“Αν η Κύπρος δεν επιτρέψει στον αγωγό να περάσει μέσα από την Κυπριακή ΑΟΖ, οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι λένε κατά πάσα πιθανότητα δεν θα πάει στον Κυπριακό Σταθμό Υγροποίησης Φυσικού Αερίου. Το Ισραήλ κάνει σαφές ότι δεν θέλει καμία σύγκρουση μεταξύ Τουρκίας-Κύπρου”.
Ένα πολύ σοβαρό άρθρο από μιαν ομάδα επιστημόνων που εργάζονται για τα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Μέση Ανατολή έρχεται να μας προειδοποιήσει.
Το Ισραήλ αθόρυβα παρακολουθεί την προκλητική Τουρκία, και την Κύπρο να κάνουν τις δικές τους επιλογές. Θέλουν να προχωρήσουν μαζί για να αναπτύξουν μαζί με το Ισραήλ τον πλούτου του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, ή να μείνουν στο περιθώριο και να διαιωνίζουν εδώ και δεκαετίες το αδιέξοδο και τις διαφωνίες τους στην Κύπρο;
Το Ισραήλ έχει ήδη δείξει το ενδιαφέρον του για την μεταφορά αγωγών φυσικού αερίου από την Κύπρο και από την Τουρκία. Η στρατηγική του Ισραήλ είναι να δημιουργήσει σταθμό από-υγροποίησης στην Κύπρο και να πουλά το Φυσικό Αέριο στην πεινασμένη για φυσικό αέριο Τουρκία, πράγμα το οποίο για να γίνει θα πρέπει να λύσουν το πολιτικό τους πρόβλημα, δηλ. η Κύπρος και η Τουρκία.
Ο απεσταλμένος του Ισραήλ για θέματα ενέργειας Michael Lotem, ανέφερε σε συνάντηση ότι η δημιουργία σταθμού από-υγροποίησης στην Κύπρο θα έχει τις λιγότερες επιπλοκές στην μεταφορά από οπουδήποτε αλλού. Και πρόσθεσε επίσης, ότι αυτό το μεγαλεπήβολο και ακριβό εργοστάσιο που θα δημιουργηθεί στην Κύπρο, θα μπορούσε να είναι ένας περιφερειακός κόμβος φυσικού αερίου στην Μέση Ανατολή.
Από την Κύπρο το Ισραηλινό φυσικό αέριο θα μπορούσε να τροφοδοτήσει το εθνικό δίκτυο της Τουρκίας, ή να ενταχθεί στον υπέρ-Ανατολίας (Trans-Anatolia) αγωγό Φυσικού Αερίου LPG – (TANAP) στο Αζερμπαϊτζάν, ή ακόμα και τη σύνδεση άμεσα με τον υπέρ – Αδριατικό αγωγό, (Trans-Adriatic pipeline-TAP).
Παράλληλα μερικές Ευρωπαϊκές πετρελαϊκές εταιρείες, αλλά και εταιρίες του Αζερμπαϊτζάν σχεδιάζουν να κατασκευάσουν αγωγό, ή ακόμα και υποσταθμό από-υγροποίησης φυσικού Αερίου (LPG) που να περνά από τα ελληνικά σύνορα της Τουρκίας, σε όλα τα Βαλκάνια, καθώς και την Ευρώπη.
Παράλληλα σε συνέδριο που έγινε πρόσφατα, Ισραηλινοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι Τουρκικές Εταιρίες ενδιαφέρονται να κατασκευάσουν αγωγό φυσικού αερίου από το κοίτασμα φυσικού αερίου Leviathan του Ισραήλ με κατεύθυνση τα παράλια της Τουρκίας. Από εκεί το Φ/Α του Ισραήλ θα μπορεί να τροφοδοτεί το εθνικό δίκτυο φυσικού αερίου της Τουρκίας, ή να ενωθεί με τον υπέρ-Ανατολιας (Trans-Anatolia) αγωγό Φυσικού Αερίου LPG – (TANAP) ή ακόμη και με τον υπέρ – Αδριατικό αγωγό, (Trans-Adriatic pipeline-TAP).
Ο Υφυπουργός Οικονομίας και Βιομηχανίας των Αζέρων, Sevinj Hasanova «TAP, TANAP ανέφερε κατά τη διάρκεια του 3ου Οικονομικό-Φορολογικού Φόρουμ που έγινε στο Μπακού, η ολοκλήρωση των αγωγών φυσικού αερίου Trans – Adriatic (TAP) και Trans – Anatolian (TANAP) θα συνεισφέρει σημαντικά τόσο στην ενεργειακή ασφάλεια του Ευρώπης, όσο και στην περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη του Αζερμπαϊτζάν. Σύμφωνα με τον υφυπουργό, η υλοποίηση των εν λόγω ενεργειακών έργων, θα συμβάλλει τα μέγιστα τόσο στην οικονομική ανάπτυξη του Αζερμπαϊτζάν, όσο και των χωρών απ’ όπου θα περάσουν οι αγωγοί.
Επίσης, ομάδα εργασίας για τη συμμετοχή της Ουκρανίας στον έργο κατασκευής του Trans – Anatolian Gas Pipeline (TANAP), συστήνουν Αζερμπαϊτζάν και Ουκρανία. Ο αγωγός θα διασχίζει τη Γεωργία και την Τουρκία για να μεταφέρει φυσικό αέριο στην Ευρώπη.
Οι αγωγοί ανέφερε ο απεσταλμένος του Ισραήλ για θέματα ενέργειας θα παρακάμπτουν πολλά από τα χρονίζοντα προβλήματα μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας με διακλάδωση στον θαλάσσιο βυθό. Ένας βραχίονας θα μπορεί να πάει στην Κύπρο, και ένας στην Τουρκία. Ο Ισραηλινός αξιωματούχος πρότεινε 4 με 5.κυβικά μέτρα φυσικού αερίου να πηγαίνουν στην Κύπρο το συντομότερο δυνατό, και 8-10 δις/εκατ. κυβικά μέτρα το χρόνο να πηγαίνουν στην Τουρκία όταν θα χρηματοδοτήσουν και κατασκευάσουν τον αγωγό.
Ο αξιωματούχος του Ισραήλ ανέφερε φυσικά υπάρχει ένα πρόβλημα,
1. Ο αγωγός προς την Τουρκία θα πρέπει να περάσει από το διεθνώς αναγνωρισμένο Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κύπρου.
2. Θεωρητικά, βάσει του νόμου των Ηνωμένων Εθνών της θάλασσας, ένας αγωγός δεν χρειάζεται επίσημη άδεια για την κατασκευή μέσω της ΑΟΖ.
3. Στην πράξη, αν το πράξουν χωρίς άδεια θα ήταν αδιανόητο (αν και κάποιες φωνές από την Τουρκία, αντί – παραγωγικά, απειλούν ακριβώς αυτό).
4. Οι δύο πλευρές έχουν αποτύχει να διαπραγματευθούν σχεδόν κάθε μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης για χρόνια.
5. Το Νησί έχει χωριστεί πολιτικά από το 1964, και στρατιωτικά από το 1974.
6. Η Τουρκία εισέβαλε για την προστασία της τουρκοκυπριακής κοινότητας, και αψηφά τις αποφάσεις του ΟΗΕ, και κατέλαβαν ένα τρίτο του νησιού.
7. Κύπριοι αξιωματούχοι αποκλείουν κάθε δυνατότητα δημιουργίας και μεταφοράς αγωγού από την Τουρκία μέσω της Κυπριακής ΑΟΖ, τουλάχιστον πριν από την επίλυση του πολιτικού προβλήματος των δύο πλευρών.
8. Η Τουρκία προφανώς θα χάσει το Ισραηλινό Φυσικό Αέριο.
9. Αν η Κύπρος δεν επιτρέψει στον αγωγό να περάσει μέσα από την Κυπριακή ΑΟΖ, οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι λένε κατά πάσα πιθανότητα δεν θα πάει στον Κυπριακό Σταθμό Υγροποίησης Φυσικού Αερίου.
10. Το Ισραήλ κάνει σαφές ότι δεν θέλει καμία σύγκρουση μεταξύ Τουρκίας-Κύπρος.
Ο κ. Michael Lotem πρόσθεσε ότι οι εξαγωγές φυσικού αερίου θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να δεσμεύσει το Ισραήλ, την Τουρκία και την Κύπρο πιο κοντά στην περιφερειακή ειρήνη. Ανέφερε επίσης, ότι οι Κύπριοι πολιτικοί εθνικιστές είναι εμφανώς ότι διστάζουν να επιτρέψουν στην Τουρκία να έχει κανένα πλεονέκτημα, και τα δύο μέρη έχουν από καιρό επιλέξει να τιμωρούν ο ένας τον άλλο σε πολλά θέματα, ακόμη και με μεγάλο κόστος για τον εαυτό τους.
Ωστόσο, χωρίς το Ισραηλινό αερίου, οι οικονομικές πτυχές του Κυπριακού σταθμού ΥΦΑ θα είναι σε σοβαρή αμφιβολία. Η Κύπρος δεν μπορεί να αντέξει την αναμονή . Μετά τα κακά ελληνικά χρέη και την κακοδιαχείριση στο τραπεζικό σύστημα και την οικονομία της το Μάρτιο του 2013, η Κύπρος χρειάζεται απεγνωσμένα μια θετική ιστορία, οικονομική ανάπτυξη και τα μετρητά για να αποπληρώσει τα κεφάλαια έκτακτης ανάγκης με την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση την έχει διασώσει .Η επιλογή αυτή είναι σκληρή, και με την απειρία τους σε αποφάσεις στην ανάπτυξη της ενέργειας όλο μπορεί απλά να καθυστερήσει .
Οι Ισραηλινοί θέλουν μια απάντηση στις αρχές του 2014, και για αυτό ήδη αρχίσαμε να ψάχνουμε και σε άλλα κράτη.
Αν συμβεί αυτό, το φυσικό αέριο του Ισραήλ μπορεί να αποδειχθεί η χαμένη ευκαιρία για τους Κύπριους Έλληνες , τους Τουρκοκύπριους και την Τουρκία, στο να βρουν διέξοδο από την συνεργασία στα Ισραηλινά κοιτάσματα του Λεβιάθαν.
Του Πασχάλη Θεοφάνους
