του Μιχάλη Ζαντή
Ο αμυντικός τομέας εξελίσσεται διαρκώς και καθώς η τεχνολογία προχωρά, το ίδιο συμβαίνει και με τα πρότυπα και τους κανονισμούς που καθοδηγούν τη βιομηχανία. Μία από τις νεότερες εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα είναι η εκπόνηση υβριδικών προτύπων, τα οποία συνδυάζουν στοιχεία τόσο στρατιωτικών όσο και πολιτικών προτύπων για να δημιουργήσουν ένα νέο σύνολο κατευθυντήριων γραμμών που είναι πιο ευέλικτες και προσαρμόσιμες στις μεταβαλλόμενες ανάγκες.
Παραδοσιακά, ο αμυντικός τομέας βασίζεται σε στρατιωτικά πρότυπα, τα οποία είναι συχνά αμετάβλητα και μη ευέλικτα. Τα πρότυπα αυτά αναπτύχθηκαν για να διασφαλίσουν ότι ο στρατιωτικός εξοπλισμός και οι σχετικές τεχνολογίες που εφαρμόζονται θα είναι αξιόπιστα και αποτελεσματικά σε καταστάσεις μάχης, ωστόσο την ίδια στιγμή μπορεί να είναι υπερβολικά περιοριστικά και να αποτρέπουν την καινοτομία.
Από την άλλη πλευρά, τα πολιτικά πρότυπα είναι συχνά πιο ευέλικτα και προσαρμόσιμα, καθώς αναπτύσσονται για να καλύψουν τις ανάγκες ενός ευρύτερου φάσματος χρηστών και εφαρμογών. Παρόλα αυτά, μπορεί να μην είναι πάντα κατάλληλα για στρατιωτικές εφαρμογές, καθώς ενδέχεται να μην παρέχουν το απαραίτητο επίπεδο αντοχής, ασφάλειας ή απόδοσης.
Τα υβριδικά πρότυπα στοχεύουν να συνδυάσουν τα καλύτερα και των δύο πλευρών, λαμβάνοντας τα βασικά στοιχεία των στρατιωτικών και πολιτικών προτύπων και δημιουργώντας ένα νέο σύνολο κατευθυντήριων γραμμών που μπορούν να ανταποκριθούν στις συγκεκριμένες ανάγκες του αμυντικού τομέα. Τα υβριδικά πρότυπα μπορούν να προσαρμοστούν στις ιδιαίτερες απαιτήσεις διαφορετικών εφαρμογών και μπορούν να ενημερώνονται και να ανανεώνονται καθώς εξελίσσονται τόσο η τεχνολογία όσο και οι επιχειρησιακές απαιτήσεις.
Η εκπόνηση υβριδικών προτύπων έχει αρκετά οφέλη για τον αμυντικό τομέα. Συνδυάζοντας τα δυνατά σημεία των στρατιωτικών και πολιτικών προτύπων, τα υβριδικά πρότυπα μπορούν να παρέχουν ένα πιο ευέλικτο και προσαρμόσιμο πλαίσιο για την ανάπτυξη νέων
τεχνολογιών και συστημάτων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ταχύτερη καινοτομία και σε μια πιο άμεσα ανταποκρινόμενη αμυντική βιομηχανία. Επιπλέον, τα υβριδικά πρότυπα μπορούν να μειώσουν το κόστος εξαλείφοντας την ανάγκη ανάπτυξης και διατήρησης ξεχωριστών προτύπων για στρατιωτικές και πολιτικές εφαρμογές. Αυτό μπορεί επίσης να διευκολύνει τους αμυντικούς εργολάβους να συνεργάζονται τόσο με στρατιωτικούς όσο και με πολιτικούς πελάτες.
Το Σύστημα Αναφοράς Ευρωπαϊκών Αμυντικών Προτύπων (EDSTAR) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας (EDA) είναι μια δημόσια βάση δεδομένων με αναφορές σε πρότυπα “βέλτιστων πρακτικών” και προδιαγραφές “όμοιες με τα πρότυπα”, που επιλέχθηκαν από τη βιομηχανία
και τους κυβερνητικούς οργανισμούς ως τα καλύτερα εφαρμοστέα πρότυπα για αμυντικούς σκοπούς. Τα πρότυπα στο EDSTAR που προέρχονται από οργανισμούς πολιτικών προτύπων, συμπεριλαμβανομένων της CEN και CENELEC, αποτελούν ένδειξη ότι η έννοια των υβριδικών προτύπων πολιτικής-αμυντικής χρήσης είναι πραγματικότητα. Το 2011, η CEN υπέγραψε συμφωνία εταιρικής σχέσης με τον EDA, η οποία επιτρέπει στον EDA να χρησιμοποιήσει την υποστήριξη της CEN και των μελών της για την παροχή γραμματειακής υποστήριξης στις ομάδες που επιλέγουν τα πρότυπα “βέλτιστων πρακτικών” και τις “τυποποιημένες” προδιαγραφές που αναφέρονται στο EDSTAR. Η έννοια των υβριδικών προτύπων είναι επομένως πολύ γνωστή στη CEN και τη CENELEC.
Ωστόσο, υπάρχουν και προκλήσεις που σχετίζονται με την εκπόνηση υβριδικών προτύπων. Για παράδειγμα, μπορεί οι ενδιαφερόμενοι φορείς που είναι συνηθισμένοι στα παραδοσιακά στρατιωτικά ή πολιτικά πρότυπα, να είναι αντίθετοι σε αυτή την αλλαγή. Επιπλέον, τα
υβριδικά πρότυπα ενδέχεται να απαιτούν περισσότερη συνεργασία και συντονισμό μεταξύ διαφορετικών κλάδων του στρατού, καθώς και μεταξύ στρατιωτικών και πολιτικών οργανώσεων, γεγονός που πιθανόν να επιφέρει αντιδράσεις. Παρόλες αυτές τις προκλήσεις, η εκπόνηση υβριδικών προτύπων αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα προόδου για τον αμυντικό τομέα. Καθώς η τεχνολογία συνεχίζει να εξελίσσεται, η εκπόνηση υβριδικών προτύπων πιθανότατα να γίνει ακόμη πιο σημαντική για να διασφαλιστεί ότι ο αμυντικός τομέας παραμένει αποτελεσματικός και ανταποκρινόμενος στις μεταβαλλόμενες ανάγκες.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης (CYS), ως μέλος της CEN και της CENELEC, παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και τα δρόμενα στα θέματα αυτά και είναι σε θέση να παρέχει κάθε βοήθεια και ενημέρωση στους ενδιαφερόμενους.
Επιπρόσθετα, για να ενισχύσει την διάχυση και χρήση των προτύπων στην Εθνική Φρουρά (ΕΦ), ο CYS έχει συνάψει Πλαίσιο Συνεργασίας με το Υπουργείο Άμυνας (ΥΠΑΜ/ΓΕΕΦ). Στο Πλαίσιο Συνεργασίας καθορίζονται μεταξύ άλλων, διάφοροι τρόποι αμφίδρομης πληροφόρησης για θέματα κοινού ενδιαφέροντος για τις δραστηριότητες τυποποίησης και τα πρότυπα, καθώς επίσης και η συμμετοχή του ΥΠΑΜ και του ΓΕΕΦ στις δραστηριότητες τυποποίησης για την εκπόνηση εθνικών, Ευρωπαϊκών και διεθνών προτύπων, που ενδιαφέρουν το ΥΠΑΜ και γενικότερα την ΕΦ.
Τα πρότυπα αποτελούν το κλειδί για την ανάπτυξη της παγκόσμιας αγοράς, περιέχουν τις αναγκαίες προδιαγραφές και απαιτήσεις για τα προϊόντα, τις υπηρεσίες, τα συστήματα, τις διεργασίες και τα υλικά. Βασικός τους στόχος είναι να παρέχουν, κάτω από καθορισμένους
κανόνες, ένα κοινό τεχνολογικό υπόβαθρο που επιτρέπει την παραγωγή αγαθών, υπηρεσιών και συστημάτων. Οι διάφορες πρόνοιες των υπό εκπόνηση ή αναθεωρούμενων προτύπων συζητούνται στις συναντήσεις των Τεχνικών Επιτροπών και οι εκπρόσωποι του CYS, οι οποίοι εκτός από τους Λειτουργούς του Οργανισμού μπορεί να είναι δημόσιοι λειτουργοί, στελέχη επιχειρήσεων των διαφόρων κλάδων της Κυπριακής οικονομικής δραστηριοποίησης, έχουν τη δυνατότητα να παρέμβουν έγκαιρα και να υποστηρίξουν θέσεις υπέρ των ιδιαιτεροτήτων που μπορεί να έχει η Κυπριακή βιομηχανία και οικονομία.
Για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με τα θέματα Αμυντικής Τυποποίησης, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στον κ. Μιχάλη Ζαντή, στα τηλέφωνα 22411415, 22411412 ή στο email m.zantis@cys.org.cy
- Ο Μιχάλης Ζαντής είναι πτυχιούχος στον κλάδο των Μηχανολογικών Εγκαταστάσεων Κτιρίων και εργάζεται ως Λειτουργός Τυποποίησης στον Τομέα Μηχανολογίας του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS), με αρμοδιότητες σε θέματα τυποποίησης στον αμυντικό τομέα.