Toν “Κώδικα Συμπεριφοράς για το Χειρισμό Δανειοληπτών που αντιμετωπίζουν Οικονομικές Δυσκολίες”, έδωσε στη δημοσιότητα η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου, η οποία προτρέπει τους πολίτες να γνωρίζουν το περιεχόμενο του Κώδικα έτσι ώστε να εξυπηρετούνται αποτελεσματικότερα.
Ολόκληρος ο Κώδικας,βρίσκεται και στην ιστοσελίδα της ΚΤΚ ως παράρτημα 2 της “Η της Διαχείρισης Καθυστερήσεων Οδηγία του 2013”, στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.centralbank.gov.cy/nqcontent.cfm?a_id=12953 .
Όπως αναφέρεται, τα Αδειοδοτιμένα Πιστωτικά Ιδρύματα (ΑΠΙ) οφείλουν να εφαρμόζουν τις αρχές του Κώδικα Συμπεριφοράς για το Χειρισμό Δανειοληπτών που αντιμετωπίζουν Οικονομικές Δυσκολίες σε όλους τους δανειολήπτες και, όπου εφαρμόζεται, στους εγγυητές τους, που περιλαμβάνει και τρίτους που παρέχουν εξασφαλίσεις, σε όλες τις κατηγορίες χορηγήσεων.
Ως στόχος της διαχείρισης καθυστερήσεων, καθορίζεται, η μείωση του πιστωτικού κινδύνου και η αποφυγή της περαιτέρω επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης του δανειολήπτη, με απώτερο στόχο την αποκατάσταση, όπου είναι δυνατόν, της
ικανότητας του δανειολήπτη να ανταποκρίνεται στις πιστοληπτικές του υποχρεώσεις.
Ενόψει της πιο πάνω αρχής, τα ΑΠΙ οφείλουν να διαχειρίζονται αποτελεσματικά και επαρκώς τιςπεριπτώσεις που παρουσιάζουν καθυστερήσεις και προ-καθυστερήσεις (pre arrears) και να προβαίνουν σε αναδιάρθρωση των χορηγήσεων δανειοληπτών, στη βάση εθελούσιων αναδιαρθρώσεων και διευθετήσεων, με βάση τις συνθήκες της αγοράς, όπου είναι εφικτό.
Στόχοι Κώδικα
Ο Κώδικας έχει ως στόχο να παρέχει στα ΑΠΙ κατεύθυνση ως προς την προσέγγιση που πρέπει να ακολουθούν ούτως ώστε να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την ανάπτυξη και εφαρμογή βιώσιμων μέτρων αναδιάρθρωσης σύμφωνα με την ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη.
Ο βασικός στόχος είναι να ελαχιστοποιηθεί το ύψος των κατασχέσεων (repossessions), προκειμένου να επιτευχθεί ο κοινωνικός στόχος παραμονής των δανειοληπτών στην κατοικία τους και της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων και, συνεπώς, της στήριξης της κυπριακής οικονομίας στην ολότητά της.
Περαιτέρω ο σκοπός του Κώδικα είναι η ενδυνάμωση του επιπέδου συνεργασίας μεταξύ των ΑΠΙ και των δανειοληπτών, προκειμένου να επιτευχθούν τα ακόλουθα: ένα υγιές χαρτοφυλάκιο για το ΑΠΙ, να καταστούν εξυπηρετούμενες οι πιστωτικές διευκολύνσεις από τους δανειολήπτες, η διατήρηση και ανάπτυξη των επιχειρήσεων και της οικονομίας, η διατήρηση της περιουσίας. και η ελαχιστοποίηση των κατασχέσεων και εκποιήσεων.
Οι κύριοι στόχοι του Κώδικα είναι να καθοδηγήσει την επικοινωνία και τη συναλλαγή μεταξύ των ΑΠΙ και των δανειοληπτών προς την επίτευξη αμοιβαίας κατανόησης και συνεργασίας, να ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ των ΑΠΙ και των δανειοληπτών για να καταστεί αποτελεσματική η διαχείριση των καθυστερήσεων, να καθορίσει τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες των ΑΠΙ κατά τη διαχείριση καθυστερήσεων και κατά τη διαδικασία αναδιάρθρωσης να διασφαλίσει ότι τα ΑΠΙ παρέχουν επαρκή ενημέρωση και πλήρη επεξήγηση στους δανειολήπτες σε σχέση με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τις καθυστερήσεις και την αναδιάρθρωση και να διευκολύνει τη διαδικασία επίλυσης των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι δανειολήπτες στην εκπλήρωση των συμβατικών τους οικονομικών υποχρεώσεων μέσω της εφαρμογής ικανοποιητικών και βιώσιμων λύσεων αναδιάρθρωσης, όπου αυτό είναι δυνατό.
Γενικές Αρχές
Τα ΑΠΙ οφείλουν να συμμορφώνονται προς τις ακόλουθες γενικές υποχρεώσεις και ευθύνες
αναφορικά με τη διαχείριση καθυστερήσεων και την αναδιάρθρωση χορηγήσεων. Οφείλουν να:
(α) συμμορφώνονται πλήρως με τους γενικούς στόχους που περιγράφονται πιο πάνω.
(β) εφαρμόζουν τις αρχές αυτές σε συνδυασμό με συνετές τραπεζικές πρακτικές και σε συμμόρφωση
με όλες τις σχετικές νομοθεσίες και κανονισμούς της Δημοκρατίας που τις διέπουν.
(γ) συμπεριφέρονται με επαγγελματικό, δίκαιο, διαφανή και συνετό τρόπο προς τους δανειολήπτες.
(δ) διασφαλίζουν ότι οι δανειολήπτες κατανοούν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους και ότι επίσης
ενημερώνονται, για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των ΑΠΙ, όπως αυτά απορρέουν από τη
συμβατική τους σχέση (το Μέρος ΙΙ παρέχει κατεύθυνση επί τούτου προς τα ΑΠΙ καθώς και σχετικό
κατάλογο των υποχρεώσεων και δικαιωμάτων των δανειοληπτών που πρέπει να καθορίζονται σαφώς
στη συμφωνία).
(ε) παρέχουν πλήρεις και ακριβείς πληροφορίες στο δανειολήπτη όσον αφορά τόσο τη συγκεκριμένη περίπτωση του δανειολήπτη όσο και τις γενικές διαδικασίες που ακολουθούνται από το ΑΠΙ.
(στ) ανταποκρίνονται με προληπτικό και έγκαιρο τρόπο σε καταστάσεις προ-καθυστερήσεων και καθυστερήσεων.
(ζ) εξετάζουν κάθε περίπτωση ανεξάρτητα και να καθορίζουν λύσεις βασισμένες στις συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες (case-by-case treatment).
(η) αποφεύγουν την υπερβολική πίεση και να ενεργούν αντικειμενικά προς το καλύτερο συμφέρον του δανειολήπτη.
(θ) εφαρμόζουν κατάλληλα μέτρα για την αποφυγή μεροληψίας ή σύγκρουσης συμφερόντων στη διαπραγμάτευση με το δανειολήπτη.
(ι) παρέχουν στο δανειολήπτη αληθείς και ακριβείς επεξηγήσεις αναφορικά με το εύρος των διαθέσιμων λύσεων και των αντίστοιχων επιπτώσεων τους.
(ια) επικοινωνούν με σαφήνεια και να διασφαλίζουν ότι το μήνυμα είναι προσαρμοσμένο στο κοινό στο οποίο απευθύνεται.
(ιβ) βεβαιώνονται ότι ο δανειολήπτης κατανοεί και αποδέχεται όλους τους προτεινόμενους όρους και προϋποθέσεις.
(ιγ) σέβονται το δικαίωμα της ιδιωτικής ζωής του δανειολήπτη.
(ιδ) πασχίζουν για την ανάπτυξη βιώσιμων και μακροπρόθεσμων λύσεων για τη διαχείριση των καθυστερήσεων.
(ιε) ενημερώνουν το δανειολήπτη για τα δικαιώματά και τις υποχρεώσεις του όταν παρουσιάζονται καθυστερήσεις.
(ιστ) τεκμηριώνουν με ακρίβεια όλες τις αποφάσεις και να τις διαβιβάζουν με σαφήνεια στους δανειολήπτες.
(ιζ) εφαρμόζουν όλα τα απαραίτητα λειτουργικά και υπηρεσιακά εργαλεία, διαδικασίες και μηχανισμούς ελέγχου για να διασφαλίζεται η συμμόρφωσή με τον παρόντα Κώδικα.
(ιη) επιβάλλει στο δανειολήπτη μόνο εξουσιοδοτημένα κόστη και, εν πάση περίπτωση, όχι μεγαλύτερα από αυτά που προκύπτουν ως αποτέλεσμα των καθυστερήσεων ή/και της αναδιάρθρωσης.
(ιθ) παρέχει κατάλληλη επιμόρφωση στα μέλη του προσωπικού για την αποτελεσματική διαχείριση των καθυστερήσεων, προ-καθυστερήσεων και για το χειρισμό των δανειοληπτών που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες.
(κ) διασφαλίζουν ότι όλα τα μέλη του προσωπικού είναι ενημερωμένα και συμμορφώνονται με τις σχετικές πολιτικές και διαδικασίες.
(κα) διασφαλίζουν ότι κάθε τρίτο μέρος, προσληφθέντες σύμβουλοι και παρόχοι υπηρεσιών
(outsourced services) σέβονται δεόντως τις πρόνοιες του παρόντος Κώδικα.
(κβ) ενεργούν προληπτικά και να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποτελεσματική και
αποδοτική αντιμετώπιση των μη συνεργάσιμων δανειοληπτών και των μη βιώσιμων χορηγήσεων.
(κγ) ενεργούν προληπτικά για κάθε κλάδο της οικονομίας, όπου είναι εφαρμόσιμο, για την επίλυση
προβλημάτων αναφορικά με καθυστερήσεις του κλάδου. και
(κδ) επιλαμβάνονται καταγγελίες και να αποκαθιστούν περιπτώσεις ακατάλληλης συμπεριφοράς
έγκαιρα και με αντικειμενικό τρόπο.