Μπορούμε να βάλουμε φρένο στην αφρικανική σκόνη: Μην ανάβετε λαμπρατζιές, πιάστε τα ποδήλατα, μην οδηγείτε σε δρόμους ζικ – ζακ
Μας την «πέσανε» οι Γερμανοί , μας την πέφτει και η Αφρικανική σκόνη που δεν λέει να μας εγκαταλείψει τις τελευταίες εβδομάδες. Βρέχει, χιονίζει, πέφτει η θερμοκρασία, ανεβαίνει η θερμοκρασία, η αφρικανική σκόνη εκεί…
Ο Laimitomos.com κοίταξε τον ουρανό μπας και βρει άκρη και αφού δεν τα κατάφερε ζήτησε από τον Λέκτορα του ΤΕΠΑΚ (Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Περιβάλλοντος) Χαράλαμπο Θεοπέμπτου να μας λύσει κάποιες απορίες. Τον συναντήσαμε μια «αφρικανική μέρα» σε γνωστό καφέ της πρωτεύουσας και αρχίσαμε την κουβέντα περί ποιότητας του αέρα: « Έχουμε πρόβλημα ποιότητας του αέρα», μας λέει. «Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι τα επίπεδα μικροσκοπικών κόκκων σκόνης στην ατμόσφαιρα. Αυτή η σκόνη μεγέθους 10μm γνωστά σαν αιωρούμενα σωματίδια PM10 ή πιο μικρά ξεπερνούν συχνά το ημερήσιο όριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Γιατί όμως συμβαίνει ρωτάμε τον κ. Θεοπέμπτου και μας απαντά: « H σκόνη είτε έρχεται από το εξωτερικό είτε παράγεται από τις διάφορες δικές μας δραστηριότητες. Το 2010, αν θυμάστε, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε μάλιστα πάρει νομικά μέτρα εναντίον μας».
Τα αιωρούμενα σωματίδια σκόνης είναι βλαβερά για την υγεία μας;
Βεβαίως. Τα αιωρούμενα σωματίδια (PM10) μπορούν να προκαλέσουν άσθμα, καρδιαγγειακά προβλήματα, καρκίνο του πνεύμονα και πρόωρους θανάτους. Ιδιαίτερη ευπαθή ομάδα είναι τα μικρά παιδιά που αναπνέουν πιο πολύ αέρα ανά κιλό βάρους από ένα ενήλικα.
Μπορούμε να πάρουμε μέτρα για να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα;
Το 2008 το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Βελτίωση της Ποιότητας του Αέρα στην Κύπρο, το οποίο ετοίμασε το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας και περιέχει μια σειρά από μέτρα τα οποία θα έπρεπε να υιοθετηθούν από τις διάφορες δημόσιες αρχές.
Τα μέτρα που εμπίπτουν στον τομέα ευθύνης των Τοπικών Αρχών είναι:
(1) Αυστηρή εφαρμογή της απαγόρευσης της ανεξέλεγκτης καύσης στις κατοικημένες περιοχές. Και ο νόμος δεν εξαιρεί τις λαμπρατζιές!
(2) Αλλαγή του τρόπου καθαρισμού των οικοπέδων από τα χόρτα. Ένας εκσκαφέας μπορεί να καθαρίζει γρήγορα αλλά αφήνει πίσω του το χώμα σαν αλεύρι. Μπορεί να γίνει με άλλους τρόπους ο καθαρισμός και αυτό έχει συζητηθεί επανειλημμένα στις συσκέψεις που καλεί το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας παρουσία εκπροσώπων των Τοπικών Αρχών.
(3) Ο σύγχρονος εξοπλισμός καθαρισμού των δρόμων μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την κατάσταση.
(4) Υπάρχουν πολλές επιλογές από υλικά που επιτρέπουν το νερό να περάσει στο έδαφος και εμποδίζουν την σκόνη. Τέτοια υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για εύκολη και γρήγορη κάλυψη των ανοικτών χώρων, των χώρων στάθμευσης και των χωμάτινων πεζοδρομίων. Με τη λειτουργία των εργοστασίων ανακύκλωσης των αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων η διάθεση των υλικών αυτών θα αυξηθεί.
(5) Το φύλλωμα των δέντρων κατακρατεί μεγάλα ποσοστά σκόνης και θα πρέπει να εφαρμόζεται πρόγραμμα αύξησης τους αλλά και να μειωθούν οι εκκοπές εφόσον οι καιρικές συνθήκες δυσκολεύουν τα δέντρα να μεγαλώσουν.
(6) Να κρατούμε τα αυτοκίνητα μακριά από τις καθαρά κατοικημένες περιοχές με χαμηλή μέγιστη ταχύτητα, και συστήματα επιβράδυνσης (traffic calming) όπως π.χ. δρόμους με ζικ ζακ.
(7) Πρέπει να διευκολυνθεί το περπάτημα με καθαρά πεζοδρόμια χωρίς προεξοχές και χωρίς εμπόδια στη διακίνηση. Το καλοκαίρι η σκίαση από τα δέντρα θα κάνει τη διαδρομή ακόμη πιο εύκολη. Φυσικά χωρίς τις απαραίτητες διασταυρώσεις πεζών θα είναι δύσκολο να ενθαρρύνουμε τους πολίτες να περπατήσουν.
(8) Το πιο οικολογικό μέσο μεταφοράς είναι το ποδήλατο. Είναι φτηνό, δεν χρειάζεται πολύ χώρο, υγιεινό και χωρίς ρύπους. Χρειάζονται όμως ποδηλατόδρομοι, σωστή σήμανση και χώροι στάθμευσης του ποδηλάτου όσο πιο κοντά γίνεται στον προορισμό. Οι ποδηλάτες δεν πρόκειται να αφήσουν το ποδήλατό τους σε χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων αλλά έξω από το χώρο που θα επισκεφθούν. Γι αυτό για παράδειγμα στο Λονδίνο υπάρχουν χώροι στάθμευσης ακόμη και σε νησίδες.
(9) Παροχή ευκολιών σε ηλεκτρικά αυτοκίνητα και υβριδικά και άλλα οχήματα με χαμηλούς ρύπους όπως εκπτώσεις ή και δωρεάν στάθμευση. Επιπλέον αγορά και χρήση από τις τοπικές αρχές οχημάτων χαμηλών εκπομπών.
Όταν πλάκωσε η σκόνη ανά το παγκόσμιο
23 Σεπτεμβρίου 2009: Θύελλα σκόνης ξεκίνησε την Νότιο Αυστραλία και κάλυψε την Νότια Ουαλία. Ο ουρανός έγινε κοκκινωπός και επί μέρες η ατμόσφαιρα ήταν αποπνικτική.
20 Μαρτίου 2010: Μια αμμοθύελλα ξεκίνησε την Μογγολία, κάλυψε το Πεκίνο, το Χονγκ Κονγκ , τη Ταϊβάν , την Ιαπωνία και την Νότια Κορέα καταγράφοντας εξαιρετικά χαμηλή ορατότητα και ποιότητα του αέρα . Πτήσεις ακυρώθηκαν και μεγάλος αριθμός ατόμων νοσηλεύτηκε στα νοσοκομεία .
5 Ιουλίου 2011: Μια μεγάλη καταιγίδα σκόνης σάρωσε το νότιο τμήμα της Αριζόνα. Ισχυροί άνεμοι, μετάφεραν την σκόνη νότια του Phoenix . Μάλιστα η ένταση των ανέμων εκτιμάται ότι έφτανε τα 97 km / h . Υπήρχαν διακοπές ρεύματος και καθυστερήσεις στις πτήσεις.
25 Μαρτίου 2011: Θύελλα σκόνης σάρωσε το Κουβέιτ και μέσα σε λίγα λεπτά το απόγευμα μετατράπηκε σε βράδυ. Κάποιοι μάλιστα καταγράφοντας τηλεοπτικά το γεγονός αρχικά πίστευαν ότι φλεγόταν κτήριο, ενώ στην πραγματικότητα ήταν η αμμοθύελλα που «έτρεχε» με ιλιγγιώδη ταχύτητα.
Της Νικολέτα Χρήστου