Η πρόοδος που καταγράφεται στη συμφωνία για την πυρηνική ενέργεια μεταξύ του Ιράν και της Δύσης, έχει μεταφέρει το ενδιαφέρον των αναλυτών στα αποθέματα πετρελαίου της Τεχεράνης που μπορεί να γίνουν διαθέσιμα στη διεθνή αγορά εάν «πέσουν οι υπογραφές».
Περίπου 93 εκατομμύρια βαρέλια αργού και πετρελαίου συμπύκνωσης βρίσκονται σε τάνκερ στον Περσικό Κόλπο, στη Σιγκαπούρη και την Κίνα, σύμφωνα με την εταιρεία Kpler, ενώ η Vortexa Ltd υπολογίζει πως τα αποθέματα αυτά αγγίζουν τα 60 με 70 εκατομμύρια βαρέλια. Παράλληλα, υπάρχει μικρότερη ποσότητα αποθεμάτων σε onshore δεξαμενές.
«Το Ιράν έχει συγκεντρώσει έναν σημαντικό στολίσκο αποθεμάτων τα οποία ενδέχεται να διοχετευτούν στην αγορά σύντομα», τόνισε το στέλεχος της JTD Energy Services Pte, John Driscoll, προσθέτοντας πως η τιμολόγηση, ασφάλιση και η αποστολή τους ενδέχεται να πάρει λίγο χρόνο ακόμα εάν αρθούν οι κυρώσεις της Δύσης.
Η πιθανή επιστροφή του Ιράν στη διεθνή αγορά πετρελαίου λαμβάνει χώρα εν μέσω της τρέχουσας γεωπολιτικής κρίσης. Οι επενδυτές αναμένουν το ευρωπαϊκό εμπάργκο κατά του ρωσικού πετρελαίου στα τέλη του έτους λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ η απελευθέρωση στρατηγικών αποθεμάτων των ΗΠΑ στην αγορά θα τελειώσει τον Οκτώβριο. Η πιθανότητα της παροχής αυτής των ιρανικών αποθεμάτων πετρελαίου στη διεθνή αγορά ασκεί πιέσεις στα futures του πετρελαίου, αντισταθμίζοντας την παρούσα έλλειψη.
Ο απώτερος σκοπός των διπλωματών είναι η ανάνηψη της συμφωνίας για την πυρηνική ενέργεια με το Ιράν την οποία είχε σταματήσει ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump. Την περασμένη εβδομάδα, ανώτατα διπλωματικά κλιμάκια των ΗΠΑ απέστειλαν απάντηση στη νέα πρόταση, αυξάνοντας τις ελπίδες για την επίτευξή της, αν και η Τεχεράνη έχει τονίσει πως οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν μέχρι και το Σεπτέμβριο.
Τα αποθέματα offshore αργού του Ιράν είναι συγκρίσιμα με τη μέση φετινή ημερήσια παγκόσμια παραγωγή των 100 εκατ βαρελιών, σύμφωνα με υπολογισμούς του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ). Σημειωτέον πως, στις ΗΠΑ, ο Πρόεδρος Joe Biden έχει αποφασίσει απελευθέρωση 180 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου από τα στρατηγικά αποθέματα της χώρας σε περίοδο εξαμήνου για την αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών στα πρατήρια βενζίνης.
Από την κατάρρευση της συμφωνίας λόγω Trump, οι εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν έχουν περιοριστεί στο 1 εκατ. βαρέλια/ημέρα, σύμφωνα με την αναλυτή της Vortexa, Emma Li. Η Κίνα παραμένει μία εκ των σημαντικότερων εισαγωγέων ιρανικού πετρελαίου τη στιγμή που πολλές άλλες χώρες έχουν αποσυρθεί λόγω των κυρώσεων.
Σε περίπτωση επίτευξης συμφωνίας, το Ιράν θα επενδύσει μακροπρόθεσμα στις πετρελαϊκές του υποδομές και την αύξηση των εξαγωγών του.
Αντίθετη άποψη έχει η Goldman Sachs, η οποία δεν πιστεύει πως η συμφωνία θα επιτευχθεί σύντομα. Ο κολοσσός τόνισε πως ακόμα και σε περίπτωση άμεσης συμφωνίας, οι επενδύσεις στις υποδομές αυτές θα ξεκινήσουν το νωρίτερο κατά τη διάρκεια του 2023 .
Αν και το Ιράν ενδέχεται να αντισταθμίσει το κενό που αφήνει πίσω της η Ρωσία στις ευρωπαϊκές αγορές της Ισπανίας, Ιταλίας και Ελλάδας, η Τεχεράνη θα προσπαθήσει επίσης να αυξήσει το μερίδιο αγοράς της στην ασιατική αγορά, σύμφωνα με τον Dirscoll.
Σημειωτέον πως το 2017 και το 2018 η Ευρώπη κατανάλωσε περίπου 748.000 και 528.000 βαρέλια ιρανικού πετρελαίου ημερησίως αντίστοιχα, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά της Ασίας κυμάνθηκαν στα 1,2 εκατ και 1 εκατ ημερησίως, σύμφωνα με στοιχεία της Kpler.
Σύμφωνα πάντα με τον Driscoll «το Ιράν θα θελήσει να εξάγει πετρέλαιο στην Ευρώπη έτσι ώστε να “γεμίσει την τρύπα” που άφησαν πίσω τους οι κυρώσεις της Δύσης, αλλά σε μακροπρόθεσμο επίπεδο θα επικεντρωθεί σε συμβόλαια με ασιατικές χώρες».