Επιβάλλεται ανασυγκρότηση και εκσυγχρονισμός του κράτους, αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς και της εμπιστοσύνης των πολιτών στους πολιτικούς, τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Αναστασιάδης, παρουσιάζοντας το μεσημέρι τη δεύτερη δέσμη μέτρων για εκσυγχρονισμό του κράτους.
Είχε προηγηθεί πριν από δύο περίπου βδομάδες η εξαγγελία δέσμης μέτρων για επανεκκίνηση της οικονομίας.
Τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στην εισαγωγή πολιτικής ευθύνης και λογοδοσίας όσων εκλέγονται ή αναλαμβάνουν δημόσια αξιώματα, εισαγωγή κανόνων χρηστής διοίκησης και πάταξη της διαφθοράς, πάταξη της διαπλοκής και των κατεστημένων, εισαγωγή αξιοκρατίας και ισοπολιτείας, μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, εισαγωγή ενός θεσμικού μέτρου που ενισχύει την άμεση δημοκρατία και τους δημοκρατικούς θεσμούς, στην αποκατάσταση του αισθήματος δικαίου και ταχεία απονομή της δικαιοσύνης.
Εντός τριών μηνών θα καταρτιστεί πλήρες σχέδιο αναδιάρθρωσης και εκσυγχρονισμού της δημόσιας υπηρεσίας.
Ο Πρόεδρος σημείωσε ότι έχει καθοριστεί η παραπομπή του συνόλου των νομοθετικών προτάσεων στη Βουλή των Αντιπρόσωπων το αργότερο μέχρι τις 15 Ιουνίου, πριν δηλαδή τη συμπλήρωση 90 ημερών από την ανάληψη της Διακυβέρνησης
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι έννοιες όπως η αξιοκρατία, η χρηστή διοίκηση, η ευθύνη των πολιτικών, οι υποχρεώσεις του κράτους προς τους πολίτες του, «που παρέμεναν μέχρι πρόσφατα κενές περιεχομένου διακηρύξεις, σήμερα, λόγω και των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης, αποτελούν εθνική αναγκαιότητα».
Μίλησε για παθογένειες που έχουν σωρευθεί, και για τις οποίες όλοι έχουμε ευθύνη, οι οποίες, όπως είπε, όχι μόνο συμβάλλουν στη στασιμότητα αλλά προάγουν και πολλαπλασιάζουν τα προβλήματα, προάγουν την γραφειοκρατία και την αδιαφάνεια, οδηγούν στην καταστρατήγηση των κανόνων χρηστής διοίκησης, στην αναξιοκρατία, στη διαπλοκή και στη διαφθορά.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε ακόμη ότι με τις σημερινές εξαγγελίες, αλλά και τα όποια άλλα μέτρα θα ληφθούν στην πορεία θέλει όχι μόνο να διαψεύσει τον κανόνα ότι οι πολιτικοί δεν είναι ειλικρινείς με τις δεσμεύσεις τους και ξεχνούν τις εξαγγελίες, αλλά και να υλοποιήσει κάθε προεκλογική δέσμευση που ανέλαβε.
Για την κριτική που δέχεται περί αθέτησης προεκλογικών δεσμεύσεων, λόγω των αποφάσεων του Eurogroup, o Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε ότι κατανοεί την κριτική, κάλεσε όμως τους επικριτές του «να αναλογιστούν κάτω από ποιες συνθήκες ένας ηγέτης προ του διλήμματος να φανεί αρεστός επιλέγει να πάρει δυσάρεστες αλλά ωφέλιμες για την πατρίδα αποφάσεις».
«Αυτό που θέλω να διαβεβαιώσω τους πολίτες είναι η αποφασιστικότητα τόσο του ιδίου, όσο και της κυβέρνησής μου να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες της κοινωνίας για ένα νέο τολμηρό ξεκίνημα», συνέχισε.
Αφού ξεκαθάρισε ότι τα μέτρα που εξαγγέλλονται αποφασίστηκαν σε επίπεδο Υπουργικού Συμβουλίου, ο Πρόεδρος ανέφερε μεταξύ άλλων ότι με πρόταση τροποποίησης του Συντάγματος καθορίζονται επακριβώς και διευρύνονται τα αδικήματα για τα οποία ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να διωχθεί ποινικώς ενώ παράλληλα με συνταγματική τροποποίηση, διασφαλίζεται η πλήρης ελευθερία λόγου και η ελευθέρα άσκησης του δικαιώματος ψήφου των βουλευτών κατά την ενάσκηση των νομοθετικών τους καθηκόντων, αίρεται όμως, η ασυλία τους για όλες τις μορφές αδικημάτων.
Επίσης διευρύνεται ο κατάλογος των ελεγχομένων αξιωματούχων (περιλαμβάνονται και ο Διευθυντής του Γραφείου του Προέδρου, Προεδρικοί Επίτροποι, Δικαστές, Αρχηγοί μη κοινοβουλευτικών κομμάτων, κ.ά.) και με συνταγματική τροποποίηση, υποχρεούνται όπως δημοσιοποιούν τα περιουσιακά τους στοιχεία (πόθεν έσχες) σε καθορισμένα χρονικά διαστήματα. Όπως ανακοίνωσε ο Πρόεδρος, συστήνεται Ειδική Επιτροπή από ελεγκτές, οι οποίοι εάν διαπιστώσουν παραβιάσεις των κανόνων χρηστής διοίκησης ή αναλήθειες θα δημοσιοποιούν σχετική Έκθεση.
Για τη χρηστή διοίκηση και διαφάνεια, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανακοίνωσε την καθιέρωση της υποχρέωσης πλήρους αιτιολόγησης και δημοσιοποίησης των αποφάσεων της όποιας Αρχής του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα κατακυρώνει προσφορές.
Παράλληλα συστήνεται Επιτροπή Ελέγχου κατά Υπουργείο, προς παρακολούθηση και υλοποίηση των καταγγελιών ή των παρατηρήσεων που καταγράφονται στην Ετήσια Έκθεση Ελέγκτριας.
Όπως ανακοίνωσε ο Πρόεδρος, καθορίζεται η υποχρέωση Υπουργείων και Οργανισμών του δημόσιου και ημιδημόσιου τομέα, να καταθέτουν παράλληλα με τους προϋπολογισμούς τους στη Βουλή και λεπτομερή έκθεση συμμόρφωσης και εφαρμογής των καταγγελιών ή παρατηρήσεων της ελεγκτικής υπηρεσίας.
Αντίστοιχα μέτρα θα εφαρμοστούν και στους Δήμους και στις Κοινότητες και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης θα λαμβάνονται μέτρα εναντίον τους.
Στα μέτρα εκσυγχρονισμού περιλαμβάνεται και η τροποποίηση νόμου που αφορά τις αρμοδιότητες της Επιτρόπου Διοικήσεως ,με την παραχώρηση δυνατότητας διαμεσολάβησης με τις αρμόδιες υπηρεσίες με σκοπό τη συμμόρφωση τους στις διαπιστώσεις της υπηρεσίας.
Την ίδια ώρα παρέχεται η δυνατότητα στην Επίτροπο, σε περίπτωση άρνησης συμμόρφωσης από πλευράς αρμόδιου οργάνου, να υποβάλει έκθεση στο Υπουργικό Συμβούλιο και να δημοσιοποιήσει το περιεχόμενο της.
Για πάταξη φαινομένων διαπλοκής, η Κυβέρνηση τροποποιεί το σύνταγμα ώστε να αποτελεί κώλυμα για την επαναδιεκδίκηση εκλογής στο αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας η παραμονή του στο αξίωμα για πέραν των δύο συνεχόμενων θητειών.
Το ίδιο κώλυμα ισχύει για όσους εκλελεγμένους ασκούν εκτελεστική εξουσία όπως Δημάρχους και Κοινοτάρχες. Με τις ίδιες πιο πάνω νομοθετικές ρυθμίσεις περιορίζεται η θητεία των βουλευτών, δημοτικών και κοινοτικών συμβούλων σε τρεις συνεχόμενες θητείες.
Προς πάταξη του φαινομένου της αναξιοκρατίας, η Κυβέρνηση αποφάσισε τη θεσμοθέτηση αυστηρών κριτηρίων που θα διασφαλίζουν τη προτεραιότητα στην αξία, και όχι στην κομματική πρόσβαση.
Μεταξύ άλλων, για τη πλήρωση της όποιας μόνιμης θέσης στο δημόσιο ή τον ημιδημόσιο τομέα, θα λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός επιτυχίας στις γραπτές εξετάσεις, οι οποίες θα πρέπει να διασφαλίζουν την ανωνυμία του εξεταζομένου, τα ακαδημαϊκά προσόντα και οι σχετικοί τίτλοι σπουδών, η πείρα και τα επαγγελματικά προσόντα ενώ μειώνεται κάθετα η βαρύτητα που προσδίδεται στην προφορική εξέταση.
Επίσης καθορίζονται αυστηρά κριτήρια στην επιλογή των προσώπων που θα διορίζονται στις νευραλγικές Επιτροπές Διορισμών και Προαγωγών (ΕΔΥ, ΕΕΥ και Επιτροπή για ημικρατικούς οργανισμούς).
Προς ενίσχυση του δικαιώματος του πολίτη για έλεγχο της διοίκησης, του παρέχεται το δικαίωμα πρόσβασης σε όλα τα δημόσια έγγραφα με εξαίρεση αυτά που επηρεάζουν την εθνική ασφάλεια, την άμυνα, τις διεθνείς σχέσεις που έχουν εμπιστευτικό χαρακτήρα και όσα αφορούν προσωπικά δεδομένα.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανακοίνωσε εξάλλου τη δημιουργία ανεξάρτητης επιτροπής προσλήψεων και προαγωγών για το σύνολο των ημικρατικών οργανισμών, ώστε τα Διοικητικά Συμβούλια να απαλλαγούν της ευθύνης πρόσληψης και προαγωγών.
Μέτρα ανακοινώθηκαν και για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων το καταρτισμό από την Επίτροπο Μεταρρύθμισης της Δημόσιας Υπηρεσίας, σχεδίου δράσης εντός 3 μηνών που θα περιλαμβάνει συγκεκριμένες εισηγήσεις για τη μεταρρύθμιση του Δημόσιου τομέα.
Οι όροι εντολής περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων απλοποίηση δομών και διαδικασιών που ακολουθούνται, ενίσχυση, συνένωση ή και κατάργηση υπηρεσιών, εκσυγχρονισμό του συστήματος αξιολόγησης των δημόσιων λειτουργών, χρήση σύγχρονων τεχνολογικών μέσων και εισαγωγή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, ενίσχυση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, για αποτελεσματικότερη επίτευξη των στόχων του Δημοσίου, συνέργεια Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, βελτίωση της εξυπηρέτησης του πολίτη, μείωση Λειτουργικών Εξόδων Δημόσιας Υπηρεσίας, υιοθέτηση Κώδικα Δεοντολογίας για θέματα διαφάνειας, χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του όλου Σχεδίου Δράσης που δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το Δεκέμβριο του 2013.
Ο Πρόεδρος διαβεβαίωσε ότι θα επανέλθει εντός της ταχθείσας προθεσμίας με πλήρες και ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Εκσυγχρονισμού και Μεταρρύθμισης της Δημόσιας Υπηρεσίας.
Είπε ότι στο στόχο για αποτελεσματικότερη και ομαλότερη λειτουργία του κράτους εντάσσεται και η πρόταση για τη δημιουργία αριθμού Υφυπουργείων και το σχετικό νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή των με πλήρως αιτιολογημένη έκθεση.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι προϋπόθεση για ανασυγκρότηση και εκσυγχρονισμό αποτελεί η ενεργός συμμετοχή των πολιτών και για το σκοπό αυτό αποφασίστηκε η εισαγωγή ενός θεσμικού μέτρου που ενισχύει την άμεση δημοκρατία και τους δημοκρατικούς θεσμούς.
Με τη νομοθετική ρύθμιση δίνεται η δυνατότητα στους ίδιους τους πολίτες είτε σε ομάδες πολιτών, να ζητούν τη θεσμοθέτηση προτάσεων για θέματα ειδικότερου ή ευρύτερου ενδιαφέροντος. Μεταξύ άλλων, αποποινικοποιείται η υποχρέωση των πολιτών να συμμετέχουν στις εκλογές ενώ στόχος της κυβέρνησης παραμένει, εάν προς τούτο συναινούν και οι πολιτικές δυνάμεις, η εισαγωγή του θεσμού της οριζόντιας ψήφου και η υιοθέτηση της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας.
Για αποκατάσταση του αισθήματος δικαίου και ταχεία απονομή της δικαιοσύνης, η Κυβέρνηση αποφάσισε μεταξύ άλλων τη σύσταση Διοικητικών Δικαστηρίων που θα αποσυμφορήσουν σημαντικά το φόρτο εργασίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ενώ ταυτόχρονα, θα επιταχύνουν την εκδίκαση προσφυγών κατά πράξεων του δημοσίου.
Ιδρύεται Διαιτητικό Δικαστήριο για την εκδίκαση υποθέσεων που αφορούν τους κατόχους αξιογράφων και ομολόγων. Το κράτος έχει υποχρέωση να συμμορφώνεται πλήρως με τις ακυρωτικές αποφάσεις των διοικητικών δικαστηρίων εφόσον αυτές αφορούν την ουσία της προσφυγής.
O Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ακόμη ότι εντός Μαϊου θα λειτουργήσει ο θεσμός του Τραπεζικού Διαμεσολαβητή που θα αποσυμφορήσει σε μεγάλο βαθμό, για υποθέσεις που υπό άλλες συνθήκες θα απασχολούσαν τα Δικαστήρια Πρωτοβάθμιας δικαιοδοσίας “και έτσι θα έχουμε την ταχύτερη ρύθμιση του θέματος είτε επιμήκυνσης των δανείων είτε αναδιάρθρωσης ευρύτερων των υποχρεώσεων των πολιτών προς τις τράπεζες”.
Στις εξαγγελίες του ο Πρόεδρος σημείωσε ότι για την εφαρμογή των μέτρων, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε στη συνεδρία του της 24ης Απριλίου τη σύσταση Μηχανισμού Παρακολούθησης της υλοποίησης των αποφάσεων και του προγράμματος της Κυβέρνησης, με υποχρέωση την υποβολή μηναίων εκθέσεων προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Καταλήγοντας τόνισε ότι η ανάγκη για ένα νέο μοντέλο κράτους είναι και η επιθυμία του συνόλου των πολιτικών δυνάμεων, «γι’ αυτό και τις καλώ όπως δώσουν προτεραιότητα στην εξέταση των νομοσχεδίων, και μέσα και από δικές τους παρεμβάσεις να συνδιαμορφώσουμε το σύγχρονο κράτος που χρωστούμε στους συμπολίτες μας».