Στο δύσκολο εγχείρημα της προσέλκυσης ξένων επενδυτών επικεντρώνονται πλέον οι προσπάθειες της κυβέρνησης, μετά και τα θετικά αποτελέσματα που καταγράφει σύμφωνα με τους ξένους αξιωματούχους η κυπριακή οικονομία.
Όπως δηλώνει με συνέντευξή του στη Laimitomos.com, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης, η άρση των εσωτερικών περιορισμών, η ανακοίνωση κέρδους από την Τράπεζα Κύπρου, η δραστηριοποίηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, οι αναβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας, οι θετικές αξιολογήσεις από την Τρόικα, αλλά και η απόφαση της κυβέρνησης για έξοδο στις αγορές τέλος του μήνα, δείχνουν ότι η οικονομία έχει εισέλθει σε ορθότερη πορεία.
Το ζητούμενο πλέον σύμφωνα με τον κ. Χριστοδουλίδη είναι η προσέλκυση επενδυτών που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. Εκτιμά δε ότι τα θετικά αποτελέσματα θα γίνουν αντιληπτά και από την τσέπη του κυπριακού λαού, καθώς σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο “το 2015 έρχονται καλύτερες μέρες. Η κίνηση για έξοδο στις αγορές σε συνδυασμό με τις θετικές αξιολογήσεις αναθέρμαναν το ενδιαφέρον των επενδυτών”.
Αναφερόμενος σε ενέργεια και Κυπριακό, ο κ. Χριστοδουλίδης τονίζει ότι “με τον παράγοντα Ενέργεια η χώρα μας μπορεί να αναδειχθεί ως ο σταθεροποιητικός πόλος σε μια εξόχως ενδιαφέρουσα περιοχή του παγκόσμιου χάρτη” και επισημαίνει την πάγια θέση της κυβέρνησης ότι “η λύση στο κυπριακό ζήτημα θα πρέπει να σέβεται και να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ.”.
Πως κρίνετε την μέχρι τώρα πορεία της οικονομίας; Η κυβέρνηση παραμένει στο σωστό δρόμο, στο δρόμο για έξοδο από την κρίση;
Θεωρούμε ότι η οικονομία έχει εισέλθει σε ορθότερη πορεία. Βρισκόμαστε δηλαδή στο σωστό δρόμο. Υπάρχει ανταπόκριση από τις χώρες που επισκέφθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με στόχο, μεταξύ άλλων, την προσέλκυση επενδύσεων. Το Κουβέιτ ανταποκρίθηκε, το ίδιο και το Κατάρ, των οποίων εκπρόσωποι επενδυτικών και άλλων οργανισμών ήρθαν στην Κύπρο για να διερευνήσουν δυνατότητα επενδύσεων. Για την προσέλκυση ξένων επενδυτών πρέπει να πείσει μια χώρα για τη σοβαρότητα της. Δεν είναι εύκολο το εγχείρημα. Εργαζόμαστε για σύντομη επάνοδο της Κύπρου στις αγορές πολύ νωρίτερα από τις προβλέψεις, κάτι που προκύπτει από τις πρόσφατες θετικές εξελίξεις όπως, ανάμεσα σε άλλα, η άρση των εσωτερικών περιορισμών, η ανακοίνωση κέρδους από την Τράπεζα Κύπρου, η δραστηριοποίηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, οι αναβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας και οι θετικές αξιολογήσεις από την Τρόικα.
Την οικονομική ανάκαμψη και την αλλαγή του κλίματος θα την εισπράξουν σύντομα και οι πολίτες;
Ξέρετε ο κόσμος, οι πολίτες είναι οι πρώτοι που βιώνουν την κρίση και από τους τελευταίους που θα αισθανθούν την ανάκαμψη. Η κυπριακή οικονομία κέρδισε αναβαθμίσεις από διεθνείς Οίκους Αξιολόγησης, αλλά οι πολίτες, εσείς κι εγώ, δεν νιώσαμε ακόμη κάτι στην τσέπη μας. Για να φθάσουμε όμως εκεί είναι απαραίτητο να περάσουμε πρώτα από τα στάδια των αξιολογήσεων και της ευημερίας των αριθμών. Την ίδια στιγμή να αναφέρω ότι θα είχε πολύ πιο αρνητική επίδραση στην τσέπη του κόσμου η οποία θα ήταν ακόμα πιο αισθητή αν δεν πετυχαίναμε τους στόχους μας και αναγκαζόμασταν να λαμβάνουμε επιπλέον μέτρα, όπως κάνουν άλλες χώρες. Πολύ πρόσφατα, για πρώτη φορά βγήκαμε προς τα έξω και μας εμπιστεύτηκε ξένος επενδυτής από το 2011.
Αυτή η κίνηση σε συνδυασμό με τις καλές επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας αναθέρμαναν το ενδιαφέρον των επενδυτών για την κυπριακή αγορά. Πιστεύω το 2015 θα είναι καλύτερα τα πράγματα. Αυτός είναι ο στόχος και αυτό υποδεικνύουν και οι προβλέψεις του Υπουργείου Οικονομικών και της Τρόικας. Μέσα στο 2015 ο κόσμος θα αρχίσει να νιώθει σιγά σιγά ότι ο τροχός γυρίζει και αρχίζουμε να βγαίνουμε από την κρίση.
Κ. Χριστοδουλίδη έχετε γράψει αρκετά βιβλία και επιστημονικά άρθρα σχετικά με το Κυπριακό ζήτημα μεταξύ αυτών τα: «Σχέδια Λύσης του Κυπριακού, 1948-1978» (Αθήνα 2009) και «Οι Σχέσεις Αθηνών- Λευκωσίας και το Κυπριακό, 1977- 1988» (Αθήνα 2013), πιστεύετε ότι οι διαπραγματεύσεις κινούνται στο σωστό δρόμο; Συμμερίζεστε την άποψη ότι αυτή “μπορεί να είναι η τελευταία ευκαιρία για επίλυση του ζητήματος”;
Να σας απαντήσω καταρχήν με την ιδιότητα του ιστορικού ερευνητή. Είναι γνωστό ότι ο ανιστόρητος είναι καταδικασμένος να διαπράξει τα λάθη του παρελθόντος. Επομένως η γνώση της ιστορίας δεν θα μπορούσε παρά να είναι ένα αδιαμφισβήτητα πολύ χρήσιμο εργαλείο. Στην περίπτωση της Κύπρου, της ιστορίας του κυπριακού προβλήματος είναι επιβεβλημένη η όσο το δυνατό πληρέστερη μελέτη του τι προηγήθηκε αφού επιτρέπει την εξαγωγή πολύτιμων και πολύ χρήσιμων συμπερασμάτων.
Την ίδια ώρα η μελέτη της ιστορίας του Κυπριακού αποτελεί άκρως απαραίτητο εργαλείο για αυτόν που χειρίζεται το Κυπριακό, αυτόν που θα βρεθεί στη θέση του διαπραγματευτή για ένα νέο σχέδιο επίλυσης που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα εμπεριέχει και πολλές διαχρονικές αρχές τις οποίες η πλευρά μας, αλλά και η διεθνής κοινότητα υποστηρίζουν.
Η εξαγωγή συμπερασμάτων για τα αίτια, τη λογική πίσω από τη διαμόρφωση της κάθε πρωτοβουλίας, καθώς και ο εντοπισμός των σταθερών αρχών που επαναλαμβάνονται σε όλες τις προτάσεις είναι απολύτως απαραίτητη.
Όσον αφορά το ερώτημα σας αν κινούμαστε στο σωστό δρόμο, θα σας έλεγα ότι η Κοινή Διακήρυξη θέτει ένα ξεκάθαρο και ορθό πλαίσιο για τις διαπραγματεύσεις. Καθιστά απόλυτα σαφές ότι η παρούσα κατάσταση πραγμάτων – που συμπεριλαμβάνει βεβαίως την τουρκική κατοχή, παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, παράνομη παρουσία εποίκων – είναι απαράδεκτη και ότι η συνολική λύση θα πρέπει να σέβεται και να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ.
Εξαιρετικής σημασίας είναι και η αναφορά σε μια και μόνη κυριαρχία, μια και μόνη νομική προσωπικότητα και μια και μόνη ιθαγένεια που θα ρυθμίζεται από ομοσπονδιακή νομοθεσία. Επιπροσθέτως, βάσει του Κοινού Ανακοινωθέντος τα δύο μέρη δεσμεύονται να συζητήσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όλα τα θεμελιώδη θέματα που δεν επιλύονται με το Κοινό Ανακοινωθέν (αυτά που μόλις έχω αναφέρει) όπως το εδαφικό, εγγυήσεις και ασφάλεια και το ζήτημα των εποίκων. Ζητήματα δηλαδή που η τουρκική πλευρά αρνείτο να διαπραγματευτεί μέχρι τώρα, γεγονός που οδηγούσε σε διαπραγμάτευση μόνο επί κεφαλαίων που ενδιέφεραν κατά κύριο λόγο την τουρκική πλευρά. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επέμενε από την αρχή να συμφωνηθεί το γενικό πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για να αποφευχθούν ατέρμονες συζητήσεις.
Όσον αφορά στο ερώτημα για «τελευταία ευκαιρία επίλυσης» έχουμε μεγαλώσει στο άκουσμα αυτής της απειλής. Δεν είμαι εξ αυτών που συμμερίζονται τέτοιες προσεγγίσεις, δεν υπάρχουν τελευταίες ευκαιρίες, υπάρχουν ευκαιρίες που πρέπει να τις αδράξεις, να καταβάλεις κάθε προσπάθεια να τις αξιοποιήσεις με την ελπίδα ότι ο στόχος θα επιτευχθεί. Εάν αυτό δεν συμβεί τότε αναδιπλώνεις δυνάμεις και πορεύεσαι ξανά. Την ίδια στιγμή φυσικά, το πέρασμα του χρόνου αναμφισβήτητα επηρεάζει αρνητικά τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού.
Εκτιμάτε ότι έχει εκμεταλλευτεί στο έπακρο το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για το Κυπριακό ζήτημα;
Το κύριο συμπέρασμα κάποιου που έχει ασχοληθεί με τη μελέτη του Κυπριακού είναι η καταλυτική και καθοριστική επίδραση εξωγενών παραγόντων τόσο στη γένεση του κυπριακού προβλήματος όσο και στην ιστορική του πορεία και εξέλιξη. Το κατά καιρούς διεθνές ενδιαφέρον για το Κυπριακό ήταν περισσότερο αποτέλεσμα παραγόντων και δεδομένων στο συστημικό επίπεδο παρά εσωτερικών παραγόντων. Το διεθνές ενδιαφέρον δηλαδή απέρρεε, κατά κύριο λόγο, από τις συνθήκες που επικρατούσαν στο περιφερειακό και διεθνές περιβάλλον την εκάστοτε περίοδο. Είναι ξεκάθαρη δηλαδή από τη μελέτη του Κυπριακού, η καθοριστική επίδραση των σημαντικών εξωτερικών παραμέτρων, σε ένα περίπλοκο και σύνθετο διεθνές πρόβλημα με πολλούς μνηστήρες. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, η Κυβέρνηση επιχειρεί να αξιοποιήσει τον νέο αναβαθμισμένο ρόλο της Κύπρου.
Σήμερα, μέσα και από συντονισμένες ενέργειες της Κυβέρνησης και αξιοποιώντας διαφορετικά δεδομένα, ειδικότερα σε διεθνές επίπεδο, ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει η Κυπριακή Δημοκρατία σε περιφερειακό επίπεδο είναι όσο ποτέ άλλοτε αναβαθμισμένος ή για τους πιο επιφυλακτικούς έχει όλες τις προοπτικές για μεγαλύτερη αναβάθμιση. Λαμβάνοντας υπόψη και τον παράγοντα Ενέργεια η χώρα μας μπορεί να αναδειχθεί ως ο σταθεροποιητικός πόλος σε μια εξόχως ενδιαφέρουσα περιοχή του παγκόσμιου χάρτη.
Θεωρείται ότι τα ενεργειακά και ο στρατηγικός ρόλος της Κύπρου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου θα μπορούσαν να αποτελέσουν κίνητρο για τη λύση του Κυπριακού;
Να σας θυμίσω τις αναφορές του Αμερικανού Αντιπροέδρου στο πλαίσιο της πρόσφατης του επίσκεψης στην Κύπρο όπου επανέλαβε ότι η Κύπρος αποτελεί στρατηγικό εταίρο των ΗΠΑ και εξέφρασε την εκτίμηση των ΗΠΑ για τον ηγετικό ρόλο που έχει αναλάβει η Κύπρος στην Ανατολική Μεσόγειο. Αναμφισβήτητα οι τοποθετήσεις αυτές – που αποτελούν αναγνώριση του αναβαθμισμένου γεωστρατηγικού ρόλου που η Κύπρος μπορεί να διαδραματίσει στην ιδιαιτέρως σημαντική περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου – είναι εξαιρετικής σημασίας. Υπήρξε αναγνώριση του ρόλου που μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία να διαδραματίσει ως ένας εναλλακτικός ενεργειακός διάδρομος, όχι μόνο για την περιοχή, αλλά και την Ευρώπη γενικότερα.
Είναι σαφές λοιπόν ότι υπάρχει ένα αναβαθμισμένο ενδιαφέρον των ΗΠΑ στην προσπάθεια που καταβάλουμε για τερματισμό της κατοχής και επανένωσης της Κύπρου.
Ο Αμερικάνος Αντιπρόεδρος – ο οποίος έχει διαχρονικά επιδείξει ιδιαίτερο προσωπικό ενδιαφέρον – υπογράμμισε επανειλημμένως κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του ότι οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να προσφέρουν οποιαδήποτε βοήθεια στο πλαίσιο των προσπαθειών των δύο πλευρών υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών για επανένωση της Κύπρου μέσα από μια συνολική λύση.
Την ίδια στιγμή, σε ό,τι αφορά την υλοποίηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, συμπεριλαμβανομένων και μέτρων που αφορούν την περίκλειστη περιοχή Βαρωσίων, οι ΗΠΑ επαναβεβαίωσαν την ανάγκη για εφαρμογή ουσιαστικών και τολμηρών μέτρων, όπως αυτά περιγράφονται στη γνωστή πρόταση του Προέδρου Αναστασιάδη, και τα οποία θα δώσουν νέα δυναμική στον εν εξελίξει διάλογο και θα αναπτερώσουν τις ελπίδες του κυπριακού λαού για επίτευξη λύσης το συντομότερο δυνατόν.
Η ορθή λοιπόν και συνετή διαχείριση των νέων αυτών δεδομένων, συμπεριλαμβανομένου και του παράγοντα Ενέργεια μπορεί να ανοίξει νέους ορίζοντες για την Κύπρο και το λαό της επιδρώντας θετικά και σε μια βιώσιμη και λειτουργική λύση, την οποία ο λαός θα μπορέσει να αποδεχθεί επειδή θα καλύπτει τις βασικές του ανησυχίες και θα του παρέχει ασφάλεια.
Διπλωμάτης και διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του Νίκου Αναστασιάδη, έχετε αναλάβει μια πολύ δύσκολη και απαιτητική θέση αυτή του κυβερνητικού εκπροσώπου. Θεωρείτε εκτός από τιμή και πρόκληση την επιλογή σας από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη στη θέση του κυβερνητικού εκπροσώπου; Λόγω γνώσεων και επαγγελματικής εμπειρίας θεωρείτε ότι ήταν εύκολη η προσαρμογή σας στο αξίωμα;
Η διπλωματία είναι μια διαδρομή μέσα από την οποία μαθαίνεις να αξιοποιείς τα υφιστάμενα μέσα για τη διεκδίκηση και προάσπιση αυτού που ορίζεται ως το εθνικό συμφέρον. Μαθαίνεις ότι θα πρέπει, ανεξαρτήτως συνθηκών, να εκπροσωπείς το κράτος σου με αξιοπρέπεια και σεβασμό στους θεσμούς και στους ανθρώπους του, χωρίς να γκρινιάζεις για τις δυσκολίες και τα προβλήματα και αυτά που δεν έχεις. Να διεκδικείς και χωρίς να αποκόπτεις δεσμούς να πείθεις ακόμη και τους πιο δύσπιστους.
Η διπλωματία δεν είναι απολίτικη, αντιθέτως. Είναι πρωτίστως πολιτικό λειτούργημα. Επομένως, όσον αφορά στη θέση του Κυβερνητικού Εκπροσώπου για μένα αποτελεί μια συνέχεια της ήδη διανυθείσας διαδρομής. Να σας θυμίσω ότι κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, μου ανατέθηκαν καθήκοντα Εκπροσώπου Τύπου στις Βρυξέλλες. Με την ανάθεση των καθηκόντων του Κυβερνητικού Εκπροσώπου, και παράλληλα με την θέση του Διευθυντή του Διπλωματικού Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας, θα συνεχίσω να υπηρετώ το καλό και το συμφέρον του τόπου στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μου και εννοείται ότι αποτελεί για μένα και τιμή, αλλά κυρίως πρόκληση για αυτό και ευχαριστώ τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας που μου εμπιστεύτηκε αυτή τη θέση.
Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που έχετε να αντιμετωπίσετε από την θέση του κυβερνητικού εκπροσώπου;
Ο τόπος μας περνά δύσκολες στιγμές και ειδικότερα κάποιοι συμπατριώτες μας, οι οποίοι βιώνουν ακόμη περισσότερο τις συνέπειες της κρίσης. Είναι απόλυτα φυσιολογικό να δέχονται πυρά από μερίδα του κόσμου οι πολιτικοί γενικότερα, αλλά και η Κυβέρνηση την οποία εκπροσωπώ. Εντούτοις αποτελεί για μένα βασική αρχή και κανόνα να παρουσιάζω στον κόσμο τα γεγονότα ως έχουν χωρίς προσπάθεια ωραιοποίησης οποιασδήποτε καταστάσεις, χωρίς μεγαλόστομες διακηρύξεις.
Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, που υπάρχει μεγάλη κρίση αξιοπιστίας για την πολιτική και τους πολιτικούς, ο κόσμος επιζητά ακόμα περισσότερο την αλήθεια, απεχθάνεται τις στείρες και επικοινωνιακές αντιπαραθέσεις, το μηδενισμό και την αβασάνιστη κριτική. Δεν έχει ανάγκη η κοινή γνώμη την ξύλινη γλώσσα, αλλά αλήθειες και πάνω από όλα έργα. Επομένως, η μεγαλύτερη πρόκληση για μένα δεν είναι να πετύχω επικοινωνιακά αλλά εκ της θέσεώς μου να συμβάλω στην αντικειμενική παρουσίαση του κυβερνητικού έργου.
Τέλος, θα ήθελα να σας ρωτήσω εάν σας έδωσε κάποια συμβουλή ο Χρήστος Στυλιανίδης κατά την παραλαβή των καθηκόντων σας;
Δεν θα αναφερθώ σε κάποια συγκεκριμένη συμβουλή αν και είναι πολλές οι ώρες που περάσαμε με τον Χρήστο, έχω κερδίσει πολλά από τη συνεργασία μας και τον εκτιμώ πολύ για το ήθος και την εργατικότητα του. Θα τον ευχαριστήσω για την εμπιστοσύνη που εξαρχής μου έδειξε, για την αμεσότητα και την απλότητα του πολιτικού του λόγου και θα του ευχηθώ μια ακόμα πιο παραγωγική πορεία στην Ευρώπη.
E. Κοτέ