ΔΙΟΡΙΣΜΟΙ ΑΞΙΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
Η ακεραιότητα, η επάρκεια και η εντιμότατα των κρατικών αξιωματούχων δοκιμάζεται καθημερινά.
Θεόδωρου Χαραλάμπους*
Οι διορισμοί αξιωματούχων του δημοσίου πρέπει να γίνονται αφού εξεταστούν, με την δέουσα προσοχή και επιμέλεια, όλες οι παράμετροι ενός διορισμού. Η ακεραιότητα, η επάρκεια, η εντιμότατα και η αμερόληπτη εκτέλεση των καθηκόντων των κρατικών αξιωματούχων, δοκιμάζεται καθημερινά. Η σύγκρουση συμφέροντος μπορεί να υπάρχει και σε διάφορες μορφές. Αν αυτές δεν αναγνωριστούν και αντιμετωπιστούν η κοινωνία θα παραμένει με την ίδια εντύπωση που επικρατεί, ότι δηλαδή, δεν υπάρχει αξιοκρατία και ότι όλα περιστρέφονται γύρω από οικονομικά και άλλα το συμφέροντα.
Είναι αδύνατον να προβλεφθούν όλα τα θέματα, για τα οποία ο κάτοχος δημόσιας θέσης, θα κληθεί να πάρει αποφάσεις στο μέλλον. Είναι εδώ που θα πρέπει να υπάρχει δέσμευση του αξιωματούχου για αυτό-εξαίρεση, όπου εμφανώς υπάρχει, με την συμμετοχή του, σύγκρουση συμφέροντος.
Υπάρχει δυσκολία στην θέσπιση πλαισίων απόλυτου έλεγχου, στην προσπάθεια διαχείρισης του θέματος της σύγκρουσης συμφέροντος. Επιβάλλεται όμως να δημιουργηθεί τουλάχιστον σύστημα εξέτασης των υποψηφίων (προτού γίνει ο διορισμός). Η μεθοδολογία πρέπει να περιλαμβάνει την εξέταση και διερεύνηση των πραγματικών σημερινών αλλά και μελλοντικών πιθανοτήτων όπως παρατίθενται ποιο κάτω:
Πρώτον: Τον έλεγχο του προτεινόμενου, για διορισμό, κατά πόσο έχει άμεσο και πραγματικό ιδιωτικό/προσωπικό συμφέρον ( και μελών της οικογενείας ). Πρέπει να περιλαμβάνει έλεγχο της προσωπικής περιουσίας, τις επενδύσεις/μετοχές που κατέχει, αλλά και χρέη στο δημόσιο και σε πιστωτικά ιδρύματα. Άμεσο συμφέρον μπορεί να υπάρχει και λόγω της επαγγελματικής και πολιτικής ιδιότητας και δραστηριότητας του υποψήφιου για διορισμό. Εδώ χρειάζεται περεταίρω διερεύνηση ούτως ώστε να διαφανεί κατά πόσο τα επίσημα καθήκοντα και ευθύνες, που του ανατίθενται, ενδέχεται να επηρεάζονται και από πρόσφατες δραστηριότητες του υποψήφιου.
Δεύτερον: Την εξέταση/έλεγχο και των πιθανών μελλοντικών εξελίξεων και συνεπώς την πιθανή σύγκρουση συμφέροντος. Αυτό αν και είναι δύσκολο να καθοριστεί με βεβαιότητα, πρέπει να εξετάζεται και να παρακολουθείται κατά την διάρκεια της θητείας των αξιωματούχων. Είναι φυσικό ότι δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί, τι αλλαγές μπορούν να γίνουν στα καθήκοντα και ευθύνες των αξιωματούχων και στα μελλοντικά προσωπικά ενδιαφέροντα και δραστηριότητες των. Και ενώ κατά τον διορισμό δεν υπάρχει σύγκρουση συμφέροντος στην συνέχεια είναι πιθανόν να δημιουργηθούν εξελίξεις (κατά τέτοιο τρόπο) που να επωφελείται προσωπικά η/και οικογενειακά. Ακόμη οι εξελίξεις αυτές πιθανόν να επηρεάζουν, ακόμη και την αμερόληπτη εκπλήρωση των καθηκόντων του.
Είναι γι’ αυτούς τους λόγους που τόσον η Εκτελεστική όσον και η Νομοθετική εξουσία πρέπει να προβληματιστούν για την μεθοδολογία που πρέπει να ακολουθείται για τους σημαντικούς τουλάχιστον διορισμούς, για να σταματήσει να παρατηρείται το φαινόμενο αμφισβήτησης της καταλληλότητας, επάρκειας, ακεραιότητας και ανεξαρτησίας των κατόχων δημοσίων θέσεων.
Σημείωσης: Οι τοποθετήσεις αναφέρονται και στα δυο φύλα.
*Πρώην Πρόεδρος Institute of Hospitality–UK
Καθηγητής Πανεπιστημίου