Του Δημήτρη Μάρδα
Καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ
Η τρόικα ευχήθηκε καλή επιτυχία στην κυβέρνηση για τις επερχόμενες εκλογές και έφυγε σχεδόν αθόρυβα!. Τέτοιες εντολές μάλλον έλαβαν οι τροϊκανοί από ΕΕ-ΔΝΤ, παραμονές Ευρωεκλογών και τοπικών εκλογών. Το πολιτικό κατεστημένο της Ευρώπης, και όχι μόνο, δείχνει ότι δεν επιθυμεί απρόβλεπτες αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Οπότε όλοι οι εταίροι μας συμβάλλουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Από την άλλη, οι τριγμοί και ο ατυχής δυισμός του ΣΥΡΙΖΑ, δεν εμπνέει ακόμη εμπιστοσύνη διεθνώς, παρά τα καλά λόγια που κατά καιρούς γράφονται στα διεθνή μαζικά μέσα ενημέρωσης για την αξιωματική αντιπολίτευση.
Έτσι, όλοι θα περιμένουμε την τρόικα να μας ξαναέλθει σαν… ταύρος σε υαλοπωλείο κατακαλόκαιρο, για να αποτελειώσει ό,τι άφησε στη μέση, δηλαδή τις απολύσεις των δυο χιλιάδων υπαλλήλων, κ.ά.
Συμφώνησε η κυβέρνηση με την τρόικα να δοθεί μέρος του πρωτογενούς πλεονάσματος του κρατικού προϋπολογισμού σε κάποιες οικονομικά ασθενείς τάξεις. Το πλεόνασμα των 2,9 δις του 2013 και αυτό που προβλέπεται για το 2014 (2,8 δις. ευρώ), άνοιξαν λοιπόν τον κρουνό των παροχών παραμονές εκλογών!.
Τι σημαίνει όμως το γεγονός ότι θα δοθούν γύρω στα 500 εκ ευρώ από το εν λόγω πλεόνασμα σε κάποιους Έλληνες πολίτες; Πριν δοθεί η απάντηση, θα αναφερθούμε στην έννοια του εξεταζόμενου πλεονάσματος. Το τελευταίο, προκύπτει από τη διαφορά των ετησίων εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού πλην των ετησίων λειτουργικών του δαπανών, (δηλαδή δε συμπεριλαμβάνονται στις δαπάνες οι ετήσιοι τόκοι που οφείλουμε να πληρώσουμε). Έτσι, πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 2,9 δις, όταν οι ετήσιοι τόκοι που οφείλουμε είναι λόγου χάρη 10 δις ευρώ, σημαίνει πολύ απλά ένα από τα δυο ακόλουθα:
Aν όλο το ποσό των 2,9 δις δοθεί για την αποπληρωμή των τόκων, τότε θα χρειαστεί να δανειστούμε 7,1 δις ευρώ για να αποπληρώσουμε τους τόκους της περιόδου.
Αν δοθεί όμως το ποσό των 2,4 δις ευρώ για την αποπληρωμή των τόκων (καθώς από τα 2,9 δις ευρώ θα αφαιρεθούν τα 500 εκ. που θα διατεθούν για τις ανωτέρω ασθενείς τάξεις) τότε οι δανειακές ανάγκες της χώρας θα αυξηθούν κατά 500 εκ. ευρώ, εφόσον δεν αυξάνεται θεαματικά η εγχώρια παραγωγή. Αν υπήρχε υψηλός ρυθμός ανάπτυξης, τότε μέρος των 500 εκ. ευρώ θα προέκυπτε από τους φρέσκους φόρους της πρόσθετης παραγωγής.
Οπότε, ο αναπόφευκτός δανεισμός μας θα είναι μικρότερος στην πρώτη περίπτωση και εύλογα μεγαλύτερος κατά 500 εκ. ευρώ στη δεύτερη!
Επόμενη ερώτηση: Από που λοιπόν θα δανειστούμε τα παραπάνω ποσά για να καλύψουμε την πληρωμή των τόκων, με τη λήξη του Μνημονίου; Οι λύσεις είναι τρεις: Πρώτη, από εσωτερικό δανεισμό. Δεύτερη, να στραφούμε στις λεγόμενες αγορές. Εκεί όμως θα συναντήσουμε ασύμφορα επιτόκια δανεισμού. Τρίτη, να στραφούμε εκ νέου προς την ΕΕ ή σε άλλους φορείς (ΔΝΤ κ.λπ).
Στην Τρίτη περίπτωση εύλογα θα υπογράψουμε ένα νέο Μνημόνιο. Η προαναφερθείσα εξέλιξη μπορεί να «αποφευχθεί» εικονικά, με τη βοήθεια διαφόρων γλωσσολάγνων προσεγγίσεων, καθώς από το 2011 ισχύουν πέντε Κανονισμοί και μια Οδηγία της ΕΕ, που αναφέρονται στον τρόπο αντιμετώπισης των χωρών που παρουσιάζουν «υπερβολικές μακροοικονομικές ανισορροπίες», δηλαδή ελλείμματα; χρέη κ.λπ.
Τα έξι λοιπόν κοινοτικά νομοθετήματα, που συμπληρώνονται και από ένα άλλο σύνολο σχετικών με τα ανωτέρω δεσμεύσεων, εισάγουν ένα άλλο τύπο Μνημονίου με δεδομένες δομές και διαδικασίες, για τα «κακά παιδιά» της ΕΕ. Οπότε το κοστούμι που θα φορεθεί και θα ετοιμαστεί από τον ίδιο ράφτη, θα έχει απλά άλλο χρώμα!
Θα είναι όμως άκρως περιχαρείς οι πολιτικοί μας, γιατί κομπάζοντας θα τονίσουν σε όλα τα πέρατα της χώρας, ότι δε θα υπογράψουν κάποιο νέο απεχθές Μνημόνιο, αν στραφούν προς την τρίτη λύση. Όπως προαναφέρθηκε όμως, Μνημόνια για χώρες όμοιες της Ελλάδας, έχουν ήδη νομοθετηθεί και είναι έτοιμα να λειτουργήσουν κατά τα προβλεπόμενα με τη λήξη του δικού μας Μνημονίου. Και όλα αυτά έχουν γίνει με τη συγκατάθεση της Ελληνικής κυβέρνησης, στο πλαίσιο αποφάσεων διαφόρων Συμβουλίων της ΕΕ εδώ και καιρό και χωρίς τυμπανοκρουσίες!