Του Δρ. Στέλιου Πλατή
Διαβάζοντας την επιστολή που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απέστειλε προς την Τρόικα, δεν μπορεί κανείς παρά να αναρωτηθεί: τότε που φωνάζαμε και προειδοποιούσαμε για αυτά ακριβώς τα θέματα με τα ίδια ακριβώς επιχειρήματα που σήμερα (επιτέλους) χρησιμοποιούνται, γιατί δεν μας άκουγαν; Γιατί αντί οι Προεδρικοί σύμβουλοι να τείνουν ευήκοων ους στη φωνή της εμπειρίας και λογικής σε ένα τόσο εξειδικευμένο τομέα βάλθηκαν να μας πνίξουν στη λάσπη και να μας φιμώσουν; Γιατί αίφνης γίνεται αναφορά σε εναλλακτικά σενάρια, αφού καταβλήθηκε τόση προσπάθεια να μας επιβληθεί ότι αυτά δεν υπάρχουν; Και γιατί, μα γιατί, αυτά τα επιχειρήματα και εναλλακτικά σενάρια δεν ετέθησαν στα μοιραία Eurogroup και τίθενται σήμερα, κατόπιν εορτής;
Δεν υπήρχε ποτέ αμφιβολία. Η απόφαση να χρησιμοποιηθεί η πατρίδα μας ως πειραματόζωο για παρόμοιου τύπου λύσεις σε άλλες ευρωπαϊκές τραπεζικές κρίσεις, όπου το μέγεθος του τραπεζικού τομέα δεν επιτρέπει την επαρκή στήριξη του κράτους, έχει αλλάξει πια τελεσίδικα το τραπεζικό μας αλλά και το ευρύτερο οικονομικό μας τοπίο.
Επιβεβαιώνεται (δυστυχώς) η άποψη που προσπαθήσαμε κάποιοι (ανεπιτυχώς) να παρουσιάσουμε και μέσα από αυτή να πείσουμε κυβέρνηση και πολιτικές δυνάμεις. Ότι δηλαδή, η λύση για κούρεμα στην Κύπρο των καταθετών για τη διάσωση των τραπεζών και το de facto κλείσιμο τραπεζών θα προκαλέσει αυτό που ονομάζουμε «δομικό σοκ» στην οικονομική μας αρχιτεκτονική. Δηλαδή, τίποτε πια δεν θα είναι το ίδιο με πριν.
Και άρα από εδώ και μπρός δεν υπάρχουν τα όποια ασφαλή μοντέλα για την νέα κυπριακή οικονομία και πόσο μάλλον για τον κυπριακό τραπεζικό τομέα πάνω στα οποία μπορεί κάποιος με την όποια ελάχιστη έστω ακρίβεια να βασίσει προβλέψεις και αναλύσεις, χρησιμοποιώντας συσχετισμούς που ίσχυαν στην προ-του-κουρέματος κυπριακή οικονομία. Γι’ αυτό ας πάψουν κάποιοι επιτέλους να μας παρουσιάζουν εικόνες από Αρμαγεδώνες αντι επιχειρημάτων και μελετών, με σκοπό τον εκφοβισμό και τον πειθαναγκασμό μιας ολόκληρης κοινωνίας προς τις επιβαλλόμενες αδιέξοδες προφανώς λύσεις.
Και επαναλαμβάνω τη θέση που τόσες φορές κατέθεσα δημόσια, από την μέρα της ανακοίνωσης του κουρέματος των καταθέσεων. Επιβάλλεται να εξετάσουμε άμεσα όλες τις λύσεις εκτός Τρόικας.
Συγκεκριμένα, μια ομάδα οικονομολόγων προτείναμε εφόσον οι καταθέσεις θα ήταν η τελική προτεινόμενη πηγή χρηματοδότησής μας, τότε ας τις παίρναμε μόνοι μας. Ακόμη και σε μεγαλύτερο βαθμό. Από όλο το τραπεζικό σύστημα. Ως ένα μακροχρόνιο δάνειο όμως και όχι ως κούρεμα! Ενώ, στην άρνηση τους, αντιπροτείναμε τουλάχιστον ανταλλαγή των υποψηφίων για κούρεμα καταθέσεων με ακίνητα. Και σίγουρα εκτός Τρόικας. Τουλάχιστον όσον αφορά στον χρηματοπιστωτικό μας τομέα!
Δυστυχώς, όμως, τόσο η κυβέρνησή μας όσο και η πλειοψηφία της βουλής δεν επέλεξαν αυτές τις λύσεις. Ή την όποια εναλλακτική λύση. Επιλέγηκε αντι αυτού η αυτοχρηματοδότηση μας υπό τα διατάγματα, τις εντολές, την επίβλεψη και ασφαλώς την πολιτική προστασία της Τρόικας. Γιατί περι αυτοχρηματοδότησης πρόκειται όταν καλείσαι εσύ να χρηματοδοτήσεις το 75% του ποσού που απαιτείται (σύμφωνα πάντοτε με τις εκτιμήσεις της Τρόικας).
Αλλά και πάλιν (δυστυχώς) δεν βγαίνουν οι αριθμοί. Όπως ακριβώς το είχαμε προβλέψει. Βλέπετε, το κούρεμα καταθέσεων από το πρώτο Eurogroup έχει επιφέρει ένα τόσο μεγάλο πλήγμα στο τραπεζικό μας σύστημα από το οποίο πολύ δύσκολα θα μπορέσουμε να ανακάμψουμε με συνταγές και συσχετισμούς του χθες. Και αυτό αφορά τόσο στην αξιοπιστία του τραπεζικού τομέα απέναντι σε ντόπιους και ξένους καταθέτες και επενδυτές όσο και σε πρακτικούς όρους – και η δυσκολία στη συγκεκριμενοποίηση του τελικού ποσοστού κουρέματος στην Τράπεζα Κύπρου δίχως αμφιβολία αυτό καταδεικνύει.
Την ίδια στιγμή, στεγνώνει η ρευστότητα από την αγορά και την πραγματική οικονομία και δημιουργούνται σωρεία κοινωνικών προβλημάτων. Με το τσουνάμι της ανεργίας, της φτώχειας και της ανέχειας να είναι στον ορίζοντα και να πλησιάζει απειλητικά.
Γι αυτό επιβάλλεται, να αναλωθούν οι δυνάμεις όλων όσων ακόμη πιστεύουμε στην έξοδο από αυτό το σπιράλ θανάτου στο οποίο έχουμε εισέλθει, προς την προσπάθεια μείωσης της επίδρασης αν όχι πλήρους αποφυγής της επιζήμιας αυτής συνταγής. Λύσεις υπήρχαν και υπάρχουν. Λύσεις πρακτικές και συγκεκριμένες. Αρκεί να υπάρχει η πολιτική βούληση (επιτέλους) να τις εξετάσουμε!
Δρ Στέλιος Πλατής Οικονομολόγος splatis@mapsplatis.com