Του Ανδρέα Ν. Μασούρα*
Το Κυπριακό ζήτημα πέρασε από πολλές φάσεις και το σημαντικότερο στοιχείο είναι η αλληλουχία στην διασύνδεση – είτε συμφωνιών είτε προτάσεων – οι οποίες οδηγούν σε τετελεσμένα και σε μια de facto κατάσταση η οποία απ’ ότι φαίνεται δεν θα είναι ούτε δίκαιη ούτε βιώσιμη. Με άλλα λόγια δεν θα σέβεται καν τις βασικές πρόνοιες των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ως ιστορικό ορόσημο στην σύγχρονη εποχή του Κυπριακού ζητήματος αποτελούν οι «Δέσμες Ιδεών για ένα Πλαίσιο Συνολικής Συμφωνίας για το Κυπριακό (Ιδέες Γκάλι)» του 1992. Στην ουσία οι Ιδέες Γκάλι αποτέλεσαν την φιλοσοφική και ιδεολογική βάση για το μετέπειτα Σχέδιο Ανάν αφού το κοινό τους στοιχείο είναι η ιδέα της δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας. Οι Ιδέες Γκάλι μιλούσαν ξεκάθαρα για δύο Κοινότητες με μια κεντρική ομοσπονδιακή κυβέρνηση με ένα βασικό μειονέκτημα:οι “Ιδέες Γκάλι” δεν προνοούσαν και δεν εξηγούσαν πως θα λειτουργούσε ένας μηχανισμός επίλυσης αδιεξόδων. Η ίδια προβληματική υπήρχε και στο μετέπειτα Σχέδιο Ανάν. Ένα καταστροφικό σχέδιο το οποίο στην ουσία εξυπηρετούσε μόνο το επεκτατικά σχέδια της Τούρκιας αφού – όχι μόνο δεν καταργούσε τις εγγυήτριες δυνάμεις – αλλά ενδυνάμωνε και τον ρόλο της Τουρκίας με επεμβατικά δικαιώματα ανά πάσα στιγμή.
Πέραν των προβλημάτων περιεχομένου που υπάρχουν διαχρονικά σε προτάσεις επίλυσης του Κυπριακού ζητήματος, υπάρχει και το εννοιολογικό πρόβλημα. Τα ίδια των Ηνωμένα Έθνηα δυνατούν να αποδώσουν τον ορισμό των δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας και αφήνουν τα δύο εμπλεκόμενα μέρη να ορίσουν από μόνα τους την ερμηνεία. Σαφώς κάτι τέτοιο δεν δημιούργησε μέχρι σήμερα κοινές συνιστώσες. Στο εσωτερικό μέτωπο δημιουργήθηκαν δύο σχολές επ’ αυτού: Από την μια η σχολή που υποστηρίζει ότι η ίδια η έννοια είναι προβληματική αφού δεν μπορεί καν να οριστεί και από την άλλη η σχολή εκείνη η οποία υποστηρίζει ότι σημασία έχει το περιεχόμενο που θα δώσουμε στην έννοια και όχι ο εννοιολογικός προσδιορισμός της ΔΔΟ.
Ταυτόχρονα να υπενθυμίσω της διαχρονικές προκλητικές στάσεις της Τουρκίας, όπως για παράδειγμα η παραβίαση των ψηφισμάτων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Η.Ε. για την Αμμόχωστο.
Σήμερα, οι προσπάθειες επανεκκίνησης σχεδίων επίλυσης που καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα των Ε/Κ είναι ολοφάνερες. Η διασύνδεση οικονομίας και Κυπριακού αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες αυτών που οραματίζονται μια Κύπρο υπό Τουρκική κηδεμονία. Άλλωστε το Κυπριακό ουδέποτε αποδεσμεύθηκε από την οικονομική φιλοσοφία. Απλά σήμερα η διασύνδεση είναι και διπλωματικά ξεκάθαρη.
Ύποπτος επίσης είναι ο ρόλος του κ. Ντάουνερ ο οποίος, απ’ότι φαίνεται, βρήκε πρόσφορο έδαφος για να εφαρμόσει την φιλοτουρκική του διπλωματία.
Αυτό που θα πρέπει να κάνει η δική μας πλευρά είναι ενεργοποίηση μιας διεθνούς εκστρατείας καταγγελίες της Τουρκίας για όλες τις παραβιάσεις στις οποίες προέβη και εξακολουθεί να προβαίνει.Πέραν τούτου, θα πρέπει να εφαρμόσουμε μια μαχητική διπλωματία μέσα από την οποία να αναχαιτίσουμε τις όποιες βλέψεις του οποιουδήποτε κ. Ντάουνερ.
Το στοίχημα με την οικονομία το χάσαμε. Θα χάσουμε και το στοίχημα με το Κυπριακό; Κύπρος Ώρα Μηδέν.
*Ακαδημαϊκός,
Πρόεδρος Κίνησης Νέων Επιστημόνων Κινήματος Οικολόγων.