*Tου Γιάννη Μισιρλή
Παρά την ανάπτυξη που γνωρίζει η αγορά ακινήτων στην Κύπρο, οι προκλήσεις για τον τομέα κάθε άλλο παρά εκλείπουν, λόγω κυρίως της μη επαρκούς προσφοράς ακινήτων που με τη σειρά της συνιστά τροχοπέδη στην προσπάθεια εξασφάλισης προσιτής στέγης.
Αρκετές φορές στο παρελθόν επισημάναμε την ανάγκη λήψης μέτρων, ενώ από το 2019 είχαν αρχίσει να διαφαίνονται τα πρώτα σημάδια του προβλήματος, που σήμερα έχει εξελιχθεί σε στεγαστική κρίση: η ζήτηση ακινήτων αυξήθηκε δραματικά, την ώρα που η προσφορά αδυνατεί να ανταποκριθεί, οδηγώντας σε εκτόξευση της τιμής τόσο της αγοράς στέγης όσο και του ενοικίου.
Πρόσφατα, το Υπουργείο Εσωτερικών προχώρησε στην εξαγγελία νέων μέτρων στήριξης για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος, με το οποίο βρίσκονται αντιμέτωποι χιλιάδες συμπολίτες μας και ιδιαίτερα οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Είναι γεγονός ότι η νέα εξαγγελία, σε συνδυασμό με τα μέτρα που ανακοινώθηκαν πριν ένα περίπου χρόνο στοχεύοντας στην αύξηση του οικιστικού αποθέματος αλλά και της προσιτής στέγης, κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς στηρίζουν την προσπάθεια κυρίως νεαρών ζευγαριών και οικογενειών με χαμηλό εισόδημα να αποκτήσουν τη δική τους στέγη. Θα πρέπει, ωστόσο να τονιστεί ότι πρόκειται για μέτρα που θα αποφέρουν μεν κάποιους καρπούς, αλλά σε βάθος χρόνου. Για την ώρα, η αγορά ακινήτων παραμένει υπό πίεση. Θέση μας είναι ότι το πρόβλημα χρειάζεται να αντιμετωπιστεί ολιστικά, εστιάζοντας στις «παθογένειες» που υφίστανται σήμερα και διορθώνοντας τα κακώς έχοντα που εμποδίζουν την διοχέτευση νέων ακινήτων στην αγορά.
Προς αυτή την κατεύθυνση, εξαιρετικής σημασίας κρίνεται η ανάγκη επιτάχυνσης της διαδικασίας αδειοδότησης νέων αναπτύξεων. Δυστυχώς, οι καθυστερήσεις στην έκδοση των απαραίτητων αδειών για αναπτύξεις επιβαρύνουν σημαντικά το χρονοδιάγραμμα των έργων και κατ’ επέκταση την τελική τους τιμή. Η απλοποίηση του συστήματος αδειοδότησης της ανάπτυξης, μέτρο που επίσης ανακοινώθηκε πρόσφατα, αποτελεί σημαντική εξέλιξη. Είναι ωστόσο απορίας άξιον πώς οι ΕΟΑ θα μπορούν να διαχειριστούν τις χιλιάδες εκκρεμούσες πολεοδομικές /οικοδομικές αιτήσεις για αδειοδότηση αναπτύξεων, την ώρα που έχουν επιφορτιστεί και με τις αιτήσεις που αφορούν στο Σχέδιο Πολεοδομικής Αμνηστίας, το οποίο επίσης ανακοινώθηκε πρόσφατα.
Θα πρέπει, ταυτόχρονα, να δοθεί έμφαση στη βιωσιμότητα. Οι πράσινες αναπτύξεις δεν είναι απλώς μια σύγχρονη τάση του real estate αλλά αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για ένα βιώσιμο μέλλον στον τομέα των ακινήτων. Δυστυχώς, η έλλειψη χρηματοδοτικών πόρων και κινήτρων καθιστά δύσκολη την προώθηση τέτοιων αναπτύξεων, επιβαρύνοντας τις ιδιωτικές εταιρείες με την πλήρη ευθύνη αυτής της αλλαγής.
Επιπλέον, η τεχνολογία μπορεί να αποτελέσει βασικό εργαλείο για τη βελτίωση της αγοράς, παρέχοντας δεδομένα για τις τάσεις και τις ανάγκες των αγοραστών.
Είναι σαφές ότι η υφιστάμενη στεγαστική πολιτική δεν μπορεί από μόνη της να λύσει το πρόβλημα της έλλειψης στέγης. Χρειάζεται και η εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα. Οι κρατικές αρχές μπορούν να δημιουργήσουν το πλαίσιο, αλλά ο ιδιωτικός τομέας χρειάζεται και τα κατάλληλα κίνητρα για να επενδύσει και να αναπτύξει περισσότερα ακίνητα, καλύπτοντας έτσι τις αυξημένες ανάγκες στέγασης.
Εν κατακλείδι, η αγορά ακινήτων βρίσκεται σήμερα σε μια κρίσιμη καμπή, εξ ου και είναι αναγκαίο όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς να εργαστούμε συντονισμένα για να ξεπεράσουμε τις προκλήσεις. Εστιάζοντας στα προβλήματα, θα πετύχουμε την επίλυση της χρονίζουσας πλέον στεγαστικής κρίσης που ταλανίζει τη χώρα μας, προς όφελος της κοινωνίας αλλά και την οικονομίας ευρύτερα.
*Πρόεδρος και Ιδρυτής της Imperio