Ωμός, κυνικός, αλλά ακραιφνής ρεαλιστής, με τη δυνατότητα να αποστασιοποιείται όσοι λίγοι από το πολιτικό κόστος και τα ίδια τα γεγονότα, ο κορυφαίος Υπουργός των Κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και εμβληματική φυσιογνωμία της Μεταπολίτευσης, Θεόδωρος Πάγκαλος, κατάφερε να αποτυπώσει στις δηκτικές ατάκες του την πολιτική ατμόσφαιρα μιας ολόκληρης εποχής, μαζί με τα κακώς κείμενα της νεοελληνικής πραγματικότητας.
Ο «αθυρόστομος» Θεόδωρος Πάγκαλος διατηρούσε ατόφιο το δικαίωμα της καυστικής κριτικής, αλλά και της μαζικής αποδοκιμασίας, από την οποία έδειχνε να μην ενοχλείται ιδιαίτερα, προκειμένου να υπερασπιστεί τα επιχειρήματα του, αλλά και τον προσωπικό τρόπο θέασης του απέναντι στην πολιτική και το κόμμα του.
Θυμίζοντας τον Τσώρτσιλ, ο Θεοδωρος Πάγκαλος δεν απεμπόλησε τις τολμηρές θέσεις του ούτε και στα χρόνια των μνημονίων, διατυπώνοντας την ιστορικών διαστάσεων ατάκα «Μαζί τα φάγαμε», ως ερμηνεία της ελληνικής κρίσης χρέους και της υπαγωγής της χώρας σε προγράμματα στήριξης.
Συγκεκριμένα, στις 21 Σεπτεμβρίου του 2010 και ενώ η οικονομική κρίση είχε αρχίσει να βαθαίνει στη χώρα, ο Θεόδωρος Πάγκαλος έσπευσε να απαντήσει στον γενικό κοινωνικό προβληματισμό για το πως η χώρα είχε κατασπαταλήσει τους διαθέσιμους πόρους της, διατυπώνοντας, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της «Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης» το 2020 σχετικά με τη συζήτηση του νομοσχεδίου για την κατάργηση και τη συγχώνευση υπηρεσιών, οργανισμών και φορέων του δημοσίου τομέα, την εξής άποψη:
«Η απάντηση εις την κατακραυγή που υπάρχει εναντίον του πολιτικού προσωπικού της χώρας, “πώς τα φάγατε τα λεφτά;”, που μας ρωτάει ο κόσμος, είναι αυτή: Σας διορίσαμε. Τα φάγαμε όλοι μαζί. Μέσα στα πλαίσια μιας σχέσης πολιτικής πελατείας, διαφθοράς, εξαγοράς και εξευτελισμού της έννοιας της ίδιας της πολιτικής», προκαλώντας θύελλα πολιτικών αντιδράσεων, καθώς περιέγραψε τη χρεοκοπία της χώρας ως αποτέλεσμα του πελατειακού συστήματος, της διαφθοράς και της διόγκωσης του δημοσίου τομέα.
Την ίδια στιγμή, κατέστησε τον εαυτό του ένα από τα πιο αντιπαθητικά στην κοινή γνώμη πολιτικά πρόσωπα, παρότι δεν επιχείρησε να ωραιοποιήσει την κατάσταση ή να αποφύγει τον δίκαιο επιμερισμό των ευθυνών.
Λίγα χρόνια αργότερα, «η φράση «τα φάγαμε όλοι μαζί» σημαίνει ότι ένα μεγάλο τμήμα από εμάς -τον ελληνικό λαό- συμμετείχαμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε μη ορθολογικές πρακτικές και συμπεριφορές, στην πορεία του χρόνου, σε σχέση με τις δαπάνες και τα έσοδα του κράτους. Αυτό που λέμε «δημοσιονομική κρίση» είναι και δικό μας δημιούργημα… Οι πολίτες είτε με πράξεις, είτε με την εκπορευόμενη από την ενοχή απραξία τους, είτε απλά εκλέγοντας ακατάλληλα πολιτικά πρόσωπα για να διαχειριστούν τα κοινά, συμμετέχουν με συλλογικό τρόπο στη δημοκρατία και έχουν την ευθύνη των επιλογών τους…Φυσικά δεν έχουν όλοι το ίδιο μερίδιο ευθύνης, η ευθύνη ξεκινάει από πάνω προς τα κάτω», εξήγησε ο Θεόδωρος Πάγκαλος κι ενώ από τα βέλη της κριτικής του δεν γλίτωσε και η Αριστερά.
Τουναντίον, «η Αριστερά όχι μόνο δεν πρότεινε και δεν βοήθησε στο πολιτικό και άρα κοινωνικό έργο, αλλά αποτέλεσε φραγμό στις τεκμηριωμένες και σοβαρές προτάσεις των άλλων. Ολα αυτά τα χρόνια ουδέποτε εκπρόσωπος της Αριστεράς αντέδρασε σε προσλήψεις, σε αυξήσεις μισθών, σε θέσπιση επιδομάτων, σε αυξήσεις συντάξεων, σε κοινωνικοποιήσεις επιχειρήσεων, σε απεργιακές κινητοποιήσεις ή σε διαδηλώσεις…Αντίθετα, σε συζητήσεις και προτάσεις τους ήθελαν και άλλες, πιο πολλές ακόμα παροχές…», όπως υποστήριξε.
Παρουσίαση του βιβλίου του Θεόδωρου Πάγκαλου, ” Τα φάγαμε όλοι μαζί …και συνεχίζουμε να τα τρώμε”
Αν όμως το «μαζί τα φάγαμε» στιγμάτισε μια πονεμένη δεκαετία στην Ελλάδα, περνώντας στην αιωνιότητα ως φράση, δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Θεόδωρος Πάγκαλος τάραζε με το φλογερό πολιτικό του ταμπεραμέντο τα λιμνάζοντα νερά. Αντίθετα, μια από τις πρώτες στιγμές που έστρεψε μαζικά πάνω του τα φώτα της δημοσιότητας ήταν, όταν χειρίστηκε ως Υπουργός Εξωτερικών την «κρίση των Ιμίων», λέγοντας στους εμπλεκόμενους πως «Θα πείτε ότι την σημαία την πήρε ο αέρας!», αναφορικά με τις κατευθυντήριες γραμμές που έδωσε για τη διαχείριση της κρίσης.
Χρόνια αργότερα, στο e-book που εξέδωσε, παραδέχτηκε πως «είναι αλήθεια ότι εγώ συνηγόρησα υπέρ της αφαίρεσης της σημαίας και είπα ότι σημαία-σύμβολο δεν είναι οποιοδήποτε πανί με τα εθνικά χρώματα βάζει ο καθένας κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες όπου και όποτε του καπνίσει. Σημαία-σύμβολο, και μάλιστα κάτω από τέτοιες περιστάσεις, είναι σημαία επίσημη, με σταθερή βάση, γερά προσδεμένη, φρουρούμενη και επιτηρούμενη».
Αντίστοιχα δημοφιλής υπήρξε και η ατάκα του για τον ανθυποψήφιο του Δήμαρχο Αθηναίων το 1994, Δημήτρη Αβραμόπουλο, ατάκα που εκτιμάται ότι έστειλε τον πολιτικό της ΝΔ στην Πλατεία Κοτζιά. Ο πρώην Υπουργός του ΠΑΣΟΚ αποκαλούσε τον κ. Αβραμοπουλο ο «Κύριος Τίποτα» με το επιτιμητικό του ύφος να τον οδηγήσει στην καθαρή ήττα από τον πολιτικό της ΝΔ. Ερωτηθείς είκοσι χρόνια μετά, το 2014, αν το είχε μετανιώσει, «δεν έχω μετανιώσει γι’ αυτά που έλεγα προεκλογικά. Η πολιτική είναι άγριο σπορ. Δεν είναι μπάσκετ. Είναι ράγκμπι ή, για να πω κάτι χειρότερο, χόκεϊ επί πάγου. Πρέπει να παίξεις πολύ ξύλο για να κερδίσεις και να φέρεις τον άλλο τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή στη μεγαλύτερη δυνατή δυσχέρεια», αποκρίθηκε αφοπλιστικά.
Με την ίδια αφοπλιστική ειλικρίνεια, εμπλουτισμένη με μια εσάνς ελαφράς ειρωνείας είχε αποκαλύψει πως επι των ημερών του στο υπουργείο Εξωτερικών η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθούσε τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα.
«Δεν μάθαμε τίποτε καινούριο, γιατί ξέραμε τα πάντα, αλλά ήταν πολύ διασκεδαστικό να ακούμε τον αμερικανό πρεσβευτή στην Αθήνα να μιλάει με τον πρεσβευτή στην Άγκυρα και το Στέιτ Ντιπαρτμεντ με ακατάλληλες για ανηλίκους εκφράσεις», σχολίασε ο πρώην Υπουργός και γνωστοποίησε ότι «το κατάλαβαν οι Αμερικανοί».
Στις επικές ατάκες που διατύπωσε κατά καιρούς ήταν και αυτή για τον Μανώλη Γλέζο τον Μάρτιο του 2010, όταν μετά από επεισόδια στο Σύνταγμα, ο πρώην Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Παπανδρέου σχολίασε τότε πως «δεν ξέρω τι δουλειά είχε ο Μανώλης Γλέζος επιτιθέμενος εναντίον της φρουράς του Αγνωστου Στρατιώτη. Θα προτιμούσα να είχε προστατεύσει τον εαυτό του και τη συμβολική αξία που έχει η προσωπικότητα του από τέτοιου είδους περιπέτειες. Ίσως δεν κάνει και τις καλύτερες παρέες».
Από τα βέλη του δεν γλίτωσαν την ίδια χρονιά ούτε οι υπηρετούντες στις Ένοπλες Δυνάμεις, λέγοντας πως «ο πιο αντιπαραγωγικός κλάδος του Ελληνικού λαού είναι οι στρατιωτικοί και τα Σώματα Ασφαλείας».
Σηκώνοντας βαρύ φορτίο σε επίπεδο υπεράσπισης της κυβέρνησης Παπανδρέου μετά την υπαγωγή στο Δ.Ν.Τ, ο Θεόδωρος Πάγκαλος δεν δίσταζε να ασκήσει δριμεία κριτική και προς τους δημόσιους υπαλλήλους, λέγοντας πως «όταν στο Δημόσιο βάζεις τον κοπρίτη επειδή σε ψηφίζει η οικογένειά του και πέρνεις πολλούς σταυρούς, ε τότε ο κοπρίτης θα μείνει κοπρίτης σε όλη του τη ζωή. Ξέρει ότι ποτέ δεν πρόκειται να απολυθεί».
Από τα δηλητηριώδη σχόλια του Θεόδωρου Πάγκαλου δεν εξαιρέθηκε ούτε ο Αλέξης Τσίπρας, τον οποίο είχε χαρακτηρίσει «άσχετο και ανίδεο», σχολιάζοντας πως «δεν καταλαβαίνω για ποιόν λόγο να κάνω εγώ τη… γλάστρα του Τσίπρα!».
Εξίσου σοκαριστικός υπήρξε στα χρόνια της κρίσης και αναφορικά με το ενδεχόμενο επιστροφής της χώρας στη δραχμή, αναφέροντας πως «εάν δεν έχουμε πάρει μέχρι τις 12 Ιουλίου τα χρήματα τότε θα βρεθούμε αντιμέτωποι με ένα τρομερό σενάριο». «Η επιστροφή στη δραχμή σημαίνει ότι την επόμενη μέρα οι τράπεζες θα κατακλυστούν από τρομαγμένο πλήθος που θα θέλει να αποσύρει τα χρηματά του. Ο στρατός θα πρέπει να προστατεύσει με τάνκς τις τράπεζες επειδή δέν θα επαρκούν οι αστυνομικές δυνάμεις. Θα ξεσπάσουν ταραχές σε όλη τη χώρα, τα καταστήματα θα αδειάσουν και μερικοί άνθρωποι θα πηδήξουν από το παράθυρο», πρόσθεσε.
Ο καυστικός του μάλιστα τρόπος δεν γνώριζε σύνορα, όταν μιλώντας στο Γαλλικό κανάλι France 5 είχε αναφέρει πως «οι Αγανακτισμένοι; Ένα μείγμα από κομμουνιστές, φασίστες και μαλάκες!», τη στιγμή που λόγω της ακίνητης περιουσίας του δήλωνε την ίδια περίοδο πως «για να μπορέσω να πληρώσω τον ΕΝΦΙΑ πρέπει να αναγκαστώ να πουλήσω ακίνητα… εάν δεν βρεθεί αγοραστής δεν έχω να πληρώσω, δεν μπορώ να πληρώσω, ας έρθει ο Βενιζέλος να με συλλάβει!».
Στη δική του μεγάλη, εθνικη εικόνα, «ναι, ήμασταν απατεώνες αλλά και ο λαός ήταν διεφθαρμένος, αντάλλασσε παροχές με ψήφους… Από τον τυροπιτά που δεν δίνει απόδειξη χρεοκόπησε η Ελλάδα», συμπέρανε ο Θεόδωρος Πάγκαλος μετά από κι πολιτική διαδρομή δεκαετιών, προκαλώντας μεγάλα πάθη και σίγουρα την προσοχή όλων, σε κάθε επόμενη ατάκα του.