Η προσωρινή συμφωνία της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν με τις μεγάλες δυνάμεις πρόκειται να τεθεί σε ισχύ από τις 20 Ιανουαρίου, δήλωσε την Κυριακή η εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών.
«Οι πρωτεύουσες επικύρωσαν το αποτέλεσμα των συνομιλιών της Γενεύης και η συμφωνία θα αρχίσει να εφαρμόζεται την 20ή Ιανουαρίου», δήλωσε επί λέξει η εκπρόσωπος Μαρζιέχ Αφχάμ σε δημοσιογράφους στην Τεχεράνη, όπως μετέδωσε το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων Mehr.
Με ανακοίνωσή της, η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ) Κάθριν Άστον επιβεβαίωσε την ημερομηνία έναρξης της εφαρμογής.
Η επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ εκπροσωπεί την Ομάδα 5+1 (τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών —ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία και Βρετανία— συν τη Γερμανία) στις διαπραγματεύσεις με το Ιράν σχετικά με την διένεξη για το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Η Άστον επισήμανε ότι οι πλευρές θα ζητήσουν από την Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) του ΟΗΕ να επαληθεύσει την εφαρμογή της συμφωνίας.
«Θα ζητήσουμε από την IAEA να αναλάβει την απαραίτητη εποπτεία που σχετίζεται με τα πυρηνικά και τις διαδικασίες επαλήθευσης», ανέφερε σε ανακοίνωσή της.
Βάσει της συμφωνίας της 24ης Νοεμβρίου 2013 το Ιράν έχει υποσχεθεί να μειώσει τις πιο αμφιλεγόμενες πυρηνικές δραστηριότητές του με αντάλλαγμα την άμβλυνση ενός μέρους των δυτικών οικονομικών κυρώσεων.
Οι δηλώσεις Ομπάμα και το προεδρικό βέτο στο «μπλόκο»
Την έναρξη της εφαρμογής της συμφωνίας επιβεβαίωσε και ο Λευκός Οίκος. Σε ανακοίνωση της αμερικανικής προεδρίας αναφέρεται πως ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα «χαιρετίζει αυτό το σημαντικό βήμα προόδου», και πλέον προτίθεται να συμβάλει «να επικεντρωθούμε στο κρίσιμο έργο που αποσκοπεί να καταλήξουμε σε μια οριστική, εξαντλητική διευθέτηση η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις ανησυχίες μας σχετικά με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα».
Πάντως ο Ομπάμα υπογράμμισε τη δυσκολία που θα έχει η προσπάθεια να εξευρεθεί μια οριστική λύση στο πρόβλημα αυτό, τονίζοντας ωστόσο ότι η δική του και άλλες κυβερνήσεις θα προσφέρουν στο Ιράν «ορισμένη ανακούφιση» αίροντας εν μέρει τις οικονομικές κυρώσεις που εφαρμόζουν σε βάρος του.
Επισήμανε επίσης, ότι είναι «η πρώτη φορά εδώ και μια δεκαετία» που το Ιράν συμφώνησε να αναστείλει την πρόοδο του πυρηνικού του προγράμματος κι υποστήριξε πως η συμφωνία εμποδίζει την Ισλαμική Δημοκρατία να αποκτήσει ένα πυρηνικό όπλο.
«Με τη σημερινή συμφωνία, σημειώσαμε στέρεη πρόοδο» ανέφερε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, επισημαίνοντας πως τώρα αρχίζει η πιο δύσκολη φάση της διαπραγμάτευσης για μια ευρύτερη, μακροπρόθεσμη συμφωνία.
«Δεν έχω καμιά ψευδαίσθηση για το πόσο δύσκολο θα είναι να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, αλλά για χάρη της εθνικής μας ασφάλειας και της ειρήνης και της ασφάλειας σε διεθνές επίπεδο, είναι η ώρα να δώσουμε στην διπλωματία μια ευκαιρία να επιτύχει», τόνισε.
Ο Ομπάμα δέχεται πιέσεις από το Κογκρέσο των ΗΠΑ να εγκρίνει νέες κυρώσεις σε βάρος του Ιράν ως ένα «ασφαλιστήριο» για να εξαναγκαστεί η Τεχεράνη να τηρήσει τη συμφωνία: 59 γερουσιαστές, ανάμεσά τους 16 δημοκρατικοί, από τους 100 στο σώμα υπέγραψαν ένα νομοσχέδιο που προβλέπει περαιτέρω μειώσεις στις εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ διεμήνυσε ότι θα ασκήσει βέτο εάν η ολομέλεια του αμερικανικού κοινοβουλίου εγκρίνει το νόμο, αλλά πρόσθεσε ότι η κυβέρνησή του είναι έτοιμη να κλιμακώσει τις κυρώσεις εάν το Ιράν δεν τηρήσει τους όρους της συμφωνίας.
«Το να επιβάλουμε επιπρόσθετες κυρώσεις τώρα απλώς θα διακινδύνευε να εκτροχιάσει να διευθετήσουμε αυτό το ζήτημα ειρηνικά, και θα ασκήσω βέτο σε οποιοδήποτε νομοθέτημα θέτει σε εφαρμογή νέες κυρώσεις κατά την διάρκεια της διαπραγμάτευσης», ανέφερε ο Ομπάμα σύμφωνα με την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.
Από το Παρίσι, όπου συναντήθηκε με τον ομόλογό του τού Κατάρ, ο επικεφαλής της διπλωματίας των ΗΠΑ Τζον Κέρι εκτίμησε και αυτός ότι η διαπραγμάτευση με το Ιράν θα είναι «πολύ δύσκολη».
Από την Ουάσινγκτον, ένας αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης διευκρίνισε ότι ορισμένες από τις κυρώσεις σε ισχύ θα αρχίσουν να αμβλύνονται ή να αίρονται από την ημέρα της έναρξης της εφαρμογής της συμφωνίας της 24ης Νοεμβρίου, δηλαδή από τις 20 Ιανουαρίου.
Αυτό θα σημάνει ότι θα επιτρέπεται μέρος των εξαγωγών πετροχημικών προϊόντων από μέρους του Ιράν, όπως σημείωσε ο ίδιος.
Ο ίδιος αξιωματούχος είπε σε δημοσιογράφους ότι η άρση και η άμβλυνση των κυρώσεων —που θα εξαρτάται κάθε φορά από όσα αναφέρει ότι επαληθεύει η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (IAEA) του ΟΗΕ— θα εφαρμοστεί επίσης στις ιρανικές εισαγωγές κι εξαγωγές στους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας, του χρυσού και άλλων πολύτιμων μετάλλων.
Ποσό ύψους 550 εκατομμυρίων δολαρίων θα λάβει το Ιράν την 1η Φεβρουαρίου, βάσει της συμφωνίας
Το Ιράν θα έχει τη δυνατότητα να λάβει ένα πρώτο ποσό ύψους 550 εκατομμυρίων δολαρίων την 1η Φεβρουαρίου, από το σύνολο των 4,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων που έχουν δεσμευτεί από το εξωτερικό, δήλωσε την Κυριακή στο πρακτορείο Reuters αμερικανός αξιωματούχος.
Όπως αναφέρεται στην συμφωνία της 24ης Νοεμβρίου –σχετικά με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα- έξι μεγάλες δυνάμεις δέχτηκαν να παραχωρήσουν στο Ιράν το ποσό των 4,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων το οποίο είχε δεσμευτεί από το εξωτερικό, με την προϋπόθεση η χώρα να συμμορφωθεί με τους όρους της συμφωνίας, βάσει της οποίας προσφέρεται ελάφρυνση των οικονομικών κυρώσεων εις ανταλλαγή της λήψης μέτρων για τον περιορισμό του πυρηνικού της προγράμματος.
Ορισμένες από τις πληρωμές εξαρτώνται από το εάν το Ιράν προτίθεται να μειώσει το απόθεμα του εμπλουτισμένου ουρανίου από το 20 στο 5%.
Ο αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε στο πρακτορείο, με τον όρο της ανωνυμίας, περιέγραψε το χρονοδιάγραμμα των πληρωμών ως εξής:
– 1η Φεβρουαρίου – 550 εκατομμύρια δολάρια (Σημείωση: η 1η Φεβρουαρίου είναι Σάββατο οπότε η πληρωμή ίσως πραγματοποιηθεί στις 3 Φεβρουαρίου)
– 1η Μαρτίου – 450 εκατομμύρια δολάρια (πληρωμή για τον περιορισμό του μισού αποθέματος)
– 7 Μαρτίου – 550 εκατομμύρια δολάρια
– 10 Απριλίου – 550 εκατομμύρια δολάρια
– 15 Απριλίου – 450 εκατομμύρια δολάρια (πληρωμή για την ολοκλήρωση του περιορισμού του αποθέματος)
– 14 Μαΐου – 550 εκατομμύρια δολάρια
– 17 Ιουνίου – 550 εκατομμύρια δολάρια
– 20 Ιουλίου – 550 εκατομμύρια δολάρια (Σημείωση: η 20η Ιουλίου είναι Κυριακή οπότε η πληρωμή ίσως πραγματοποιηθεί στις 21 Ιουλίου)