Βασανιστήρια κρατουμένων -Καταναγκαστική βία με σκοπό τη σύλληψη και τα όρια της νομοθεσίας

Του Δικηγόρου Αθηνών, Δημήτρη Γ. Τριπερίνα

Οι φωτογραφίες των τεσσάρων κατηγορουμένων για ένοπλη ληστεία στην Κοζάνη, που φέρονται να σχετίζονται και με τρομοκρατική δράση, αποτύπωναν εμφανή σημάδια ξυλοδαρμού.

Στις καταγγελίες για βασανιστήρια σε βάρος των κρατουμένων η αστυνομία απάντησε ισχυριζόμενη ότι «ασκήθηκε η απόλυτα αναγκαία και επιτρεπτά δικονομική καταναγκαστική αστυνομική βία».

Ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας προβλέπει, ως προς τη διαδικασία σύλληψης κατηγορουμένων, ότι «τα αρμόδια για τη σύλληψη όργανα οφείλουν να συμπεριφέρονται με κάθε δυνατή ευγένεια σ’αυτόν που συλλαμβάνουν και να σέβονται την τιμή του. Γι αυτό δεν πρέπει να μεταχειρίζονται βία παρά μόνο αν υπάρχει ανάγκη».

Εν ολίγοις, ο κατηγορούμενος που συλλαμβάνεται δεν αντιμετωπίζεται με τιμωρητικό-εκδικητικό τρόπο από τις διωκτικές αρχές και είναι ανεπίτρεπτη η κακομεταχείρισή του, όσο βαρύ κι αν είναι το έγκλημα που του αποδίδεται.

Στην προκειμένη περίπτωση, βέβαια, όπως και σε κάθε περίπτωση καταδίωξης και σύλληψης κατηγορουμένων για ένοπλη ληστεία, η υπόθεση της σύλληψής τους δεν είναι καθόλου απλή ούτε εύκολη. Ευνόητο είναι ότι οι τέσσερις ένοπλοι νεαροί προέβαλαν αντίσταση και ότι η εξουδετέρωση και ακινητοποίησή τους επήλθε κατόπιν συμπλοκής τους με τους αστυνομικούς, όπου προφανώς αντηλλάγησαν χτυπήματα και όχι φιλοφρονήσεις!

Η χρήση βίας λοιπόν ήταν αναγκαία για να επιτευχθεί η σύλληψή τους. Το ζητούμενο όμως είναι κατά πόσον οι εικόνες που είδαμε αντιστοιχούν σε βία που ασκήθηκε ως αναγκαίο μέσο για τη σύλληψή τους ή σε αδικαιολόγητη βία που ασκήθηκε μετά τη σύλληψή τους ή ακόμη και σε υπερβάλλουσα βία κατά τη σύλληψή τους.

Στην δεύτερη περίπτωση έχει διαπραχθεί το αδίκημα του άρθρου 137 Α του Ποινικού Κώδικα πςρί βασανιστηρίων και άλλων προσβολών της ανθρώπινης αξιοπρέπειας από τα αρμόδια για τη σύλληψη όργανα ή τους προανακριτικούς υπαλλήλους. Στην τρίτη περίπτωση έχουμε υπέρβαση άμυνας που αποδίδεται στο ίδιο ως άνω αδίκημα με ελαττωμένη ποινή.

Η βαρύτητα που έχει προσδώσει ο νομοθέτης στο αδίκημα αυτό είναι τέτοια ώστε υπό προϋποθέσεις να επισύρει ακόμα και ισόβια κάθειρξη, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι ανήκει στην κατηγορία των αδικημάτων που συνιστούν « προσβολές του πολιτεύματος» σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα.