Φυσικοθεραπεία: Ο αφανής ήρωας της υγείας
Δυστυχώς, πολλές φορές ακόμα η φυσικοθεραπεία ταυτίζεται μόνο με τη μάλαξη γεγονός που οδηγεί πολύ κόσμο σε λανθασμένες προσδοκίες όταν επισκέπτονται τον φυσικοθεραπευτή τους. Η φυσικοθεραπεία είναι πολλά παραπάνω από μόνο μάλαξη, είναι μια από τις επιστήμες υγείας που προάγει την σωστή κινητικότητα και λειτουργία του σώματός μας με στόχο την άριστη ποιότητα ζωής ανεξαρτήτως ηλικίας και ιατρικού ιστορικού.
Γράφει η Χρύσα Βαφειάδη, Φυσικοθεραπευτής, Αθήνα
Ακόμα, οι φυσικοθεραπευτές είναι οι επιστήμονες υγείας που διαθέτουν όλη τη βαθιά και εμπεριστατωμένη γνώση πάνω σε διάφορες παθήσεις, μυοσκελετικές, νευρολογικές, παθήσεις του λεμφικού συστήματος, καρδιοαναπνευστικές παθήσεις κ.α. και οι πλήρως κατάλληλοι για την αντιμετώπισή τους με την αποτελεσματική άσκηση, λειτουργική αποκατάσταση και τα διάφορα φυσικά μέσα που διαθέτουν για τη μείωση πόνου (Κινητοποίηση αρθρώσεων, μάλαξη, ηλεκτροθεραπεία, μυοπεροτινιακή απελευθέρωση, υδροθεραπεία κ.α).
Επίσης, η φυσικοθεραπεία λόγω της άμεσης επαφής με τον ασθενή και τις περισσότερες φορές για μεγάλο χρονικό διάστημα, συμβάλει άμεσα στην βελτίωση και διατήρηση της ισορροπημένης ψυχολογικής υγείας του. Οι φυσικοθεραπευτές λοιπόν είναι οι ‘αφανείς ήρωες της υγείας’ που μέσω της μείωσης πιθανού πόνου και της βελτίωσης της λειτουργίας του σώματός μας όσο της διατήρησης και αποκατάστασης της κίνησης βοηθούν στην ανεξαρτησία του ατόμου και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του.
ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Συγκεκριμένοι στόχοι της φυσικοθεραπείας είναι:
- Μείωση πόνου με τα διάφορα φυσικά μέσα και δια χειρός
- Βελτίωση και διατήρηση κινητικότητας, ευλυγισίας και λειτουργικότητας του σώματος
- Βελτίωση και διατήρηση ισορροπίας και δύναμης του σώματος
- Επανεκπαίδευση της βάδισης όπου χρειάζεται
- Λειτουργική αποκατάσταση με ειδικές ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας με στόχο την επανένταξη του ασθενή στις λειτουργίες της καθημερινότητάς του
- Επανεκπαίδευση σωστής στάσης σώματος και εργονομία
- Καλή ψυχολογική κατάσταση του ασθενή για τη αποτελεσματική αντιμετώπιση της πάθησης μέσω ενημέρωσης για τη σημασία της ψυχολογία τόσο σε εγκεφαλικό όσο και σε πνευματικό επίπεδο και σωστής ενημέρωσης για την πάθηση και τον τρόπο αντιμετώπισης της
Από το 1951 η Παγκόσμια Συνομοσπονδία Φυσικοθεραπευτών (World Confederation for Physical Therapy – WCPT) καθιέρωσε την παγκόσμια μέρα φυσικοθεραπείας στης 8 Σεπτεμβρίου. Η μέρα αυτή είναι μια αφορμή για την ενημέρωση όλων των ανθρώπων πάνω στη σημασία της σωστής κίνησης και άσκησης στη ζωή μας όχι μόνο για την αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων αλλά και για την πρόληψή τους. Η φυσικοθεραπεία λοιπόν μπορεί να μας βοηθήσει με τη κατάλληλη καθοδήγηση από σωστά εκπαιδευμένους θεραπευτές να έχουμε ένα υγιές σώμα και να μειώσουμε έτσι τις πιθανότητες εμφάνισης κάποιας πάθησης. Σε ποιες όμως παθήσεις αναφερόμαστε; Μπορεί η φυσικοθεραπεία να βοηθήσει και σε κακώσεις; Υπάρχουν εξειδικεύσεις όπως και στην ιατρική;
Σαφώς και η φυσικοθεραπεία χωρίζεται σε υποκατηγορίες που μέχρι και σήμερα κάποιες δεν είναι ξεκάθαρες και άλλες είναι ακόμα άγνωστες στους περισσότερους ανθρώπους. Οι υποκατηγορίες είναι , φυσικοθεραπείας για μυοσκελετικές παθήσεις, νευρολογικές, φυσικοθεραπεία για καρδιοαναπνευστικές παθήσεις, φυσικοθεραπεία στην υγεία των γυναικών, παιδιατρική φυσικοθεραπεία, φυσικοθεραπεία σε παθήσεις του λεμφικού συστήματος. Ας δούμε κάθε κατηγορία ξεχωριστά.
Φυσικοθεραπεία σε μυοσκελετικές παθήσεις
Περιλαμβάνει την αντιμετώπιση και αποκατάσταση παθήσεων και κακώσεων του μυϊκού συστήματος όπως:
- Πόνος στη μέση
- Ισχιαλγία
- Οσφυαλγία
- Οσφυοισχιαλγία
- Δισκοπάθεια
- Πόνο στον αυχένα
- Τενοντίτιδες οξείες και χρόνιες
- Σύνδρομο στροφιαίου πετάλου στο ώμο
- Αρθρίτιδα
- Οστεοαρθρίτιδα
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα
- Αποκατάσταση μετά από χειρουργεία όπως μετά από κατάγματα, κακώσεις, ολικές αρθροπλαστικές ισχίου, γόνατος
- Διαστρέμματα στην ποδοκνημική άρθρωση
- Μετατραυματικές κακώσεις μετά από κάποιο άθλημα
- Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα
- σύνδρομο θωρακικής εξόδου
- Ρήξεις συνδέσμων όπως χιαστού συνδέσμου, μηνίσκου
Φυσικοθεραπεία σε νευρολογικές παθήσεις
Περιλαμβάνει την αποκατάσταση νευρολογικών παθήσεων όπως:
Aγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (CVA)
η πολλαπλή σκλήρυνση κατά πλάκας
Parkinson
Κακώσεις των περιφερικών νεύρων, του κρανίου (κρανιοεγκεφαλικές) και του βραχιονίου πλέγματος
Εγκεφαλική παράλυση
Duchenne δυστροφία
Φυσικοθεραπεία στην υγεία των γυναικών
Αντιμετώπιση προβλημάτων των μυών του πυελικού εδάφους που μπορεί να δημιουργηθούν είτε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είτε μετά είτε μπορεί να δημιουργηθούν σαν συνοδά προβλήματα προηγούμενων ή άλλων παθήσεων ή κακώσεων όπως :
Ακράτεια ούρων
Ακράτεια κοπράνων
Προπτώσεις πυελικών οργάνων
Πόνος στο πυελικό έδαφος (Βουλβοδυνία, δυσπαρευνία, επώδυνη ουροδόχος κύστη)
Πόνος στην σεξουαλική επαφή
Συγκεκριμένα η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους μπορεί να επηρεάζει και τους άντρες όχι μόνο τις γυναίκες απλά είναι πιο συχνό στις γυναίκες λόγω της εγκυμοσύνης και των κινδύνων που περιλαμβάνει όσον αφορά τους μύες του πυελικού εδάφους.
Η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους περιλαμβάνει:
Ειδικές ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών του πυελικού εδάφους(Kegel
Χαλάρωση των μυών του πυελικού εδάφους και μείωση των σημείων πυροδότησης (trigger points) αν υπάρχουν που γίνεται ενδοκολπικά και ενδοπρωκτικά και απαιτεί ειδική εκπαίδευση
Επανεκπαίδευση της καλής λειτουργίας της κύστης και του εντέρου
Επανεκπαίδευση σωστής στάσης σώματος
Βιοανάδραση (Biofeedback)
Νευρομυϊκήηλεκτροδιέγερση
Balloon training
Παιδιατρική φυσικοθεραπεία
Ασχολείται με φυσικοθεραπεία σε νεογνά μέχρι και εφηβική ηλικία. Συγκεκριμένα ο παιδιατρικός φυσικοθεραπευτής αναλαμβάνει την αποκατάσταση και θεραπεία :
Αναπτυξιακών διαταραχών – πρόωρα νεογνά, καθυστέρηση κινητκών δεξιοτήτων.
Μυοσκελετικών προβλημάτων – προβλήματα στάσης, σκολίωση, σύνδρομο υπερευλυγισίας, κατάγματα, κακώσεις μαλακών μορίων, ραιβοϊπποποδία, κάκωση βραχιονίου πλέγματος, ραιβόκρανο και πλαγιοκεφαλίας
Νευρολογικών διαταραχών- Εγκεφαλική παράλυση, ενδοκρανακές κακώσης, κακώσεις της σπονδυλικής στήλης, γενετικά σύνδρομα.
Νευρομυικών διαταραχών- Duchenne muscular dystrophy και spinal muscular atrophy
Η παιδιατρική φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει
- Συμβουλευτική γονέων
- Αμαξίδια, ορθοστάτες, περιπατούρες, νάρθηκες
- Επανεκπαίδευση στάσης
- Εκπαίδευση ισορροπίας και συντονισμού
- Μυική ενδυνάμωση
- Εκπαίδευση βάδισης
- Kinesiotaping
- Υδροθεραπεία
Φυσικοθεραπεία σε παθήσεις του λεμφικού συστήματος
Είναι η φυσικοθεραπεία που περιλαμβάνει λεμφική παροχέτευση με τα χέρια σε παθήσεις όπως το λεμφοίδημα. Η λεμφική παροχέτευση δεν γίνεται μόνο με τα χέρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν και μηχανήματα όπως Χρήση αντλίας με αεροθάλαμους διαλείπουσας συμπίεσης, EPC External Pneumatic Compression. Είναι μία μπότα με αεροθάλαμους που φουσκώνει και ξεφουσκώνει και αποστραγγίζει το υγρό από το μέλος. Ο φυσικοθεραπευτής εκτώς από τα μηχανήματα και τις τεχνικές χεριού είναι υπεύθυνος και για τη δημιουργία ειδικού προγράμματος ασκήσεων με στόχο την διατήρηση της καλής λεμφικής κυκλοφορίας, την επανεκπαίδευση του μυϊκού συστήματος καθώς και την αύξηση του εύρους της κίνησης.
Όπως διαπιστώνουμε η φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει άμεσα και αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση πολλών παθήσεων και σε διάφορες ηλικίες και ευπαθείς ομάδες αλλά και στην πρόληψη τους. Στόχος κάθε φυσικοθεραπευτή είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων μέσα από τη επίτευξη καλής κινητικότητας, δύναμης του σώματος αλλά και η μείωση του πόνου μέσω των διαφόρων τεχνικών και φυσικών μέσων που διαθέτει.
Χρύσα Βαφειάδη, Φυσικοθεραπευτής, Αθήνα