Όταν ο Ingvar Kamprad πέθανε το Σάββατο στην ηλικία των 91 ετών, βρισκόταν την 8η θέση του πίνακα στον δείκτη Bloomberg Billionaires χάρη στον έλεγχο που είχε σε μια παγκόσμιας εμβέλειας εταιρεία λιανικής, με περιουσία αξίας 58,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο Ingvar Kamprad, ιδρυτής της γνωστής σουηδικής εταιρείας Ikea, πέθανε στα 91 του χρόνια.
Ο πλούτος που συγκέντρωσε, όμως, κινδυνεύει να εξανεμιστεί λόγω μιας μοναδικής δομής που είχε δημιουργήσει ο Kamprad για να εξασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη ανεξαρτησία και την επιβίωση της ιδέας της Ikea. Ο Kamprad έθεσε σε αμφισβήτηση την ιδιότητά του ως ενός από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον πλανήτη, έχοντας εδώ και δεκαετίες περάσει τον έλεγχο του μεγαλύτερου πωλητή επίπλων στον κόσμο, σε ένα δίκτυο ιδρυμάτων και εταιρειών χαρτοφυλακίου.
Οι κληρονόμοι του Kamprad τώρα δεν θα έχουν άμεσο έλεγχο της επιχείρησης. Θα έχουν μια μικρότερη περιουσία που προέρχεται από τον οικογενειακό όμιλο Ikano, έναν όμιλο εταιρειών που ασχολείται με τα χρηματοοικονομικά, τα ακίνητα, τις κατασκευές και το λιανικό εμπόριο, με συνολικά περιουσιακά στοιχεία περίπου 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2016.
Τα περισσότερα καταστήματα Ikea ανήκουν στο Ίδρυμα Stichting Ingka, μια ολλανδική οντότητα με σκοπό τις δωρεές για φιλανθρωπικούς σκοπούς και την “υποστήριξη της καινοτομίας”, σύμφωνα με το ιδρυτικό του καταστατικό.
Η δομή αυτή, την οποία επινόησε κι εφάρμοσε ο Kamprad στη δεκαετία του 1980, διασφαλίζει ότι η Almhult, εταιρεία με έδρα τη Σουηδία, παραμένει εκτός του άμεσου ελέγχου της οικογένειας.
Υποστήριξη της καινοτομίας
Τα εμπορικά σήματα, η μάρκα και η κουλτούρα της εταιρείας τέθηκαν υπό τον τελικό έλεγχο του Ιδρύματος Interogo με έδρα το Λιχτενστάιν, του οποίου η θυγατρική, η Inter Ikea, είναι ο παγκόσμιος δικαιοπάροχος της Ikea.
“Το Ίδρυμα Interogo διοικείται από ένα Συμβούλιο Ίδρυσης (Stiftungsrat) αποτελούμενο από τουλάχιστον δύο μέλη και ένα Εποπτικό Συμβούλιο (Beirat), ως διοίκηση αποτελούμενη από επτά μέλη”, ανέφερε ο διευθυντής επικοινωνιών του Anders Bylund σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις 29 Ιανουαρίου. “Τα μέλη της οικογένειας Kamprad στα Εποπτικά Συμβούλια ήταν και θα είναι πάντοτε μειοψηφία.”
Παρόλο που ονομάζεται ίδρυμα, η αποστολή της Stichting Ingka είναι μόνο μερικώς φιλανθρωπική. Το καταστατικό της επιτρέπει επίσης να επανεπενδύονται τα κέρδη στην εταιρεία, σύμφωνα με τον Per Heggenes, διευθύνοντα σύμβουλο του Ιδρύματος Ikea. Το ίδρυμα είναι ιδιοκτήτης του εαυτού του, επομένως κανένα μέλος της οικογένειας Kamprad δεν κατέχει μετοχές του.
Η δομή σχεδιάστηκε για να εξασφαλίσει ότι η Ikea, με τη σημερινή της μορφή, θα επιζήσει πολύ περισσότερο από τον ιδρυτή της. Οι ειδικοί της Trust υποστηρίζουν ότι η οργάνωση δίνει έμφαση στη συνέχεια, καθιστώντας αδύνατο για ένα άτομο, είτε πρόκειται για διευθυντή είτε για κληρονόμο, να αναλάβει τον έλεγχο μετά το θάνατο του Kamprad. Ο δείκτης Bloomberg Billionaires θεώρησε ότι όλη η περιουσία ανήκει στον Kamprad σε αναγνώριση του ρόλου του ιδρυτή.
Ο Kamprad “δεν ενδιαφέρθηκε για χρήματα”, δήλωσε ο Heggenes στο Bloomberg το 2012. “Αυτό είναι σαφές από τον τρόπο με τον οποίο διαμόρφωσε την ιδιοκτησία”.