Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας κ. Αλέξης Τσίπρας και ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ κ. Βενιαμίν Νετανιάχου ηγήθηκαν σήμερα της Τριμερούς Συνάντησης Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ, στη Λευκωσία.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υποδέχθηκε τον Πρωθυπουργό της Ελλάδος και στη συνέχεια τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου.
Ακολούθησε κατ΄ ιδίαν συνάντηση των δύο ηγετών και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν διευρυμένες συνομιλίες μεταξύ των αντιπροσωπειών των δύο χωρών.
Αργότερα πραγματοποιήθηκε κατ΄ιδίαν συνάντηση μεταξύ των τριών ηγετών την οποίαν ακολούθησαν διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών τους.
Ακολούθως υπεγράφη Μνημόνιο Συναντίληψης για Συνεργασία στον τομέα της Διαχείρισης Υδάτινων Πόρων μεταξύ των τριών χωρών. Για την Κυπριακή Δημοκρατία το Μνημόνιο υπεγράφη από τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κ. Νίκο Κουγιάλη.
Στη συνέχεια, οι τρεις ηγέτες προέβησαν σε δηλώσεις στα ΜΜΕ.
Στη δήλωση του ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε τα ακόλουθα:
«Είναι με πραγματικά ιδιαίτερη χαρά που καλωσορίζω τον φίλο Πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, τον φίλο Πρωθυπουργό της Ελληνικής Δημοκρατίας, Αλέξη Τσίπρα, και τα μέλη των αντιπροσωπειών τους σε αυτή την ιστορική πρώτη Σύνοδο Κορυφής μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ.
Ως γνωστόν, η φιλοσοφία της συνεργασίας μας εδράζεται στο αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι τα κράτη μας διέπονται από τις ίδιες αρχές και αξίες και την κοινή πεποίθηση ότι για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις πολλαπλές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο επιβάλλεται να εργασθούμε συλλογικά, ιδιαίτερα μέσω του πολιτικού και διπλωματικού συντονισμού των δράσεων μας.
Στόχος της τριμερούς συνεργασίας είναι η προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας και της ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο, μέσω της ουσιαστικής και πρακτικής ενίσχυσης των συμπράξεων μας σε όλους τους τομείς συνεργασίας και συνεπώς δεν ήταν και δεν είναι δυνατόν να στρέφεται αυτή η συνεργασία μας ενάντια στην όποια τρίτη χώρα.
Στο πλαίσιο αυτό υιοθετήσαμε σήμερα την Κοινή Διακήρυξη, ένα πραγματικά ιστορικό έγγραφο που αποτελεί και το θεμέλιο συνεργασίας σε μια σειρά θεμάτων και προτεραιοτήτων, μεταξύ των οποίων η ενέργεια, ο τουρισμός, η έρευνα και τεχνολογία, το περιβάλλον, η διαχείριση υδάτων, η τρομοκρατία και μετανάστευση.
Προς επίτευξη των πιο πάνω, συστάθηκε τριμερής Συντονιστική Επιτροπή για στενότερη παρακολούθηση όσων έχουν συμφωνηθεί. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η σημερινή υπογραφή μεταξύ των χωρών μας του Μνημονίου Συναντίληψης στον τομέα των υδάτινων πόρων που αποτελεί ένα απτό και πρακτικό παράδειγμα και βήμα της συνεργασίας μας.
Μεταξύ των θεμάτων που σήμερα μας απασχόλησαν εκτεταμένα ήταν ο διάλογος στα ακόλουθα:
Επαναβεβαιώσαμε εκ νέου την κοινή μας αντίληψη πως η ανακάλυψη σημαντικών αποθεμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης για τη δημιουργία συνεργειών σε περιφερειακό επίπεδο, συμβάλλοντας έτσι στην ευημερία και σταθερότητα της περιοχής μας.
Για αυτό το λόγο, συμφωνήσαμε όπως συνεργαστούμε στενά στην προώθηση κοινών έργων στον ενεργειακό τομέα, τα οποία θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια των κρατών μας και θα συμβάλουν ενεργά στη στρατηγική της Ε.Ε. για διαφοροποίηση των ενεργειακών της πηγών.
Με το φίλο Αλέξη, βεβαιώσαμε τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ, πως παραμένουμε σταθερά δεσμευμένοι στο να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε από κοινού για την ενίσχυση των διμερών σχέσεων μεταξύ της Ε.Ε. και του Ισραήλ μέσα από την υιοθέτηση μιας ενεργότερης εμπλοκής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα θέματα που ταλανίζουν την περιοχή μας.
Είχα την ίδια ώρα την ευκαιρία να ενημερώσω τους συνομιλητές μου για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό και θέλω και δημόσια να ευχαριστήσω για την απόλυτη κατανόηση και την αμέριστη στήριξη στις προσπάθειες που καταβάλλουμε για εξεύρεση μιας λύσης του Κυπριακού που θα βασίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και στις αρχές και αξίες της ΕΕ.
Σε σχέση με την Ειρηνευτική Διαδικασία Μέσης Ανατολής, ο φίλος Πρωθυπουργός του Ισραήλ έκανε όπως και εμείς λεπτομερείς αναφορές στην παρούσα κατάσταση πραγμάτων.
Επαναλάβαμε την στάση αρχής της Κυπριακής Δημοκρατίας ως προς την ανάγκη επίτευξης μιας συνολικής και διαρκούς ειρήνης στην περιοχή που θα αναγνωρίζει και θα διασφαλίζει το κράτος του Ισραήλ, ενώ την ίδια ώρα θα δίδει την ευκαιρία δημιουργίας ενός Παλαιστινιακού κράτους που θα σέβεται τους γείτονες και θα λειτουργεί στα πλαίσια του διεθνούς δικαίου.
Ως ήταν αναμενόμενο, ανταλλάξαμε απόψεις για τις περιφερειακές εξελίξεις που καθημερινά επιβεβαιώνουν ότι η ευρύτερη περιοχή μας εξακολουθεί να βρίσκεται σε μια κατάσταση ρευστότητας και αβεβαιότητας.
Είναι ισχυρή η πεποίθηση μας πως μέσω της τριμερούς μας συνεργασίας μπορούμε να αντιμετωπίσουμε διάφορες ασύμμετρες απειλές πιο αποτελεσματικά, ενώ, παράλληλα, θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τη διεθνή κοινότητα και με τους Ευρωπαίους εταίρους μας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών.
Υπογραμμίσαμε πως τα πρωτοφανή μεταναστευτικά ρεύματα μπορούν να αντιμετωπισθούν μόνο με πολύπλευρη δράση και μέσω μιας ολοκληρωμένης και συνολικής στρατηγικής που θα συνίσταται στον τερματισμό των εχθροπραξιών μέσω οικονομικής ενίσχυσης και ανάπτυξης των περιοχών όπου είναι αι η εστία των προβλημάτων που σήμερα αντιμετωπίζουμε. .
Αναγνωρίζοντας τους μεγάλους κινδύνους που δημιουργούνται από την τρομοκρατία, τόσο σε περιφερειακό όσο και σε διεθνές επίπεδο, συμφωνήσαμε να ενισχύσουμε τη μεταξύ μας συνεργασία στα θέματα ασφάλειας.
Καταλήγοντας, θέλω να επαναλάβω την ιστορική σημασία που αποδίδω στη σημερινή συνάντηση η οποία χάριν της αποφασιστικότητας των φίλων Πρωθυπουργών του Ισραήλ και της Ελλάδας υπήρξε απόλυτα επιτυχής.
Από σήμερα δημιουργούνται νέες προσδοκίες για ευρύτερες συνεργασίες στην περιοχή με απώτερο στόχο την ειρήνη, σταθερότητα και ευημερία των λαών της περιοχής».
Από την πλευρά του ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ είπε, μεταξύ άλλων, ότι η φιλία του Προέδρου Αναστασιάδη η οποία εκτιμάται τα μέγιστα από όλους στο Ισραήλ, όπως και του Αλέξη Τσίπρα δημιουργεί μια σπάνια ευκαιρία.
Όπως είπε η σημερινή συνάντηση είναι ιστορική σε μια περίοδο όπου αντιμετωπίζουμε άνευ προηγουμένου προκλήσεις αλλά και άνευ προηγουμένου ευκαιρίες, τονίζοντας ότι οι ευκαιρίες αυτές παρέχουν τη δυνατότητα προώθησης των κοινών στόχων.
Πρόσθεσε ότι οι τρεις χώρες έχουν κοινές αξίες, αλλά και ιδέες όπως ο πλουραλισμός, η ποικιλομορφία, το δικαίωμα επιλογής, συζήτησης, δημοκρατίας κάτι «που αμέσως διαμορφώνει δεσμούς φιλίας».
Σημείωσε ότι κοινό συμφέρον των τριών χωρών είναι η σταθερότητα, η ασφάλεια, η ευημερία και η ειρήνη. «Εργαζόμενοι μαζί μπορούμε να προωθήσουμε αυτούς τους στόχους πιο αποτελεσματικά από ό,τι ο καθένας μόνος του».
Αναφερόμενος στα θέματα που συζητήθηκαν στην τριμερή συνάντηση σημείωσε το ζήτημα του φυσικού αερίου και στη σύσταση τριμερούς Επιτροπής για μελέτη της πιθανότητας «δημιουργίας αγωγού που θα μεταφέρει τα κοιτάσματα μας στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας» και χαρακτήρισε αυτό το σχεδιασμό ως τολμηρό.
Είπε ακόμη ότι άλλο θέμα που μελετάται είναι η δημιουργία διασυνδεδεμένου υποθαλάσσιου καλωδίου για σύνδεση των δικτύων ηλεκτροδότησης του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας.
«Αυτά είναι δύο πρακτικά θέματα στα οποία προχωρούμε και διασυνδέονται μεταξύ τους», είπε ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ.
Πρόσθεσε ότι «συζητήσαμε πώς να αυξήσουμε την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης υδάτων μας, της γεωργίας μας, του τουρισμού, της τεχνολογίας της κυβερνοασφάλειας και των Υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης, όπως η πυρόσβεση, στα θέματα ασφάλειας και καταπολέμησης της τρομοκρατίας και σε άλλα».
Εξέφρασε την ελπίδα η τριμερής συνεργασία να φέρει πρόοδο όχι μόνο στους λαούς των τριών χωρών αλλά και της περιοχής υποβοηθώντας τη σταθερότητα, την ασφάλεια, την ευημερία και την ειρήνη.
Στη δήλωση του ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας είπε, μεταξύ άλλων, ότι «στέλλουμε σήμερα ένα πολύ σημαντικό μήνυμα ότι, ενώνοντας τις δυνάμεις μας, μπορούμε να προάγουμε την ευημερία, τη σταθερότητα μέσα από την ανάπτυξη κοινών στόχων, μέσα από την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της περιοχής μας.
Το τριμερές αυτό σχήμα, Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, για την Ελλάδα αποτελεί μια στρατηγική επιλογή που στόχο έχει να ενισχύσει τις δυνατότητες των χωρών μας, ώστε να συνεισφέρουμε τόσο προς όφελος των λαών μας όσο και προς όφελος της περιοχής, με αιχμή τη συνδεσιμότητα σε διάφορους τομείς, όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, η ανταλλαγή τεχνογνωσίας, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά νέα τεχνολογία και καινοτομία, και βεβαίως ο τουρισμός.
Παράλληλα πιστεύουμε ακράδαντα ότι αυτή η στρατηγική επιλογή μπορεί να προάγει την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα και να αναδείξει ως παράδειγμα προς μίμηση τα οφέλη της συνεργασίας στην περιοχή μας επί τη βάση της αρχής της καλής γειτονίας.
Στο πνεύμα αυτό είχαμε σήμερα μια πολύ ουσιαστική συζήτηση, συμφωνήσαμε για τις ευκαιρίες και τις δυνατότητες για μια στενή συνεργασία, εντοπίσαμε τομείς κοινού ενδιαφέροντος όπου μπορούμε να υλοποιήσουμε κοινά προγράμματα για να έχουμε άμεσα, πρακτικά αποτελέσματα, συμφωνήσαμε τη σύσταση μιας τριμερούς κοινής ομάδας εργασίας και συντονισμού και σε ό,τι αφορά τον κρίσιμο τομέα της ενέργειας, συμφωνήσαμε να προωθήσουμε ενεργειακά δίκτυα που θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια των χωρών μας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής.
Αναφέρθηκε ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ στην πολύ μεγάλη σημασία που έχει να αξιοποιηθούν τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Κύπρου και του Ισραήλ και βεβαίως, η Ελλάδα να παίξει το ρόλο της γέφυρας των δύο χωρών που θα θελήσουν να αποκτήσουν άμεσα οφέλη από την αξιοποίηση των κοιτασμάτων μέσω της μεταφοράς τους προς την Ευρώπη δια μέσω της Ελλάδας.
Συζητήσαμε για τον αγωγό μεταφοράς αερίου, συζητήσαμε για το υποθαλάσσιο καλώδιο που θα συνδέει τις χώρες μας και θα δίνει τη δυνατότητα άμεσης μετατροπής σε ηλεκτρική ενέργεια των αξιοποιήσιμων κοιτασμάτων και μεταφοράς της στην Ευρώπη. Δεν μείναμε μόνο στη συζήτηση. Σχεδιάζουμε την άμεση υλοποίηση δράσεων και για αυτό το λόγο αποφασίσαμε την σύσταση μιας τριμερούς Επιτροπής εξειδικευμένης στα ενεργειακά ζητήματα για να προχωρήσουμε τους ενεργειακούς μας στόχους».
Πρόσθεσε ότι συζήτησαν επίσης το θέμα του περιβάλλοντος, η προστασία και η ασφάλεια του θαλάσσιου περιβάλλοντος, σημειώνοντας ότι «υπό αυτή την έννοια είναι εξαιρετικά σημαντικό το Μνημόνιο Συναντίληψης για συνεργασία στον τομέα της διαχείρισης υδάτινων πόρων που υπογράψαμε σήμερα.
Η συνεργασία μας πέρα από την αξιοποίηση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων δεν μπορεί παρά να έχει ως στόχο και την αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων. Αντιμετωπίζουμε κοινές προκλήσεις στην περιοχή που αφορούν το μείζον ζήτημα της ασφάλειας, της αντιμετώπισης της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, της σταθερότητας και την προώθηση της ειρήνης στην περιοχή. Συζητήσαμε για τις μεγάλες προκλήσεις, για τους μεγάλους κινδύνους.
Συζητήσαμε βεβαίως για την ανάγκη και τη σημασία εξεύρεσης μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό πρόβλημα, μιας λύσης που θα είναι πραγματικά προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων με εξασφάλιση του αισθήματος ασφάλειας για όλους και τις δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη εμπιστοσύνης.
Προκειμένου να έχουμε μια τέτοια προοπτική, είναι απαραίτητο να προωθήσουμε σχήματα που δεν θα είναι αναχρονιστικά, όπως είναι οι εγγυήσεις και οι εγγυητές».
Πρόσθεσε ότι συζήτησε σήμερα με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και κατ’ ιδίαν τα θέματα αυτά, τονίζοντας ότι «το Κυπριακό δεν είναι θέμα που αφορά μόνο την Κύπρο την Ελλάδα και την Τουρκία είναι διεθνές θέμα υπό αυτή την έννοια θεωρούμε ότι η διεθνοποίηση του βοηθά στην επίλυση του».
Σημείωσε επίσης ότι «τονίσαμε και τη σημασία επανέναρξης αξιόπιστων διαπραγματεύσεων για την επίλυση της ισραηλινο-παλαιστινιακής διένεξης, για μια βιώσιμη και δίκαιη λύση, για την ειρηνική συνύπαρξη, για το δικαίωμα στην ασφάλεια του κράτους του Ισραήλ αλλά και το δικαίωμα των Παλαιστινίων να έχουν το δικό τους κράτος. Και βεβαίως υπογραμμίσαμε τη σημασία που αποδίδουμε στην ενίσχυση των σχέσεων ΕΕ – Ισραήλ με ουσιαστική ενεργοποίησης της ΕΕ για τη διαδικασία των συνομιλιών».
Ο κ. Τσίπρας ανέφερε ότι στην τριμερή συνάντηση συζητήθηκε το μεταναστευτικό «και όλοι συμφωνήσαμε ότι πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες για να λυθεί το πρόβλημα στην πηγή. Και η πηγή του προβλήματος, βεβαίως, οι γενεσιουργές αιτίες είναι οι εστίες κρίσεως στην ευρύτερη περιοχή, η φτώχεια, οι πολεμικές επεμβάσεις που εξαναγκάζουν εκατομμύρια ανθρώπους σε μια πρωτοφανή μετακίνηση, τη μεγαλύτερη μετακίνηση προσφυγικών πληθυσμών μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Με τη σημερινή πρώτη τριμερή συνάντηση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ κάναμε ένα σημαντικό βήμα μπροστά για τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή μας. Το βήμα αυτό δεν στρέφεται έναντι τρίτων, αντιθέτως αποτελεί παράδειγμα προς τρίτους, διότι αποδεικνύει πως μπορούμε να εργαστούμε από κοινού, μπορούμε να δημιουργήσουμε ακόμη περισσότερα δίκτυα που να μας συνδέουν και να αναλάβουμε πρωτοβουλίες για αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής μας προς όφελος των λαών μας».
Στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, οι Πρωθυπουργοί Ελλάδας και Ισραήλ και οι αντιπροσωπείες τους παρακάθισαν σε γεύμα εργασίας.
Στο περιθώριο της Τριμερούς Συνάντησης, ο Υπουργός Ενέργειας κ. Γιώργος Λακκοτρύπης είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Ισραηλινό Υπουργό Ενέργεια