Στην ικανοποίηση των μελών της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και την αναγνώριση όσων έχουν γίνει μέσα από τις πράξεις και τα έργα που επέφεραν σημαντικές αλλαγές στις Φυλακές αναφέρθηκε, σήμερα ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κ. Ιωνάς Νικολάου, μετά το πέρας της επίσκεψης που πραγματοποίησε μαζί με τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής στις Κεντρικές Φυλακές, ζητώντας τους να αναπτυχθεί η αμοιβαία συνεργασία.
Σε δηλώσεις του, ο κ. Νικολάου ανέφερε:
«Θα ήθελα να ευχαριστήσω την Πρόεδρο και τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τη σημερινή επίσκεψη στις Κεντρικές Φυλακές. Η εδώ παρουσία τους εντάσσεται στο πλαίσιο της στενής και συνεχούς συνεργασίας που έχουμε αναπτύξει και του ενδιαφέροντος που έχουν επιδείξει για τον χώρο αυτό. Ομολογουμένως, είναι έκδηλο το ενδιαφέρον τους και επικροτούμε την προσπάθεια που καταβάλλεται, και μάλιστα όταν γίνεται ως αμοιβαία συνεργασία, την οποία θα θέλαμε να αναπτύξουμε. Κοινή προσπάθεια όλων είναι το πώς βελτιώνουμε τον χώρο και τον τρόπο λειτουργίας του σωφρονιστικού μας ιδρύματος, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής, που επιβάλλουν πάνω απ’ όλα τον σεβασμό του ανθρώπου και της προσωπικότητας του κάθε κρατουμένου, όχι μόνο των καταδίκων».
Αναφερόμενος στις δηλώσεις στις οποίες προέβησαν η Πρόεδρος της Επιτροπής κα Στέλλα Κυριακίδου, η Αναπληρωτής Πρόεδρος κα Μαριέλλα Αριστείδου, και τα μέλη κα Αννίτα Δημητρίου και κα Σκεύη Κουκουμά, ο κ. Υπουργός είπε ότι είναι με ικανοποίηση που έχουν αντικρίσει, αυτά τα οποία έχουν δει σήμερα στον χώρο των Φυλακών και ότι μόνο ένας ο οποίος δεν θα ήθελε να τα δει, δεν θα μπορούσε να τ’ αναγνωρίσει. «Η παρουσία των βουλευτών της Επιτροπής αποτελεί επιβεβαίωση των προσπαθειών που κάνουμε όλοι μαζί, όχι μόνο το Υπουργείο και η Διεύθυνση των Φυλακών, αλλά και τα ίδια τα μέλη της Επιτροπής για να μπορέσουμε να ενισχύσουμε και να διαμορφώσουμε αυτό τον χώρο, ώστε να είναι ένα μέρος, όπου παρέχεται πραγματικός σωφρονισμός σε αυτούς που έχουν ανάγκη και όχι ταλαιπωρία και υποβάθμιση της προσωπικότητας του οποιουδήποτε παραμένει σε αυτόν», σχολίασε.
Ο κ. Νικολάου τόνισε ότι το κεφάλαιο του τι επικρατούσε στο παρελθόν έχει κλείσει. «Βλέπουμε μπροστά, το πως ουσιαστικά προχωρούμε, και έχουμε αποδείξει μέσα από τις πράξεις και τα έργα ότι έχουμε επιφέρει σημαντικές αλλαγές», υπογράμμισε, διευκρινίζοντας ότι δεν έχει αποκρύψει, ακόμη και σήμερα, κάποια από τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν οι Φυλακές, όπως είναι το θέμα του υπερπληθυσμού. Και πρόσθεσε: «Ζητήσαμε στήριξη από τα μέλη της Επιτροπής στην προσπάθεια που καταβάλλουμε για να περιορίσουμε τον αριθμό των αλλοδαπών κρατουμένων που παραμένουν στον χώρο των Φυλακών, οι οποίοι σήμερα είναι περίπου το 50% και ειδικά, εκείνων οι οποίοι δεν μπορούν να τύχουν κάποιας σωφρονιστικής αντιμετώπισης, αφού πρόκειται για άτομα τα οποία, κυρίως, έχουν καταδικαστεί για αδικήματα παράνομης εισόδου και παραμονής στην Κύπρο και η ποινή τους είναι τόσο μικρή που δεν μπορεί να τους παρασχεθεί οποιαδήποτε σωφρονιστική βοήθεια, παρά μόνο αναμένουν τον χρόνο της αποφυλάκισης για να απελαθούν στην χώρα τους». Για αυτά τα αδικήματα, σημείωσε, θα έπρεπε να παραπέμπονται και να επιστρέψουν πίσω στις χώρες τους με απέλαση τα άτομα αυτά, νοουμένου ότι δεν πρόκειται για τις περιπτώσεις εκείνες οι οποίες θα μπορούσαν να αναζητήσουν προστασία σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ και τη σχετική μας νομοθεσία.
Περαιτέρω, αναφερόμενος στο ζήτημα του υπερπληθυσμού, ο κ. Υπουργός ανέφερε ότι έχει αντιμετωπιστεί σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα το οποίο υπήρχε στο παρελθόν, αλλά δεν παύει να υπάρχει και να μας βασανίζει. Η προσπάθεια που καταβάλλεται, είπε, είναι να περιορίζονται οι αριθμοί των κρατουμένων σύμφωνα με την χωρητικότητα των φυλακών. «Ένα άλλο θέμα που έχουμε θέσει είναι ότι δυστυχώς τα δικαστήριά μας παραπέμπουν, μη έχοντας άλλη επιλογή, άτομα τα οποία θα έπρεπε να τυγχάνουν θεραπείας, σε άλλους χώρους, παρά να ευρίσκονται σ’ αυτόν τον χώρο των Φυλακών, όπου πάλι δεν μπορεί να τους προσφερθεί οποιαδήποτε σωφρονιστική αντιμετώπιση», συμπλήρωσε. Αναφερόμενος στη συζήτηση που έγινε επί του θέματος αυτού με τα μέλη της Επιτροπής, χαιρέτισε την άμεση ανταπόκρισή της, η οποία έχει πρόθεση να πραγματοποιήσει επίσκεψη στο χώρο του Ψυχιατρείου Αθαλάσσας, για να εξεταστεί από κοινού το πρόβλημα. «Αυτό έρχεται να ενισχύσει τις προσπάθειες που αρχίσαμε να καταβάλλουμε για να δημιουργηθεί ένας τέτοιος χώρος που να μπορεί να φιλοξενήσει αυτούς τους ανθρώπους, έστω κι αν είναι περιορισμένος ο αριθμός αυτών, σε ένα χώρο όπου θα μπορεί να τους προσφερθεί η ανάλογη θεραπεία».
Σε σχέση με το θέμα των καταδίκων που έχουν καταδικαστεί για σεξουαλικά αδικήματα σε βάρος ανηλίκων, ο κ. Νικολάου επεσήμανε ότι έχει δημιουργηθεί μια ξεχωριστή πτέρυγα και έχουν διαχωριστεί από τους υπόλοιπους κατάδικους, όχι μόνο για λόγους δικής τους ασφάλειας, αλλά κυρίως για να μπορέσει να αρχίσει η εφαρμογή κάποιων συγκεκριμένων προγραμμάτων, σημειώνοντας ότι έχει γίνει μια μελέτη ως προς τι είδους προγράμματα εφαρμόζονται σε άλλες χώρες και ήδη η Διεύθυνση των Φυλακών έχει προχωρήσει με τον καταρτισμό ενός προγράμματος, το οποίο αναμένεται ότι από τις αρχές του νέου χρόνου θ’ αρχίσει να εφαρμόζεται. «Σίγουρα θα πρέπει ν’ αξιοποιήσουμε, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, την παραμονή τους στον χώρο των Κεντρικών Φυλακών για να τους δώσουμε εκείνη την θεραπεία, της οποίας θα πρέπει να τύχουν, ώστε με την αποφυλάκισή τους να περιοριστούν οι πιθανότητες να επαναλάβουν ένα παρόμοιο αδίκημα», ανέφερε και πρόσθεσε ότι υπό την ευθύνη του Υπουργείου Δικαιοσύνης, ήδη, λειτουργεί και η Επιτροπή Παρακολούθησης αυτών των περιπτώσεων, η οποία έχει επιληφθεί μέχρι στιγμής αριθμού προσώπων τα οποία έχουν αποφυλακιστεί και έχουν ενταχθεί σε συγκεκριμένα προγράμματα, για σκοπούς θεραπείας των ίδιων και προστασίας των θυμάτων».
Όσον αφορά τη μελέτη για εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου, διευκρίνισε ότι δεν υπήρξε μελέτη, εξηγώντας ότι η επιτροπή η οποία έχει συγκροτηθεί για να ετοιμάσει μια μελέτη για εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου, αντί της οποιασδήποτε μελέτης η οποία να παραπέμπει σε συγκεκριμένη βιβλιογραφία με παραδείγματα άλλων χωρών, υπέβαλε μια εισήγηση για το πώς θα πρέπει να τροποποιηθούν ο νόμος και οι κανονισμοί. «Δεν είναι αυτό το οποίο θα περίμενα, δηλαδή, κάθε εισήγηση να περιλαμβάνει και το αντίστοιχο πλαίσιο υποστήριξής της», ανέφερε, προσθέτοντας ότι έχει ληφθεί, παρόλα αυτά, πολύ σοβαρά υπόψη, αποτέλεσε τη βάση της διαμόρφωσης της νέας νομοθεσίας για τις Φυλακές και το σχετικό νομοσχέδιο έχει ετοιμαστεί και έχει υποβληθεί στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο». Δεν τίθεται θέμα άρνησης για να δοθεί η μελέτη, αλλά δεν θα προσφέρει τίποτα περισσότερο από το να έχει κανείς μπροστά του μια συγκεκριμένη εισήγηση, η οποία σύντομα αναμένεται να υποβληθεί στη Βουλή για συζήτηση υπό τη μορφή του νομοσχεδίου», είπε.
Σε ερώτηση εάν υπάρχουν πολλοί που βρίσκονται στις Φυλακές λόγω αστικών χρεών, ο κ. Υπουργός είπε ότι δεν έχουμε ουσιαστικά άτομα τα οποία παραμένουν για μεγάλη περίοδο στις Κεντρικές Φυλακές. «Ένα άτομο το οποίο μπορεί να συλληφθεί και να φυλακιστεί για σκοπούς είτε κοινωνικών ασφαλίσεων, είτε για αστικά χρέη, αμέσως οδηγείται στην Ανοικτή Φυλακή και γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες με στόχο τη διευθέτηση του θέματος και της αποφυλάκισής τους», ανέφερε, επισημαίνοντας ότι αυτό γίνεται σε συνεργασία με το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα, ο οποίος θα δώσει την αναστολή εκτέλεσης των ενταλμάτων, ώστε να μπορέσει να αποφυλακιστεί.
Επιπρόσθετα, ο κ. Υπουργός ανέφερε: «Εφαρμόζουμε μια πολιτική η οποία βασίζεται στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της προσωπικότητας. Η φιλοσοφία είναι να ενισχύσεις την προσωπικότητα ενός κατάδικου ο οποίος έρχεται στον χώρο των Φυλακών με μια κατάπτωση και με την περιθωριοποίηση την οποία βιώνει, κατά τρόπο ώστε όταν θα έρθει ο χρόνος της αποφυλάκισής του, να έχει την δυνατότητα να σταθεί στην κοινωνία ως μια ξεχωριστή προσωπικότητα, η οποία να αναζητήσει την βοήθεια που χρειάζεται και την συνεργασία που απαιτείται για να μπορέσει να σταθεί ξανά στην κοινωνία. Διαφορετικά, αν συνεχίσει να είναι μια υποβαθμισμένη προσωπικότητα, η οποία καλλιεργήθηκε και μέσα στον χώρο των Φυλακών λόγω του συστήματος το οποίο εφαρμοζόταν, αντιλαμβάνεστε ότι όταν θα βγει από τις Φυλακές, δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να έλθει ξανά πίσω».
Όσον αφορά το θέμα της διακίνησης ναρκωτικών, ο κ. Νικολάου δήλωσε: «Έχουμε αναβαθμίσει το επίπεδο ασφάλειας του χώρου των Φυλακών και ήδη προχωρούμε σε έργα, τα οποία για χρόνια παρέμεναν σε εκκρεμότητα ώστε να μπορέσουν να εφαρμοστούν. Έχουμε καταφέρει, σε ένα μεγάλο βαθμό, να επιφέρουμε κάποια πλήγματα σε αυτούς οι οποίοι επιχειρούν και επιχειρούσαν και στο παρελθόν να μεταφέρουν ναρκωτικά στις Φυλακές. Έχουμε ανθρώπους, οι οποίοι έχουν οδηγηθεί ενώπιον των δικαστηρίων, έχουμε δεσμοφύλακες οι οποίοι έφυγαν από τις Φυλακές επειδή δυστυχώς βρέθηκαν να είναι ύποπτοι ή μετείχαν σε αυτού του είδους τις δραστηριότητες. Κάνουμε μια συνεχή προσπάθεια για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των ναρκωτικών στον χώρο των Φυλακών», σημείωσε, επισημαίνοντας ότι δεν είναι κάτι εύκολο και δεν υπάρχουν φυλακές στον κόσμο, όπου δεν γίνονται προσπάθειες διακίνησης ναρκωτικών.
Για το θέμα του προγράμματος απεξάρτησης, ο κ. Νικολάου ανέφερε ότι εφαρμόζεται ένα πρόγραμμα το οποίο εγκρίθηκε από το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο. «Δεν μπορούμε να κάνουμε μια άλλη ‘Αγία Σκέπη’ στον χώρο των Φυλακών. Αυτό μας το είπε και το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο. Εκείνο το πρόγραμμα είναι κλειστό, αλλά εθελούσιο. Εδώ δεν μπορούμε να έχουμε κάποιο ανοικτό πρόγραμμα».
Τέλος, για το θέμα της ασφάλειας του προσωπικού ο κ. Υπουργός είπε ότι έγινε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τους δεσμοφύλακες, όπου συζητήθηκαν τα θέματα της ασφάλειας των δεσμοφυλάκων. «Έχουμε λάβει μια σειρά από μέτρα, ξέρουν ότι είναι δίπλα τους το Υπουργείο και η Διεύθυνση, όσον αφορά τα θέματα αυτά. Έχω ζητήσει από την Αστυνομία να μου υποβάλει έκθεση για το τι ακριβώς έχει γίνει γύρω από το σημερινό περιστατικό σε βάρος δεσμοφύλακα, τι πληροφορίες υπήρχαν. Για κάθε περίπτωση όπου υπάρχει κίνδυνος ή πληροφορία που σχετίζεται με τους δεσμοφύλακες, εμείς έχουμε την απαίτηση να λαμβάνονται μέτρα προστασίας, έχουμε την απαίτηση να διερευνούνται αυτές οι πληροφορίες, έχουμε την απαίτηση να δίνονται οι ανάλογες συμβουλές και στους ίδιους τους δεσμοφύλακες αλλά και την ίδια ώρα η Αστυνομία να λαμβάνει μέτρα, ώστε να προστατεύονται», κατέληξε.