Tης Ελίζας Στασοπούλου*
Το Χρηματιστήριο ξεκίνησε τη λειτουργία του στην Κύπρο από το 1996. Μέσα από την πάροδο των ετών,καταγράφηκαν πολλές εξελίξεις, θετικές και αρνητικές για τις επιχειρήσεις και την Κυπριακή Οικονομία καθώς και θεσμικές εξελίξεις στο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ταυτόχρονα έθεσαν τα θεμέλια για διαφοροποίηση Νόμων, Κανονισμών, πρακτικών και διαδικασιών, σε σχέση με τη λειτουργία της Κεφαλαιαγοράς στην Κύπρο.
Η εισαγωγή αξιών σε χρηματιστηριακή αγορά προσφέρει πολλαπλά οφέλη τόσο για τον εκδότη που επιθυμεί την εισαγωγή των τίτλων του, όσο και για την οικονομία γενικότερα, εφόσον οι χρηματιστηριακές αγορές αντικατοπτρίζουν την πορεία ανάπτυξης κάθε οικονομίας.
Τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν για κάθε εταιρεία ως αποτέλεσμα εισαγωγής των τίτλων της σε χρηματιστηριακή αγορά, είναι μεταξύ άλλων η εκ μέρους της αξιοποίηση του μηχανισμού καθορισμού τιμήςσε ημερήσια βάση, η αποτίμηση της αξίας κάθε εταιρείας, η δυνατότητα άντλησης κεφαλαίων και η εύκολη πρόσβαση σε δευτερογενή αγορά, η αυξημένη αναγνωρισιμότητα, η δυνατότητα ενεχυρίασης τίτλων εκ μέρους μετόχων, η ευχέρεια διενέργειας εξαγορών εταιρειών και με την μέθοδο της ανταλλαγής παραχώρησης εισηγμένων τίτλων ως αντίτιμο, καθώς και η αξιοποίηση συγκεκριμένων σχετικών φορολογικών πλεονεκτημάτων.
Παρουσιάζονται πιο κάτω αναλυτικότερα, μερικά από τα πλεονεκτήματα της εισαγωγής τίτλων εταιρειών στο ΧΑΚ:
1. Μέσο άντλησης κεφαλαίων
Το Χρηματιστήριο αποτελεί για τις εισηγμένες εταιρείες,ένα εναλλακτικό μέσο άντλησης κεφαλαίων που απαιτούνται για τηχρηματοδότηση των δραστηριοτήτων τους, μειώνοντας την εξάρτηση τους σε πιο παραδοσιακούς/ συμβατικούς τρόπους άντλησης κεφαλαίων. Συγχρόνως, το Χρηματιστήριο προσφέρει εναλλακτικές επιλογές στους επενδυτές και λειτουργεί ως μέσο αξιοποίησης των κεφαλαίων τους, σε πιο παραγωγικές και αποτελεσματικές επενδύσεις, οι οποίες γίνονται από εισηγμένες εταιρείες.
2. Η ανάπτυξη των δραστηριοτήτων των εισηγμένων εταιρειών
Το κυριότερο χαρακτηριστικό της διάρθρωσης της Κυπριακής οικονομίας, είναι ο μεγάλος αριθμός μικρού και μεσαίου μεγέθους οικογενειακών επιχειρήσεων, αρκετές από τις οποίες είναικαινοτόμες και πολλά υποσχόμενες. Οι εταιρείες αυτές, ωστόσο, έχουν συχνά περιορισμένες προοπτικές ανάπτυξης και δεν ωφελούνται από την αξιοποίηση οικονομιών κλίμακας. Με την έλλειψη της κατάλληλης υποδομής και ισχυρών θεμελίων, η προοπτική έκθεσης στον ισχυρό ανταγωνισμό, μετά από την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, αποτελεί λόγο ανησυχίας για πολλές από αυτές. Κάποιες ίσως να μην είναι σε θέση να ανταγωνιστούν σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Η εισαγωγή στο Χρηματιστήριο μπορεί να αποτελέσει μια αποτελεσματική διέξοδο, αφού παρέχει τα απαραίτητα κεφάλαια για επιτάχυνση της ανάπτυξης τους και για ακόμη πιο ουσιαστική ενδυνάμωση τους. Επιπλέον, ο έλεγχος των εταιρειών επεκτείνεται έμμεσα σε μεγάλο αριθμό μετόχων, οδηγώντας σταδιακά σε βελτιωμένη διαχείριση – διακυβέρνηση και, κατά συνέπεια, στην πιο ορθολογική ανάπτυξη τους,χωρίς απαραίτητα να χάνεται το ιδιοκτησιακό καθεστώς μιας εταιρείας από τον/τους μεγαλομέτοχο/ μεγαλομετόχους.
3. Ενδυνάμωση των εταιρειών
Μετά από την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι εγχώριες εταιρείες έχουν να αντιμετωπίσουν ένα αυξημένο ανταγωνισμό σε Ευρωπαϊκή και διεθνή βάση. Οι εταιρείες πρέπει να προχωρούν σε επενδύσεις ευρύτερης κλίμακας, κάνοντας αποτελεσματικότερες επενδυτικές επιλογές, με στόχο τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας τους,ώστε να αποκτήσουν παρόμοια θέση με αντίστοιχες Ευρωπαϊκές εταιρείες. Με την εισαγωγή τους στο ΧΑΚ και την άντληση των αναγκαίων κεφαλαίων μέσω της χρηματιστηριακής αγοράς, μπορούν να επιτύχουν το πιο πάνω στόχο.
4. Ευκαιρίες για επενδύσεις στο εξωτερικό
Μετά από τη φιλελευθεροποίηση των επιτοκίων και την άρση των περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων, οι εισηγμένες εταιρείες μπορούν να χρησιμοποιούντα κεφάλαια που αντλούν από το Χρηματιστήριο, για επενδύσεις τους και στο εξωτερικό, όπου η εξασφάλιση χρηματοδότησης ενδεχομένως να είναι πιο δύσκολη, αλλά οι προοπτικές μεγαλύτερες. Ομοίως, εταιρείες από το εξωτερικό, έχουν την ευκαιρία να επενδύσουν σε αξίες εγχώριων εισηγμένων εταιρειών. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι οι πιθανότητες επιτυχίας των διεθνών στόχων αυξάνονται σημαντικά μέσω της εισαγωγής αξιών μίας εταιρείας στο ΧΑΚ,προτού επιδιωχθεί τυχόν παράλληλη εισαγωγή των αξιών της και σε χρηματιστήριο του εξωτερικού.
5. Εξύψωση της εταιρικής εικόνας
Οι εισηγμένες εταιρείες, με την εισαγωγήτους σε χρηματιστηριακή αγορά, γίνονται ευκολότερα ορατές και αναγνωρίσιμες στο επενδυτικό κοινό, με όλα τα θετικά επακόλουθα που σχετίζονται με αυτό. Επιπλέον, η θέση της εταιρείας, μετά από την εισαγωγή της σε Χρηματιστήριο αναβαθμίζεται, καθιστώντας την ικανή για να εξασφαλίζει κεφάλαια με καλύτερους όρους, συγκριτικά με μία ιδιωτική εταιρεία.
6. Αυξημένη εμπορευσιμότητα
Οι επενδυτές που επενδύουν σε αξίες εισηγμένων εταιρειών, μπορούν να ρευστοποιούν τις επενδύσεις τους όποτε επιθυμούν. Αντιθέτως, το πλεονέκτημα -χαρακτηριστικόαυτό, δεν ισχύει γι’ αυτούς που επενδύουν τα χρήματά τους σε ιδιωτικές εταιρείες.
7. Εξαγορές και συγχωνεύσεις
Οι εισηγμένες εταιρείες έχουν τη δυνατότητα για να προχωρούν σε εξαγορές και συγχωνεύσεις, είτε με άλλες εταιρείες εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, είτε με μη εισηγμένες εταιρείες και να επωφελούνται των συνεργιών που προκύπτουν από τέτοιες συμφωνίες.Αυτό οφείλεται στο γεγονός, ότι λόγω της πρόσβασης στη δημοσιοποίηση των οικονομικών τους αποτελεσμάτων, οι επενδυτές μπορούν να αξιολογήσουν την οικονομική κατάσταση των εισηγμένων εταιρειών, πουσε συνδυασμό με τη διαφάνεια στις συναλλαγές, δίνει τη δυνατότητα που υποβάλλουν προσφορά, για να προβούν σε πιο ακριβείς αξιολογήσεις των δυνατοτήτων που απορρέουν από μια τέτοια κίνηση.
8. Διαμόρφωση τιμής
Με την εισαγωγή ενός τίτλου σε χρηματιστηριακή αγορά καθορίζεται και η τιμή διαπραγμάτευσης του με βάση την οποία επενδυτές μπορούν να προβαίνουν σε αγοραπωλησίες τίτλων, να ενεχυριάζουντίτλους έναντι λήψης χρηματοπιστωτικής διευκόλυνσης και να γνωρίζουν την τιμή που έχει καθορίσει η αγορά, για την αξία του τίτλου κατά πάσα χρόνο.
Εκδότης είναι δυνατό να εισάξειτίτλουςτου στο Χρηματιστήριο με ένα από τους ακόλουθους τρόπους:
(α) Με την τοποθέτηση αξιών, που θα έχουν εκδοθεί και κατανεμηθεί πριν τη δημόσια ανακοίνωση του Χρηματιστηρίου για εισαγωγή.
(β) Με την εισαγωγή αξιών, που έχουν εκδοθεί ή θα εκδοθούν, μέρος των οποίων θα διατεθεί με δημόσια προσφορά προς το κοινό, μετά από την εισαγωγή και πριν την έναρξη της διαπραγμάτευσης.
(γ) Με την παράλληλη εισαγωγή αξιών που είναι ήδη εισηγμένες σε αναγνωρισμένο χρηματιστήριο, είτε οι οποίες θα εισαχθούν ταυτόχρονα σε αναγνωρισμένο χρηματιστήριο, με οποιονδήποτε από τους προαναφερόμενους δύο τρόπους.
Οι αιτήσεις υποβάλλονται στο ΧΑΚ και εξετάζονται με σειρά προτεραιότητας.
Το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου λειτουργεί Ρυθμιζόμενες Αγορές, καθώς και Αγορά που εποπτεύεται από το ίδιο το Χρηματιστήριο με βάση τους Κανονισμούς, που εγκρίθηκαν από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου.
Η εισαγωγή αξιών διέπεται από τη συμμόρφωση με τις γενικές προϋποθέσεις εισαγωγής τίτλων και κάθε Αγορά και έχει τις δικές της ειδικές προϋποθέσεις εισαγωγής. Όλοι οι εκδότες οφείλουν να συμμορφώνονται με τις προϋποθέσεις αυτές και μέσα από την αίτηση τους, να παρέχουν τις απαραίτητες πληροφορίες, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ο επενδυτής να εκτιμήσει ορθά τους τίτλους της εταιρείας που είναι υπό εισαγωγή.
Οι εταιρείες μαζί με την αίτηση τους, υποβάλλουν και τις εξελεγμένες οικονομικές τους καταστάσεις, εφόσον λειτουργούσαν κανονικά τα προηγούμενα της εισαγωγής έτη, ενώ εάνεκδότης που προτίθεταινα εισαχθεί δεν λειτουργούσε κανονικά είτε ήταν αδρανήςείτε οι δραστηριότητες του είναι διαφορετικής φύσεως από τί προδιαγράφονται στην αίτηση και είναι πρακτικά αδύνατη η ορθή εκτίμηση των τίτλων του,τότε θεωρείται ως νεοσυσταθείσαεταιρεία και πρέπει να περιλάβει στην αίτηση του, επιχειρηματικό πλάνο για να θεωρείται ότιπαρέχει ικανοποιητικά στοιχεία, ώστε οι επενδυτές να μπορέσουν να εκτιμήσουν την αξία των τίτλων της.
Επιδίωξη του Χρηματιστηρίου είναι να κατανοηθεί η σημασία του χρηματιστηριακού θεσμού για την Κυπριακή οικονομία, τόσο από το επενδυτικό κοινό όσο και από αριθμό ιδιωτικών εταιρειών για να δημοσιοποιηθούν και να εισάξουν τίτλους τους στο Χρηματιστήριο, ώστε να μπορέσουν να αντλήσουν τα απαραίτητα κεφάλαια προς ανάπτυξηκαιεπέκταση των δραστηριοτήτων τους και κατά συνέπεια και της Κυπριακής οικονομίας.
Τα δεδομένα στο ευρύτερο χρηματιστηριακό πεδίο στις διεθνείς Κεφαλαιαγορές και ειδικότερα στις Ευρωπαϊκές Κεφαλαιαγορές έχουν διαφοροποιηθεί ριζικά κατά την τελευταία δεκαετία και ο ρυθμός αυτής της μετεξέλιξης αναμένεται να συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια. Το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου, μέσα στα Ευρωπαϊκά πλαίσια, έχει καταφέρει να αναπτυχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, έχοντας προχωρήσει σε ριζικές νομικές και άλλες θεσμικές διαφοροποιήσεις, με στόχο να ευθυγραμμιστεί με τα υπόλοιπα Ευρωπαϊκά Χρηματιστήρια και έχει καταστεί ένα σύγχρονο και ανταγωνιστικό Χρηματιστήριο.
Για οποιεσδήποτε περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με την εισαγωγή τίτλων, στο ΧΑΚ, έχουν αναρτηθεί εξειδικευμένοι οδηγοί Εισαγωγής Προϊόντων στην επίσημη ιστοσελίδα του ΧΑΚ www.cse.com.cy. Ταυτόχρονα, η Διεύθυνσή και το αρμόδιο Προσωπικό του Χρηματιστήριου Αξιών Κύπρου, είναι πάντοτε πρόθυμο για εξυπηρέτηση των ενδιαφερομένων, στο τηλέφωνο 22712300, είτε στο emailinfo@cse.com.cy.
*Λειτουργού Α’
Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου