Η έντονη δημοσιονομική περισυλλογή που επιβάλλει η επιδείνωση των μακροοικονομικών συνθηκών και η ανάγκη επίτευξης των στόχων του μνημονίου χαρακτηρίζουν τον προϋπολογισμό του 2014, τον πρώτο προϋπολογισμό που συντάχθηκε σε διαβούλευση με την Τρόικα.
Ειδικότερα, προβλέπεται ότι τα δημόσια έσοδα θα περιοριστούν στα €6.638 εκατομμύρια παρουσιάζοντας μείωση 1,3% σε σύγκριση με το 2013 (€6.551 εκ.), ενώ οι δημόσιες δαπάνες μειωθούν στα €7.565 εκ. παρουσιάζοντας μείωση σε ποσοστό 2% σε σύγκριση με το 2013 (€7.725 εκ.).
Οι δαπάνες της Κεντρικής Κυβέρνησης (εξαιρούνται οι ημικρατικοί και τοπική αυτοδιοίκηση) εξαιρουμένων των δανείων, προϋπολογίζονται στα €5.639 εκ. σε σύγκριση με €5.638 εκ. το 2013. Εξαιρουμένων των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, δαπανών για τόκους, αποθεματικών και πληρωμές προηγούμενων ετών οι δαπάνες προϋπολογίζονται στα €5.599 ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση €626 εκ. ή 10% σε σύγκριση με €6.225 εκ. το 2013.
Το στοίχημα για το Υπουργείο Οικονομικών είναι το δημοσιονομικό έλλειμμα που προϋπολογίζεται να ανέλθει στο 6,3% του ΑΕΠ το 2014 και το πρωτογενές έλλειμμα στο 1,4%, υπό την προϋπόθεση ότι ο βαθμός υλοποίησης του προϋπολογισμού ανέλθει στο 100%.
Σε σχέση με τις μακροοικονομικές προβλέψεις, ο προϋπολογισμός υιοθετεί τις προβλέψεις που περιλαμβάνονται στο μνημόνιο, δηλαδή συρρίκνωση της οικονομίας σε ρυθμό 8,7% σε πραγματικούς όρους το 2013 (-2,4% το 2012), με συνέπεια τη μείωση του πληθωρσιμου στο 1% από 3,1% και την ανεργία να ανέρχεται στο 17% του εργατικού δυναμικού από 11,9% το 2012.
Ωστόσο, σύμφωνα με τις προκαταρτικές εκτιμήσεις της Στατιστικής Υπηρεσίας με βάση τα αποτελέσματα του α` και β` τριμήνου, αναμένεται η ύφεση να συγκρατηθεί σε χαμηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με το βασικό μακροοικονομικό σενάριο.
Όπως προκύπτει από την πρόταση προς το Υπουργικό, το ΥΠΟΙΚ κατάρτισε τον προϋπολογισμό και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2014-2016 λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες οικονομικές εξελίξεις της κυπριακής οικονομίας και ιδιαίτερα τις εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα, το ενδεχόμενο μεγαλύτερης συρρίκνωσης της οικονομίας και τους στόχους του μνημονίου.
Ειδικότερα, οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν αφορούν στην αβεβαιότητα σε σχέση με το τραπεζικό σύστημα και τις συνθήκες πιστωτικής στενότητας, τις προοπτικές του τομέα των κατασκευών και ακινήτων, την περαιτέρω επιδείνωση του εξωτερικού περιβάλλοντος και ειδικότερα των κυριότερων εμπορικών εταίρων της Κύπρου και την έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή.
Το δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι θα κορυφωθεί στα €19.630 εκ. που ως ποσοστό του ΑΕΠ αντιστοιχεί στο 123% από 114% το 2013, λόγω του πρωτογενούς ελλείμματος σε συνδυασμό με την περαιτέρω μείωση του ΑΕΠ.
Λόγω της συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας και των περικοπών, τα έσοδα από τη φορολόγηση εισοδήματος και περιουσίας αναμένεται να παρουσιάσουν μείωση 6,9% το 2014 λόγω χαμηλότερης απόδοσης του φόρου εισοδήματος σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, ενώ οι εισπράξεις από φόρους παραγωγής θα παρουσιάσουν μείωση 3%.
Το μισθολόγιο προβλέπεται να μειωθεί κατά 4,3% στα €2.252 εκ. από €2.353 εκ. τα 2013, λόγω της επιτάχυνσης του ρυθμού των πρόωρων αφυπηρετήσεων σε συνδυασμό με την εφαρμογή της οριζόντιας μείωσης του 3% το 2014 και της εφαρμογής της κλιμακωτής μείωσης που επιβλήθηκε στα μέσα του τρέχοντος έτους.
Σημαντική αύξηση κατά 9% αναμένεται να παρουσιάσουν οι συνεισφορές στα Ταμεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων, οι οποίες θα ανέλθουν στα €1.564 εκ. σε σύγκριση με €1.435 εκ. το 2013 λόγω της αύξησης των εισφορών, ενώ αύξηση κατά 2% θα παρουσιάσουν οι κοινωνικές δαπάνες, οι οποίες θα ανέλθουν στα €2.686 εκ. σε σύγκριση με €2.635 το 2013, κυρίως λόγω της αύξησης των δαπανών για επιδόματα ανεργίας και πλεονάζοντος προσωπικού.
Μείωση 1% θα παρουσιάσουν οι δαπάνες για τόκους, οι οποίοι θα περιοριστούν στα €659 λόγω της μείωσης του κόστους χρηματοδότησης και της επαναδριαπραγμάτευσης συγκεκριμένων δανειακών συμβάσεων, ενώ αύξηση 4% προβλέπεται να παρουσιάσουν οι κεφαλαιουχικές δαπάνες λόγω επιτάχυνσης υλοποίησης συγχρηματοδοτούμενων έργων που προγραμματίστηκαν την περίοδο 2007-2013.
Οι αναπτυξιακές δαπάνες για το 2014 παρουσιάζουν μείωση 10% και προϋπολογίζονται στα €722 εκ σε σύγκριση με €802 εκ., ενώ οι λειτουργικές δαπάνες μειώνονται κατά 12% αφού περιορίζονται στα €977 εκ. σε σύγκριση με €1.112 εκ το 2013
Οι δαπάνες της Κεντρικής Κυβέρνησης, εξαιρουμένων των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, δαπανών για τόκους, αποθεματικά και πληρωμές προηγούμενων ετών παρουσιάζουν μείωση 10% ή €626 εκ., αφού θα περιοριστούν στα €5.599 εκ. το 2014.
Τα μόνα Υπουργεία που παρουσιάζουν αύξηση δαπανών είναι το Υπουργείο Εργασίας με αύξηση που πλησιάζει το 17% λόγω των αυξημένων παροχών επιδομάτων και το Υπουργεί Ενέργειας με αυξημένες δαπάνες κατά 7,5%.