Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης αποτελεί το μεγαλύτερο χρηματοδοτικό εργαλείο στην ΕΕ (€750 δισ.) προς τα κράτη-μέλη, για την αντιμετώπιση οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων από την πανδημία. Στις διαπραγματεύσεις, που κράτησαν πάνω από έναν χρόνο, ήμουν ο διαπραγματευτής (Επιτροπή Οικονομικών) της Πολιτικής μου Ομάδας στο Ευρωκοινοβούλιο κι είχα εμπλακεί από την αρχή μέχρι τέλους. Τελικά, συμφωνήθηκε (2021) ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο πυλώνων (επιτρεπόμενων στόχων) και κάθε κράτος-μέλος μπορούσε να υποβάλει το δικό του Σχέδιο Ανάκαμψης για επενδύσεις ή/και μεταρρυθμίσεις, βάσει δικών του προτεραιοτήτων. Ένας επιλέξιμος στόχος αφορούσε τη δυνατότητα των Κυβερνήσεων να συμπεριλάβουν στο Σχέδιό τους κοινωνικά θέματα όπως τη στέγαση. Όταν αργότερα προέκυψε ο πόλεμος στην Ουκρανία, προστέθηκε ειδικό κεφάλαιο, που διευκόλυνε τη δυνατότητα των κρατών να αναπροσαρμόσουν το Σχέδιό τους βάσει των νέων συνθηκών π.χ. αυξημένο κόστος ενέργειας, πρώτων υλών, κατασκευαστικού κόστους και γενικά του πληθωρισμού.
Η στέγαση έχει πολλαπλές θετικές κοινωνικο-οικονομικές επιδράσεις, που φτάνουν μέχρι το δημογραφικό πρόβλημα π.χ. ζευγάρια χωρίς δική τους στέγη δυσκολεύονται να μεγαλώσουν παιδιά. Δεδομένου του καυτού προβλήματος, παρότρυνα με επιστολές και προφορικά την Κυπριακή Κυβέρνηση (ΔΗΣΥ) να συμπεριλάβει ή να αναπροσαρμόσει το Σχέδιό της συμπεριλαμβάνοντας τη στέγαση (π.χ. κατοικίες στην ύπαιθρο για νέους, φοιτητικές εστίες κ.ά.), αλλά υπήρξε κάθετη αντίθεση, ιδίως του Υπουργείου Οικονομικών. Δείγμα της στάσης του τότε Υπουργού Οικονομικών ήταν η έντονη «ενόχλησή» του, όταν σε συζήτηση με τη δική του συμμετοχή στο Ευρωκοινοβούλιο έθεσα το θέμα της κοινωνικής πολιτικής στο Σχέδιο της Κύπρου. Το τραγελαφικό είναι που οι διάφορες «εξηγήσεις» που δίνονταν για τον αποκλεισμό της στέγασης άλλαζαν κάθε φορά. Ένα όμως δεν άλλαξε: Η Κύπρος δεν συμπεριέλαβε για τη στέγαση ούτε ένα ευρώ από τα €1.2 δισεκατομμύρια που της αναλογούν. Ωστόσο, για άλλα κράτη της ΕΕ, η στέγαση υπήρξε κορυφαίος τομέας επενδύσεων στο Σχέδιο Ανάκαμψής τους, όπως Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία, Σλοβενία, ενώ πέντε κράτη συμπεριέλαβαν και μεταρρυθμίσεις για τη στέγαση.
Το θέμα της στέγασης επανήλθε στο προσκήνιο κατά τον προεκλογικό στις πρόσφατες Ευρωεκλογές (2024), οπόταν το έθετα επιτακτικά, επισημαίνοντας ότι από ολόκληρο το ποσό (€1.2 δισ.) για την Κύπρο, είναι άδικο που ένα γινάτι, δογματισμοί ή ιδιοτελή συμφέροντα στερούν ένα τόσο μεγάλο κοινωνικό όφελος για την Κύπρο. Σήμερα, το πρόβλημα της στέγασης αναγνωρίζεται ως κομβικό, ώστε στη νέα Ευρ. Επιτροπή θα έχουμε για πρώτη φορά Επίτροπο για τη στέγαση, στον οποίο έθεσα ήδη το θέμα, ενώ στην Κύπρο έγινε … της μόδας να προβάλλουν προτάσεις για τη στέγαση κι εκείνοι που αρνούνταν το πρόβλημα και για χρόνια το «έθαβαν», για λόγους που δεν μάθαμε ποτέ. Τουλάχιστον, η παρούσα Κυβέρνηση ανακοίνωσε τις προάλλες την αξιοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης για φοιτητικές εστίες εντός των τειχών της Λευκωσίας (€15 εκατομμύρια) και με πρόθεση για διεύρυνση του Σχεδίου σε άλλες περιοχές.
Κώστας Μαυρίδης, Ε
υρωβουλευτής ΔΗΚΟ- S&D