Σχεδόν τέσσερις μήνες μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου το SPD έδωσε το πράσινο φως για την έναρξη διαπραγματεύσεων με τους Χριστιανοδημοκράτες / Χριστιανοκοινωνιστές για το σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Στο έκτακτο συνέδριο του κόμματος στη Βόννη το 56,4% των συνολικά 642 συνέδρων ψήφισαν υπέρ της πρότασης της κομματικής ηγεσίας. Συγκεκριμένα υπέρ ψήφισαν 362, 279 καταψήφισαν, ενώ ένας απείχε.
«Ανακουφισμένος» δήλωσε μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος ο πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών Μάρτιν Σουλτς, προαναγγέλλοντας την ίδια ώρα «σκληρές διαπραγματεύσεις» με τους συντηρητικούς της καγκελαρίου Μέρκελ, όπως αναφέρει η Deutsche Welle. «Τις επόμενες μέρες το SPD θα έχει συνομιλίες με την CDU/CSU προκειμένου να συμφωνηθεί ένας οδικός χάρτης για τις διαπραγματεύσεις», όπως είπε.
Επόμενος σκόπελος το εσωκομματικό δημοψήφισμα
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των τριών δυνητικών εταίρων αναμένεται να ξεκινήσουν εντός της εβδομάδας. Προσβλέποντας σε συνοπτικές διαδικασίες η Μέρκελ είπε πρόσφατα ότι στόχος είναι να έχουν ολοκληρωθεί εντός του Φεβρουαρίου. Εντούτοις ακόμη και η επιτυχής κατάληξη των επίσημων πλέον διαπραγματεύσεων δεν συνεπάγεται κάποιον αυτοματισμό στο σχηματισμό κυβέρνησης: επί του τελικού κειμένου της κυβερνητικής συμφωνίας μεταξύ των τριών κομμάτων θα κληθούν να τοποθετηθούν στο πλαίσιο εσωκομματικού δημοψηφίσματος και τα 440.000 μέλη του SPD. Σε περίπτωση που οι διαδικασίες προχωρήσουν κανονικά και δεν υπάρξουν σημαντικές καθυστερήσεις και εφόσον βέβαια δώσει το τελικό πράσινο φως και η κομματική βάση, η νέα γερμανική κυβέρνηση ενδέχεται να σχηματιστεί λίγο πριν το Πάσχα των Καθολικών (1η Απριλίου).
Της ψηφοφορίας που πραγματοποιήθηκε δι΄ ανατάσεως της χειρός προηγήθηκε μια έντονη, συναισθηματικά φορτισμένη και ιδιαίτερα «ζωντανή» συζήτηση όπου τα στρατόπεδα του «ναι» και του «όχι» παρουσίασαν τα επιχειρήματά τους.
Η ομιλία Σουλτς
Στην ομιλία του ο Μάρτιν Σουλτς, επιχειρώντας να αιτιολογήσει τη στροφή 180 μοιρών που έκανε -αφού προχώρησε σε διερευνητικές με τη Μέρκελ παρότι το βράδυ των εκλογών ο ίδιος το απέκλειε κατηγορηματικά- επισήμανε ότι μετά το ναυάγιο των διερευνητικών για τη λεγόμενη «Τζαμάικα» άλλαξαν ριζικά τα δεδομένα, αναφέρει η Deutsche Welle. Προτεραιότητά του, όπως είπε, όντας πρόεδρος ενός σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, είναι να προωθεί εν γένει πολιτικές που βελτιώνουν τις ζωές των ανθρώπων όχι μόνον στη Γερμανία, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Και αυτό ακριβώς μπορεί να επιτευχθεί με τη συμφωνία που πέτυχε στις διερευνητικές και όπου σύμφωνα με τον ίδιο, το κόμμα κατάφερε να περάσει πολλές προτάσεις που διασφαλίζουν την κοινωνική δικαιοσύνη. «Κατεβήκαμε στις εκλογές για να κάνουμε τη Γερμανία πιο δίκαιη και την Ευρώπη πιο ισχυρή», είπε χαρακτηριστικά.
Ο αρχηγός του SPD αναφέρθηκε εκτενώς στο μέλλον της Ευρώπης, τις ευθύνες του κόμματος έναντι των υπολοίπων Ευρωπαίων, αλλά και στο ρόλο του SPD στην αναχαίτιση του ακροδεξιού ρεύματος στη γηραιά ήπειρο. Ο Μάρτιν Σουλτς περιέγραψε μάλιστα την προκαταρκτική συμφωνία με τους Χριστιανοδημοκράτες ως ένα «μανιφέστο για μια ευρωπαϊκή Γερμανία», για μια Ευρώπη των επενδύσεων και ενός ενιαίου κατώτατου μισθού, ενώ μίλησε για το τέλος της γερμανικής πολιτικής στην Ευρώπη, αλλά και το τέλος της λιτότητας.
Σε μια αποστροφή του λόγου του αναφέρθηκε μάλιστα σε πρόσφατο μήνυμα που του έστειλε ο έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, γράφοντάς του ότι «αν γίνουν πραγματικότητα τα όσα συμφωνήσατε (σσ. με τη Μέρκελ) για την Ευρώπη, τότε και η νέα γενιά στην Ελλάδα μπορεί να τρέφει επιτέλους και πάλι ελπίδες για απασχόληση και εργασία».
Η καγκελάριος και πρόεδρος της CDU Άγκελα Μέρκελ χαιρέτισε το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, τονίζοντας για άλλη μια φορά ότι το κόμμα της επιδιώκει μια σταθερή κυβέρνηση. Επανέλαβε όμως ότι βάση των διαπραγματεύσεων θα αποτελέσει το αποτέλεσμα των διερευνητικών, απορρίπτοντας ουσιαστικά τις αξιώσεις Σουλτς για επαναδιαπραγμάτευση και βελτιώσεις ορισμένων σημείων της προκαταρκτικής συμφωνίας.
Handelsblatt: «Ηχηρή ήττα» για Μάρτιν Σουλτς
Σε σχόλιό της για το συνέδριο του SPD στη Βόννη, η οικονομική επιθεώρηση Handelsblatt σε σχόλιό της κάνει λόγο για «ηχηρή ήττα» και «χαστούκι» προς τον Μάρτιν Σουλτς. Όπως επισημαίνει ο αρθρογράφος, ο επικεφαλής του SPD «μπορεί τώρα να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού με τη χριστιανοδημοκρατική ένωση. Αλλά με την κυκλοθυμική πολιτική του έχει διχάσει το κόμμα. Του στοιχίζει ακόμη περισσότερη αξιοπιστία στην κομματική βάση το ότι επιδιώκει κυβερνητικό θώκο, ενώ είχε υποσχεθεί το αντίθετο. Το ΝΑΙ της Βόννης αποτελεί πύρρειο νίκη για τον Σουλτς και το SPD».
Ποια θα είναι όμως τα επόμενα βήματα; Η Süddeutsche Zeitung σημειώνει τα εξής: «Ο (μεγάλος) συνασπισμός δεν είναι ακόμη σίγουρος. Οι προϋποθέσεις που προβάλλει το συνέδριο αποτελούν εμπόδιο, αλλά όχι υψηλό εμπόδιο. Αν η Άνγκελα Μέρκελ παραμένει τόσο έξυπνη στη διαπραγμάτευση όσο ήταν κάποτε και αν ο Χορστ Ζέεχοφερ είναι τόσο έξυπνος όσο θέλει να εμφανίζεται, θα πρέπει ήδη στη διάρκεια των διερευνητικών συνομιλιών να έχουν προνοήσει για ένα ακόμη απόθεμα μικρών παραχωρήσεων προς το SPD. Εάν το προεδρείο του SPD, που ενέκρινε το αποτέλεσμα των διερευνητικών συνομιλιών, απορρίψει ένα ακόμη καλύτερο αποτέλεσμα των επικείμενων διαπραγματεύσεων, τότε τον λόγο δεν θα έχουν πλέον οι πολιτικοί αναλυτές, αλλά οι ψυχίατροι».