Ο κ. Νικολάου προέβη στη δήλωση ενώπιον της κοινής συνεδρίας των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Νομικών και για τα Ανθρώπινα που συζήτησαν την κατάσταση στις Κεντρικές Φυλακές μετά τα τελευταία γεγονότα. Συνεδρία, την οποία ο Αναπληρωτής Πρόεδρος της Επιτροπής Ρίκκος Μαππουρίδης χαρακτήρισε σε δηλώσεις μετά την ολοκλήρωση της «θυελλώδη».
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης Ιωνάς Νικολάου, σε επικοινωνία με τον Υπουργό Υγείας Πέτρο Πετρίδη, θα ζητήσει όπως ο ψυχίατρος Λούης Καριόλου που μετατέθηκε από σήμερα από τις Κεντρικές Φυλακές παραμείνει περαιτέρω στις φυλακές ώστε ο νέος ψυχίατρος που ανέλαβε σήμερα καθήκοντα να αποκτήσει την απαιτούμενη εμπιστοσύνη με τους περίπου 40 ανθρώπους που χρειάζονται άμεση ψυχική θεραπεία και ψυχολογική στήριξη.
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης σε δήλωσή του μετά τη συνεδρία ζήτησε τη συνεργασία από όλα τα κόμματα για να επιλυθεί το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει το σωφρονιστικό σύστημα και που – όπως είπε – είναι η κατάσταση που διαμορφώνει τη νοοτροπία της αυστηρής πειθαρχίας και αλόγιστης επιβολής και είναι αυτή που οδήγησε στα τελευταία περιστατικά.
Ο κ. Νικολάου ανακοίνωσε ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης σύντομα θα προχωρήσει στην προκήρυξη διαγωνισμού για την ανέγερση νέων φυλακών μέσα από σύμπραξη του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, καθώς επαναξιολόγηση που έγινε έδειξε ότι μπορεί με αυτή τη μέθοδο η ανέγερση και διαχείριση νέων φυλακών να είναι βιώσιμη.
Ανακοίνωσε επίσης ότι σε 15 ημέρες θα διαμορφωθεί η πτέρυγα 23 του νοσοκομείου Αθαλάσσας στην οποία θα μεταφέρονται τα δύσκολα περιστατικά ψυχοσωματικής κατάπτωσης κρατουμένων και ότι τα παλιά κρατητήρια θα διαμορφωθούν σε ιατρικό κέντρο μέσα στις φυλακές.
Στη δήλωση του ανέφερε ότι από τις 4 Μαρτίου 2013 άρχισε να ενεργεί για τη βελτίωση της κατάστασης στις φύλακες. Πρόσθεσε ότι λήφθηκαν κάποια μέτρα και καταρτίστηκε στρατηγικό σχέδιο με βάση τα στοιχεία που υποβλήθηκαν από τις φυλακές και αναλύθηκαν στη Διεύθυνση των φυλακών οι πτυχές του στρατηγικού σχεδίου και για την κουλτούρα που έπρεπε να έχουν οι θεσμοφύλακες.
Αφού επανέλαβε ότι επιδείχθηκε ολιγωρία και υπόσκαψη κάποιων μέτρων, πρόσθεσε πως όταν δεν υπάρχει η αναγκαία συνεργασία δύσκολα αλλάζει η νοοτροπία.
Συνεχίζοντας είπε ότι προσπάθησε με πολλές παρεμβάσεις ώστε να καταστεί πιο ανθρώπινη η μεταχείριση των κρατουμένων και είπε ότι υπάρχουν ζητήματα που προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, όπως να μην επιτρέπουν στους κρατούμενους να κάνουν ντους κάθε μέρα.
«Προσπαθήσαμε και ενισχύθηκε η επικοινωνία με τους συγγενείς και βελτιώσαμε το χώρο των επισκέψεων για να καταστεί πιο ανθρώπινος», συνέχισε, αναφέροντας ότι λόγω επιβαρύνσεως του χώρου διαβίωσης, επιβαρύνονται και τα ψυχοσωματικά συμπτώματα.
Κληθείς να σχολιάσει δηλώσεις Βουλευτών με τις οποίες ζητούν την παραίτησή του, ο Υπουργός Δικαιοσύνης παρατήρησε ότι «η κριτική είναι καλοδεχούμενη, αλλά από μόνη της δεν αποδίδει». Πρόσθεσε ότι υπάρχει πρόγραμμα με λύσεις και δήλωσε την ετοιμότητα του να ακούσει την όποια εισήγηση είναι προς την κατεύθυνση της βελτίωσης της κατάστασης, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι οι νοοτροπίες του παρελθόντος δεν μπορούν να συνεχιστούν ούτε για μία πρόσθετη μέρα.
Είπε ακόμα πως θα πρέπει να υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ των ανθρώπινων τραγωδιών, από μια υπόθεση απόδραση Κίττα που περιείχε ποινικές ευθύνες, προσθέτοντας ότι δεν θα πρέπει να αξιοποιούν τις ανθρώπινες τραγωδίες.
Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων αναφορικά με το διορισμό νέου διευθυντή στις φυλακές, εξήγησε ότι το σχέδιο υπηρεσίας προνοεί για τα προσόντα και διορισμό χωρίς περιορισμούς προέλευσης από το αστυνομικό σώμα. Πρόσθεσε ότι υπήρξαν και διευθυντές που προήλθαν από την Αστυνομία και η θητεία τους κρίνεται καλή.
Σε ερώτηση αναφορικά με τον τέως Αναπληρωτή Διευθυντή των Φυλακών Γιώργο Τρυφωνίδη, ο Υπουργός Δικαιοσύνης είπε ότι δεν διαφάνηκε να φέρει πειθαρχική ευθύνη, και ξεκαθάρισε ταυτόχρονα πως εάν οι εξετάσεις συγκεντρώσουν στοιχεία για ποινικές ευθύνες του κ. Τρυφωνίδη, αυτές θα αποδοθούν.
Είπε ακόμα ότι βρίσκεται σε εξέλιξη διοικητική έρευνα για τα περιστατικά που αφορούν τις τρεις απόπειρες, τις 5 αυτοκτονίες και το βιασμό.
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, είπε ότι υπήρξαν και προβλήματα εφαρμογής των οδηγιών που δόθηκαν στη Διεύθυνση των φυλακών και λόγω των υποδομών.
Εξήγησε ακόμα ότι ο κ. Καριόλου έχει απομακρυνθεί από τον Διευθυντή των Ψυχιατρικών Υπηρεσιών και επανέλαβε ότι η ΜΑΔΔ πήγε στις φυλακές την Κυριακή μετά από αίτημα του υπεύθυνου ασφάλειας των φυλακών προς το Διοικητή της ΜΜΑΔ για την αντίδραση των 100 κρατουμένων, κυρίως αλλοδαπών και τον έλεγχο των φυλακών.
Ανέφερε επίσης ότι η ΜΑΔΔ έκανε έλεγχο στην πτέρυγα 8 και την προηγούμενη μέρα και πως δεν έδωσε ο ίδιος οδηγίες στη ΜΑΔΔ την Κυριακή να ενεργήσει.
Εκφράζοντας θλίψη και προβληματισμό, είπε ότι έχει ανατεθεί σε ομάδα ανακριτών πλήρη διερεύνηση ώστε η Κυπριακή Δημοκρατία να μην βρεθεί υπόλογη για ελλιπή διερεύνηση.
Απαντώντας στις ερωτήσεις Βουλευτών για την παρουσία της ΜΑΔΔ στις φυλακές, κατά τη συνεδρία των δύο Επιτροπών, ο Υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε ότι σε μια κρίση η διαχείριση γίνεται με άμεσες παρεμβάσεις ώστε να επαναφερθεί η κατάσταση στην ομαλότητα.
Στην παρατήρηση ότι ο κ. Τρυφωνίδης με δήλωση του απέρριψε ότι ζήτησε την επιστροφή του στα αστυνομικά του καθήκοντα, ο Υπουργός Δικαιοσύνης είπε πως κατά τη σύσκεψη της Κυριακής την ζήτησε προφορικά και δήλωσε ότι θα διαβίβαζε και γραπτό αίτημα.
Αναφορικά με την εξέγερση στις φυλακές, είπε πως η πραγματική αιτία ήταν η προσπάθεια κάποιων νέων ισοβιτών να πάρουν τη θέση κάποιων ισοβιτών που έφυγαν από τις φυλακές.
Σε ό,τι αφορά τη μετακίνηση του κ. Καριόλου από τις φυλακές, ο Υπουργός Δικαιοσύνης είπε ότι αυτή αφορά απόφαση του Διευθυντή Ψυχιατρικών Υπηρεσιών και ενημέρωσε τη Βουλή ότι ο κ. Καριόλου μετά από 14 χρόνια στις φυλακές ζήτησε από τον Ιούλη του 2013 να μετατεθεί.
Ο Αρχηγός της Αστυνομίας Μιχάλης Παπαγεωργίου είπε ότι ζήτησε γραπτή ενημέρωση από τον Αστυνομικό Διευθυντή Λευκωσίας για τη σύσκεψη της Κυριακής και ότι τη Δευτέρα διέταξε να εφαρμοστούν πιστά οι οδηγίες που έδωσε ο Υπουργός Δικαιοσύνης.
Μιλώντας ενώπιον των δύο Επιτροπών, ο κ. Καριόλου είπε ότι η δεοντολογική διαδικασία που πρέπει να ακολουθεί ένας ψυχίατρος είναι να παραδίδει το ιατρείο του και να ενημερώνει τον αντικαταστάτη του για τους ασθενείς του.
Ανέφερε ότι ο αντικαταστάτης του είναι από σήμερα στις φυλακές και ανέφερε «θέλω να φύγω όχι σκαστός αλλά με την ενδεικνυόμενη διαδικασία». Εξήγησε επίσης ότι ένας ψυχολόγος και ένας ψυχίατρος χρειάζεται τρεις μήνες για να γίνει αποδεκτός.
Είπε ακόμα ότι όταν η ομάδα του Αντιναρκωτικού Συμβουλίου έφυγε από τις φυλακές άκουγε τα φορεία, το ένα μετά το άλλο να περνούν έξω από το ιατρείο του μεταφέροντας τους χρήστες.
Ο Λούης Καριόλου είπε ακόμα πως εάν κάποιος είναι αποφασισμένος να αυτοκτονήσει και δύο αστυνομικοί να τον προσέχουν επί 24ωρου θα βρει το ένα δευτερόλεπτο για να φτάσει στο στόχο του.
Ο κ. Μαππουρίδης δήλωσε ικανοποίηση για τη δήλωση του κ. Καριόλου για την αδυναμία του οποιουδήποτε να αποτρέψει κάποιον αποφασισμένο να πεθάνει, για τη δήλωση του Υπουργού Δικαιοσύνης να φέρει στη Βουλή προς ψήφιση νέο νομοθετικό πλαίσιο για τη λειτουργία των σωφρονιστικών ιδρυμάτων και ότι θα κτιστούν νέες φυλακές μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.
Οι δύο Επιτροπές θα εξετάσουν σε κοινή συνεδρία τον Ιούνη στο στάδιο υλοποίησης των εξαγγελθέντων μέτρων.