Κατά την κοινή σημερινή συνεδρία των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Οικονομικών και Εσωτερικών, η οποία επικεντρώθηκε, μεταξύ άλλων, στην εξεύρεση δικτύου προστασίας των εγγυητών στην περίπτωση πτώχευσης του πρωτοφειλέτη και εκποίησης της περιουσίας του συζητήθηκαν 4 νομοσχέδια του πλαισίου αφερεγγυότητας.
Οι Επιτροπές αποφάσισαν να δώσουν χρόνο μιας εβδομάδας στην Κυβέρνηση να λάβει τις απόψεις όλων των εμπλεκομένων φορέων επί των τεσσάρων νομοσχεδίων και να τις θέσει ενώπιον της κοινής συνεδρίας των Επιτροπών Οικονομικών και Εσωτερικών, την ερχόμενη Δευτέρα.
Κατά την έναρξη της συνεδρίας στους βουλευτές δόθηκαν αναθεωρημένα κείμενα των τεσσάρων νομοσχεδίων, που κατέθεσε το Υπουργείο Οικονομικών, ενώ στην αρχή της συνέδριας είχαν ενώπιον τους τα νομοσχέδια όπως είχαν παρουσιαστεί την περασμένα εβδομάδα στα κοινοβουλευτικά κόμματα και δεν είχαν ακόμη τύχει αναθεώρησης.
Στη συνεδρία συζητήθηκαν, συγκεκριμένα, τα νομοσχέδια που αφορούν τον «περί Συμβούλων Αφερεγγυότητας Νόμο του 2014», το οποίο ρυθμίζει το επάγγελμα του Συμβούλου Αφερεγγυότητας, τον «περί Εταιρειών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2014», το οποίο προνοεί για την εισαγωγή σχεδίου αναδιάρθρωσης χρέους βιώσιμων επιχειρήσεων (Εxaminership), τον “περί Εταιρειών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2015», το οποίο εκσυγχρονίζει το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο και επιταχύνει τη διαδικασία εκκαθάρισης εταιρειών και τον “περί Πτώχευσης (Τροποποιητικός) Νόμος 2015”, το οποίο εκσυγχρονίζει τον υφιστάμενο νόμο περί Πτωχεύσεως. Επίσης, συζητήθηκαν οι κανονισμοί για το Σύμβουλο Αφερεγγυότητας.
Ειδικότερα, στο νομοσχέδιο που τροποποιεί το νόμο περί πτωχεύσεως αναφέρεται ότι μετά από τριετή περίοδο παρακολούθησης, ο πτωχεύσας απαλλάσσεται από όλες τις οφειλές του και από το καθεστώς του πτωχεύσαντα. Η απαλλαγή παρέχεται, αφού το άτομο έχει παραδώσει όλη την περιουσία του, εκτός από μερικά περιουσιακά στοιχεία που είναι απαραίτητα για τον πτωχεύσαντα και την οικογένεια του. Ο πτωχεύσασας θα υποχρεούται να θέτει στη διάθεση κάθε διαθέσιμο εισόδημα, πέρα και πάνω από τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, προς ικανοποίηση των πιστωτών του για μια περίοδο τριών ετών.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ο χειρισμός των εγγυητών παραμένει ο ίδιος με την υφιστάμενη νομοθεσία και στην τροποποιητική νομοθεσία, δηλαδή η απαλλαγή του πτωχεύσαντα δεν θα απαλλάσσει οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο κατά την ημερομηνία του διατάγματος παραλαβής ήταν εγγυητής ή τελούσε σε σχέση εγγυητή προς αυτόν.
Όσον αφορά τη διαδικασία σε σχέση με πρωτοφειλέτες που έχουν πολύ χαμηλά εισοδήματα και διαγράφεται το χρέος, ο ανώτερος διευθυντής του ΥΠΟΙΚ Ανδρέας Χαραλάμπους είπε ότι “παρόλο που νομικά είχαμε πρόβλημα, διαγράφεται και το χρέος του εγγυητή”.
“Παρόλα αυτά δεν είμαστε βέβαιοι ότι στο Δικαστήριο θα σταθεί η επιχειρηματολογία την οποία αναπτύσσουμε για τις πτωχεύσεις φυσικού ή νομικού προσώπου”, είπε, εξηγώντας ότι “η δυσκολία είναι εκεί όπου ο πρωτοφειλέτης δεν μπορεί πλέον να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του”.
Κατά κάποιο τρόπο, η σύμβαση έρχεται να καλύψει το κενό, είπε ο κ. Χαραλάμπους, εξηγώντας ότι αν κάποιος πρωτοφειλέτης “έδωσε ό,τι μπορεί να δώσει – μειώθηκε το χρέος π.χ. – ο εγγυητής θα επωμιστεί το υπόλοιπο του χρέους και όχι το αρχικό ποσό”.
Ανέφερε ότι η τράπεζα έχει τη δυνατότητα να κυνηγήσει τον εγγυητή και αυτός τον πρωτοφειλέτη και πρόσθεσε ότι αυτό δεν ικανοποιεί το ΥΠΟΙΚ και προσπαθεί να βρει τρόπους να καλυφθεί το κενό.
Σύμβουλος Αφερεγγυότητας
Το νομοσχέδιο προβλέπει τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις για αναγνώριση επαγγελματικών σωμάτων για σκοπούς χορήγησης αδειών και σχετική εποπτεία τους, τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις για αδειοδότηση Συμβούλων Αφερεγγυότητας και σχετική εποπτεία τους, τη δημιουργία και τήρηση μητρώου Συμβούλων Αφερεγγυότητας, τις μεταβατικές διατάξεις και τους κανονισμούς που θα ρυθμίζουν τις λεπτομέρειες όλων των πιο πάνω διαδικασιών.
Ειδικότερα, καθορίζει αρμόδιες αρχές για σκοπούς αδειοδότησης Συμβούλων Αφερεγγυότητας την Υπηρεσία Αφερεγγυότητας (στο παρόν στάδιο ο Επίσημος Παραλήπτης – Κλάδος Πτωχεύσεων και Εκκαθαρίσεων του Τμήματος Εφόρου Εταιρειών και Επίσημου Παραλήπτη), το Σύνδεσμο Ελεγκτών Λογιστών Κύπρου και τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο.
Ως σύμβουλος αναδιάρθρωσης χρέους φυσικού προσώπου, ο Σύμβουλος Αφερεγγυότητας λαμβάνει σύνολο αμοιβής που αποτελείται από πάγιο ποσό 750 ευρώ, καθώς και επιπρόσθετο κλιμακωτό ποσοστό (%) επί του συνόλου των οφειλών ως ακολούθως:
Μέχρι 100.000 ευρώ δάνειο το ποσοστό θα ανέρχεται στο 1,7%
Από 100.000-300.000 στο 1,3%
Από 300.000-500.000 στο 1,1%
Από 500.000 μέχρι 1 εκ. ευρώ στο 0,9%
Από 1-3 εκ. ευρώ στο 0,45%
Από 3-5 εκ. ευρώ στο 0,25%
Από 5 εκ. ευρώ και πάνω το κλιμακωτό ποσοστό αμοιβής του συμβούλου φθάνει μέχρι και 0,08%.
Επιπλέον, η εν λόγω αμοιβή δύναται να αυξηθεί κατά 20% σε περίπτωση που το σχέδιο αναδιάρθρωσης επιβεβαιωθεί ή επιβληθεί, ανάλογα με την περίπτωση από το δικαστήριο, ως “ποσό επιτυχίας” (success fee).
Όσον αφορά στις εταιρείες, η οροφή για να αιτηθεί μια εταιρεία αναδιάρθρωση χρέους πρέπει να οφείλει μέχρι 500.000 ευρώ.
Το πάγιο ποσό αμοιβής του Συμβούλου Αφερεγγυότητας ανέρχεται στα 1.000 ευρώ και το κλιμακωτό ποσοστό επί του συνόλου των οφειλών ανέρχεται ως ακολούθως:
Μέχρι 100.000 ευρώ το ποσοστό ανέρχεται στο 2%
Από 100.000-300.000 στο 1,6%
Από 300.000 – 500.000 στο 1,3%
Σε σχέση με τα τέλη για άδεια αφερεγγυότητας, η υποβολή αίτησης για άδεια υπόκειται σε τέλος που καθορίζεται σε διάταγμα του Υπουργού και δεν υπερβαίνει τα 50 ευρώ, η χορήγηση άδειας συμβούλου αφερεγγυότητας υπόκειται σε τέλος 300 ευρώ και για την διετή ανανέωση σε τέλος 200 ευρώ, η υποχρεωτική
Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Άγγελος Βότσης είπε ότι αποφασίστηκε όπως τα νομοσχέδια διατηρηθούν στην ημερήσια διάταξη και την επόμενη Δευτέρα “με την ελπίδα ότι μέχρι τότε θα μπορέσει η Κυβέρνηση να έχει και τις απόψεις όλων των εμπλεκομένων φορέων” για να τις θέσει ενώπιον της κοινής συνεδρίας των Επιτροπών Οικονομικών και Εσωτερικών.
Ανέφερε ότι οι Επιτροπές κάλεσαν την Κυβέρνηση να ολοκληρώσει τάχιστα τις διεργασίες που γίνονται με την Τρόικα για το πέμπτο νομοσχέδιο “για να αποφύγουμε δυσάρεστες εμπλοκές και επιπλοκές στο όλο εγχείρημα” σε σχέση με το νόμο για τις εκποιήσεις και την εφαρμογή του πλαισίου αφερεγγυότητας.
Ανέφερε ότι “τα τέσσερα νομοσχέδια είναι προς τη σωστή κατεύθυνση με κάποιες επιφυλάξεις και προβληματισμούς που έχουμε θέσει, ιδιαίτερα σε θέματα εγγυητών και πως πρέπει αυτοί να αντιμετωπιστούν μετά από πτωχεύσεις των πρωτοφειλετών” και πρόσθεσε ότι σε αυτό προβληματίζεται και η Κυβέρνηση.
“Προσπαθούμε να βρούμε τη χρυσή τομή σε αυτό το θέμα, το οποίο είναι ένα σημαντικό θέμα σε αυτά τα τέσσερα νομοσχέδια”, πρόσθεσε.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών, βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιάννος Λαμάρης είπε ότι συνεχίστηκε η συζήτηση για τις πτωχεύσεις σε συνδυασμό και με τις εκποιήσεις, προσθέτοντας ότι “παραμένουν αρκετά σκοτεινά σημεία με την έννοια ότι δεν έχει κατατεθεί στη Βουλή το νομοσχέδιο για τα φυσικά πρόσωπα”.
Υπάρχει δρόμος ακόμα, παρά την πίεση που υπάρχει από πλευράς Τρόικας, ενώ διάλογος με την έννοια που ορίζει η Βουλή δεν έχει γίνει, πρόσθεσε.
Αναφέροντας ότι αν και πρέπει να εκσυγχρονιστεί το νομοθετικό πλαίσιο για τις πτωχεύσεις, αυτό “δεν πρέπει να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε η διαδικασία προς όφελος ενός τραπεζικού ιδρύματος να είναι ταχύτατη, αλλά ταχύτατη να είναι και η διαδικασία πτώχευσης ενός ανθρώπου ή εκποίησης της περιουσίας του”.
Ανέφερε ότι μεγάλο ερώτημα υπάρχει και με το τι θα γίνει με τους εγγυητές και πρόσθεσε ότι στην Κύπρο, μια οικογένεια μπορεί να είναι χρεωμένη, με τον ένα σύζυγο να είναι οφειλέτης και τα άλλα μέλη της οικογένειας εγγυητές.
Ο κ. Λαμάρης είπε ότι τα προβλήματα μεταφέρονται στον εγγυητή που μπορεί να είναι ο σύζυγος ή τα παιδιά και για αυτό πρέπει να είμαστε σχολαστικοί πριν προχωρήσουμε.
Ανέφερε ότι αποφασίστηκε όπως το ΥΠΟΙΚ καλέσει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για να γίνει ενημέρωση των φορέων, ώστε στο πλαίσιο μιας συνεδρίας της Επιτροπής, να ακούσουμε τις απόψεις των φορέων για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τη συζήτηση, αναμένοντας και το τελευταίο νομοσχέδιο.
Ερωτηθείς γιατί δεν προχωρούν με αυτά τα 4 νομοσχέδια μέχρι να έρθει και το πέμπτο νομοσχέδιο του πλαισίου αφερεγγυότητας, ο κ. Λαμάρης είπε ότι “είναι όλα τα νομοσχέδια “συνδεδεμένα μεταξύ τους και δεν μπορεί να πάρεις κομμάτι – κομμάτι”.
“Μας ενδιαφέρουν οι αρμοδιότητες που δίνονται στους σύμβουλους αφερεγγυότητας και οι ευθύνες που έχουν, αλλά και ο έλεγχος που θα τους ασκείται από την αρχή αφερεγγυότητας και τι προστασία θα δίδεται στο τελευταίο νομοσχέδιο στον οφειλέτη”, ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι “αν υπάρχει δίχτυ προστασίας στο τελευταίο νομοσχέδιο για τον οφειλέτη της κύριας κατοικίας ή του μικρού υποστατικού τότε διαφοροποιούνται οι απαιτήσεις που έχεις από το πόσο αυστηρή απέναντι σε συμβούλους πρέπει να είναι η Αρχή οι οποίοι θα παραβιάζουν τα πλαίσια της νομοθεσίας”.
Ερωτηθείς τι προτίθεται να κάνει το ΑΚΕΛ, αφού μέχρι το τέλος Ιανουαρίου δεν θα ψηφιστεί το πλαίσιο αφερεγγυότητας, ενώ παράλληλα λήγει η αναστολή της εφαρμογής του νόμου εκποιήσεων, ο κ. Λαμάρης είπε ότι αυτός ήταν ο λόγος που το ΑΚΕΛ κατέθεσε την πρόταση για πεντάμηνη παράταση της αναστολής του νόμου για της εκποιήσεις, η οποία δεν έγινε αποδεκτή και δεν μπορεί να κατατεθεί η ίδια πρόταση.
Ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών Γιώργος Περδίκης είπε ότι “αρχίζει πολύ καθυστερημένα” η συζήτηση του πλαισίου αφερεγγυότητας στη Βουλή, προσθέτοντας ότι “τα νομοσχέδια πρέπει να συζητηθούν πακέτο και όπως συμβαίνει με τις Καρυάτιδες ένα από αυτά πολύ σημαντικό λείπει στο εξωτερικό και είναι το νομοσχέδιο που αφορά την αφερεγγυότητα των φυσικών προσώπων και τη διαχείριση των χιλιάδων μη εξυπηρετούμενων δανείων που αφορούν φυσικά πρόσωπα”.
“Αν δεν κατατεθεί στη Βουλή και δεν συζητηθεί μαζί με τα υπόλοιπα νομίζω ότι καθυστερεί ακόμη περισσότερο η κατάθεση και η ψήφιση αυτών των νομοσχεδίων”, ανέφερε, προσθέτοντας ότι “η πρόταση που έφερε η Κυβέρνηση και η Τρόικα είναι στο παρόν στάδιο ανεπαρκείς”.
Ο κ. Περδίκης είπε ότι αυτό που αναμένετο, δηλαδή, όπως εξήγησε, “να δημιουργηθεί ένα δίχτυ προστασίας για τους μικροοφειλέτες δεν επιτυγχάνεται κατά τρόπο αποτελεσματικό και αναδεικνύεται ακόμη ένας καινούργιος κίνδυνος που έχει να κάνει με τους εγγυητές, ιδιαίτερα στο νομοσχέδιο για τις πτωχεύσεις”.
“Οι πρόνοιες που αφορούν τους εγγυητές είναι απαράδεκτες και εξαιρετικά επικίνδυνες για χιλιάδες συμπολίτες μας που έκαναν το λάθος σε ανύποπτο χρόνο, και χωρίς να έχουν υπόψη τους τι θα συμβεί στη συνέχεια, να εγγυηθούν συγγενικά τους πρόσωπα, συναδέλφους οι οποίοι σήμερα βρίσκονται σε κατάσταση αφερεγγυότητας και ίσως σε κατάσταση πτώχευσης”, πρόσθεσε.
Ανέφερε επίσης ότι υπάρχουν θέματα αμοιβής και θέματα ασυμβίβαστου και διερωτήθηκε πώς θα διορίζεται Σύμβουλος Αφερεγγυότητας άτομο που έχει συμφέρον ή σχέση με την τράπεζα.
Τέλος, ο κ. Περδίκης σημείωσε την ανάγκη να συζητηθούν εκ νέου τα νομοσχέδια για τις εκποιήσεις σε σχέση με τα νομοσχέδια για το πλαίσιο αφερεγγυότητας, ενώ έθεσε και θέμα συζήτησης του νόμου για την τοκογλυφία, επί του οποίου κατέθεσε πρόταση νόμου και δεν συζητήθηκε.
“Η απαράδεκτη κίνηση που έγινε πριν πολλά χρόνια με την εξαίρεση των τραπεζών από την τοκογλυφία και δεν έχουν ποινικές ευθύνες για φαινόμενα τοκογλυφίας πρέπει να διορθωθεί η κατάσταση αυτή για να σταματήσουν να βάλουν υπερβολικά επιτόκια που συνιστούν τοκογλυφία”, κατέληξε.