Μια από τις πλέον σημαίνουσες προσωπικότητες της Κύπρου, που συνέβαλλε καθοριστικά στην ένταξη της χώρας στην ΕΕ, ο πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Γιώργος Βασιλείου μιλά στο ΛΑΙΜΗΤΟΜΟΣ.COM
Έντονα Ευρωπαϊστής, μιλά για τα οφέλη και μόνο που λαμβάνει η Κύπρος από την ένταξη της στην ΕΕ, δηλώνει ότι το μνημόνιο είναι ο μόνος δρόμος και όχι μονόδρομος για την έξοδο της χώρας από την κρίση και σχολιάζει τις ενταξιακές “δυσκολίες” της Τουρκίας στο δρόμο για την Ευρώπη.
Όσο για τον επόμενο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον συμβουλεύει να πάρει τα όσα μέτρα χρειάζονται για να επανέλθει η αξιοπιστία και η σταθερότητα, όσο πικρά κι αν είναι!
Κύριε Πρόεδρε, πως βλέπεται την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ; Διαπιστώνεται μια πιο επιθετική στάση του Ταγίπ Ερντογάν το τελευταίο διάστημα, δεδομένου οτι συνοδεύεται από απειλές;
Όταν μιλά κάποιος για ξένους ηγέτες, θα πρέπει να μετρά τα λόγια του. Πιστεύω όμως ότι η δυσκολία ένταξης της Τουρκίας στην Ευρώπη τα τελευταία δέκα χρόνια, οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Κι αυτό, γιατί αρχικά η Ευρώπη ήθελε την Τουρκία ως μέλος της και η Τουρκία ήθελε να γίνει μέλος της Ευρώπης.
Ο πρώτος παράγοντας είναι η Γερμανία. Οι γερμανοί διαπίστωσαν ότι οι τούρκοι μετανάστες στη Γερμανία δεν επιδίωξαν ποτέ να
προσαρμοστούν ή να αφομοιωθούν από την κοινωνία. Να γίνουν γερμανοί πολίτες, τουρκικής καταγωγής.
Αντίθετα, τόνιζαν πολύ έντονα ότι ήταν πολίτες της Τουρκίας και μια ξεχωριστή οντότητα μέσα στη χώρα.
Η κοινή γνώμη στη Γερμανία άρχισε να φοβάται ότι, εάν η Τουρκία γίνει πλήρες μέλος στην ΕΕ, τα 80 εκ. τούρκων θα μπορούν να έρθουν στη Γερμανία και στο τέλος η χώρα τους θα γίνει «τουρκική» Γερμανία. Ετσι, είπαν όχι στην πλήρη ένταξή της. Θέλουν όμως να έχουν εμπορικές σχέσεις μαζί της, αλλά μέχρι εκεί.
Ο δεύτερος παράγοντας ήταν το έντονο αντιμεταναστευτκό, αντιισλαμικό κλίμα που καλλιεργήθηκε στην Ευρώπη κυρίως μετά την 11η Σεπτεμβρίου και τα γεγονότα στη Μέση Ανατολή.
Οι τούρκοι που πήγαιναν μετανάστες στην Ευρώπη συμπεριφέρονταν και με το παραπάνω, σαν πιστοί μουσουλμάνοι και έδειχναν ότι θέλουν να διαχωριστούν από την κοινωνία που ζούσαν. Οπότε, η γενική διαπίστωση που υπήρχε στην Ευρώπη ήταν, ότι η Τουρκία δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να γίνει πλήρες μέλος της ΕΕ.
Συν βέβαια το γεγονός, ότι εμείς σαν Κύπρος είχαμε ξεκαθαρίσει, ότι δεν πρόκειται να δεχθούμε τη είσοδο της Τουρκίας στην ΕΕ.
Και ένας τρίτος παράγοντας είναι η αποτυχημένη προσπάθεια της Τουρκίας να παίξει καθοριστικό ρόλο στην περιοχή της.
Πίστευε ότι μπορεί να παίξει το ρόλο του δεσμού μεταξύ Ευρώπης, Αμερικής, Μέσης Ανατολής και Ασίας και να γίνει η κύρια δύναμη ώστε να έχει τον Αραβικό κόσμο και το Ιράν κάτω από την αιγίδα της.
Διαπίστωσε όμως, ότι ο Αραβικός κόσμος δεν ξεχνά ποτέ ότι επί χρόνια, η οθωμανική αυτοκρατορία προσπάθησε να τους διαλύσει. Οι Πέρσες άλλωστε είναι πολύ περήφανοι για να δεχθούν να είναι κάτω από κανένα.
Όλα αυτά έχουν ενοχλήσει τους Τούρκους που πίστευαν, ότι επειδή είχαν την στήριξη των ΗΠΑ και τη μεγάλη τους οικονομική ανάπτυξη, θα ξεπεράσουν τα εμπόδια. Είναι άλλωστε μια εποχή που το τουρκικό κράτος έχει μεγάλη αυτοπεποίθηση.
Ομως στο τέλος διαπίστωσαν στην Τουρκία, ότι η πολιτική που προωθεί ο Νταβούτογλου, να κάνει δηλαδή την Τουρκία τον κύριο άξονα διαχείρισης του μουσουλμανικού κόσμου, δεν πηγαίνει καλά. Και το επιβεβαίωσαν στα τελευταία γεγονότα με τη Συρία, όπου ούτε οι ΗΠΑ ούτε η Δύση ήταν διατεθειμένοι να επέμβουν για να στηρίξουν τη Τουρκία, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να εμπλακεί σε πόλεμο με τη Συρία.
Μέσα σε όλα αυτά τα πλαίσια «κρίσης» που αντιμετωπίζει η Τουρκία στην εξωτερική της πολιτικής, το να βλέπεται μια πιο “επιθετική” πολιτική από μέρους του πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν δεν σημαίνει τίποτα. Είναι μια φυσική αντίδραση από κάποιον που πιστεύει ότι με αυτό τον τρόπο, θα πετύχει κάτι.
Πως είδατε την τελευταία καταδίκη της Τουρκίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα που έγινε με πρωτοβουλία ενός Κύπριου βουλευτή;
Δεν με εκπλήττει. Είναι γεγονός ότι υπάρχει σοβαρή καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Και σε ότι αφορά την Κύπρο, η Τουρκία συμπεριφέρεται με έναν τρόπο, που είναι πολύ αλαζονικός.
Η Τουρκία έκανε εισβολή στην Κύπρο και κατάλαβε το 37% της χώρας με την δικαιολογία ότι έπρεπε να βοηθήσει τους τουρκοκύπριους, για να μην τους σκοτώσουμε εμείς οι Έλληνες.
Περιττό να σας πως ότι και τον καιρό του πραξικοπήματος κανείς δεν έκανε επίθεση στους Τούρκους.
Κατέλαβε λοιπόν, το βορρά όπου δεν ζούσαν Τουρκοκύπριοι. Ζούσαν στην Πάφο, τη Λάρνακα και λίγοι στην περιοχή της Αμμοχώστου. Έδιωξαν όλους τους έλληνες από το βορρά και υποχρέωσαν τους τουρκοκύπριους να εγκαταλείψουν τα χωριά τους και να έρθουν στο βορρά.
Συνολικά είχαμε 100.000 τουρκοκύπριους, οπότε αποφάσισαν ότι έπρεπε να φέρουν τους λεγόμενους «έποικους».
Σιγά σιγά εποίκησαν το βορρά και η τραγικότητα είναι ότι σήμερα, έχουμε 300.000 έποικους. Πολύ περισσότερους από τους τουρκοκύπριους, οι οποίοι νόμιζαν ότι η Τουρκία ήταν ο σωτήρας τους και τώρα βλέπουν τους Τούρκους λίγο πολύ σαν
κατακτητές.
Και διαμέσου της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ, οι τουρκοκύπριοι είναι πολίτες της ΕΕ και έχουν πολύ περισσότερα δικαιώματα από ότι οι Τούρκοι με τους οποίους πλέον, νιώθουν ξένοι.
Η Τουρκία αρνείται να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία και μιλά με ένα πολύ υπεροπτικό τρόπο. Ξεχνά ότι έχει καταλάβει δια της βίας μια περιοχή που δεν ήταν δική της και κανείς δεν αναγνωρίζει.
Ο Ερντογάν αντιμετωπίζει υπεροπτικά όλο αυτό το θέμα. Δεν επιτρέπει τα αεροπλάνα με κυπριακή σημαία να περνούν πάνω από την Τουρκία. Πήγε στην Ευρώπη και είπε «για ποιά Κύπρο μιλάτε; Τη Νότια Κύπρο».
Το διάστημα τη δικής σας προεδρικής θητείας, σε τι επίπεδο ήταν οι συνομιλίες με την Τουρκία;
Είχα κάνει τεράστιες προσπάθειες να λύσω το Κυπριακό.
Πετυχα να αλλάξω την εικόνα που είχαμε έως τότε γιατί λόγο του προηγούμενου προέδρου, πολλοί πίστευαν ότι δεν ενδιαφερόμασταν για λύση του κυπριακού.
Πήρα ομόφωνα ψηφίσματα το ένα πίσω από το άλλο, από τα Ηνωμένα Έθνη και είχα και μία κατ’ ιδίαν επαφή με τον πρόεδρο Οζάλ. Πιστεύω ότι το σχέδιο που μας είχε υποβληθεί τότε από τα Ηνωμένα Έθνη, ήταν το καλύτερο που είχαμε ποτέ.
Θα είχαμε λύση του Κυπριακού τότε, αλλά δυστυχώς έχασα τις εκλογές (1993) και έγινε αφορμή να εγκαταλείψουμε το σχέδιο. Ο Πρόεδρος Κληρίδης που εξελέγη, έπεσε θύμα εθνικιστικών τάσεων τότε και όταν αποφάσισε να επαναφέρει το θέμα, το «πουλί
είχε πετάξει».
Σήμερα υπάρχει ελπίδα;
Υπό αυτές τις συνθήκες, όποιον κι αν ρωτήσετε στο δρόμο θα σας πει «πως βγαίνουμε από την οικονομική κρίση».
Πως βγαίνετε λοιπόν από την οικονομική κρίση; Περιμένατε ποτέ πως η Κύπρος θα έφτανε σε αυτό το σημείο;
Η Κύπρος έφτασε σε αυτό το σημείο εξαιτίας της καταστροφής της Ελλάδας. Διότι οι περίφημοι Οίκοι Αξιολόγησης κάθε φορά που υποβάθμιζαν την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας, υποβάθμιζαν και της Κύπρου.
Η αιτιολογία τους ήταν ότι οι κυπριακές τράπεζες έχουν σημαντική παρουσία στη Ελλάδα οπότε θα επηρεαστούν από την κρίση
και θα έχουν ζημιές. Οπότε τους υποβαθμίζουμε.
Και υποβάθμιση στην υποβάθμιση, κατέληξαν να θεωρούνται τα ομόλογα μας «σκουπίδια» και να μην μπορεί να βγει στις αγορές η Κύπρος.
Υπό αυτή την έννοια είχαν σχέση οι τράπεζες. Αλλά, αν δεν υπήρχε η κρίση στην Ελλάδα δεν θα υπήρχε καμία τέτοια εξέλιξη στην Κύπρο.
Κι αυτό είναι άσχετο από το δημοσιονομικό πρόβλημα της Κύπρου, που υπήρχε, αλλά δεν είναι σοβαρά τα ποσά. Διότι το μέγιστο έλλειμμα, που έφτασε κάποια στιγμή στο 4-5% είναι παρόμοιο με αυτό χωρών όπως η Γαλλία.
Υπήρξε πράγματι, μια τάση κάποια στιγμή, να δίνονται περισσότερα απ’ όσα αντέχει η οικονομία. Όμως στο σημείο που είμαστε σήμερα μας έφεραν οι συνεχείς υποβαθμίσεις. Συν το γεγονός ότι έγινε το περίφημο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους που είχε σαν αποτέλεσμα από την μια ημέρα στην άλλη, οι δύο μεγάλες κυπριακές τράπεζες, να χάσουν 4 δις ευρώ.
Αυτή η τακτική ήταν, κατά την άποψή μου, λανθασμένη και είναι η βάση της κρίσης στη Μεσόγειο.
Ήταν η πρώτη φορά στη ιστορία που ιδιώτες επενδυτές συμφώνησαν ή τους επέβαλλαν, να «πληρώσουν» τα προβλήματα μιας χώρας.
Αυτό είπαν ότι θα ισχύσει μόνο για την Ελλάδα και μπορεί να το πιστέψατε εσείς κι εγώ. Οι ξένοι επενδυτές που είχαν δανείσει και την Ισπανία, και την Πορτογαλία και την Ιταλία, είπαν ότι «από τι στιγμή που το έκαναν για έναν, μπορεί να το κάνουν και για άλλον».
Η πολιτική ηγεσία της Κύπρου μπορεί να το αντιμετωπίσει το πρόβλημα;
Φυσικά μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, αν υπάρχει αποφασιστικότητα.
Αυτό που ήταν πάντα η δική μου άποψη είναι, ότι τα προβλήματα της Κύπρου δεν έπρεπε να μας οδηγήσουν στο μνημόνιο. Μπορούσαμε άνετα να λάβουμε μέτρα μόνοι μας, αλλά δυστυχώς δεν το κάναμε γιατί υπήρχε μια τάση αναβολής στην λήψη αποφάσεων.
Είσαστε υπέρ του μνημονίου;
Όχι. Εγώ ήμουν φανατικά εναντίον του μνημονίου και έλεγα πριν από 3-4 χρόνια ότι πρέπει να πάρουμε μέτρα ώστε να μην φτάσουμε σε μνημόνιο. Έγραφα άρθρα, έκανα ομιλίες στην τηλεόραση και εξηγούσα ποια είναι τα μέτρα που έπρεπε να πάρουμε για να μην χρειαστεί να φτάσουμε εδώ.
Η Ελλάδα δυστυχώς είχε χάσει την αξιοπιστία της ακριβώς γιατί άλλα, αποφάσιζαν και άλλα έκαναν.Ψήφιζαν ομόφωνα στη Βουλή μέτρα και δεν τα εφάρμοζαν ποτέ.
Εξαιτίας αυτού, οι Ευρωπαίοι έπαψαν να πιστεύουν ότι αυτό που έλεγαν οι Έλληνες θα το κάνουν. Το ίδιο άρχισαν να πιστεύουν και για την αξιοπιστία της Κύπρου.
Εγώ έλεγα τότε να πάρουμε κι άλλα μέτρα, όπως την μετοχοποίηση μεγάλων εταιρειών ώστε να πείσουμε την Ευρώπη ότι εμείς είμαστε σε θέση να κάνουμε πράγματα. Όμως δεν εισακούστηκαν οι εισηγήσεις μου.
Σε κάποια στιγμή είπα πως πρέπει να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε το μνημόνιο και όταν αποδείχτηκε ότι είχα δίκιο σε αυτά που έλεγα, φτάσαμε σε αυτή τη δύσκολη οικονομική κατάσταση, πήγαμε στο μνημόνιο.
Τότε ήμουν ξεκάθαρα υπέρ του μνημονίου. Διότι μνημόνιο σημαίνει ότι έχεις οικονομικό πρόβλημα και ζητάς δανεικά.
Αυτός που σου δίνει τα δανεικά είναι ξεκάθαρο πως σου λέει ότι “για να σε δανείσω πρέπει να ξέρω ότι κάποια στιγμή θα πάρω πίσω τα λεφτά μου”. Ακόμη και αν το κάνει με τους καλύτερους όρους της αγοράς. Όμως επιμένουν ότι θα πρέπει να τους εξασφαλίσεις ότι θα είσαι σε θέση να λειτουργείς καλά σαν κράτος.
Κύριε Πρόεδρε εσείς κάνατε μεγάλη προσπάθεια για να ενταχθεί η Κύπρος στην ΕΕ…
Την έβαλα στην ΕΕ,
…Έτσι όπως είναι σήμερα η κατάσταση στην ΕΕ, με πολλούς να ισχυρίζονται ότι εάν οι χώρες του μνημονίου δεν ήταν στο Ευρώ, θα μπορούσαν να υποτιμήσουν τα εθνικά τους νομίσματα με καλύτερα αποτελέσματα, σε συνδυασμό με την απροθυμία της ΕΕ να στηρίξει ουσιαστικά αυτές τις χώρες, πιστεύετε ότι καλά κάνατε και βάλατε την Κύπρο στην ΕΕ;
θεέ και Κύριε! Αυτό είναι αστείο. Οχι μόνο η Κύπρος αλλά οι μεγάλες Ευρωπαϊκές χώρες, εκτός ΕΕ δεν θα υπήρχαν.
Η δημαγωγία που γίνεται στην Ελλάδα να φύγουν από το ευρώ και να πάνε στη δραχμή είναι αστεία. Τότε η υποβάθμιση του νομίσματος θα είναι τουλάχιστον κατά το 1/3.
Από την άλλη πλευρά, ο λόγος που υπάρχει η ΕΕ είναι γιατί υπάρχει από την μία πλευρά η Κίνα, από την άλλη η Αμερική και η Ρωσία.
Η ΕΕ είναι μια οντότητα που δίνει σημασία στις χώρες μέλη της. Αν δεν υπήρχε η ΕΕ τις χώρες αυτές δεν θα τις λάμβανε κανείς σοβαρά υπόψη του.
Το ότι είμαστε στην ΕΕ τι επιτρέπει σε κάθε έλληνα;
Πρώτα- πρώτα επιτρέπει να πας να δουλέψεις όπου θέλεις χωρίς πρόβλημα. Να ανοίξεις δουλείες όπου θέλεις, να κάνειςελευθέρα εμπόριο.
Αυτά τα ανοικτά σύνορα είναι η μεγαλύτερη κατάκτηση. Εάν πεις ότι τα εγκαταλείπεις αυτά, τι σου μένει;
Γι αυτό εγώ νιώθω πολύ έντονα με όλους αυτούς τους ανόητους, που τους φταίει η Ευρώπη. Τι ακριβώς σου ζητά η Ευρώπη;
Εάν είχες λεφτά, η Ευρώπη ποτέ δεν θα ανακατευόταν. Και όταν ξέμεινες από λεφτά η Ευρώπη είπε «ναι να βοηθήσω». Εξάλλου η Ευρώπη δίνει τεράστια βοήθεια κυρίως στις υπό ανάπτυξη χώρες.
Στην Κύπρο ανακοινώθηκε ένα πρόγραμμα ανάπτυξης με 300 εκ ευρώ, από τα οποία τα 200 εκ ευρώ θα τα πάρουν από τα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ και τα 100 από τα stracture funds.
Υπάρχουν επενδύσεις για δρόμους, προγράμματα υψηλής τεχνολογίας. Όλα αυτά είναι Ευρώπη. Όμως διαχωρίζουμε τα θετικά και μένουμε στα αρνητικά.
Τον καιρό που ήμουν εγώ πρόεδρος, η κυπριακή Λίρα ήταν πιο ισχυρή και από τα γερμανικό μάρκο. Ε, και;
Για την Κύπρο,ένα πράγμα έχει περισσότερο σημασία από οποιοδήποτε άλλο για τη ένταξή της στην ΕΕ. Η ασφάλεια.
Αν η Κύπρος ήταν μέλος της Ευρώπης πριν από 1974, δεν θα γινόταν ποτέ εισβολή. Δεν θα μπορούσε καμία χώρα να επέμβει στην Ευρώπη για να καταλάβει άλλα εδάφη. Μόνο γι αυτό, αξίζει 100 φορές να μπεις στην Ευρώπη.
Πως θα βγείτε από την οικονομική κρίση τώρα;
Με σωστά μέτρα.
Το μνημόνιο είναι μονόδρομος πλέον;
Δεν είναι μονόδρομος, είναι ο μόνος δρόμος.
Πέρα από το μνημόνιο τι άλλες επιλογές έχει η κυπριακή κυβέρνηση;
Το μνημόνιο απλά μας λέει «Κύριοι αν θέλετε να πάρετε δάνειο θα σας βοηθήσουμε, αλλά πρέπει να βάλετε το σπίτι σας σε τάξη, ώστε να νιώθουμε σίγουροι ότι αυτό, θα σας επιτρέψεις κάποια στιγμή να αρχίσετε να αποπληρώνεται. Το να βάλουμε το σπίτι μας σε τάξη είναι προς δικό μας συμφέρον.
Στην Ελλάδα χρησιμοποιούν λανθασμένα το μνημόνιο. Κάθε φορά που η κυβέρνηση ήθελε λεφτά, έβαζε και έναν νέο φόρο.
Φοβάστε οτι μπορεί να γίνει κάτι ανάλογο στην Κύπρο;
Ήδη γίνεται. Η Κύπρος αν δεν υπογράψει το μνημόνιο θα πάει κάτω από τη θάλασσα. Θα Βουλιάξει.
Κύριε Πρόεδρε, ποιος από τους υποψηφίους Προέδρους πιστεύετε ότι μπορεί να βοηθήσει την Κύπρο να βγει από την οικονομική κρίση;
Στην Κύπρο όλοι λένε «εγώ είμαι». Εγώ πάντως δεν είμαι υποψήφιος!
Δεν θέλω να πω περισσότερα για τους υποψηφίους. Το μόνο που έχει σημασία είναι, ότι όποιος κι αν εκλεγεί πρέπει να συνεργαστούμε όλοι μαζί, ώστε να πετύχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα. Πρέπει να είναι ξεκάθαρο το μήνυμα ότι δεν
καθυστερούμε και ότι θέλουμε να προχωρήσουμε.
Εγώ από το 1993 έχω υποστηρίξει την άποψη ότι το κράτος δεν πρέπει να είναι το ίδιο επιχειρηματίας.
Πρέπει δηλαδή να ιδιωτικοποιηθούν και επιχειρήσεις κερδοφόρες για το κράτος;
Κυρίως αυτές. Γιατί εάν δεν είναι κερδοφόρες δεν θα επενδύσει κανείς σε αυτές.
Δεν είπα να μην έχει λόγο το κράτος. Δεν είπα να πουληθεί το μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρήσεων αυτών, αλλά μπορείς να
συνεργαστείς με μεγάλους Οίκους και να πουλήσεις ένα 20-30% ως κερδοφόρα επιχείρηση με προοπτικές. Να επωφεληθείς από το χρηματικό ποσό και παράλληλα να έχεις καλύτερη διαχείριση.
Με τον τρόπο αυτό θα σταματήσει και η κάθε κυβέρνηση να έχει το δικαίωμα να βάζει όποιον θέλει να διώχνει όποιον δεν του αρέσει.
Όσο για τις μη κερδοφόρες επιχειρήσεις, κανένας δεν τις θέλει. Πάρε παράδειγμα τις Κυπριακές Αερογραμμές. Κανείς δεν τις θέλει γιατί είναι ζημιογόνος. Όμως πληρώνει γι’ αυτές ο φορολογούμενος.
Η ανάπτυξη είναι σήμερα το κλειδί για την ανάκαμψη. Εσείς που γνωρίζετε την αγορά και την πολιτική, σε ποιους τομείς πιστεύετε ότι πρέπει να στραφούν οι επενδύσεις στην Κύπρο;
Ετσι όπως είναι τα πράγματα σήμερα, κανείς δεν θα επενδύσει. Κυρίως γιατί υπάρχει αβεβαιότητα.
Παρότι μέχρι σήμερα σε κανένα δεν έχουν μειωθεί τα εισοδήματα στην Κύπρο το «παζάρι» έχει πεθάνει.Κανείς δεν ξοδεύει, γιατί φοβάται την επόμενη μέρα. Η ίδια αβεβαιότητα ισχύει σε όλα τα επίπεδα. Η ανάπτυξη θα έρθει μαζί με την εμπιστοσύνη και τη σταθερότητα.
Το άλλο ζήτημα, αφορά την απελευθέρωση των επαγγελμάτων. Είναι βασικός όρος της Ευρώπης να σπάσουν τα «τραστ» και να υπάρχει ελευθερία. Και φυσικά το φορολογικό σύστημα, που πρέπει να είναι σταθερό. Η κυβέρνηση πρέπει να εγγυάται στους επενδυτές ότι δεν θα αλλάξει σ ένα χρόνο.
Είναι ψευδαίσθηση να πιστεύει κανείς ότι η υψηλή φορολογία είναι υπέρ την ανάπτυξης, γιατί δήθεν παίρνει χρήματα από τους πλούσιους.
Ένας από τους λόγους που η Κύπρος είχε ανάπτυξη όταν ήμουν πρόεδρος ήταν η μείωση του φόρου εισοδήματος από το 60% στο 35%. Το αποτέλεσμα ήταν όχι να μειωθούν τα έσοδα, αλλά να διπλασιαστούν.
Κύριε Πρόεδρε λέγεται ότι όταν έφυγε ο μακαρίτης ο Τάσος Παπαδόπουλος από την κυβέρνηση άφησε γεμάτα ταμεία. Τι απέγιναν αυτά τα χρήματα;
Μην υπερβάλλουμε!
Αύξησε για δύο χρόνια το εισόδημα, αλλά δεν έγιναν διαρθρωτικές αλλαγές επί κυβέρνησης του Τάσου Παπαδόπουλου. Δεν
έγιναν σπατάλες, αλλά δεν έγινε και καμία διαρθρωτική αλλαγή.
Ήταν άλλωστε και η εποχή της μεγάλης κατασκευαστικής ώθησης που έβαλε λεφτά από φόρους στα ταμεία. Έτσι ξεκίνησαν οι άσκοπες, σε πολλές περιπτώσεις παροχές, που μας οδήγησαν εδώ.
Παροχές, ακόμη και σε ανθρώπους που δεν τις χρειάζονταν. Κοινωνικές παροχές ναι. Αλλά όπου πραγματικά χρειάζονται.
Εκτός από την δική σας Προεδρεία ποια άλλη Κυπριακή Προεδρεία θεωρείται επιτυχημένη;
Αυτό το κρίνει η ιστορία, εγώ δεν θέλω να κρίνω τους άλλους. Οι ιστορικοί, συνήθως μετά θάνατον, θα τους κρίνουν.
Όλοι θεωρούνται καλοί. Φαίνεται και από τα ονόματα τους στους δρόμους. Ακόμα και ο Μακάριος που έδωσε τόσα στον τόπο, έκανε λάθη.
Ποιο λάθος πρέπει να αποφύγει ο νέος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας;
Να πει άλλα και να κάνει άλλα. Θα πρέπει να ξέρει, ότι θα αντιμετωπίσει μια πολύ δύσκολη κατάσταση και η μόνη λύση είναι να πάρει την απόφαση να λάβει μέτρα και ας είναι δύσκολα. Ακόμη και αν είναι πικρό το φάρμακο, πρέπει να το πάρουμε μία και κάτω. Σε δόσεις δεν θα ωφελήσει.