μικρών δόσεων οδηγεί σε καρκίνο.
Τέλος, βεβαιωθείτε πως τα τρόφιμα που αγοράζετε είναι ελεγμένα και πιστοποιημένα από τους αρμόδιους φορείς, για να αποφύγετε τροφικές δηλητηριάσεις που προέρχονται από παθογόνους μικροοργανισμούς.
Κωνσταντίνος Πέτρου
Βοηθός Γενικός Γραμματέας Νεολαίας Οικολόγων
Εκπρόσωπος Τύπου Κίνησης Νέων Επιστημόνων Του Κινήματος Οικολόγων