Ο Ιταλός Πρέσβης στην Κύπρο Γκουίντο Σερμπόνι δήλωσε ότι η EE πρέπει να εμπλακεί περισσότερο στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, καθώς είναι προς το συμφέρον της να έχει στους κόλπους της ένα λειτουργικό ομόσπονδο κυπριακό κράτος που να μπορεί να λαμβάνει αποφάσεις και να μην μπλοκάρει την Ενωση.
Σε συνέντευξή του με την ευκαιρία της ανάληψης της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ από την Ιταλία, ο κ. Σερμπόνι ανέφερε πως η λύση του Κυπριακού πρέπει να είναι σύμφωνη με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, καθώς, όπως ανέφερε, “η ΕΕ δεν είναι κάτι α λα καρτ ώστε να μπορείς να επιλέξεις αυτά που σου αρέσουν”.
Σε ό,τι αφορά την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και την πιθανότητα ανοίγματος νέων κεφαλαίων με τη χώρα αυτή, ο Ιταλός Πρέσβης είπε πως “η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά τί πρέπει να κάνει, ιδιαίτερα σε σχέση με το Κυπριακό, και αυτό είναι κάτι ξεκάθαρο και για μας. Θα κάνουμε ό,τι καλύτερο για να διευκολύνουμε μια πρόοδο, αλλά υπό την προϋπόθεση ασφαλώς ότι η Τουρκία θα είναι πιο συνεργάσιμη και στο Κυπριακό”, ανέφερε. Υπογράμμισε πως αν η Τουρκία θέλει να ενταχθεί στην ΕΕ πρέπει να σεβαστεί τους κανόνες, που είναι ξεκάθαροι, και πρώτα από όλα να αναγνωρίσει την Κύπρο και να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο 10.
Για την ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, και ειδικότερα στην κυπριακή ΑΟΖ, μια διαδικασία στην οποία λαμβάνει μέρος και η ιταλική εταιρεία ΕΝΙ, ο κ. Σερμπόνι είπε πως αντικρίζουν με μεγάλο ενδιαφέρον τις προοπτικές για την ανάπτυξη αυτών των πηγών, εκφράζοντας την ελπίδα πως αυτές θα αποτελέσουν παράγοντα σταθεροποίησης στην περιοχή. Προειδοποίησε ωστόσο παράλληλα πως αν οι ενεργειακές πηγές που υπάρχουν είναι μεγάλες μπορεί να αποτελέσουν πηγή διαμάχης, εάν δεν επιλυθούν τα προβλήματα στην περιοχή.
Ανέφερε εξάλλου πως από όσα είναι σε θέση να γνωρίζει Τούρκοι επιχειρηματίες και τουρκικές εταιρείες πετρελαιοειδών θα ήταν έτοιμοι να “εισέλθουν σε μια λογική συνεργασίας” με την Κύπρο σε αυτό τον τομέα, δεδομένου ότι θα επιλυθούν τα εκκρεμούντα πολιτικά θέματα.
Ακόμη υπογράμμισε πως οι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες πρέπει να ξεκινήσουν να σκέφτονται τη νέα πραγματικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο σε ό,τι αφορά την ενέργεια, σημειώνοντας πως μερικές φορές έχει την εντύπωση ότι “δεν γνωρίζουν πλήρως τις δυνατότητες που υπάρχουν εδώ”.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:
Ερ: Ποιές οι κύριες προτεραιότητες της Ιταλικής Προεδρίας και το σκεπτικό πίσω από αυτές;
Απ: Οι τρεις κύριες προτεραιότητες της προεδρίας είναι μια Ευρώπη που να προσφέρει θέσεις εργασίας και οικονομική ανάπτυξη, η Ευρώπη ως περιοχή δημοκρατίας, δικαιωμάτων και ελευθερίας και η ενίσχυση του διεθνούς ρόλου της ΕΕ. Θεωρούμε πως είναι η ώρα να εστιάσουμε την προσοχή στην ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Δεν μπορούμε να μιλούμε μόνο για λιτότητα και δημοσιονομική εξυγίανση. Θεωρούμε ότι η οικονομική εξυγίανση και η ανάπτυξη συνδέονται στενά. Στην Ευρώπη έχουμε περισσότερους από 26 εκατομμύρια άνεργους, μεταξύ των οποίων πολλοί νέοι. Ετσι κατά τη διάρκεια της προεδρίας μας θα επικεντρώσουμε τις προσπάθειές μας στην αντιμετώπιση της νεανικής ανεργίας, μέσω της αποτελεσματικής εφαρμογής των Εγγυήσεων για τη Νεολαία και της προώθησης μέτρων στους τομείς της εκπαίδευσης και της διακίνησης εργατικού δυναμικού, επενδύοντας στην καινοτομία και στην επιστημονική έρευνα.
Θα αναθεωρήσουμε επίσης το πρόγραμμα “Ευρώπη 2020”, μια στρατηγική για μια έξυπνη, βιώσιμη και περιεκτική ευρωπαϊκή οικονομία, προκειμένου να επανακαθορίσουμε τη δράση μας στο επίπεδο της ΕΕ. Θα εστιάσουμε επίσης στην ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης. Θα εργαστούμε για την ολοκλήρωση της κοινής αγοράς, ειδικότερα την κυκλοφορία των υπηρεσιών, και επίσης για την ανάπτυξη της διαδικτυακής και ψηφιακής οικονομίας. Επιπλέον θα εργαστούμε πάνω στο κεφάλαιο για το κλίμα και την ενέργεια για το οποίο υπάρχει ήδη μια στρατηγική για την περίοδο μέχρι το 2030. Ο λόγος για τη δεύτερη προτεραιότητα για μια Ευρώπη της δημοκρατίας, των δικαιωμάτων και της ελευθερίας είναι ότι υπάρχει ένα χάσμα μεταξύ των Βρυξελλών και των πολιτών στην Ευρώπη, οι οποίοι νιώθουν αυτή την απόσταση.
Είναι σημαντικό τώρα να αρχίσουμε να εργαζόμαστε για να γεφυρώσουμε αυτό χάσμα. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που οι πρόσφατες ευρωπαϊκές εκλογές είχαν ορισμένα ασυνήθιστα αποτελέσματα, με την άνοδο των Ευρωσκεπτικιστών σε χώρες όπως η Βρετανία και η Γαλλία. Θα ενθαρρύνουμε επίσης μια συζήτηση και ανταλλαγή σκέψεων πάνω στα θέματα που αφορούν τις σχέσεις μεταξύ των διαφόρων θεσμών της ΕΕ – το Συμβούλιο, την Κομισιόν, το Κοινοβούλιο – προκειμένου να καταστεί πιο αποτελεσματικός ο τρόπος που εργάζονται από κοινού και να υπάρχει μια καλύτερη συνεργασία μεταξύ αυτών των θεσμών, αλλά επίσης ο κάθε ένας από αυτούς τους θεσμούς να γίνει πιο αποτελεσματικός, προκειμένου να μειωθεί η γραφειοκρατία και ο βαθμός παρέμβασης αυτών των θεσμών στην καθημερινή ζωή των πολιτών.
Σε ό,τι αφορά τη μετανάστευση και τις πολιτικές ασύλου πρέπει να υπάρχει επίσης διαμοιρασμός των ευθυνών. Εμείς είμαστε στο νότιο σύνορο της ΕΕ και είναι γνωστό αυτό που συμβαίνει με τα κύματα μεταναστών που φθάνουν στη Λαμπετούσα. Αυτό που γίνεται είναι τρομακτικό. Κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε αλλά δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το μέγεθος αυτών των μεταναστευτικών ροών. Είναι κάτι για το οποίο απαιτείται δράση στο επίπεδο της ΕΕ, ενίσχυση των ελέγχων στα σύνορα, ανάπτυξη μιας διαφορετικής πολιτικής συνεργασίας με τις χώρες στη νότια ακτή της Μεσογείου και επίσης με τις χώρες προέλευσης αυτών των μεταναστών. Αυτοί οι άνθρωποι διαφεύγουν εμπόλεμες καταστάσεις, από την υποανάπτυξη, και θεωρούμε ότι η ΕΕ πρέπει να κάνει κάτι περισσότερο σε αυτό το θέμα, προκειμένου να επιτρέψει σε αυτούς τους ανθρώπους να μείνουν στα σπίτια τους, να έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν στις χώρες τους.
Αυτή είναι μια μακροχρόνια στρατηγική αλλά εν τω μεταξύ πρέπει να συντονίσουμε καλύτερα τη δράση μας για να αντιμετωπίσουμε το θέμα με αυτούς τους ανθρώπους, με την έννοια ότι δεν μπορούμε να τους αφήσουμε να πεθάνουν στη Μεσόγειο και πρέπει να τους βρούμε χώρους διαμονής και επίσης να τους δώσουμε κάποια ελπίδα για τη ζωή τους. Υπάρχει ανάγκη να συντονισμένες πολιτικές και διαμοιρασμό των ευθυνών. Σε ό,τι αφορά την τρίτη προτεραιότητα υπάρχει η ανάγκη για περισσότερη αλλά πάνω από όλα καλύτερη Ευρώπη. Με αυτή την έννοια θα υποστηρίξουμε την ενδυνάμωση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης και την διεύρυνση γιατί θεωρούμε ότι οι πολιτικές της διεύρυνσης αποτελούν ακόμη ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για ενθάρρυνση της εκδημοκρατικοποίησης σε διάφορες χώρες, όπως στα Βαλκάνια και την Τουρκία. Η διεύρυνση συνδέεται με την πολιτική γειτονίας της ΕΕ και την ανάπτυξη αυτής της πολιτικής με τις χώρες της Αραβικής Ανοιξης, σε κάποιες από τις οποίες επικρατεί καταστροφή , όπως στη Λιβύη και στη Συρία.
Η ΕΕ θα πρέπει να έχει πιο ενεργό ρόλο στην περιοχή της Μεσογείου και κάνουμε αυτή την προσπάθεια ώστε η Ευρώπη να αποκτήσει ένα υψηλό προφίλ στη διεθνή σκηνή, ειδικότερα σε ότι αφορά την περιοχή της Μεσογείου, καθώς αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για μας για προφανείς λόγους.
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν ενδιαφερόμαστε και για άλλες γειτονικές περιοχές και αναφέρομαι ειδικότερα στην Ουκρανία. Ασφαλώς υποστηρίζουμε την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, αλλά την ίδια ώρα θεωρούμε ότι θα πρέπει να προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε το διάλογο με τη Ρωσία, που αποτελεί στρατηγικό εταίρο για την επίλυση πολλών διεθνών προβλημάτων και θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι είναι προς το συμφέρον μας να έχουμε συνεργασία με αυτή τη χώρα. Επίσης ανησυχούμε για την κατάσταση στη Λιβύη και το Λίβανο. Ακόμη πρέπει να προσπαθήσουμε να κάνουμε κάτι προκειμένου να αποκλιμακωθεί η κατάσταση μεταξύ του Ισραήλ και της Παλαιστίνης και να δούμε τί μπορούμε να κάνουμε για την κατάσταση στο Ιράκ και στη Συρία.
Ερ: Ποιά η πιθανότητα να ανοίξουν νέα κεφάλαια στο πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας;
Απ: Πάντα ήμασταν υπέρ του να προχωρήσει αυτή η διαδικασία, αλλά ασφαλώς υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει σεβασμός τους κανόνες. Η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά τί πρέπει να κάνει, ειδικά σε σχέση με το Κυπριακό και αυτό είναι κάτι ξεκάθαρο και για μας. Θα κάνουμε ό,τι καλύτερο για να διευκολύνουμε μια πρόοδο, αλλά υπό την προϋπόθεση ασφαλώς ότι η Τουρκία θα είναι πιο συνεργάσιμη και στο Κυπριακό. Το άνοιγμα νέων κεφαλαίων δεν εξαρτάται μόνο από τη μια πλευρά. Εξαρτάται και από την τουρκική πλευρά. Εάν θέλουν να ενταχθούν σε αυτή την ομάδα πρέπει να σεβαστούν τους κανόνες. Και οι κανόνες είναι ξεκάθαροι. Πρώτα από όλα πρέπει να αναγνωρίσουν την Κύπρο και να εφαρμόσουν το Πρωτόκολλο 10. Και αυτό είναι κάτι που καμία προεδρία της ΕΕ δεν μπορεί να αλλάξει. Εάν έχουμε ένα μοχλό πίεσης πάνω στην Τουρκία θα πρέπει να προσπαθήσουμε να τον χρησιμοποιήσουμε και να τους κάνουμε να είναι πιο θετικοί στο Κυπριακό. Εάν υπάρχουν κεφάλαια (για να ανοίξουν) για τα οποία δεν υπάρχει πολιτικό βέτο αυτό είναι κάτι που θα το δούμε. Για παράδειγμα το κεφάλαιο της ενέργειας διασυνδέεται αυστηρά με την κατάσταση στην περιοχή εδώ. Και σε αυτή την περίπτωση γνωρίζουν τί πρέπει να κάνουν.
Ερ: Πόσο σημαντική θεωρείτε την ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο, και πιο συγκεκριμένα στην κυπριακή ΑΟΖ, και πώς αυτή μπορεί να βοηθήσει στις προσπάθειες της ΕΕ για διασφάλιση της ενεργειακής της επάρκειας;
Απ: Αυτό που συνέβηκε στην Ουκρανία έχει ως ένα βαθμό ενισχύσει το δυνητικό ρόλο αυτής περιοχής και της Κύπρου στον τομέα της ενέργειας, ως μιας εναλλακτικής πηγής για την αγορά της ΕΕ και όχι μόνο. Ως γνωστόν η ιταλική εταιρεία ΕΝΙ εμπλέκεται στην ανάπτυξη αυτών των υδρογονανθράκων. Θα ξεκινήσουν τις γεωτρήσεις τους τις προσεχείς εβδομάδες και είναι αισιόδοξοι. Εμείς βλέπουμε με μεγάλο ενδιαφέρον τις προοπτικές για ανάπτυξη αυτών των πηγών, επειδή και εμείς εξαρτώμαστε από προμήθειες από τη Ρωσία που αποτελούν το 30% των προμηθειών μας. Και άλλοι παραδοσιακοί προμηθευτές, όπως το Ιράκ και η Λιβύη αντιμετωπίζουν προβλήματα. Ετσι υπάρχει ένα ισχυρό ενδιαφέρον στην ανάπτυξη νέων εναλλακτικών πηγών. Ελπίζουμε ότι αυτές οι πηγές θα αποτελέσουν παράγοντα σταθεροποίησης στην περιοχή, και να δούμε μια επανάληψη αυτού που έγινε στην Ευρώπη κατά την ίδρυση της ΕΕ, με το διαμοιρασμό του άνθρακα και του χάλυβα μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας. Γιατί να μην υπάρξει μια τέτοιου είδους συνεργασία και διαμοιρασμός των φυσικών πηγών σε αυτό τον τομέα; Εσείς θα μπορούσατε να διαθέσετε τους υδρογονάνθρακες και άλλοι τους υδάτινους πόρους ώστε να δημιουργηθεί μια λογική συνεργασίας που θα μπορούσε να δημιουργήσει διασυνδέσεις μεταξύ των χωρών της περιοχής. Εξάλλου στις Βρυξέλλες πρέπει να αρχίσουν να σκέφτονται για αυτή τη νέα πραγματικότητα στην ανατολική Μεσόγειο σε ό,τι αφορά την ενέργεια, γιατί η προσοχή εστιάζεται ακόμη σε άλλες περιοχές, επειδή εδώ ακόμη βρισκόμαστε στην αρχή. Μερικές φορές έχω την εντύπωση ότι δεν γνωρίζουν πλήρως τις δυνατότητες που υπάρχουν εδώ.
Ερ: Πιστεύετε πως η ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην περιοχή μπορεί να διευκολύνει τη λύση πολιτικών προβλημάτων:
Απ: Θα μπορούσαν να τη διευκολύνουν αλλά θα πρέπει να προσπαθήσουμε να διορθώσουμε τα προβλήματα που υπάρχουν το συντομότερο δυνατόν γιατί εάν οι πηγές που υπάρχουν είναι μεγάλες αυτό μπορεί να αποτελέσει και πηγή διαμάχης.
Ερ: Πώς σχολιάζετε τη στάση της Τουρκίας σε αυτό το θέμα;
Απ: Η Τουρκία είναι μια μεγάλη χώρα με ενεργειακά προβλήματα. Για αυτό και ψάχνουν απεγνωσμένα για πηγές. Εξ όσων γνωρίζω πάντως οι Τούρκοι επιχειρηματίες και τουρκικές πετρελαϊκές εταιρείες θα ήταν έτοιμοι να μπουν σε μια λογική συνεργασίας, δεδομένου ότι θα επιλυθούν τα εκκρεμούντα πολιτικά θέματα. Ασφαλώς είναι καλά γνωστό ότι η Τουρκία έχει το πλοίο Μπαρπαρός να πηγαινοέρχεται στην περιοχή. Αλλά αυτές οι πηγές βρίσκονται στην ΑΟΖ της Κύπρου, μιας χώρας που είναι μέλος των ΗΕ και της ΕΕ και ανήκουν στους Κύπριους, και εναπόκειται στους Κύπριους να δημιουργήσουν τους κανόνες για το πώς θα τους μοιραστούν και να αποφασίσουν πώς θα τους εξαγάγουν, τί ποσότητες θα εξαγάγουν και σε ποιούς.
Ερ: Θεωρείτε πως η ΕΕ πρέπει να εμπλακεί πιο ενεργά στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό;
Απ: Θα ήθελα να δω ένα αναβαθμισμένο προφίλ της ΕΕ (στις συνομιλίες) γιατί είναι προς το συμφέρον μας να έχουμε ολόκληρη την Κύπρο στην ΕΕ και να έχουμε ένα κυπριακό κράτος που να είναι λειτουργικό στην ΕΕ, εναρμονισμένο με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Θεωρώ πως η ΕΕ πρέπει να έχει πιο ηχηρή φωνή και πρέπει να προσπαθήσει να παίξει ένα πιο αναβαθμισμένο ρόλο, όχι μόνο το ρόλο ενός τεχνικού συμβούλου ή ενός παροχέα βοήθειας όπως τώρα. Γιατί αυτό είναι ένα πρόβλημα που αφορά ένα μέλος της ΕΕ και αυτό είναι κάτι που πρέπει να δούμε. Βεβαίως η λύση πρέπει να είναι εναρμονισμένη με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, γιατί στο τέλος της ημέρας (και μετά τη λύση) η Κύπρος θα είναι ακόμη μέλος της ΕΕ και είναι προς το συμφέρον μας να έχουμε ένα λειτουργικό κυπριακό ομόσπονδο κράτος στην Ενωση.
Ερ: Πώς βλέπετε την πιθανότητα να υπάρξουν παρεκκλίσεις από το κεκτημένο σε μια λύση;
Απ: Θα πρέπει να δούμε τί είδους παρεκκλίσεις μπορεί να είναι αυτές, αν θα είναι μόνιμες, γιατί το κεκτημένο είναι κάτι που πρέπει να υιοθετείται από όλα τα κράτη μέλη. Η ΕΕ δεν είναι `α λα καρτ` ώστε να μπορείς να επιλέξεις αυτά που σου αρέσουν. Δεν μπορούμε να έχουμε ένα κράτος που να μην μπορεί να λαμβάνει αποφάσεις. Χρειαζόμαστε ένα λειτουργικό κράτος που να μπορεί να αποφασίζει και να μην υπάρχει ο κίνδυνος να μπλοκάρει όλη την ΕΕ. Αλλά ασφαλώς εναπόκειται στους διαπραγματευτές να βρουν τη λύση.
Ερ: Πώς αξιολογείτε τις διμερείς σχέσεις Ιταλίας-Κύπρου;
Απ: Είναι εξαιρετικές από όλες τις απόψεις. Η εμπλοκή της ΕΝΙ στην ανάπτυξη των ενεργειακών πηγών στην ΑΟΖ της Κύπρου έχει δημιουργήσει μια νέα σημαντική διάσταση σε αυτές τις σχέσεις. Αυτός είναι ένας νέος τομέας συνεργασίας με μεγάλες δυνατότητες που ελκύει και το ενδιαφέρον άλλων ιταλικών εταιρειών που έχουν να κάνουν με την βιομηχανία του πετρελαίου. Δεχόμαστε κατά καιρούς αντιπροσωπείες από ιταλικές εταιρείες που έρχονται εδώ για να δουν κατά πόσον είναι δυνατόν να δημιουργήσουν μια υλικοτεχνική βάση ή γραφεία. Στον οικονομικό τομέα ήμασταν πάντα πολύ καλοί εμπορικοί εταίροι. Ασφαλώς η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει το εμπόριο μεταξύ των δυο χωρών αλλά παρόλα αυτά ακόμη συνεργαζόμαστε με πολλές εταιρείες. Στο πολιτικό επίπεδο και οι δυο χώρες είναι μεσογειακές, είναι μέλη της ΕΕ, αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις λόγω της γεωγραφικής τους θέσης και έχουν πολλά κοινά συμφέροντα. Εχω διαπιστώσει πως υπάρχουν αξιοσημείωτες συγκλίσεις στις θέσεις των δυο χωρών στα θέματα που αφορούν τη Μεσόγειο, τη μετανάστευση και την κατάσταση στη γειτονιά μας. Είμαστε πολύ κοντά σε πολλά θέματα και πολύ συχνά λαμβάνουμε την υποστήριξη της Κύπρου εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου, αλλά επίσης και σε διεθνή φόρα, όπως τα ΗΕ. Εξάλλου συνεχίζουμε να έχουμε συνεισφορά στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Εχουμε ένα μικρό απόσπασμα Ιταλών αστυνομικών στην αστυνομική δύναμη των ΗΕ στην Κύπρο και έτσι είμαστε παρόντες σε διάφορους τομείς εδώ στο νησί.