Πολλές φορές στη καθημερινότητα μας χρησιμοποιούμε τους χαρακτηρισμούς τελειομανής, εσωστρεφής, ευαίσθητος ή ναρκισσιστής για να περιγράψουμε ανθρώπους γύρω μας και μάλιστα πολλές φορές κάποιοι αγνοούν την έννοια τους.
Αυτά τα γνωρίσματα της προσωπικότητας αντιστοιχούν σε μια ολόκληρη κοσμοθεωρία του ανθρώπου που έχουμε απέναντί μας.
Ας δούμε ποια είναι τα σημάδια –άλλοτε προφανή και άλλοτε σχεδόν ανεπαίσθητα– που θα σας βοηθήσουν να «ψυχολογήσετε» ένα νέο σύντροφο, ένα συνάδελφο ή κάποιο άτομο που μόλις γνωρίσατε.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι υπάρχουν σημάδια –λεκτικά και μη– που μας δίνουν μια σαφή εικόνα για τον τύπο προσωπικότητας στον οποίο ανήκει ένα άτομο. Γνωρίζοντας σε γενικές γραμμές τι τύπος είναι ο άνθρωπος που έχουμε απέναντί μας, θα φερθούμε κι εμείς αναλόγως, κυρίως με στόχο να αποφύγουμε συγκρούσεις, νεύρα και στεναχώριες.
– Ο τελειομανής χρησιμοποιεί συνεχώς μια συγκεκριμένη λέξη
Για έναν τελειομανή, οποιοδήποτε «πρότζεκτ» –μια δουλειά, μια ερωτική σχέση ή ακόμη κι ένα χόμπι– είναι είτε τέλειο είτε απόλυτη αποτυχία. Δεν υπάρχουν συμβιβασμοί και γκρίζες ζώνες. Ακόμη και στην παραμικρή αναποδιά, ο τελειομανής να ταραχτεί και θα γίνει επικριτικός. Υπάρχει όμως ένα ακόμη χαρακτηριστικό σημάδι που αποκαλύπτει τον τελειομανή: Χρησιμοποιεί συνεχώς τη λέξη «πρέπει». Η ζωή του ανθρώπου αυτού είναι γεμάτη κανόνες, στόχους αλλά και απαιτήσεις από τους ανθρώπους γύρω του. Έτσι, θεωρεί πως πρέπει να κάνει συγκεκριμένα πράγματα και αυτά τα πράγματα πρέπει να έχουν μια πολύ συγκεκριμένη έκβαση, ενώ και οι γύρω του πρέπει να ικανοποιούν τις προσδοκίες και τις απαιτήσεις του.
– Ο ναρκισσιστής θα σε ρίξει στη φωτιά
Είναι υγιές να έχουμε αυτοπεποίθηση και να εκτιμάμε τον εαυτό μας, όμως ο ναρκισσιστής ξεφεύγει πολύ από αυτά τα όρια. Τυπικά χαρακτηριστικά του ναρκισσιστή είναι η συνεχής αναζήτηση της επιβεβαίωσης και της επιβράβευσης, η υπερβολική φροντίδα της εξωτερικής εμφάνισης και η προσπάθεια για επιβολή. Ο υπέρμετρος εγωισμός όμως δεν είναι τίποτα μπροστά σε αυτά που είναι διατεθειμένος να κάνει ο ναρκισσιστής για να προβληθεί: Ο ναρκισσιστής θα σας προδώσει για να έχει το πάνω χέρι. Δε θα διστάσει ούτε στιγμή να σας ντροπιάσει και να πλήξει την αξιοπιστία σας.
– Ο εξωστρεφής παίρνει πιο ενεργό ρόλο υπό συγκεκριμένες συνθήκες
Οι εξωστρεφείς άνθρωποι λατρεύουν κάθε είδους κοινωνική επαφή. Γι’ αυτούς, η μοναχική ζωή μοιάζει με εφιάλτη. Για να καταλάβουμε αν κάποιος είναι εξωστρεφής, αρκεί να παρατηρήσουμε σε ποιες περιπτώσεις μοιάζει να έχει περισσότερη ζωντάνια από ποτέ: Εάν είναι πιο δραστήριος και ενεργητικός όταν περιβάλλεται από πολύ κόσμο και όταν γίνεται… σαματάς, τότε σίγουρα χαρακτηρίζεται από εξωστρέφεια.
– Ο εσωστρεφής αφιερώνει τον ελεύθερο χρόνο του σε συγκεκριμένες δραστηριότητες
Εάν έχετε κάποιο φίλο που είναι ήσυχος και λιγομίλητος, δε σημαίνει απαραιτήτως ότι είναι και εσωστρεφής. Άλλο ντροπαλός και άλλο εσωστρεφής. Για τον ντροπαλό, η πολυκοσμία μοιάζει με απειλή, αλλά για τον εσωστρεφή μοιάζει με την ανάβαση στο Έβερεστ! Οι εσωστρεφείς άνθρωποι προτιμούν να περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους, τα σαββατοκύριακα για παράδειγμα, στο σπίτι. Είναι επίσης πολύ συνεσταλμένοι και η σκέψη τους είναι κατά βάση αναλυτική.
– Ο ευαίσθητος ξεχωρίζει μέσα στο πλήθος
Θεωρείται σε γενικές γραμμές πως οι ευαίσθητοι άνθρωποι νιώθουν πιο βαθιά συναισθήματα και αντιδρούν πιο εύκολα ή πιο έντονα στα συναισθήματά τους. Έχουν επίσης την τάση να παρουσιάζουν αυξημένη ευαισθησία στα εξωτερικά ερεθίσματα. Έτσι, ο ευαίσθητος μπορεί να ξεχωρίσει μέσα στο πλήθος, καθώς θα είναι το άτομο που θα δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί σε ένα θορυβώδη χώρο ή θα αργεί πολύ να πάρει μια απόφαση.
– Ο ψυχοπαθής δεν παρεκκλίνει
Ο ψυχοπαθής δεν διαθέτει ενσυναίσθηση, είναι ανειλικρινής και δεν ξέρει τι θα πει ντροπή και ενοχή. Ίσως δυσκολεύεστε να το πιστέψετε, όμως οι περισσότεροι ψυχοπαθείς δεν είναι βίαιοι. Για να διακρίνουμε τον ψυχοπαθή από τον αγενή, πρέπει να κοιτάξουμε τη συμπεριφορά του ατόμου σε βάθος χρόνου: Ψέματα, απερίσκεπτες συμπεριφορές, καταπάτηση των κανόνων και συστηματική χειραγώγηση είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά σημάδια.
Όμως αυτές οι συμπεριφορές είναι σταθερές και διαχρονικές για τον ψυχοπαθή, όχι παρορμήσεις της στιγμής που μετά μετανιώνει.