Σε ομιλία του στην εκδήλωση της Παγκύπριας Οργάνωσης Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων και της Πανελλήνιας Επιτροπής, με αφορμή τις μαύρες επετείους που πραγματοποιήθηκε στο Πανόραμα Αγνοουμένων στο Κόρνο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έδωσε στους συγγενείς των αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας τη «δήλωση τιμής» ότι λύση χωρίς την αναγκαία ανταπόκριση στο δικαιολογημένο αίτημα των συγγενών των αγνοουμένων, για διακρίβωση της τύχης των αγαπημένων τους, δεν πρόκειται να υπάρξει.
Ο Πρόεδρος χαιρέτησε για ακόμα μια χρονιά την παρουσία των «εξ Ελλάδος αδελφών, οι οποίοι με την ίδια καρτερικότητα, όπως και οι συμπατριώτες και οι συμπατριώτες Έλληνες Κύπριοι, για 42 τόσα χρόνια προσμένουν, αγωνιούν, υποφέρουν, καρτερούν να ακούσουν ένα καλό μαντάτο κάτω από ποιες συνθήκες έχασαν τους προσφιλείς και δικούς τους και δικούς μας».
Αυτούσια η ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας:
Επιτρέψτε μου ιδιαίτερα να χαιρετίσω για άλλη μια χρονιά την εδώ παρουσία των εξ Ελλάδος αδελφών οι οποίοι με την ίδια βεβαίως καρτερικότητα, όπως και οι συμπατριώτες και οι συμπατριώτες Έλληνες Κύπριοι για 42 τόσα χρόνια προσμένουν, αγωνιούν, υποφέρουν, καρτερούν να ακούσουν ένα καλό μαντάτο κάτω από ποιες συνθήκες έχασαν προσφιλείς και δικούς τους και δικούς μας.
Θέλω να σας βεβαιώσω ότι ως Πολιτεία πράττουμε ό,τι είναι ανθρώπινα δυνατόν να κάμψουμε την τουρκική αδιαλλαξία, τη δεδομένη αδιαλλαξία, ιδιαίτερα όσον αφορά ένα ευαίσθητο και ανθρωπιστικό πρόβλημα που αφορά την τύχη ανθρώπων που εξ υποχρεώσεως, εκ καθήκοντως, εξ αγάπης προς την πατρίδα αγνοούνται.
Προσπαθούμε με κάθε τρόπο να δούμε πώς αναστρέφουμε το κλίμα μαζί με τον Μουσταφά Ακκιντζί είχαμε κάνει από κοινού έκκληση, επισκεφθήκαμε το Εργαστήρι και από κοινού προβαίνουμε σε διαβήματα ώστε να μην τερματιστούν οι εργασίες, γιατί αποτελεί γεγονός ότι κάποιοι σκέπτονται ανάλογα να ενεργήσουν, όπως ο φίλος Νίκος Σεργίδης έχει αναφέρει προηγουμένως. Δεν θα το επιτρέψουμε.
Λύση του Κυπριακού χωρίς απάντηση στο δράμα των αγνοουμένων δεν πρόκειται να υπάρξει. Προσπαθούμε με κάθε τρόπο και είναι μέσα από τα έντονα διαβήματα που έχουμε ύστερα από δεκαετίες πετύχει ώστε σε 30 σημεία εντός στρατιωτικών ζωνών να επιτραπεί η έρευνα τους. Αυτό βεβαίως προσπαθούμε με κάθε τρόπο.
Δεν πιστεύω ότι υπήρξε ούτε και θα μπορούσε να διανοηθεί άνθρωπος ότι οι όποιες προηγούμενες Κυβερνήσεις δεν έδειξαν το απαιτούμενο ενδιαφέρον.
Δεν ήταν η έλλειψη ενδιαφέροντος ή ενεργειών από πλευράς των Κυβερνήσεων, αλλά η τουρκική αδιαλλαξία που δεν επέτρεψε δυστυχώς να διερευνηθούν αλλά και να δοθούν τα αρχεία. Έλεγα προηγουμένως για άδειες σε δέκα σημεία κάθε χρόνο, 30 συνολικά για τα επόμενα τρία χρόνια, εντός στρατιωτικών ζωνών. Διότι για δεκαετίες το αρνούνταν. Και πάλι όμως αν δεν δοθούν τα αρχεία του στρατού δεν θα υπάρξουν αποτελέσματα, διότι, όπως ελέχθη, τουλάχιστον στις δέκα περιπτώσεις η μια αποδεικνύεται ως να επαληθεύεται.
Την ίδια ώρα ακόμα και τα Ηνωμένα Έθνη έδειξαν ολιγωρία. Έγιναν και προς τα Ηνωμένα Έθνη διαβήματα και θέλω να πω ότι αρχίζει να υπάρχει ένα θετικό κλίμα.
Θέλω να πιστεύω ότι αν μια κατοχική δύναμη αρνείται για τους δικούς της λόγους ενοχής να δώσει στοιχεία δεν επιτρέπεται ανάλογη συμπεριφορά από πλευράς των Ηνωμένων Εθνών.
Καταβάλλουμε προσπάθειες να λύσουμε το κυπριακό πρόβλημα. Προσερχόμαστε με αποφασιστικότητα, αλλά και καλή διάθεση. Έχουμε πετύχει σε κάποιους τομείς να υπάρξει πρόοδος. Υπάρχουν ακόμα δυσκολίες. Υπάρχουν ακόμα προβλήματα. Δεν έχουμε όμως την πολυτέλεια να συνεχίσουμε να είμαστε διαιρεμένοι ή να επιτρέψουμε ποτέ να επεκταθούν τα σύνορα της Τουρκίας στις διαχωριστικές γραμμές. Πρέπει όλοι με σοβαρότητα και υπευθυνότητα, ιδιαίτερα ενότητα να συνειδητοποιήσουμε ότι τα τελευταία γεγονότα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για όλους μας, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Και αυτό είναι ένα ισχυρό μήνυμα πως θα πρέπει και εκείνοι, οι συμπατριώτες μας Τουρκοκύπριοι να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει όλοι μαζί να εργαστούμε προκειμένου να πετύχουμε μια λύση που θα σέβεται τις έγνοιες, τις ανησυχίες αλλά και τις προσδοκίες και των Ελληνοκυπρίων.
Από την ώρα που θα γίνει αντιληπτό ότι ο σεβασμός των ανησυχιών της μιας ή της άλλης κοινότητας δεν θα επηρεάζει τα δικαιώματα τους τότε και μόνο μπορεί να εξευρεθεί μια βιώσιμη, λειτουργική λύση ενός σύγχρονου κράτους στη βάση των όσων έχουν μέχρι σήμερα συμφωνηθεί. Δεν θα πω λόγια κενά περιεχομένου για να ικανοποιήσω τα αυτιά του οποιουδήποτε. Μετά από 42 χρόνια και ιδιαίτερα μιας συνεπούς πορείας ηγεσιών και αποφάσεων του Εθνικού Συμβουλίου δεν είναι εύκολες οι υποσχέσεις ότι αλλάζουμε στρατηγική. Απόλυτα σεβαστό το αίτημα η Κυπριακή Δημοκρατία να αποτελεί τη βάση και τη μετεξέλιξη της όποιας λύσης. Αλλά να συνειδητοποιήσουν ακόμα κάτι. Το να ακούω να εισηγούνται κάποιοι ότι πρέπει να διασώσουμε την Κυπριακή Δημοκρατία μόνον, είναι σαν να λησμονούμε την κατεχόμενη πατρίδα μας.
Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ενιαίο έδαφος, ολόκληρη την Κύπρο και όχι την ελεύθερη που ελέγχει η Κυπριακή Κυβέρνηση. Για αυτό και οι προσπάθειες μας είναι, οι προσπάθειες όλων θα πρέπει να είναι να δημιουργηθούν οι συνθήκες εκείνες που θα επιτρέψουν σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος να δώσει την ευκαιρία ειρηνικής συμβίωσης, προκοπής, ασφάλειας αλλά και απεξάρτησης από τους όποιους τρίτους. Για αυτό και η λύση δεν μπορεί να περιλαμβάνει την όποια μορφή εγγυήσεων ή παρουσία των όποιων στρατευμάτων ιδιαίτερα έστω και μέρος των κατοχικών στρατευμάτων.
Την ίδια ώρα και αυτό δήλωση τιμής: λύση χωρίς την αναγκαία ανταπόκριση στο δικαιολογημένο αίτημα των συγγενών των αγνοουμένων μας δεν πρόκειται να υπάρξει.