Ο Υπουργός Δικαιοδύνης και Δημόσιας Τάξης, Ιωνάς Νικολάου, κατά τη διάρκεια συνεδρίας της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής, παρουσίασε σειρά μέτρων όπως το σύστημα ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, η δημιουργία εμπορικών δικαστηρίων, η προώθηση της διαδικασίας μικροδιαφορών, η εκπαίδευση διαμεσολαβητών, η ρύθμιση της διαδικασίας ακρόασης διαζυγίων, η δημιουργία του Διοικητικού Δικαστηρίου, καθώς και σύστημα αξιολόγησης της δικαστικής εργασίας.
Τα μέτρα συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια συνάντησης που είχε η Επιτροπή Θεσμών με τον Πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Δημήτριο Χατζηχαμπή, παρουσία και του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης Ιωνά Νικολάου, του Γενικού Εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη, του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα Ρίκκου Ερωτοκρίτου και των Επιτρόπων Διοικήσεως και Νομοθεσίας Ελίζας Σαββίδου και Λήδας Κουρσουμπά.
Στις δηλώσεις του μετά τη συνεδρία, ο κ. Νικολάου εξήρε τη συνεργασία της εκτελεστικής εξουσίας και της δικαστικής εξουσίας «στην προσπάθεια την οποία καταβάλλουμε από κοινού για τη βελτίωση συνθηκών απονομής δικαιοσύνης στον τόπο μας».
«Έχω εξηγήσει τα μέτρα τα οποία προωθούνται με σκοπό να βελτιωθεί ο χρόνος απονομής της δικαιοσύνης τόσο σε πρώτο βαθμό, όσο και σε δεύτερο βαθμό», είπε.
Ειδικότερα, πρόσθεσε, «προωθούνται σημαντικά μέτρα που έχουν να κάνουν με την καλύτερη διαχείριση του δικαστικού χρόνου ούτως ώστε οι δικαστές μας να μπορούν να αξιοποιήσουν τη σύγχρονη τεχνολογία για σκοπούς απονομής της δικαιοσύνης».
Υπενθύμισε ότι με απόφασή του το Υπουργικό Συμβούλιο προωθεί την εισαγωγή συστήματος ηλεκτρονικής δικαιοσύνης. «Βρισκόμαστε στο στάδιο προετοιμασίας των όρων επιλογής στρατηγικού επενδυτή», ανέφερε, προσθέτοντας ότι πρόκειται για ένα «σύστημα το οποίο θα επιτρέψει κατά τρόπο αποτελεσματικό, θα έλεγα, να αξιοποιείται ο χρόνος των δικαστηρίων ουσιαστικά και να βελτιώνεται σημαντικά ο χρόνος απονομής της δικαιοσύνης».
Παράλληλα, ο Υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε ότι προωθούνται επίσης αλλαγές όπως είναι η διαδικασία επίλυσης μικροδιαφορών, κατά τρόπο ώστε αυτή η διαδικασία να συμπληρώνεται σε διάστημα 3 – 4 μηνών. Αυτές οι διαφορές δεν θα υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ.
«Από την αξιολόγηση που έχουμε κάνει, έχουμε διαπιστώσει ότι περίπου το 80% που καταχωρούνται στα Επαρχιακά Δικαστήρια είναι υποθέσεις αυτής της φύσεως», ανέφερε ο κ. Νικολάου.
Συνέχισε λέγοντας ότι προωθείται επίσης «η εξειδίκευση των δικαστών με τη λειτουργία Δικαστηρίου Εμπορικών Διαφορών όχι ως χωριστό δικαστήριο, αλλά ως δικαστήριο που θα λειτουργεί στα πλαίσια των Επαρχιακών Δικαστηρίων για μια χρονική περίοδο περίπου 3 – 5 ετών και το οποίο θα εκδικάζει εμπορικές υποθέσεις μερικών δεκάδων ή και εκατοντάδων εκ. οι οποίες έχουν κατακλύσει τα δικαστήρια μας λόγω της παροχής υπηρεσιών σε εταιρείες, οι οποίες έχουν εγγραφεί στην Κύπρο, για διαφορές που προκύπτουν κυρίως στο εξωτερικό και τις οποίες καλούνται τα δικαστήρια να επιλύσουν».
Πρόκειται, όπως ανέφερε, για πολύπλοκες διαφορές και για τις οποίες χρειάζεται να υπάρξει εξειδίκευση κατά τρόπο που να μπορούν οι δικαστές να απονέμουν τη δικαιοσύνη με ταχύτερους ρυθμούς.
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης είπε ακόμη ότι προωθείται και «η αναθεώρηση της διαδικασίας που τηρείται ενώπιον των δικαστηρίων κατά τρόπο ώστε αυτή να εκσυγχρονιστεί και να περιοριστεί χρονικά γενικότερα για όλες τις υποθέσεις».
«Το άλλο μέτρο που έχω εξηγήσει σήμερα», σημείωσε, «είναι η προώθηση της διαμεσολάβησης, ενός μέτρου το οποίο θα βοηθήσει να δημιουργηθούν αξιόπιστες εξωδικαστηριακές διαδικασίες επίλυσης διαφορών, κατά τρόπο μάλιστα που αυτές οι διαδικασίες να μην είναι χρονοβόρες και να έχουν λιγότερο κόστος».
Πρόσθεσε ότι «για το σκοπό αυτό, πέραν από το Μητρώο που άρχισε να τηρείται, εκείνο το οποίο διαπιστώνουμε είναι η ανάγκη να υπάρξουν προγράμματα εκπαίδευσης των διαμεσολαβητών, ούτως ώστε να αποκτήσουν εκείνη τη γνώση που είναι απαραίτητη για σκοπούς διαμεσολάβησης». Ανέφερε ότι πρόκειται για διαδικασία η οποία εφαρμόζεται σε άλλες χώρες της ΕΕ με μεγάλη επιτυχία και έχει καταφέρει να αποφορτίσει τα δικαστήρια από μεγάλο αριθμό υποθέσεων.
Ο κ. Νικολάου είπε ότι προωθείται επίσης ρύθμιση της διαδικασίας ακρόασης ενώπιον του οικογενειακού δικαστηρίου, κυρίως όσον αφορά στα διαζύγια. Η εισήγηση της εκτελεστικής εξουσίας είναι αντί να εκδικάζονται αυτές από τριμελές δικαστήριο, να εκδικάζονται από ένα δικαστή, κάτι που θα συμβάλει σε εξοικονόμηση αρκετού χρόνου, το ένα τρίτο από αυτό που απαιτείται μέχρι σήμερα.
Σημείωσε παράλληλα ότι η σύσταση του Διοικητικού Δικαστηρίου είναι «ίσως η σημαντικότερη αλλαγή από τον καιρό που έχει δημιουργηθεί το Ανώτατο Δικαστήριο καθόσον αφορά τα θέματα απονομής της δικαιοσύνης».
Εξέφρασε τη θέση ότι η σύσταση του Δικαστηρίου θα συμβάλλει στην ταχύτερη διεκπεραίωση των προσφυγών και θα εξυπηρετήσει καλύτερα τη λειτουργία της δημόσιας υπηρεσίας.
«Με τη ρύθμιση αυτή την ίδια ώρα προωθείται και η ταχύτερη διεκπεραίωση της δικαστικής εργασίας και σε 2ο βαθμό, δηλαδή σε επίπεδο εφέσεων, αφού έχουμε διαπιστώσει ότι το 50% του χρόνου των δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου, είναι χρόνος ο οποίος δαπανάται για σκοπούς των υποθέσεων ιδιωτικού δικαίου», είπε.
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης μίλησε και για την ανάγκη να υπάρξει ένα σύστημα αξιολόγησης της δικαστικής εργασίας. Το θέμα έχει συζητήσει και υπάρχει σύμφωνη άποψη του Ανωτάτου και ετοιμάζεται η υποβολή στο Ανώτατο συγκεκριμένης εισήγησης.
«Όλα αυτά τα μέτρα πιστεύουμε θα συμβάλλουν στη βελτίωση της απονομής της δικαιοσύνης, γιατί βλέπουμε ότι ο θεσμός των δικαστών αν και διατηρεί – και το χαιρετίζουμε αυτό – υψηλό επίπεδο αντικειμενικότητας και υπευθυνότητας καθ’ όσον αφορά την απονομή της δικαιοσύνης, εκείνο που διαπιστώνουμε ότι πλήττει το θεσμό είναι ο χρόνος απονομής της δικαιοσύνης για τον οποίο έχουμε επενδύσει σημαντικά μέτρα με σκοπό τη βελτίωσή του», είπε τέλος.