Στη συνεδρία του Γιούρογκρουπ της 15ης Μαρτίου “μας έβαλαν το πιστόλι στον κρόταφο” για να αποδεχθούμε το κούρεμα των καταθέσεων, δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την Οικονομία.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε, επίσης, ότι τα επιχειρήματα που προέβαλε στο Γιούρογκρουπ, όπως, μεταξύ άλλων, το γεγονός ότι η Κύπρος υπέστη μείωση εισοδημάτων από την τουρκική εισβολή και ότι ήταν μια ημικατεχόμενη χώρα, “ανατρέπονταν από τα άριστα αποτελέσματα που πραγμάτωσε το ελεύθερο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας” και από το γεγονός ότι έγινε αποδεκτή με θαυμαστικά στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη, ούσα υπό κατοχή.
“Ήταν μια προειλημμένη απόφαση”, που άρχισε να διαμορφώνονται από τις Συνόδους των G20 με υιοθέτηση της κάποια στιγμή από την ΕΕ και “δυστυχώς λόγω της μη λήψης έγκαιρων μέτρων θεώρησαν κάποιοι ότι ήταν η κατάλληλη στιγμή να επιβάλουν κάτι” που δεν είχε προηγουμένως δοκιμαστεί, πρόσθεσε.
Σε αυτό το σημείο ο Πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής Γεώργιος Πικής ανέγνωσε αρκετές πρόνοιες του Χάρτη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της ΕΕ, μεταξύ των οποίων τις πρόνοιες που αναφέρονται στο δικαίωμα ιδιοκτησίας και περιουσίας που έχει το κάθε άτομο, ενώ ζήτησε από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη να πει κατά πόσον εξετάστηκε το ενδεχόμενο να ζητηθεί η γνώμη του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για την απομείωση των καταθέσεων.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι “και η αναφορά σε παραπομπή στο Δικαστήριο σήμαινε χρόνο και εδώ η πίεση ήταν μεγίστη”.
Με την αναβολή από την ΕΕ της συνάντησης του Κύπριου ΥΠΟΙΚ με τον Ρώσο ΥΠΟΙΚ για τις 21 Μαρτίου, “αυτό το οποίο επιδίωκαν ήταν να μας αποστερήσουν ακόμη και το τελευταίο ανάχωμα ή εκείνο που θα μας έδινε το δικαίωμα να ζητήσω, όπως και το έπραξα, προκειμένου να έρθω στην Κύπρο, να διαβουλευθώ με τους πολιτικούς αρχηγούς, με τις ομάδες εμπειρογνωμόνων που είχαμε αλλά και να δούμε τα αποτελέσματα της συνάντησης του Κύπριου ΥΠΟΙΚ με τον Ρώσο ΥΠΟΙΚ”, πρόσθεσε.
“Ζητούσαν να συνέλθει η Βουλή την Κυριακή 17 Μαρτίου και να εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής, διαφορετικά την Τρίτη οι τράπεζες μας θα παρέμειναν κλειστές, πράγμα που έγινε”, ανέφερε και πρόσθεσε ότι “ασκήθηκαν χωρίς προηγούμενο πιέσεις”.
Σε παρατήρηση του κ. Πίκη ότι αυτό στη λαϊκή γλώσσα λέγεται ότι “μας έβαλαν στο μαχαίρι στο λαιμό”, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε: “Ή το πιστόλι στον κρόταφο”.
Ερωτηθείς από τον κ. Πική κατά πόσον τέθηκε το γεγονός ότι η Κύπρος είναι μια ημικατεχόμενη χώρα και υπέστη μεγάλη ζημιά, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι το πρώτο επιχειρήματα που ανέπτυξε κατά τις επαφές του την πρώτη ημέρα του Γιούρογκρουπ με Ευρωπαίους αξιωματούχους και ηγέτες κρατών μελών της ΕΕ ήταν ότι λόγω της τουρκικής εισβολής και κατοχής πέρα του 70% των παραγωγικών πόρων της Κύπρου αλλά και της ολικής καταστροφής της κυπριακής οικονομίας το 1974, η ανάκαμψη της οικονομίας βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και στον τραπεζικό τομέα και ότι αυτό εξηγούσε και το μεγάλο μέγεθος του τραπεζικού τομέα σε σχέση με αυτών άλλων χωρών της ΕΕ.
Είπε ακόμη στους Ευρωπαίους ηγέτες ότι η Κύπρος λόγω της απόστασης, του μεγέθους και άλλων χαρακτηριστικών της οικονομίας της δεν έχει συγκριτικό πλεονέκτημα σε άλλους τομείς οικονομικής παραγωγής και βασίζεται κατά κύριο λόγο στον τουρισμό, στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και στη ναυτιλία και ότι αν υπάρχουν προβλήματα σε αυτούς τους τομείς θα πρέπει να διορθωθούν με τη συνεργασία των εταίρων, αλλά όχι με ακραίες λύσεις.
Αναφέροντας ότι η αντιπροσωπεία της Κύπρου πήγε “αρκούντως προετοιμασμένη” στο Γιούρογκρουπ, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ακόμη ότι τόνισε την ανάγκη επίδειξης αλληλεγγύης ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ, κάτι που συνιστά θεμελιώδη αρχή της Ένωσης, ότι η Κύπρος δεν ζητεί ειδική μεταχείριση άλλα ίση μεταχείριση, την ανάγκη η Κύπρος να βοηθηθεί λόγω της ενδεχομένης συστημικότητας της και των συνεπειών σε άλλα κράτη μέλη, τις θετικές προοπτικές της κυπριακής οικονομίας λόγω της ανεύρεσης υδρογονανθράκων εντός της ΑΟΖ και τις εκδήλωσης ενδιαφέροντος από πολυεθνικές εταιρείες.
Ανέφερε, επίσης, ότι πρότεινε “τη δημιουργία ταμείου και ότι μέρος των μελλοντικών εσόδων θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς αποπληρωμής του δημόσιου χρέους, διασφαλίζοντας την αξιοπιστία των προτάσεων μας” και επισήμανε την υιοθέτηση από την Κύπρο σειρά μέτρων για αντιμετώπιση των προκλήσεων, την διεξαγωγή έρευνας για καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, τη λήψη μέτρων για βιωσιμότητα του κράτους, κάνοντας αναφορά, όπως είπε, στο προγραμματισμένο ταξίδι του ΥΠΟΙΚ Μιχάλη Σαρρή στη Μόσχα.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι αναφέρθηκε και στις ευθύνες που είχε για την κατάσταση στην Κύπρο η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για απομείωση των ελληνικών ομολόγων και σημείωσε ότι “θα ήταν άδικο η Κύπρος να επωμιστεί δυσανάλογο βάρος σε σχέση με άλλες χώρες”.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε στον Πρόεδρο της Επιτροπής ότι “ήταν απόλυτα ταυτισμένες με τις θέσεις του ΔΝΤ οι Γερμανία, Ολλανδία, Αυστρία, Φινλανδία και Σλοβακία”, ενώ σημείωσε ότι η Ελλάδα “προσπαθούσε με κάθε τρόπο να βοηθήσει”, αλλά ήταν και η ίδια σε δύσκολη θέση.
Ερωτηθείς από τον κ. Πίκη ποια ήταν η θέση της ΕΕ στο επιχείρημα ότι ένα μέλος της είναι ημικατεχόμενο, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι “η απάντηση είναι αρκούντως σκληρή”, καθώς “ελέχθη ότι δεν είναι η ίδια η χώρα που υπό κατοχή είχε γίνει αποδεκτή με άριστα αποτελέσματα” στην ΕΕ;» και “δεν είναι η ίδια χώρα που υπό κατοχή έγινε αποδεκτή με θαυμαστικά την 1η Ιανουαρίου στην Ευρωζώνη;”
Συνεπώς, συνέχισε, “τα επιχειρήματα της μείωσης των εισοδημάτων από την εισβολή, ανατρέπονταν από τα άριστα αποτελέσματα που πραγμάτωσε το ελεύθερο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας”.
Ανέφερε επίσης ότι συζητείτο η οικονομική και όχι η πολιτική κατάσταση της Κύπρου και πρόσθεσε ότι εκείνη τη στιγμή προσμετρούσαν για το Γιούρογκρουπ τα οικονομικά δεδομένα.
Ερωτηθείς από τον κ. Πίκη αν προτάθηκαν από την κυπριακή αντιπροσωπεία νομικοί όροι για το απαράδεκτο της απομείωσης των καταθέσεων, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι “ήταν μια ακραία μέθοδος που δεν δοκιμάστηκε ποτέ στο παρελθόν, ασυνεπής με το τι έγινε με άλλα κράτη μέλη που αντιμετώπιζαν παρόμοια οικονομικά προβλήματα και ότι η Κύπρος δεν προσφερόταν ως πειραματόζωο” και ότι το μέγεθος του τραπεζικού τομέα είναι μεν μεγάλο, αλλά όχι μεγαλύτερο από άλλες χώρες που έχουν μπει στο πρόγραμμα” και θα έπρεπε η Κύπρος να τύχει της ίδιας μεταχείρισης.
Ανέφερε επίσης μεταξύ άλλων ότι θα ήταν άδικο για τους καταθέτες, οι οποίοι λόγω έλλειψης ανεπτυγμένων μορφών επενδύσεων στην Κύπρο διατηρούν παραδοσιακά τις οικονομίες τους σε καταθέσεις και ότι θα δημιουργούνταν σοβαρότατα προβλήματα στο τραπεζικό σύστημα της χώρας και στην οικονομία, αφού θα δημιουργούσε απότομη φυγή κεφαλαίων και θα παραβιάζονταν ανθρώπινα δικαιώματα.
Ο κ. Πικής αναφέρθηκε στην επιστολή που απέστειλε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στις 20 Μαρτίου στον ΓΔ του ΥΠΟΙΚ ζητώντας του ενημέρωση για το ποιος λειτουργός έδωσε εντολή στον Γενικό Εισαγγελέα να ετοιμάσει νομοσχέδιο για κούρεμα. Στην απάντηση, οι λειτουργοί του Υπουργείου ανέφεραν ότι όλες οι ενέργειες έγινε μετά από οδηγίες του Υπουργού Οικονομικών και ότι ήταν ενήμερος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Αυτό, ρώτησε ο κ. Πικής τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, δεν υποδηλώνει ότι είχατε υπόψη σας, ως Κυβέρνηση, το ενδεχόμενο κουρέματος;
Απαντώντας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε πως το νομοσχέδιο δεν έχει καμιά σχέση με την τελική απόφαση του Eurogroup για κούρεμα και αναφέρθηκε σε μια σειρά γεγονότων που συνέβησαν την 15 Μαρτίου, πριν την απόφαση.
Όπως ανέφερε, στις 15 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε συνάντησης μεταξύ της κυπριακής αντιπροσωπείας, που αποτελείτο από τους κύριους Α. Χαραλάμπους, Α. Τρόκκο, Διευθυντές του Υπουργείου Οικονομικών, Γ. Σκλάβο, Οικονομικό Λειτουργό, Υπουργείο Οικονομικών, κα Προκοπίου, Β. Διευθύντρια, Κεντρικής Τράπεζας, κ. Ajay Rawal της Alvarez & Marsal με τον Gere Joh Koopman, Αναπληρωτή Διευθυντή της Επιτροπής Ανταγωνισμού της Κομισιόν.
«Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο κ. Koopman ξεκαθάρισε ότι οι μέτοχοι και οι κάτοχοι αξιογράφων θα έπρεπε να υποστούν πλήρη απομείωση, δηλαδή θα έχαναν το 100% των περιουσιακών τους στοιχείων και δεν υπήρχε οποιοδήποτε περιθώριο διαπραγμάτευσης», είπε.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης συνέχισε λέγοντας πως μετά τη συνάντηση και ενόψει της σθεναρής αντίδρασης της κυπριακής αντιπροσωπείας, ο κ. Koopman, απέστειλε ηλεκτρονικό μήνυμα στον κ. Τρόκκο με κοινοποίηση στον κ. Χαραλάμπους και στον κ. Maarten Verwey, Αναπληρωτή ΓΔ για Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σχετικά με δική του άτυπη εισήγηση για φορολόγηση των τόκων επί των καταθέσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί η εξεύρεση επιπλέον ποσού 3 δις για άμεση εξασφάλιση της αξιοπιστίας των κυπριακών προτάσεων.
Συγκεκριμένα, όπως είπε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ο κ. Koopman αναφέρθηκε σε επιβολή φορολογίας, ισόποσης με το 5% των καταθέσεων των εισπρακτέων τόκων, και η οποία θα καταβαλλόταν σε περίοδο που δεν θα υπερέβαινε τα δύο χρόνια.
Το ηλεκτρονικό αυτό μήνυμα διαβιβάστηκε στον Γεώργιο Παντελή, Ανώτερο Λειτουργό του Υπουργείου Οικονομικών από τον Ανδρέα Χαραλάμπους. Ο κ. Παντελή, με βάση οδηγίες του Υπουργού Οικονομικών, κ. Σαρρή, άρχισε την εξέταση των νομικών πτυχών μιας τέτοιας πρότασης και ακολούθως την προετοιμασία σχετικού νομοσχεδίου με τη βοήθεια της Νομικής Υπηρεσίας, είπε ο Πρόεδρος.
Σημείωσε ότι παρά τα γεγονός ότι δεν είχε ενημερωθεί από τον κ. Σαρρή, η πρωτοβουλία του ήταν μέσα στις προσπάθειες για εξεύρεση εναλλακτικών προτάσεων προς αποφυγή των θέσεων του ΔΝΤ. «Να τονίσω ακόμη ότι το νομοσχέδιο αυτό δεν έχει καμιά απολύτως σχέση ή ομοιότητα με την τελική απόφαση του Eurogroup για την επιβολή επιβάρυνσης επί των καταθέσεων που υιοθετήθηκε το πρωινό της 16 Μαρτίου.
Δυστυχώς, η άτυπη πρόταση του κ. Koopman, δεν έγινε αποδεκτή ούτε από την ίδια την ΕΕ και ως εκ τούτου δεν προωθήθηκε περαιτέρω, λόγω των έντονων διαφωνιών του ΔΝΤ», είπε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης.